Þjóðviljinn - 22.01.1953, Blaðsíða 4

4) — ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur 22. jauúar 1953
lllÓfiiyiUINN
Otgefandl: Bameinlngarfloklcur alþýöu — SfeíaUstaflolikurinn.
Rltatjórar:-, Mapnús KJartanason (áb.). Bigurður Ouðmundsson.
Fréttaatjóri; Jón Bjarnneon.
Blaðajþonn: Ásmundur Sigurjónðson. Magnúa Torfi ólafastm,
Guðmundur Vigfússon.
Auglýsingastjóri: Jónstelnn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýslngar, prentsmiSja: SkólavörSustig.
19. — Sími 7500 (3 línur).
ÁskriftarverS kr. 18 á mánuðl í Reykjavík og nágrennl; kr. 18
annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. elntaklð.
Prentsmlðja Þjóðviljans h.f.
Spádómur Bjarna og démur Jéns
í upphafi marsjallkerfisins komst Bjarni Benediktsson þannig
aðo.vði í þingræðu sem hann hélt '14. okt. 19-17, þegar rætt var
ixm marsjall,,hjálj;“:
„fsland ©r hins vegar ekkt í hópi þeirra þjóða, sem hafa
beðið um slíka aðstoð, og við skulum vona, að við berum gæfu
til að haga svo málmn okkar að við þurfum ckki á henni að
halda“.
Þessi ummæli Bjarna Benedi’ktssonar sýna glöggt að hontun
var fyllilega ljósc hvert var eðli marsjaliaðstoðarinnar svo-
nefndu og hver yrðu örlög þeirra þjóða sem beygðu sig undir
hana. Á sjaldgæfri hreinskilnisstund varaði hann þjóðina við
Jiættunni, en síðan þyrmdi yfir hann á nýjan leik, og alla tíð
uppfrá því hafa orð þessa ráðherra um þetta mál sem önnur
verið bergmál erlendra sjónarmiða, fjandsamleg Islendingiun
og hagsmumun þeirra. Sósíalistar einir hafa sagt þjóðinni sann-
leikann um marsjallkerfið, cn þríflokkarnir allir og forráða-
men*i þeirra hafa sungið ÍBandaríkjunum látlaust mútulof. •
Eitt helzta efni þessara lofgerða hefur verið örlæti Bandaríkj-
foina og hinar höfðinglegu „gjafir" þeirra. Sósíalistar hafa hins
veger bent á að einmitt þetta örlæti værí eitt lævíslegasta
bragð Bandaríkjaa.uðvaldsins til þess að ná undii'tökimum í
íjármálalífi annarra þjóða og leggja á þær nýlendufjötra. Hafa
sósialistar m. a. bent á þessar staðreyndir:
1. Allar þessar „gjafirí* eru háðar því skilyrði að jafnháar
npphæðir séu lagðar í mótvirðissjóð, en þann sjóð má ekki
nota um ófyrirsjáanlega framtíð nema með samþyldd Banda-
ríkjanna. íslenzki mótvirðlssjóðurinn ©r nú orðinn yfír 300 millj-
ónir króna eða áinóta upphæð og öll fjárlög íslenzka ríkislns,
og gefur auga leið hversu geigvænlegt vald Bandarikin liafa
öðlazt- í íslenzku efnahagslífi með yíináðum yí'ir svo stórum
nluia seðlaveltunnar.
2. Þegar neyzluvörur eru fluttar inn fyrir „gjafa“fé skapast
engin Innlend vinna við að afla gjaldeyrisin.s. Ilins vegar ei
andvirði neyzruvai niugsins tekið úr vasa almennings og lagt
i mótvirðissjóð. Þetta merkir að kaupgetan er skert sem ,vgjöf-
unum“ svarar, og hefur það komið nógsamlega skýrt fram
hér á landi síðustu árin. Bandaríkin hafa vitandi vits stei'nii
að þvf að samrænia lífskjör alinennings því nýlendustigi þjóð-
arinnar sem þeir eru að koma á.
1 beinu áfraanhaldi að þessum aðgerðum á nú að færa hið
bandaríska eftirlit með íslenzkum efnahagsmálum í fast kerfi.
