Þjóðviljinn - 14.12.1952, Blaðsíða 5

4) — ÞJÓÐVILJINN — Sunnudagur 14. desomber'1952
' Stinnuda*Uf l t: doBcmly'r 1952' — ÞJÓÐVIt,JlNN — 0
£
JliÓfflVIUINN
Ctgefandi: Saméinlngarílokkur alþýðu — Sósíalistaflokkúrinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson.
Préttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Magnús Torfi Ólafsson,
Guðmundur Vigfússon.
Auglýsingastjóri: Jónsieinn Haraldssón.
Ritstjórn, afgreiðsía, aúglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg.
19. — Sími 7500 (3 línur).
Áskriftarverð kr. 18 á mánuði í Reykjavik og nágrenni; kr. 16
annars staðar á landinu: — Laúsasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviíjans h.f.
Áleitnar spurningar
Eiumitt iþessa daga eru þúsundir íslenzkra alþýðumanna um
allt land að velta. fyrír sér áleitnum spurningum. Ekki sízt þéir
alþýðumenn sem af margvíslegum ástæðum hafa talið sig fylgj-
endur tveggja stjórnmálaflokká, Sjálfstæðisflokksins og Fram-
só'knarflokksins, kosið þá flokka við bæjarstjórnarkosningar og
þingkosningar' og lyft þeim til valda, bera sinn hluta ábyrgðar-
innar á því að þessir flokkar skipa ríkisstjórn landsins, eiga
meiríhluta í bæjarstjórn Ré’ykjavíkur og flestra kaupstaða lands-
ins. Tugþúsundir alþýðumanna heyja nú harða baráttu um af-
komu heimila sinna, hafa beitt úrslitavopni sínu, verkfallsvopn-
inu, til að létta á kjörum sem iþyngzt hafa með hverju ári og eru
að þrýsta mörgu alþýðuheimili niður í ömurleika og kvöl skorts-
ins. Slik barátta hlýtur að snerta allt þjóðfélagið íslenzka, enda
íer svo að í slikum átökum skýrast allar línur, þjóðfélagsöflin
skipa sér svo allir sjá öðru hvoru megin í baráttunni, og það er
einmitt sú skipting með og móti málstað alþýðunnar, sem vekur
áleitnu spurningarnar í hugum margra verkfallsmanna, ekki
sízt þeiri'a sem fylgt hafa Sjálfstæðisflokknum og Framsóknar-
flokknum, og 'kosið þá flokka.
Hvers vegna berjast blöð SjáLfstæðisflokksins og Framsóknar
hatursþruitginni baráttu dag eftir dag gegn málstað verka-
ipanna?
' Hafa ekki blöð jiessi árum saman boðað alþýðu Reykjavíkur
og annarra byggða landsins þá trú, að flokkar þeirra, Sjálfstæð-
isflokkurinn og Framsókn, væru allra stétta flokkar, þeim væri
jafnannt um hag verkamanna og annarra stétta. Hveraig má
það verða, þegar verkamenn leggja tugþúsundum saman til bar-
áttu til að létta sér óbæriíeg kjör, þá standa þessir flokkar, þessi
blöð, Morgunblaðið, Vísir, Timinn, í andskotaflokkinum miðjum,
aúsa verkfálísmenn rógi og níði, eyða siðu eftir síðu til að
ófrægja málstað verka.manna, reyna með öliu móti að sundra
röðum alþýðunnar, veikja trú hennar á sigurmöguleika. Hvers
vegna gleyma þessi blöð því snögglega, einmitt þegar á liggwr,
að’ þau þykjast bera hag verkamanna og sanitaka hans fyrir
brjósti, a. m. k. fyrir kosningar og kosningar á Alþýðusambands-
þing?
Hvers vegna hóta ríkisstjórnarflokkaniir, Sjálfstæðisfiokk-
urinn og Framsókn, því, að það sem verkamenn vinni í kaup-
deilunni, verði tekið aftnr með ráðstiifunum sem þessir flökkar
íáti þingxnenn sína á Alþingi samþykkja? ,
Hvemig má það vera að iþessir flokkar, sem við hátíðleg
tækifæri koma til alþýðu, senda menn inn á verkamannaheim-
ilin og ‘þykjast vinir og forsvarsmenn fátækra og snauðra, birt-
ast nú grimulaust og undanbragðalaust sem óvinir verkalýðs-
ins, stjómandi heiftúðugri og liatursþrunginni mótspymu gegn
hagsmunabaráttu verkamanna, níðandi og rægjandi sanngirnis-
kröfur alþýðusamtakanna, fagnandi hverri veilu, hverjum votti
að suhdmngu í baráttufylkingum alþýðunnar?
