Þjóðviljinn - 03.12.1952, Qupperneq 6

- e) ÞJÖÐVIUINN — Miovikudagur 3. desember-1!>52'—
A8 hengja upp íjósakronu
í hvert siim, sem fólk flvlu:
í nýja íbúð, þarf það á að
halda, faglærðimi rafmagns-
manni til að setja upp íyrir
sig ljósakrónur og vegglampa.
1 meðalibúo fæst það nu ekki
gert fyrir minna en eitthvað
á annað hundrað krónur. Þeir
eru samt rnargir sem spara
þessi útgjö’.d með því að ganga
sjáifir frá rafleiðslunum, enda
er það hægur vandi, ef menn
vita aðeins hvað á að gera.
Hins vegar er það óleyfilegt.
og sjálfsagt refsivert. Það er
afar sjaldgæft að fólk búi alla
tíð í sömu íbúð, og flutningar
væru enn meiii, ef húsnæðis-
skorturir.n væri ekki einsog
hann er. Það er víst óhætt að
gera ráð fyrir að flestir tlytji
a. m, k. 3—5 sinnum á ævinni
og suinir miklu oftar. í hvert
sinn þarf að taka niður ljósa-
krónur og setja þœr upp aft-
ur með aðkeyptri aðstoð, ef
menn vilja ha’.da lögin. En
þetta er alger óþarfi, og mesti
moibúaháttur.
Sú lausn virðist liggja í aug-
um uppi og alveg furðulegt að
byggingarmönnum okkar skuli
ekki hafa dottið hún í hug og
hrundið henni í framkvæmd,
nefnilega sú, að liafa tengla
í loftinu, á sama hátt ög á
veggjum. Þetba þykir sjálfsagð-
ur hlutur í Svíþjóð og liví þá
ekki hér? Nei, hér förum við
jafnvel hina leiðina. I nýjum
húsum hér i bæ er það al-
gengt að ekki séu teng’ar fyr-
ir vegglampa, heldur þarf söinu
fyrirhöfn til að koma þeim fyr-
ir og loftiömpum. Þetta má e.
t. v. kalla smáatriði, en það
er dæmi um, að þótt við höf-
um tamiö okkur margs. kpnar
tækni, eigum við enn langt í
land að kunna að gera hús, þar
aem öllu er jafn haganlega fyr-
irkomið og bezt gæti hugsazt.
Og skal vikið að því aftur
seinna. Jón Smiður.
/——;----;—;---------—"n
Maturi.nn
* /
a
morgun
Hvítkálssúpa — Kjötbrauö, —
brunáðar kartöflur og soðnur
gulrætnr.
Kjötbrauð eða öðru nafni
svikinn héri cr bezt úr nauta-
kjöti og svínalcjöti til he!m-
ing-a, en nota má hvaða kiöt
sem er og drýgja með brauð-
mylsnu eða kartöflum.
% kg saxað kjöt, nýtt eða
salt, U kg soðnar kartöflúr
eða 100 g brauðmylsna, 1 egg,
mjólk, salt og pipar. 1 1 mjólk-
urbland, vatn eða soð.
Kjötinu og brauðinu éða kart-
öflunum er blandað saman,
hrært með cgginu og mjólk,
ef þarf . eða mjóik eingöngu,
kryddað. Mótað i brauð, látið
í smurða ofnskúffu eða jóia-
kökumót, smjörbitar eða bac-
onræmu.r látnar ofan á. Brún-
að í ofni soðinu hellt á og
bakaö áfram í % klst. Sósa
búin til úr soðinu, gott er að
)áta aldinmauk eða sykur út
í sósuna. Boröað með soðnum
og brúnuðum kartöflum, soðnu
grænmeti, súru og sætu.
Rafmagnstakniörkimin X dag:
Vesturbærinn frá Aðalstræti,
Tjarnargötu og Bjarkargötu. Mel-
arnir, Grímsutaðaholtið með flug-
vallarsvæðinu, Vesturhöfnin með
örfirisey, Kap’askjól og Seltjarn-
arnes fram eftir.