Það á að stofna sérstakan banka til að framkvæma þetta eftir-
>it, sjálft fnunvarpið er samið af Bandaríkjamönnum og banka-
stjórinn á að verða Benjamín Eiríksson, útsendari alþjóða-
bankans bandaríska. Þessi stofnun á að drottna yfir íslenzku
ioönkunum. öllum og læsa klóm sínum um allar framkvæmdir
íslendinga.
Þjóðviljinn hefur undanfarið rakið umræður um þetta mál á
bingi, og það er sérstök ástæða til að vekja á ný atkygli á
immælum Jótis Árnasonar, bankastjóra Landsbankans, um
þessa tilliögun, en væntanlega dirfist enginn að brigzla honum
rm konunúnísma. í mjög ýtarlegri álitsgerð uni þetta mál sýnir
Jón Ámason fram á að (Benjamínsbankiníi sé algerlega óþarfur
vegna hagsmuna íslendinga. Þar komi aðrir og annarlegir
nagsmunir til greina. og í stað þess að Islendingar beygi sig
ondir þá leggur Jcn Árnason til eftirfarandi:
. „Ef afskípti Bandaríkjastjórnar halda áfram, eftir að Fram-
kvæindabankanum hefur verió afhentur mótvirðissjóðuriim, álít
ég, að ekki sé nema 'um tvær leiðír að ræða:
1. Að Ieita samninga Við stjórn Bandaríkjanna iuu endnr-
greiðslu mótvirðissjóðsins ....
2. Eí' þessi leið reynist ekki fær, að þá verði sett á lagg-
irnar stofnun, sem eingöngu hafi með höndum vörzlu Mótvirð-
fssjóðsias og ráðstöfun á honum í samræmi við þau skilyrði,
sem Bandaríkjastjórn kann að setja um meðferð lians .... með
því væri þá fullkomlega skilið á milli Mótvirðissjóðsíns og a'nn-
arra l'jármála á íslandi, og það álít ég alveg óhjákvæmilegt“.
Þama er ljóst og greinilega að orði kveðið; aðalbankastjóri
lÆindsbankans staðfestir eftir fimm ára reynslu þau skugga-
iegu spádómsorð sem villtust upp úr iBjarna Benediktssyni i
-ipphafi marsjallkerfis 1947. Allar aðvaranir sósíalista hafa
reynzt sannar, en ráðamennimir eru fkomnir svo djúpt út í
fenlð að þeir hafa ekki þrek til að snúa við, heldur láta etja
iér dýpra og dýpra.
Baraaleikvöllur í Vogahverfi — Suðurlands-
brautin — Nýtt embætti
leikvelli. Nútíma tækni getur
fjarlægt ruslið með því að
anda á það. Rólur og sölt
FAÐIR 1 VOOUM' skrifar: Þeg
ar Vogamir voru skipulagðir
var þar gert ráð fyrir bama-
leikvelli neðanvert við Lang-
holtsveg og æfmarkast af
iþrem götum. Þetta var í
stríðslok. Leikvöllur þessi var
fljótlega girtur. Síðan em lið-
in all mörg ár, og þau árin
liafa borizt margar fregnir af
stórslysum og Langholtsveg-
ur ósjaldan nefndur í því
sambandi. Það er óhugnan-
lega algengt að böm lemstr-
ist eða bíði bana af bíislysum
hér í hverfi, en ékkert skal
fullyrt um að betra sé ann-
arsstaðar. Hinn fyrirhugaði
leikvöllur er nefnilega ennþá
einsíkonar „abstraktsjón“ í
hugai'heimi þeirra sem skipu-
leggja og má segja að þar
sé aðeins eitt dæmið enn urn
viwnubrögð í bæjaríélagi sem
hefur þá stefnu að byrja á
sem flestu og klára sem fæst.
Völlurinn er þakinn spýtna-
braki og.msli og ekki von að
böm fýsi þangað mjög. Það
er flutt margt langt erindi
um slysavamir og eflaust- VIÐ HÉR í hverfinu höfum
margt skynsamlega sagt. Tíu gert nokkrar tilraunir til
menn eða svo gætu unnið þess að fá leikvöllinn lagað-
þrekvirki þegjandi einn eða an því að við erum uggandi
tvo daga í þágu slysa- um bömin okkar á leikvelli
varna á þessum fjTÍrhugaða götucinar. Við höfum safnað
kosta varla mikið og hvað um
ónýta báta og bílskrjóða sem
liggja víðsvegar um bæinn
augum okkar til ama, en
gætu orðið börnum til nokk-
urs yndis.
undirskriftum, seht ' bréf. -en
kannske vissum við það und-
ir niðri af illri reynslú 1&-
lendinga um langan aldvjr, að
forráðamenn taka ekkert
mark á bænarskrám; Ekkert .
svar, ekki einu sinni afsvar.