Víst er, að i slílcum átökum sem hú vefða, koma verkamönnum
i hug réttu svörin við þessum áleitnu spurningum. Blekkingar-
hjúpurinn fellur af djúptækustu skiptingunni í þjóðfélaginu.
Stjórnmálaflokkunum tveímur, Sjálfstæðisflokkrmm og Fram-
-sókn stjórna óvinir alþýðunnar, fjandmenh alþýðusamtakansia.
Blöðunúm Morgunblaðinu, Vísi og Timanum er stjómáð af óvin-
um alþýðunnar, fjandmönnum verkalýðssamtakanna. Ráðandi
afl þeirra flokka beggja, allra blaða þeirra eru auðugustu menn
landsins, sem nota stjommalaflokka til að viðlialda arðransað-
stÖðu sinni í þjóðfélaginu, nota völd sín yfir SjáIfst<æðisflokkn
nm og Fraulsókn til þess að geta rakað að sér óhófsgróða, af
vinnu verkalýðsins á íslandi, nota vold þessara flokka á Alþingi
og í bæjarstjómum til þess að Jiindra eftir inegni hagsmuna-
baráttu alþýðunnar, ræná hana róttmætum launum, búa henni
bág kjör — samtímis því að auðburgeisar Sjálfstæðisflokksins
og Framsóknar velta sér í óhófi og velþóknun erlendra hús-
bænda.
Hvernig má það vera, að þessir óviuir alþyðunnar, fjanainenii
verkálýðssamiakamia, sitja að völdum í ríkisstjórn, á Alþingi, í
bæjarstjórnum, og geta gert ailar þessar stofnanir að öfhigustn
virkjum gerspilltrar aiiðburgeisakNku, geta notað vald sitt ynr
þeim til miskunnarlausra árása á alþýðu landsins, mikinu mesn-
hluta landsbúa?
Til þess eru margar orsakir. en ein er mikilvægiist: Þusundir,
tugþúsundir alþýðúmahna ganga blindir til ieiks. sem kallast
kostiingar. á nokkurra ára fresti. Síindir hljóta þeir að vera
arinars kysu þeir ekki óvini alþýðunnar, fjandmenn verkalyðs-
samtakanna, til forystu og valda í þjóðfélaginu. Aonars af-
beiitu þeir ekki óvinum verkalýðsins dýrmætustu og valda-
roóstii stofnanir þjóðarinnar og.létu breyla þeim í hervirki gegtf
málstað ■ a.lþýðurtftar. Anftars syiptu þeir auðbuigeisana, emok-
unarókrarana, erlendu'léþpana, valdi Hkisstjómar IsJands, Al-
nirigiri og bæjarstjósrná', og gerðu' þessar stefnanir að virkjum
fólksiris! vald þeirra að sverði og skildi alþýðumálataftamsv
Sá4 dagrir rís að álþýðari gengur alsjáaridi til verks. Og^vist
■of það'nðiþeösir dagá Bkérþisfsjón margra fátækra mánna á ls-
svö Iþeiri þekkiá betur'Télágft Sínn: - og óvini. Þess vegna
Teynist titrandi ótti þak viS offors ftg fPCkjö áftuÖi.aldsiirs i Jand-
Énu, þess v’tegna riöaT Óstjóm £hald3 og Fi’amsóknar nú.til faJls.
Öheppni
SJÁLFSTÆÐISMAÐUR skrif-
aT: Ég hef alltaf verið Sjálf-
stæðismáður. Fýrsta hvöt min
til þess að verða sjálfstæður
gerði vart við sig þegar ég
var 7 ára. Ég eignaðist 25
aura. Datt mér þá það snjall-
ræði í hug að lásia kunnmgja
mínunj 15 aura gégri því að
hánn greiddi 5 aura í vexti
fyrir hvem dag ér dróst að
gréiða sktildina og ér lauk átti
ég hjá honum 50 aúra. Það
gekk lengi prýðilega að vera
sjálfstæður, brátt átti ég pen-
ingá hjá öllum strákunúm við
götuna og þótt lítill væri varð
ég sterkari eri sá sterkásti.