Á aimaS hyedrað kíló af Alaskatrjá-
fræi á leið til landsins
Pilt;arnir þrír, þeir Óli V. Hansen garðjrkjulcandidat, Kaj
Dalmar og Birgir Ölafsson' garðyrkjumeim, scm fóru til Al-
aska í fræsöfnutiarleiðangur í vor, hafa nó lokið fræsöfnun-
iiini og eru nú komnir til Bandarlkjamia, þar sem Jieir ætla
allir að dvelja í vetur.
Fræsöfnunin gelíc prýoi-
lega, og eru nú á leið til lands-
itis á annað hundrað kíló af
trjáfræi og mikio af trjáþlönt-
ran og græðlingnm. Það má
kalla þetta framúi’slcrandi góð-
,an árangur, og hafa piltarnir
sýnt mikinn dugnað enda lagt
milcið á sig. Fræ-ár var að vísu
gott í ár á Kenai-skaga, en að-
stæður voru allar hinar erfið-
ustu. Þ;ið. sem torv«ldaði verk-
ið mest, var, að þeir höfðu
ekki bíl ti.i afnota, en það má
heita ao bíll sé frumskilyroi, til
þess að söfciunin gangi greið-
lega. Piltarnir lágu í tjaldi í
skógunum fram í miðjan októ-
ber við svipuð veðurskilyrði og
hér. Til þess að þurrka lcöngl-
ana íengu þeir lánaðan garnlan
æska
í Þinglioltsstræti 27 hefur
undanfarna daga, frá kl. 5-10,
staðið yfir sýningin Hamingju-
söm æska á-vcgum Húsmæðra-
deildar M.Í.R. Sýning þecsi er
óveoju vönduð og fjölbreytt.
Hún fjallar rnn aðbúnað æsku
Sovétríkjanna og felst í henni
mikili fróðleikur. Á sunnudag-
inn var kvikmyndasýning fyrír
börn félagsk.venná. Þar var
sýnd yndislega fögur mynd um
dýralífið í skógunum. Var á-
nægjulegt að sjá af hve mikilli
athygli litlu áhorfendurair
fylgdust með lífsbaráttu dýr-
anna. Sýningunni' fer nú senn
að Ijúka. I lcvöld og annað
kvöld verða sýndar kvikmvndir.
Foreldrar ættu að skoða þecsa
sýningu og lofa börnum sínum
að sjá hana. H.
. Binhaugár
skúr, og þurftu þeir að bæta á
ofnirin á hálftíma fresti dag og
nótt.
Það er athugandi, að þetta
er í íinnað sian, sem slík verð-
mæti af fræi, plöntum og
græðlingum, kemur til lands
ins án teljandi gjaldeyrisyfir-
færslu, en eins og kunnugt er,
unnu piltarnir fyrir skógar-
þjónustu Bandaríkjanna í A1
aska í sumar til þess að gera
þetta Ideift. Aðeins voru j’fir
færðar tíu þúsund ísl. lcrónur
fyrir þennan- leiðangur. Með
þessari sendingu, sem nú er á
leiðinni, hefur landinu því afl
azt samtals bátt á þriðja
hundrað kíló af verðmætu trjá-
fræi og þúsundjp pl§.ntpa °S
græðlinga fyrir aðeins tíu þús.
ísl. krónur yfirfærðar á erlend-
an gjaldeyri.
Svo sem mörgum mun kunnugt er tímaritið Náttúrufræðing-
urinn eina timaritið um náttúrufræði, sem út kemur liérlendis.
Hefur ritið átt við fjárhagslega örðugleika að stríða síðustu ár-
in vegna vaxandi útgáfulcostnaðar, en þó hefur verið reynt að
slaka ekki á kröfum um vand-
aðan frágang og myndskreyt-
ing ritsins. Á síðasta ári var
m.a ráðizt í að hafa í hverju
hefti myndaseríu prentaða á
sérstalcan myndapappír. Hef-
ur þetta mælzt mjög vel fyrir
meðai ásficrifenda ritsins. En að
þessu er allmikill ikostnaðar-
enn
* #
MacLean, einn af þingmönn-
um íhaldsmanna í Bretlandi,
hefur borið fram fyrirspum til
rí.dsstjórnarinnar um það, hve
margir galdramenn séu í þjón-
ustu hins opinbera í brezkum
nýTendum. Ráðherra á að svara
fyrirspurninni í dag.