Og enn lemstrast: böm og
bíða bana í Vogahverfi,- sem
á leikvöll á skipulagsupp-
dráttum, og i Vogahverfi sem
og annarsstaðar bíða mæður
með sífelldan ótta í brjósti
sér: hver verður næst ?
í ÞESSU SAMBANDI má
minna á enn aðra slysahættu
sem vofir yfir okkur fullorðn-
um. Suðurlandsbrautin er án
efa ein fjölfamasta gata bæj-
arins af ökutækjum. í liiiini
raflýstu Reykjavik er húh ná-
lega ljóslaus. Að vísu er
mönnum ráðlagt að ganga
með hvitan vasa'klút i hendi
eða um arminn svo að bíl-
stjórar sjái þá frekar í
myrkri og er öryggi vasa-
klúts kannske betra en ekki,
en óneitanlega væri betra að
hafa Ijós. -— Faðir I Vogum.
BAKKANTÍNA 'skrifar: Hvern
ig væri annars að stofna nýtt
embætti áfengismálaráðherra
ásamt ráðuneyti. Brennivín er'
hvort sem er orðið mál mál-
anna í þessu landi og margur
hefur fengið embætti útaf
minnu. Hann gæti orðið eins-
konar milligöngumaður milli
Eysteins og Bjama og ýmist
skrúfað fyrir eða frá allt
eftir ástæðum ríkiskassans og
Bjarni og Eysteinn þyrftu
ekki að vera að kíta þetta.
— Bakkantína.
ORGUNBLAÐIÐ birti í
fyrradag mynd á forsíðu af
forseta sínum, Eisenhower, á-
samt konu lians, en aðalfyiir-
sögn blaðsins hljóðar svo: ,,Eis-
enhower sver embættiseið me'ð
hönd á biblíu móður sinnar“.
Undir þessari merku fj-rirsögn
kemur svo ekki síðri frásögn
af hátíðahöldiuium í sambandi
við valdatöku hins nýja for-
seta: „1 dag byrjaði íólks-
straumurinu til Washington og
i'ólkið hóf sjálft hátíðahöld í
tilefni af valdatöku Eisenhow-
érs á morgun. 1 fólkssti*aumn-
um voru margir frægir menn,
sem sem á morgun verða ráð-
herrar, iðnframleiðemiur með
milljónir dala í vasanum, kvik-
niyndastjörnur frá Hollywood
og sauðsvartur almúgiiui".
Þessi litríka frásögn er naista
athyglisverð og sýnir vel hvem-
ig manngildið er metið á rit-
stjómarskrifstofum Morgim-
bla'ðsins og fyrir vestan haf.
Fyratir em ráðherrar, siðan
milljónai'ar, svo kvikmynda-
stjömur og loks hið vinnandi
fólk — sem kallað er ahnúgi
og valið iýsingamrðið sauð-
svartur í virðingarskyni. Ekki
er þess getið hvers vegna i'ðn-
framleiðendur hafa troðið millj-
ónum sínum i vasana af þessu
tilefni, en blaðið virðist vera
að gefa í skyn að tilgangurinn
sé sá að keppast urn áð múta
forsetanum. þegar hann hefur
lokið við að leggja hendur á
biblíu móður sinnar.
•
Og frásagnimar halda áfram
í gær með miklum gauragangi.
Sýnir Vísir mesta forsetaholl-
ustu, birtir nýja aðalfyrirsögn
á forsíðu og heila forustugrein.
I forsíðufréttinni er þess getið
að auk ráðherra,. milljónara,
kvikmyndastjama og sauð-
svarts almúga hafi verið „ýms-
ar hersveitir úr landher, flug-
her og flota, undir fánum og
gráar fyrir jámurn og .;.. 8Q
lesta - liJalmwrltuílátUíysea',. —
Milljónimar sem iðjuhöldarnir
höfðu í vösunum hafa væntan-
lega verið andvirði þessara
mikilvirku tækja — og sauð-
svartur almúginn fékk ao sjá
í'VArodtV|
svolítið af árangri
greiðslna sinna.