Þá tók arinar stirákur upp á
því að gefa einri brjóstsykurs-
mola i rabbat hverjum sem
fékk lán. Brátt fóm allir til
hans og ég varð fallítt. En
þetta var bara óhépþni. Fram-
an af manndómsárunum
reýndist nokkúð erfitt að verá
sjálfstæður. Það vap fkrepþa
sem alltaf hlýtur að kóma eins
og vindurinn og ég varð að
vinna algenga verkamanna-
vinnu. Samt gleymdi ég ekki
sjálfstæðinu og trúði á frjálst
framtak. Ég fékk sting í hjart
að í hveft skipti serti ég sá
þriflegan kaupsýslumann. Ég
gekk í Óðin, því að ég var á-
kveðinn í að komast áfram og
verða stór maður og ég hélt
ræður um frjálst framtak og
hvað atvinnurekehdur væm
góðir að veita verkamönnum
vinnu og mér hlýnaði öllum
innvortis, þegar prúðbúnir og
sléttir menn klöppuðu mér á
öxlina og sögðu að ég myndi
komast áfram. Svo kom tæki-
færið eins og ég hafði alltaf
vitað. Stríðið byrjaði og það
varð nóg vinna. Brátt átti ég
svo mikla peninga, að ég gat
sett upp heildsölu méð hárnál-
ar og krullupinna. Fyrsti á-
góðihn fór í að kaupa harðan
hatt og vindlakassa og brátt
var ég orðinn. stór maður. Mig
vantaði ekki nema herzlumun-
inn til iþess að vera orðimi á
borð við O. Johhson og Kaab-
er þegar óheppnin skall yfir.
Það upphófust innfluthings-
hoft sem vóm náttúrlega
kommúnistum að kenna, og ég
hætti að fá leyfi. Ég fór aft-
ur á hausirin og hugsaðí méð
söknuði og angri um hvað það
hefði nú verið gott að vera
orðinn eins stór og Eggert
Kristjánsson. Það voru nú
Ikarlar sem kunnu að bjarga
sér á hverju sem gekk. Ég
gekk aftur í Óðin og hélt
skeleggari ræður en nokkru
sinni gegn verkfölium og
kommúnistum með frjálsu
framtaki, og mér var það
mikil huggun, þegar þeir stóru
klöppuðu mér á öxlina, því að
ég var maður sem vildi áfram.
Þegar herinn kom barðist ég
með oddi og egg fyrir Ame-
ríku gegn kommúnistum. Ame
ríka, það var nú land. Að víSu
varð ég fyrir dálítilli óheppni.
Bæði kona mín og dóttir fóru
í ástandið og fluttu til Kefla-
víkur, en ég 'komst að rariu
inn aö þær höfðu alltaf veríð
karakterlausar. Óíánið hélt
áfram að elta mig. Ég gerði
mér vonir um að fá reddara-
stcðu hjá bænum og færðíst
aHur í aukana í ræðum, en
annar át.ti stóran frænda og
fékk stöðuna. Það var ekki
anriað en fjárans óheppni að
ég skýldi ékki eiga stórán
frænda. Ég hélt áfram að
berjast gegn verkföllum og
Framhald á 3. síðu.
★ Um BÆKUR og annaS *
A sínum tíma skýrði Þjóð-
viljinn frá þeirri hneykslun, sem
bnridárískur Holljnv'oodskrælingi
olli í Danmörku, þegar hann var
þar á auglýsingaferð vegna kvik-
myndar er Holly
wood hafði í
smíðum um æv-
Jntýraskáldið
góða H. C. And-
' ersen. Skræíihgi
þessi lagði sig
íallari fram. við
áð óvirða niinri-
ingu skáidsins
með skrípalát-
um, skrumskæl-
ingum-og rassa-
kösturri, svo að
jafnvel atlants-
perssiinrii dörisku þótti nóg hoðið.
Hann hct Danny Kaý. Hann er
ekki með öllu ókúnriur íslenzkum
híógéstUm, mjög sæmilegrir gam-
arileikárí á köflum; hann hefur
aðeiris tariiið sér þá séí-stöku
tegund skrilmennsku, sem svo
mjög gerir vart við sig í Banda-
ríkjunum, að Evrópumönnum ligg-
ur við að telja hana höfuðþáttinn
í fari þeirrar miklri þjóðár sem
þar býr, — það er kábojkúltúrinn.
H. C. Andersen í Hollywoodbúningi — Evrópskir leik-
hópar sýna í New York
iriún kóstá Bándai-íkin svo mikið
álit, að það muri taka upplýsi-
irigáþjónustu þeííra í Danmörku
fimmtán ár að bæta úr þvT". Þéss
er að gæta, að Xnformatiöri er
mjög herskátt atlaritsblað; ann-
ars hefði það kannslci haft á-
stæðu til að bæta þyí við, að það
væri vonandi, að HoUywood gerði
fléirii slíkar.