Spurningin er borln fram
vegna þess að'skýrt hefur ver-
-ið frá því í fregnum frá Kcn-
ya að brezka nýlendnstjórnin
hafi ráðið galdramenn til að
rnagna seið gegn leynifélaginú
Mó Mó og „hreinsa" með því
Afríkumenn og loysa þú ftá
trúnaóareiði við félagið.
auki og liefur verið tvísýnt mn
það, hvort hægt yrði að halda
því áfram. Eu nú hefur hér úr
rætzt. Hinn 26. nóvember sl.
kom Þorsteinn Kjarval til ritl-
stjóra Náttúrufræðingsins og
kvaðst hafa lesið það i „rit’-
stjórarabbi“ hans, í ritinu, að
það ætti við fjárhagslega örð-
ugleika að stríða. Kvað hann
sér þykja leitt, að slíkt rit
þyrti að berjast í bökkum í
landi, þar sem út kæmi fjöldi
ómerkilegri rita, hefði hann því
ásett sór að styrkja útgáfu
þess með peningagjöf, að upp-
hæð fjörutíu og fimm þúsund
krónur. Afhenti hann þegar
þessa upphæð. Gefaridi ákvað,
í samráði við ritstjóra Nátt-
úruíræðingsjns, að fé þessu
skyldi „einkura varið til að
kosta birtingu myndaflokks í
ritinu“. Nú verður því örugg-
lega hægt að lialda áfram
myndaseríum í ritinu næstu ár-
in', og ep tiriiaritinu að þessu
hicm. irie'sti fengur.
Stjóm Hins íslenzka riátt-
úrufræðifélags og ritsstjóri
Náttúrufræðingsins þakka Þor-
steini Kjarval af. lieilum hug
hina stórhöfðinglegu gjöf..
TTJEODOJΠDREISER:
321. DAGUR.
En da,garair liðu, og vegna þagnar Clydes var Dimcan
McMillan farinn að efast um að hann gæti fengið hann til
að iðrazt og veitt honum frið í sál sinni, eíi þá (kom bréf
frá Soudm einn góðan veðurdag. Það var sent á skrifstofu
fangelsisstjórans og séra Preston Guilford mótmælenda-
prestur fangelsisins færði honum það — en undir þvl stóð
ekkert nafn. En það var skrifað á dýran pappír og það
hafði verið opnað og lesið í samræmi við reglur fangelsisins.
En ibæði fangelsisstjórinn og séra Guilford álitu að í bréf-
inu væri fyrst og fremst vingjarnleg ásökiui, og af því að
það var sennilega frá ungfrú X, sem minnzt hafði verið á í
réttarhöldunum, komust þeir að þeirri niðurstoðu eftir nokk-
ur heilabrot, að Clyde ætti að fá leyfi til að lesa það —
hann hefði gott af að lesa það. Ef til vill hefði það gildi
sem ásökun. Og síðan var honum afhent bréfið að áhðn-
um haustdegi — eftir langt og ömurlegt sumar (Hann var
búinn að vera ár á þessum stað). Og hanu tók við því. Og
þótt það væri vélritað, engin staðsetning eða dagsetning á
því, en stimplað í New York — fann hann á sér, að bréfið
var frá hentii. Og hann varð taugaóstyrkur — og hendur
haris skulfu. Og hann las það — aftur og aftur — næstu
daga: „Clyde — þú skalt ekki halda, að hún, sem þú clsk-
aðir einu sinni, hafi gleymt þér. Hún hefur einnig þjáðst.