skatt-
Forustugrein Visis er síðan
mikið hól um Eisenhower, þar
sem hann sé „gamall og mikils
virtur samverkamaður fjölda
margra stjómmálamanna" i
Eivrópu og þar á meðal á ís-
landi. Mun Vísir hafa í huga
að Eisenhower hefur tekið i
höndina á Bjama Benedikts-
syni og að það tók hann ekki
nema hálftíma að undirbúa
hernámið, þegar hann kom
hingað sem yfirhershöfðingi
Atlanzhafsbandalagsins. Jafn
ágætan „samverkamann"
;ott að hafa til taks.
er
Annars eru öll þessi skrif á-
gæt sönnun þess að litstjórar
afturhaldsblaðanna em fam-
ir að líta á blöð sín sem banda-
rísk málgögn og ísland sem
49. ríki Bandaríkjanna. Aldrei
hefur íslenzks forseta verið
minnzt á öðm eins flatarmáli
í þessum blöðum, eða athafnir
hans raktar af liliðstæðri ná-
kvæmni, svo að ekkj sé minnzt
á myndabirtingar. Það er
augljóst hvert hngurinn stefn-
ir, en þegar lesendunum ofbýð-
ur er einstætt að birta nokkr-
ar áhrifaríkar fréttir um mann-
dýrkun utan jámtálds.
Sendiboðar
Pramhald aí 8. stflu
upp á hana. Hvaða íslt-mík
móðir mundi vilia sn‘á son f-inn
í hlutverki morðingjans? Eng-
in, ábyggilega engin.
Ragnhelður Möller.
Umbótahetjur í Ijjósi
staðreyndanna
Jleðan AipýðublaSlð talar nú toUælrÚKtna. með verkfalJi og
daglega um „siuma“ umbóta- launahækkun, þá Kktpulögðu
baráttu fer ekkl hjá því oS AB-menn verkíallsbröt á l«a-
upp rlfjist ýmislejit úr bar- ftrði og I Borgamesl til að
áttu okkar fyrlr dagleginn lá hnekkt varnarbaráttu verka-
IwKsmununi. ’ýðsins og knúið fram þetta
1947, rétt eftir að umbóta- ÓO mlUjóna króna kauprán af
hetjan Steíán Jóhann hafðl vinnundi alþýðu. — l*ettn vax
myndað rikisst.iórn nieð Bjarna þelrra umbótastefna í verki.
Ben. og EySleinl, kopi fram á enda studd kappsamie^a og dá-
Alþlugi lag-afrumvarp, sem boð- sömuð aí blöðum at-vlnnurek-
aðl 60 miUjóna króna kaup- fitda og áuðstéttar.
rán af aiþýðu í auknuni toU- Þegar umb<>tahetjur auðstétt-
um. Hinir byitlngaslnnuðu, só- ariimar komust að raim um að
síalistarnir, börðust á þingi verkaJýðssaintökln höfðu svar-
gegn þessu af alefii, hinir um- að toUaáráslnni eliis og vera
bótasinnuðu — allt frá Stefáni ltar, þá lögleiddu þær á næsta
Jóhanni til Eysteins og Bjarna þlngi anmið 60 milljóna króna
— börðust hins vegar fyrir .aunarán af alþýðu með bind-
þössu með oddi og eggju. l*eg- >t;gu vísitölu. Hanníbal Valdi-
ar þessi 50 ntiUjóna króna um- marsson fékk þá ekki Jeyfi tll
bót á kjörum hlnnu ríku var að skrópa og var látinn sýna
lögleidd á kostnað alþýðu með það svart á hvitu hvaða skUn-
atkvæðagreiðslu í þingi lét ing hann Iegðl í orðið „umbæt-
ilanníbai, núeerandi ritst.jórl, ur ' nteð því að greiða atkvæði
AlþbL ekki sjá slg í þLngsal með kaupráninii — Auðvitað
I*egar alþýðan, undir for- börðust sósíalistar af fremsta
ustu sósíalista og sameiningar- megni gegn þessum „umbót-
niauna, sem þá lelddu Alþýðu- um* þeirra AB-manna & Co.
sambandið, rak af höndum s<:r w.
Fimmtudagur 22. janúar 1953— ÞJÓÐVILJINN — (5
Eiga synir að skjóta' feður sína í lífsbaruttu
þeirra fýrir daglegu brauði?