Danny Kaye
Si
Ú kvikmynd, sem Holly-
wood hafði í smíðum, hefur nú
verið frumsýnd í Néw York, og
það er ekki ofsagt, að þeiiri
dönskum mönnum, sem tækifærí
hafa haft til að sjá myndina,
þykir lítið til koma þessa siðasta
framlags vilta vestursins til sam-
eiginlegrar menningar hínna
frjálsu þjóða. Það er ekki farið
dult með það, að nota á séi
frægð H. C. Andersen og vinsæ'd-
ir um allan heim, því myndin
heítir Hans Christian Andersen.
Danska íhaldsbiaðið Berlingske
Aftenavis . segir um myndina:
„(Hún) og H. C. Anderson eiga
ekkert ’ annað satneiginíegt en
nafnið og heiti nokkurra ævintýra
hans“.
Od
'ANTXt .hafa. einKum ]>að
útá myhdina að sotjá, að Hollv-
wood vifðisí haldn að DantriÖrk
só' furstadærni í Þýzkáiundi. Nafn
Xtaupma'nnahafnar e.r boiið' frárii
uppá þýzku og íbúfir iandsíns eru
ífaérðif-' þý'Zkúm " bæbdakiæðnitði
frá Bæjaralandi. Inföffúrid’ón 5 seg-
ii’ um haföi 'bffir'ffétíaritáfa-síri-
um í Bandarikjununi: „Myndin
Um svipað leyti og þessi
kvikmynd flo'lywoods var frum-
sýnd í New York voru þar á ferð
tveir evrópskir leikflokkar, annar
franskur, hinn grískur. Leikhópur
Jean-Louis Barrault gaf New
York-búum kost á að sjá sýnis-
hörn af þfeiVri list, serri gert hefur
harin frægán víða um heim. Það
er eftirtektarvert, að í þessári
stærstu borg vestrænnar menning-
ar voru aðeins þrjú kvöld ætluð
hverri sýningu. Þarna hefur gef-
izt einstakt tækifæri til að kynri-
ast franskri ieiklist, sýningarnar
þrjár virðást háfa verið " valdar
þarinig, að þær gæfu nokkurs
koriar yfirlit: Einn franskur farsi,
Hálðu gát á Amelíu, einn þeirra
leikja þar sem allt er komið und-
ir hraðanum og- snjöilum tilsvör-
um, helzt tvíræðum og minna
Ílirt tm mcininguria. Slíkir ieiirir
eru næf eingöngu á færí frariskfa
leikara.
SlöAN eínn af leikjum
Anouilhs, Leikæfingin eða Ástiiiril
refsað, saminn yfir eirin af átj-
ándu aldaf leikjum Marivaux, 'én
mótuð af þeim iífsleiða, sem ein-
kennir Anouilh og nu er mjög
í tízku sumstaðar á meginlándinu.
Þriðja sýningin hin víðffæga svið-
setnirig Barraults á Hairilet Shake
speares, en fyrir hana gerði Andró
Gide nýja þýðingu á þessu höfuð-
verki meistarans. - .
Gríski leikflokkurinn var frá
þjóðleikhúsi Grikklands og sýndi'
náttúr’ega verk hinna klassísku
meístara. á frummálinu, færðu í
nútirríábúning. Það voru Ödipus
konúngur og- Elektra Sófólriesar,
leikiii að klássfskri fyrirmynd,
höfuðhlutvcrkin af þeim Alexis
Minotis og Ivatina Paxinou, sem
hér mun nokkuð kunn úr Ho'.iy-
woodmyndum, t.d. Hverjum ltlukk-
an glymur. Leikdómendur leyna
eltki hrifningu sintii, og er það
þvi athyglisvefðara sem fæstir
þeirra munu liafa skilið eitt
aukatekið orð af því sem sagt
var á leiksviðinu.
Olund AB-blaðsins
★ Fréttirnar um að Alþjóðasamband verklýðsfélagaiina liefði
heltið íslenzkum verkalýð fjárhagslegum stuðningi í baráttu sinni
fyrir niannsæmandi lífskjörum, vakti mikinn fögnuð verkamanna
og var vart um annað ta-lað í gær. Þessi tiðindi vöktu jafnríka
reiði auðmannastéttarinnar og ríkisstjórnarlmiar seni þarna sá skák-
að vonuni sínum imi að geta svelt verkafólk til hlýðni. Og gremjan
birtist á elnum stað enn. AB-hlaðið segir frá fyrirheitt Alþjóða>-
sambands verklýðsfélaganna með milrilli ólund og gremju og spyr
Hannibal Valdintarsson og Helga Hannesson með mikium þjósti
hvort þelr hafi farið fram á aðsloð frá „því alþjóðasam ba11<ii sent
kommúnistar stjóriia á' hermunssvíéði Kússa I WiéiU, eá þeir kveðá
nei við. Hitt láist blaðiriú að gela um að fyrirheiti Alþjððasambands-
ins var tekið með ntJkiiim fögnuði á fuudí fiilKrúartefriiíár verklýðs-
íélaganna í fyrradag, en þar á sæti einn fulltrúi frá hverju félagi
sem heyr verkfallið, og einróma samþyltkt að taka því.