Og þótt hún sjái þig aldrei framar og geti aldrei skilið,
hvernig þú gazt gert það sem þú gerðir, finnur hún til
djúprar sorgar og samúðar og vonar að þú megir öðlast
frelsi og hamingju“.
En engin undirskrift — ekki eitt orð með rithönd líennar.
Hún þorði ekki að skrifa nafn sitt undir, og tilfinningar
hennar í hans garð voru ekki þannig, að hún vildi að hann
vissi um dvalarstað hennar. New York! En það hefði verið
hægt að senda bréfið þangað og setja það í póst þar. Og
hún vildi ekki láta hann vita, hvar hún var — vildi
ekki að liami kæmist að því — þótt hann ætti ef til
vill að deyja. Síðasti vonaraeistinn slokknaði -— draumn-
um var lokið. Fyrir fullt og allt! Það var eins og nóttinni
tækist loks að sigrast á örlítilli dagsbrún í vestri. Öljósri
daufri, rauðleitri brún — og síðan tók myrkrið við.
Þegar vörðurinn kom með kvöldmatinn k’uickutíma. síðar
og setti hann í rifuna á hurðinni, Iireyfði hann sig ekki
Matur! Og þegar vörðurmn kom aftur að hálftími liðnum
var maturinn'' óstiertúh —- og vörðurinn tók baklcann þegj-
andi burt. Verðirnir fundu þegar djöflar ásóttu fangana í
búrum þeirra. Þeir gátu ekki borðað. Og stundum gátu
verðimir ekki borðað, heldur.:;
Þritugastí óg þriðji kafil".'*
rV - - • * r *-•• • ► '***••-• •• (W I|
Þunglyndi Clydes var enn augljóst að tveim dögum liðn-
um og séra McMilIan vildi vita af hverju það stafaði. Fram
að þessu hafði hana dregið þá ályktun af framkomu Clydes,
að heimsóknir lians væru kærkomnar, þótt prédikanir lians
bæru minni árangur en skyldi, en hann gerði sér þó vonir
um að Clyde myndi með tímanum fallast á skoðanir lians.
Honum hafði tekizt furðu vel að sannfæra Clyde um til-
gangsleysi vonleysis og örvilnunar, og tveim vikum eftir
móttöku bréfsins frá Sondru og vegna hins lamandi þung-
lyndis, sem haíði náð tökum á honum, — beiddist Clyde
þcss af honum, að hann reyndi að fá hann fluttan í ann-
rin klefa með leyfi varðarins, því að sárar og ömurlegar
minningar bjuggu í þessum klefa, til þess að hann gæti
opnað hjarta sitt fyrir lionum og leitað ráða hjá honum:
Hann sagði við McMillan, að hann gæti ekki komizt að nið-
urstöðu um, hverja ábyrgð hann bæri á liinum nýafstöðnu
atburðum í lífi lians, og þess vegna virtist hann elcki geta
öolazt þann sálarfrið, sem McMilIan talaði svo oft um.
Ef til vill . ,. var skoðunum hans eitthvað ábótavant. Hann
langaði til að rekja atburðarásina, sem hann hafði hlotið
dóm fyrir, og bera það undir McMillan hver selct hans
væri. Sjálfur var hann ekki viss um það lengur. McMillan
var hrærður og hrifinn — þetta var mikill andlegur sigur
í augum hans — laun trúar og bæna — og hann fór þegar
í stað á fund fangelsisstjórans, sem samþykkti fúslega mála-
leitan hans. Og iiann veittí þeim aðgang að einum klefanna
í garnla biðsalnum eins longi og þörf krefðist, og enginn
varðmaður burfti að hlýða á mál þeirra, aðciris standa á
verði í gatigirium fyrir fKiman_
Og þarna hóf Clyde frásögnina af sambandi sínu við
Róbertu og Sondru. En vegna alís sem fram hafði komið í
réttarhöldunum, stiklaði hann á stóru — sleppti þó sögunni
um hugarfarsbreytingu, og sagði nánar frá síðasta atvik-
inu í bátnum. Aleit herra McMillan —- vegna fyrri áætlana