Unga fólkið og herinn
Um fátt er nú meira talað
þessa dagana hjá ungu fólki
en stofnun islenzks here.
Það er ekki undarlegt, þó
að >Tigri kynslóðin láti sig
nokkru varða þessi mál, þar
sem vissir árgangar hennar
koma til með að niynda hinar
vígbúnu herdeildir, enda lítur
hún með furðu upp á eldrí
kynslóðina og það er ekki laust
við að bryddi á efasemdum,
þegar um er að ræða stjóm-
vizku og mannvit þeirra eldri
í landinu. Islenzkur her stríðir
svo algjörlega á móti þeim
arfi, sem unga fólkið hefur
drukkið í sig í foreldralmsum,
í kirkju og skó'um, þvi heil-
brigðasta og göfugasta., sem
henni hefur verið inm-ætt, að
þa.ð hlýtur að kvikna löngun
hjá því, að brjóta málið til
mergjar og mynda sér ákveðna
aístöðu til þess.
Sjomannavinátta íhaldsins í reynd
Við hátíð'leg tækifæri svo sem
á sjómannadaginn kann ílialdið
sér ekki læti fyrir ástarjátning-
um til sjómannastéttarinnar.
Sílspikaðir útgerðarburgeisar
þess kyrja þá ástareönginn og
ræða mikið um „hetjur hafsins'1
og þær skyldur sem þjóðfélagið
hafi við sjómannastéttina. En
sjómannadc gurinn ár bvert er
varla liðinn að kvöldi þegar
tónbreytingar verður vart hjá
Hialdinu og málgögnum þess.
Þá nær íhaldið sér á sitt fyrra
strik og blöð þess hefja venju-
leg skrif gegn hagsmunatr.á:-
um sjómanna og sérhverri rétt-
arbót. þcim til handa.
Þessi hefur t.d. orðið reyr.sl-
an nú í verkfalli sjómanna á
véíbá.taflotanum. Ekkert orð
liefur birzt í blöðum Ihaldsins
til stuðnings málstað sjómanna
og á þó hér hlut að máli sú
starfsgrein sjómannastéttarinn-
ar sem býr við verst kjör og
lakasta aðbúð. En ekki nóg
með þáð. Að svo mik’u leyti
eem íhaldsblöðin hafa látið
málið til sín taka hafa þau
sent bátaSjómönnum kaldár
kveðjur og reynt að gera
kjarabótakröfur þeirra tor-
tryggilegar í augum almenn-
ihgs.
1 fyrradag íeyndi t.d. Morg-
unblaðið að espa landverka-
fólk gegn sjómönnum. I ann-
arrí forustugrein blaðsins sem
helguð er sjómannadeilunni er
á það lögð áherzla að verkfallið
bitni fyrst og fremst á því
fólki sem atvinnu hafi við
vinns’u aflans. Síðan segir að
anna.rsstaðar á landinu muni
sjómenn og útvegsmenn halda
sjósókn áfram. Það leynir sér
c-kki hvert stefnt er með skri f-
um sem þessum.
Þá? væri ekki úr vegi iýrir
Morgunblaðið að minnast þess
að deilan milli sjómanra og
útvegsmanna um kjörin ei a'A-
eins annar þáttur þeirrar heild-
ardei’u sem orsakar stöðvun
bátailotans. Hinn þátturimi ér
deilar. um fiskverðið og sú
deila er milli útvegsmanaa og
ríkis. vt jórnarinnar.
Þótt liðnar séu þrjár vikur
frá áramótum hefur ríkisstjórn-
in enn ekki sýnt þann manu-
dóm að semja við útgerðiaa iim
fiskverð og eru því allar horf-
ur á að jafnvel þótt sjómanna-
deilan leystist sæti allt i sama
fari og bátaflotinn bundinn eft-
ir sem áður.
En fram hjá bessari stað-
reynd gengur Morgunblaðið vit-
andi vits. Þess hlutverk er nú
sem jafnan áður að reyna að
æsa almemúngsálitið upp gegn
sjómannastéttinni en skjóta
skildi fyrir þá ríkisstjórn arð-
ræningjanna. sem svíkst um að
gera skyldu sina og trvggja
rekstur atvinnutækjanna.