Væntanleg gleðitldindi
★ Ólund AB-blaðsins er lærdómsrík og sýnlr glöggt hvcr eru
licilindi þelrra sein að því blaði standa. Fyrirheit Alþjóðasambands-
ins er ein sterkasta röksemd verkfallsmanna í baráttu þeirri sem nú
er háð til að sanná elnokunarkííkUnni að kiigunaraðferöin er von-
laus, en þá hleypur AB-biáðið frant til stuðriings fjandniöiiinim vcrka-
lýðsins! Er það raunar ekki í fyrsta skipti í sögu þess blaðs sem
slíkir atburðir gerast; þvert á inóti má segja að slík framkoma
hafi verið regla síðustu árin, þótt það blað, sem á sínuni tíma taldi
kjarabarát.tu verkamanna glæp hafi reynt að flíka öðru síðustu vik-
urnar. Hins er svo að vænta að leitað verði af nieira kappi til klofit-
ingssambands AB-manna en gert liefur veríð uudanfarið vegna þeirra
tíðinda sem nu liafa gerzt, og væri þáð vlssuiega 'óbliiiidið fagnað-
arefnl ef það færði sem beztan og víðtækastan árangur.
Leggjum andvirði jólagjaf-
anna í verkfallssjóð
Á því eru efni
★ 1 upphafi verkfaUsins áætiaðl ÞjóðvUjlnn að tjónið af styrjöid
ríkisstjóniarinnar gegn íslenzkum Verkaiýð næmi 2-3 milljónum króna
á dag. 1 fyrradag áætlar blað heildsalanna, Vísir, að hið daglega tjón
sé komið Upp í 5-7 milljónir, og skal það sízt véfengt. Samkvæmt því
mun ekkt fjarrt lagi að 60-70 milljónir króna hafi nú farið forgörð-
um í þessari dæmalausu herferð stjórnarvaidanna gegn þjóð sinni.
Þessari npphadi allri hefði mátt verja til að uppfylla kröfur verk-
fallsmanna; með þessari framkomu hefur rlkiSstjðrhin sannað á óvé-
fengjanlegasta hátt að verðmætin til að. uppfylla kröfuniar voru til-
tæk, það skortii aðelns vlljanii. 1 þessu saiAbandi er rétt að niinna
á aö þannig hefur verðmættmi verið sóað í æ ríkara mæli undanfar-
in ár með llinU skipidagða atvinnuleýsí stjórttarvaldatiha; þannig
hefur verið kastað á glæ á liverju ári verðmætum sem - nániu tug-
um og huhdrtiðilm miiljóna dg hefðu nægt tll að tryggja almenn-
ingi betrl kjör en nokkru siiuii fyrr í sögu laudsins.
A FUNDI Vogadeildar Sosí-
alístafélags Réykjavíkrir í
fyrrak'Vöíd, var saftiþýkkt
ályk'ttart um verkfallsmálin.
Þjóðviljanum þykir rétt að
liún komi fyrir almennings-
sjónir og fer liún hér á
eftir:
1 dag á vinnadi fólk hér á
landi í svo harðvítugri baráttu
við öfl arðráns og yfirgtéttar, að
slík átök hafri ekki áður farið
fram á ísiaiidi. Ekki mun ofmælt
að úrslit þessarar deilu hljóti að
hafa megináhrif á lífskjör og-
afkomu verkamauna og launþega.
á komandi árum, og er því ekkert
lítilræði, sem uni er teflt. Valda-
stétt ísiarids ræður í ríkum mæli
yfir ariði og áróðurstælcjum, og
með þesSum vopnum hyggst hún
geta ráðið niðurlögum fjöldans
í þessum lcilc. VerkalýðUrinn hefur
hinsvegar aðeins sairitök sín að
vopni, en reyns'.an hefur sýnt, að
það er vopna bitrast, og svo fram-
arlega serir ekki tekst að slæva
eggjar þess með áróðri og hungur-
hóturium, þá þarf ekkl að kvíða
Til suðurlaiida
★ Xm þær mundir sem íslenzkur verkalýðui- var að bðtl sig undir
kjarabaráttu sína, bindast samtökum um að liorfast í augu við skort
og neyð um skeið til að knýja fram skárri ltfskjör og hiiekkja árás-
um í’fkisvaldsins á alþýðusamtökln, fór eimiig frain annar undirbún-
ingur: Gullfoss var ráðinn til skemmtiferðar til suðurlanda. Þegar
tilkynnt var um ferðina kom í ljós afí allt var upppantað fyrirfram
og höfðu ýmsir frægustu heildsalar laiidsins pantað lieiiar íbúðir
á skipinu. Áætiað er að kostnaður á einstakling nenii í lægsta lagi
yflr 10.000 kr. en inargir munu eyða margfaldrl þeirri uppliæð, þann-
jg að samtals kostar þessi ágæta ferð inargar milijónir króna. Er
áiiægjidegt til þess að vita að menn komist til hlýrra ianda iueðaii
kaldsamt er á (slandi, en á meðan Íia’gt er að slást um slíkar lúxus-
ferðir, getur cnginn véfengt rétt vorkaiýðsins til að hafa fé fyrir
hversdagslegustu matvælum.