Vill nú ekki Morgunblaðið
og Ihaldið sýna áhuga sinn
fyrir óhindruðum rekstri báta-
flotans (og jafnvel togaranna
líka) með því að bera fram
oinarðar kröfur á hendur rík-
isstjóminni um að nauðsyn-
’.egar ráðstafanir verði gerðar
til þess að tryggja útgerð skip-
anna? I þessu sambandi ber
fyrst að nefna nauðsyn þess
að ákveða fiskverð sem útgerð-
in getur unað við og að létta
af sjómönnum og útvegsmönn-
um drápsklyfjum ríkisvaidsins
og einokunarhringanna.
Það eru sterkar líkur til að
slikt myndi auðvelda lausn
kjaradeilu sjómanna og útvegs-
manna. Hitt er skiljanlegt að
Morgunb’aðið, málgagn þeirr-
ar l'ámemiu klíku sem arðræn-
ir útveginn, hafi ekki áhuga
fyrir slíku. Þess áhugaefni er
þvert á móti það að rægja sjó-
menn og ræna þá stuðningi
almennings, til þess m.a. að
þeir sem féfletta sjómenn og
útvögsmemi geti óhindraðir
stundað iðju sína áfram.
Sjómenn hafa fyrir sitt leyti
þegar afgreitt þá smánartillögu
sem sáttanefnd rikisst.jórnar-
iimar vildi þrengja upp á þá í
yfirstandandi kjaradei’u. Þeir
eru ákveðnir í áð tryggja sér
nú þau kjör sem þeim ber
fyrir erfiða og áhættusama at-
Framhald á 6. síðu.
Það er þannig athyglisvert,
að virða fjiir sér, hvernig
unga fólkið, ineð hinar ólik-
ustu lífsskoðanir, bregzt við
þesssum málum. I því sambandi
verða hér á eftir birt viðtöl við
unga menn i öllum pólitísku
félögunum hér í bænum. En
það er skiljanlegt, að sumir
jiessara ungu manna liafa eltki
verið fáanlégir til þess að
birta nöfn ,sín vegna þeinrar
ókynðar sem slíkt veldur í
herbúðum þeirra, þó að slíkt
komi ekki í veg fyrir þá löngun
að tjá skoðanir sínar, sem
hljóta ekki pólitíska náð hjá
forystu þeirra.
íbr í Skálanum
Þannig hitti ég ungan sjálf-
stæðismann inni á Hressingar-
skála á dögunum.
Við spjölluðum um herinn
ýTir molakaffi og það var raun-
,ar skrítið, livernig ólíkar lífs-
skoðanir okkar gátu sameinazt
um þessi mál, þrátt fyrir stétta-
baráttu og Kóreu.
— Hvernig er almennt litið
á herinn innan Heimdallar?
spurði ég með áfsakanlegri
forvitni. Og ekki stóð á hrein-
skilnu svari hjá þessum reyk-
víska skólapilti.
— Almennt eru menn nokk-
uð óákve&nir. Þó hefur æsku-
lýðssíðan í Morgunbl. tekið af-
stöðu með hernrnn. Þú manst
eftir viðtali við ungan stúdent
snemma í vetur, en ég hef nú
alltaf litið á þennan náunga
með sérstöðu í þessu máli.
Ungir skólapiltar hafa alltaf
gaman af að koma fram með
sérkennilegar skoðanir til að
hneyksla náungann og ganga
fram af lionum, án þess að
hugsa út í siðferðilegt eðli
hlutanna. En ef ég á að dæma
eftir mér, sem ég held að sé
nbkkuð almenn skoðun innan
Heimdallar, þá höfum við alls
ekki tekið afstöðu með hem-
um, þrátt fyrir yfirlýstan vilja.
fonistunnar.
— Hvað hafið þið helzt á
móti íslenzkum her? spurði ég
kunningja minn og blés reykj-
arstrók út í loftið.
— Jú, sérðu til. Ég get.
ekki samrýmt herinn við sið-
ferði kristindómsins. Þetta eru
þó kenningar, sem okkur hafa
verið innrættar frá barnæsku
og kennt að taka tillit til. Mér
er þannig illa við að bera vopn
á meðbræður mina og verða
kannski valdur að dauða
margra manna. Þetta held ég
að margir Heimdel’ingar geri
sér ljóst, segir þessi imgi sjálf-
stæðismaður að lokum. Og við
merum talinu, út í aðra sálma.
FramsókRarmað-
’jr í
'arðinnei
Hodflja Nasreddin gekk Inn, bundlnn og
i vopnoðri flwfltu.; exa honn vur beinn í
báíU, ausnardS. híMvt Btö&agt og íaat.