^iiiánarboA i væiidmit?
★ Þótt nú sé liðiiui liálfui* mártuður síðán verkfall liófst hafa
atvlimurekendnr eða ríkisstjórn eliki lagt írani eitt einasta tilboð
til lausnar víðtækustu vinnudeUu í sögu landsins. Þeir hafa eklri
boðið eyrisvirði, livorkl í kaupl né kjarabótum; þvert á mótf hafa
stjórnarflokkarnir einmitt þessa dagána vérlð önnum kaínir við það
á þingi að franilengja og liækka emi óvinsælustu álögurnar. Þessi
framkoma hefur átt að stuðla að því að beygja verkfáUsmenn og
hræða. Nú má því vænta þess að agentar ríkisstjórnariniiar teljl
tíma koniinn til að Icggja frain einhver smánai-tUboð til atkv;eða-
greiðslu í félögunum. En séu áformin ]iessi, skjátlazt ríkisstjórrilnni
hrapailega, Hver dagur verkfallsins hefur gert hinar uppliaflegu
kröfur brýnni, og það er allt annaö eri ímdansláttarlmgur í vérk-
faUsmönnuni. Almenningtir er staðráðinn í þ\í að berjast fU slgurs,
og frá þvi vorður ekki livikað.
íeikslokum. Alit yeltuí' á sarrihug
og einingu í röðilm verkalýðsins.
Þár niega fy’kirigarnar ekki riði-
ast. Sfgúrinri er vís ef við stönd-
um saman.
Það er vitað mái, að margir
þfeirra, sem nú standa í verkfalli
búa við þröngan kost, og hungvir
og kuldi sverfur fljótlega að
heimilum þeirra, of þeim er ekki
veitt aðstoð. Er því hin mesta
nauðsyn, að þeir, sem betur eru
stæðir og þcir sem vinnu hafa,
leggi fó i verkfa.Hssjóð eftir ýtr-
ustu getu. Með því einu móti er
hægt að forða því, að verk-
fa’Ismenn verði. sveltir út.
Dagar verkfallsins líða einn af
öðrum, og áður cn várir eru
komin jól. Það hefur verið venja
hév,' serii og víða annarstaðrir, að
þeir sem ráð hafa liaft á þvf,
bafa glatt vini sína og vanda-
nierni með gjöfurn á jólunum.
Vegna verkfallsins og versnándi
launakjara hafa möguleikrir aV
þýðurrianna tii að géfá vinum sin-
um jólagjafir rýrnað mjög að
þessu sinni. Er slíkt hörmulegt,
og þó einkum að því er við kelri-
fslensk kugleiAíng í tilefni
friðarþíngs þjoðanna?
lidldnu í Vín þessa daga
EFTIB HALLDÓB KILJAN LAXNE8S
VÉR íslendíngar hiifrini aldrel
haft lier í laudl voru. Vér
liöfum aldrei liaft nelna liuliig-
mi til þess að fara ’að iiðr-
ura þjóðum og drepa þær.
Hlutir er að hernaði lúta
hafa aldrei notið vxrðíngar
með íslendíngum. lslenzk túnga
og hugsunarháttur gerir býsna
lítinn mun á morði og í'ólk-
morði: í vorum augum er
stríð aðeins morð margfald-
að ineð einliverri þeirrí tölu
er menn ltjósa.
Ilvítir menn kristnir á Vés'tur-
löndiun; þeir seni hugðust
mundu leysa landstjórnarvanda-
mál gulra heiðlnna aust u r-
landariianna með ]ní að myrða
fólk í Kúrcu, virðast riú vera
byrjaðir að efast um ágætl
þessa snildarbragðs síns; þess-
ir „hvítu djöflar“, sem asíu-
menn svo nefna, eru byrjaðir
að Iiixta ettthvað yfir stjórn-
speki sinni þar eyslra; þó held
ég að hv'er íslertdíngur Kefðl
Og njósnrirlnn gólugrafrii, sém hafði
fiagZt vera Idodsja- Na.sceddírt, var drtagihn
1 til' Íiailaririimí'. Þedr hélHta áftem aS tuska
liann tll á íeiðirini, og HödKja- Nasreddíri
gaf honum spark í endunn uni leið óg’
harin wncfi affiiF'við til véifcirigaiiússina.
Uff, sagði hann og þfefrnJSi svitann af
'enni' sér. Sá' fékk þó á iiMUliinn, og á þó
eftir að fá það betur. • Hin vesældai legu
óp njósnarans bárust úr :ja.i'ska. Hann
iiatði yerið’ Tivbrs maiiris plága,
féfelt hánn 'maklóg", iruíitejök’1;
nu
Veitingania.ðuririn klappaðí sér á bum.buna,
síbli og gTaður. Þetta a’tli að \ crða hon-.
'um gagnieg lex'a, sagði liann. nú þorir
hunn eklfi franiar að sýna sig hér hjá
mér. - Hodsjá Nasreddín. bjósfc nú aftur
fötuífi “vitrírtgsifis T-Iússeiir jEE'östfSrr skikXíjti/
vefjarhetti og belti,
Hoíisja Nasreddín kvaddi veitingapinnnmn)
og héll á bmut til hallarinnar. Hanri heyrði)
i.)
miklar stunur frá . varðhúsinu . og gekk inn,
Njósn.arinn bólugrafni lá þar á g'ólfinu blár/
óg bðlginn, óg ’sjálfur Arslanbekk lriut 'yfir/
iiítnn.
geiað sagt þessurn herrum frá
upphafi; það er alveg sama
livað þið eyðið mörgtam góðunt
iloiluriln) I það fyrlrtækt að
drejia saklaust fólk í Kóreu —
eða annarsstaðar; það má einu
gilda ltvað þlð niargfaidið morð
með liái'i'i tölu, því flelra s<?m
]>ið myröið því fjær eruð þið
þvi að nálgast iausn nokk-
urs stjúrnspekilegs vandamáls
— eða nokkurs vaivdamáls yfir-
leitt. Það kaim að vera gött
ráð að myrða fólk ef memi
ætta sér að éta það á eftir,
elnsog sagt er að einhverjar
•þjóðir geri; en validanutl er
ekkl hægt að myrða — nema
með þvi að Ieysa þata.
Við íslendíngar erum livitír
meiui. Og þó að þessi Htia
þjóð getl sagt sér fátt til lofs.
þá held ég að v ið getum þó
flestir liælt okkur af því, að
við ]>jáumst ekki sétti um
mttnar af kynþáttahatri. Ég
ætta ]>ó, að því er sriertir sjálf-
an mig, að hai'a eiUH fyrirvara
/ á um ]>essa fullyrðíngu, Ef
/ satt skal segja, ]>á er tii eiiiu
) sérstakur kýiiþáttur sen> stUiid-
) imi gerir það að verkum að' ég
) skamnuist miri fyrir að vera
( muður; og þetta er hvíti kyn-
þátturinn. Þegar ég st'- mynd
al’ tveggja ára gömium börn-
um úr Kóreu, seiri hiifa ásamt
nueðrum sínum verið steikt; lii-
amii með napalinsprengju fyr-
ir ásíar sakir hvítra mamia á
Kristi, sem Iians lieiiagleiki
páfiini lýsti svo skýrt um dag-
iiiii að við ættum að liafa ]>eg-
ar vlð herðuinst við komniún-
ista, ]>á fer um mig iirollur
orðiausiar srnánar. Það vefttr
saunarlega ekki ;<l að hans
Ueiiagleiki páfinn og aðrir iiöf-
uðsmelui lvlisiniiina i ární þéssu
hvíta baruastelkaraíélagi í Kór-
eu hákristtiegra og þareftir s.ið-
gæðtsfullra jóla, Séra Jónatan
Switt. sá ágæií próíastur, taidi
upp i ritgerð handa harna-
nioiöjigjuni siiis tinia öil þau
mismuiuuidi ragta sem lnegt
vwi að húa IU úr únguu>
bornúm. Það væri ekki heldur
úr vogl í samlNUMÍi við jóin-
óSklrnar að rífja tapþ aftur
Jieiiiis.it gitmia mauseðil pró-
!•
ur hlut barrfanna. Þau haía naúm<
ast þroska til að skilja rök fá-
tæktarinnar og öll hlakka þau
til jólanna.