Er hann kom auga á þann cétta Hússein •
Hústítt, dc-plaOi hann augwofiiiw tii háns, en
vitxingurinn hóppaSi
Nu er bara eitt eltu-.- ao áltveoa uviiiJlig
þrjóturlnn pkuli líflátinn. — Það' verður
pínö. bana rsekiiegtt, eagCi ''Arslaarbckk. ,
Hodaja Nasread-.n ie.i e,.„, ’neyra pecta,
háhdur horfði brosondi i sólargeiflla f»m
stoelít um oplnn gíuggu 'uppi trndir þakr
tna
Siðustu daga desembennán-
aðar mátti sjá landbúnaðarráð-
herrann reika um suour í
Hljómskálagarði. Það var eng-
inn. yafi á þvi að maðurinn
var í. þungum þönkum, þar
æm hann staldrsði við öðru
hvoru og gúndl út í kyrrt
rföHnnxdesiarökkriB, sem hjúp-
aði þessa lifsþreyttu borg. r—
Reykviskir vegfarendur, sem
áttu þarna leið um renndu ekki
grun í hugsanir þessa þrek-
vaxna manns.
Skammdegið hefði orðið enn
svartara.
Hins vegar varð ég dálitið
undrandi, þegar ég rakst þama
líka á ungan Framsóknarmann
eitt janúarkvöld. Hann sat ein-
samall á bekk og horfði á borg-
arljósin speglast í tjörninni.
Við þekkjum hvorn annan og
það hefði verið hreinn dóna-
skapu.r að spjalla ekki við
hann. Þannig sagði ég honum
af píslargöngu ráðherrans og
bætti við:
— Þið spókið ykkur hér,
framsóknarmennirnir ?
Ungi maðurinn varð fau ‘á
svipinn og svaraði æstur.
—- Æ, minnstu ekki á helvit-;
ið hann Hermann með herinn.
Við sátum hljóðir. Ég dró
upp síga.rettu og bauð þessum
bugaða manni að reykja. Við
kveiktum í og reykurinn leyst-
ist upp í svörtu janúarmyrkr-
inu. — Von bráðar hélt hann
áfram:
— Ef ég hefði aðra síðu
Tímans til umráða einhvem
næsta daginn, þá myndi ég
gera eitt. Fyrir utan stórkost-
lega fyrirsögn, sem hljóðaði
upp á herinn. myndi ég láta
prenca þúsund bomm. Biðja
svo lesendur að athuga afleið-
ingamar.
— Jæja karlinn. Hefurðu
ekkert meira að segja?
— Þetta mætti kannski nægja
til að byrja með.
— Ég hef annars verið að
hugsa um vefarana frá Roch-
dale. Hugsaðu þér þennan fá-
menna hóp, sem varð fyrsti
vísir að samvinnufélagi. Hvern-
ig litu þeir á hervald á sínum
tíma ? Var því beitt gegn sam-
tökuni þeirra á móti kaupmönn-
um? Og ungi maðurinn sótti
í sig veðrið.
— Hvernig litu íslenzkir
bændur á hervald, sen\ hefði
verið stefnt gegn fyrstu kaup-
félögunum? Þau reyndust
mörgúm kaupmannmum þung í
skauti Og kannski gefið tilefni
til slíks.
Er samvinnuauðmagnið kom-
ið í hendumar á aubva.dinu?
Og þessi bóndasonur að
norðan hrópar upp og steytir.
hnefana út í loftið:
— F\Tr læt égi setja mig í
fangelsi en ég gangi í ís-
lenz’can her.
—- Já, það er ekkert npaug
að vera framsóknarmaður núna.
ik
Slngi kraiÍRB
Þegar rnaður hittir krata m
á dögnm, verður mörgum i
nð spjTja sig upphátt eða
hljóði: Hvort fer þar Hanni
balsinni eður ei?
Þannig var það um ung:
manninn í Ingólfscafé á dög
unum. Það mátti sjá það slnv
í utlitinu, að ]'Cir fór einn a
sjá’.fum byltingaseggjunum -
Það var ekki laust við að ham
drægi dám af sjálfum forrngj
anum. Það var eklcert vafa
atriði með andstöðu hans geg:
hernum. Honmn var sérstrk
lega tíðrætt um aHan horkostr
áð.
Framhald i 8. síðu. •