Við sem eldri erum og reynsi-
unni rikari, vitum að bezta jóla-
gjöfin, sem okkur og verkalýðs-
stéttinr.i í hcild getur hlotnazt,
er ful’kominn sigiir í yfirstand-
andi deilu. Slíkur sigur myndi
tryggja vaxaridi vonir um aukna
hlutdcíid vcrkaiýðsins í arðinum
af vinnu hkns og verða þýðingar-
mikill á.fangi að því marki, sem
stéttvísii- yerkámenn og launþegar
vinfta ao, það er afnámi arðiúns
og peningavalds.
Eins og: áður segir, þá eru úr-
slit verkfa’.lsins komin undir ein-
ingu og samhug — ekki aðeins
þeirra félaga og einstaklinga, sem
í verkfailinu eiga, heldur og'
allra frjá’slyndra manna og’
kventia utari sem innan verka-
lýðsstétt arinna r.
1 framhaldi af því, sem hér hef-
ur verið sagt og til þoss a5
skapa slíkri einingu raunliæft
verkefni, vill fundur í Vogadeild
Sósíalistafélags Reykjavíkur, hald-
inn föstudaginn 12. des. 1952.
skora á al.rt félágsmenn og aðra
velunnara verkalýðsins að láta allt.
það fé, sem þeir að þessu simri
höfðu liugsað sér að verja til
jólágjafa,’ gáriga annaðhvort I
veí'kfalissjóð. Hjálpum verkfalls-
mönnum og styrkjum blaðið, sem
berst fyrir má’stað þeirra. Ver-
um öll sámfaká, þá vinnst sigur-
inn.
fastsins lianda hvítum kristn-
uin mönnum í Kóren, meðan
þeir lialda nppteknuin hætti
að „þu'rka 'út“ kouur og böm
I þotparústum þar' eystra núna
kríngum iiurðarhátíð lausnar-
ans.
En þó að kiTstnlr meiui livítir
séu sérstakir Ustanieim í því
að „þurka út“ borgir, einkan-
Iega ef þær eru alveg varnar-
iausar, þá dettur mér eldti i
liug að efást um, að nieðal
vor livítra manna megl finna
marga nijftg göfugá anda; eftil-
vill ýmsa göfgustu anda jarð-
aiinnar; mér þykir ekki ólik-
legt að nieðai hvítra manna
séu til, þrátt fyrlr alit, eins
margir ágaitismeiin <ig meðal
anuai'ia kyrtþátta jarðarinuar
— þó eríitt s<"’ að ráða það af
orðimi eða verktam flestra
þeirra hvítra maiina s<‘iu á
Vesttarlöndunl eru kallaðir
oddamenn í stjórnmálimi og
oltast er vttnað til i fréttum
daghlaða og útvarps. Má vera
að elnhvemtíma komi sá tínil
að hvítum mönintm iiristnum
takist að gera þessa mjög ívitn-
nðu oddameiui kýn]iáttarins
miiirii hættugrlþi eri þeir eru
n ú.
Ef ég niætti si’io ísleiidíngur
og hvitrir máðtar uppaiiim við
kristiiin dóm, lia-ðl páfalegan
og lúterskan ávarpa heimlnn í
tiiefni af fáðstefrita þjóðaiuia
seni í dag' hefst i Wien, þá
mundi ég eiukum vUja t.sla til
þeirra manna sem hafa sania
hörundslit og ég og eru upp-
aidir \ið söniu trúarbrögð; ég
mundl seni íslfeiídingur vUja
gefa liinum kristnu litfélögum
minum ei'iiríái-audl váð:
Kæru livitu bræður, liættið að
dri-pa gula menn og svarta
einsog þér iðkið nú í Kóreu,
Málaja, Indókina og víðsvegar
í Afríku, — þér vltið ekki
hvaðá fólií þér eruð að drepa
þariia, og vel ltyimi svo að
fara íyreil varir, að morðverk
yðar i þessúm löiidum gyldtt
yður öfugan arð við þann sem
þé.r hafið vanst af þeim milj-
örðum góðra dollara eða punda
sém þér haí'ið þegar iagt í
morðin.
Og víð ]iá iiíhrfi’ður mína sem
jáfa kristna trú. vildl ég eink-
um og sérílagi segja þctta:
hv'ersu stiemtileg iðja sem
niorð kann að vera, hafðit það
]>ó fvrir fasta i’fegXu. kæfl
kristni bróðiv, að drépa aidvei
fleiri menn e-n svo aö þta ásamt
með fjölskyldu þinni treysttr
þér tií aS éta þá; þvi að hui
eina t'ramha-rUega réwíættiví
Js’ss að vér drepum iíýr. er
sú að vér ætíutu að < ta . i>atf.
12., des. Í952.