Þjóðviljinn - 14.03.1953, Qupperneq 6

6) — í> J ÓÐ VILJINN
Laugardagur 14. marz 1953
(BIÓOVIUINN
,Útgefandi: Sameiningarflokkur aiþýðu — Sósíalistaflokkurinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.),. Sigurður Guðmundsson.
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Magnús Torfi Ólafsson,
Guðmundur Vigfússon.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustig.
19. — Sími 7500 (3 línur).
Áskriftarverð kr. 20 á mánuði í Reykjavík og nágrenni; kr. 17
annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja ÞjóðviljatiE h.f.
Ein voðdug fylking
Avarp Sósíalistaflokiísins til þjóðarinnar um myndun
allsherjar þjóðfylkingar íslendinga gegn stefnu stjórn-
arflokkanna í sjálfstæðis- og efnahagsmálunum hefur
eðlilega komið óþægilega við taugar þeirra sem stjórna
skrifum Morgunþlaðsins og Tímans. Þetta sést greinilega
v báðum þessum stj ó’ narmálgögnum í gær. í nákvæm-
lega sama dúr ráðast bæði blöðin gegn þeím boðskap á-
varpsins að nú sé nauðsynlegt að allir þeir taki höndum
saman, sem eru í höfuðatriðum sammála um nauðsyn
þess að hernámsniöuvlægingin taki enda og 'snúið verði
við af braut bandarísku stefnunnar í efnahagsmálunum.
Skraf Morgunblaðsins og Tímans um að hér sé aðeins
um bragð eitt að ræða af hálfu Sósíalistaflokksins, sem
ekki sé alvarlega meint, fellur um sjálft sig. Hver skyni-
borinn maður veit, að þúsundir íslendinga sem ekki eru
sama sinnis og Sósialistaflokkurinn um grundvallaratriði
þjóðfélagsmála eru honum öldungis sammála um hættur
hemámsins og vilja af alhug vinna að afléttingu þess.
Baráttan gegn hernáminu og afleiöingum þess er því
hugðarefni langtum i'iölmennari hóps en enn hefur til-
einkað sér sósíalLsmann sem lausn þjóðfélagsvanda-
málanna í heild.
Eins og nú horfir í hernámsmálunum er ekki aðeins
eðlilegt heldur og brýn og aðkallandi nauðsyn að allir
þeir taki höndum saman, sem vilja létta fargi hinnar
bandarísku ásælni og yfirdrottnunar af þjóöinni. Með
hverjum deginum sem líður verður það ljósara hvernig
bandaríska yfirdrottnunarstefnan teygir arma sína um
öll svið þjóðlífsins og hefur æ umfangmeiri afskipti af
þróun íslenzkra þjóðfélagsmála almennt. Stofnun Fram-
kvæmdabankans er eitt nýjasta og augljósasta dæmið
um þetta, en þar hefur nú eftirlitsmanni Bandaríkjanna
verið falin yfirstjórn og æöstu völd.
Hernámsliðiö sjálft undirbýr nú byggingu herskipa-
hafna og flugvalla í stórum stíl. Inn í landið er hrúgað
kynstrum af vopnum og vígvélum til notkunar í því
stríði sem auðvald Bandaríkjanna undirbýr af ofsafullu
kappi. Þetta gerist fyrir allra augum og verður því ekki
dulið fyrir þjóðinni. Ábyrgðina á þessari þróun allri bera
hernámsflokkarnir þrír, AB-flokkurinn, Framsókn og
íhaldið, flokkarnir sem kölluöu bandarískt hernám yfir
landið með öllum þeim fyrirsjáanlegu og ófyrirsjáanlegu
afleiöingum sem fylgja í kjölfar þess.
Þeim fjölgar nú svo að segja með hverjum degi sem
skynja hættuna af hemáminu og stríösundirbúningi her-
námsliðsins á íslandi. Margir iþeirra, sem í upphafi lögðu
trúnað á yfirlýsingar hernámsflokkanna um að herlið
yrði hér aldrei staðsett á friðartímum sjá og skilja að
þeir hafa verið blekktir á hinn herfilegasta hátt. Þótt
friður haldist, og þáð er vissulega von allra ábyrgra
manna, verður ísland hernumið árum og jafnvel áratug-
um saman, fái hernámsflokkamir að ráða stefnunni á-
Iram eins og hingað til.
Gegn þessari hættu þarf þjóðin að rísa af einhug og
festu. Tækifæriö mikla eru kosningarnar á komandi vori.
Þá þurfa allir þeir aö sameinast í einni voldugri fylkingu
sem vilja hernámsliöið brott af íslandi og fjötra erlends
valds leysta af íslenzkum framkvæmdum og efnahagslífi.
Þessi er boðskapur ávarps Sósíalistaflokksins og hann
mun fá hljómgrunn meðal þúsunda íslendinga. sem
hingað til hafa veitt flokkum hersetunnar og bandarísku
ásælninnar að málum. Þetta gera málgögn núverandi
leppstjómar sér vel ljóst, og þess vegna er reynt að hamla
gegn myndun þjóðfylkingarinnar með margtuggnum ó-
sannindum og blekkingum af hálfu hernámsblaðanna.
En málgögnum hernámsflokkanna er bezt að gera sér
það alveg ljóst að þjóðin er að vakna. Svik þeirra eru lýð-
um ljós og svarið við þeim er myndun einhuga fylkingar
sllra þeirra sem vilja berjast fyrir niðurfellingu hernáms-
samningsins og endurheimt íslenzks sjálfstæöis.
til Gunnars Bjarnasonar, ráðunauts
Sæll vertu, .Gunnar Bjarna-
son.
Mikið var gaman að hlusta á
erindi þitt í bsendavikunni.
Maður 'getur .alltaf hrifizt þeg-
iar ofgnótt andagiftarinnar
sprengir af sér og flæðir yfir
alla bakka. Hann Páll Zóphon-
íasson var að tala um að mað-
ur skyldi bara skrifa ykkur ef
maður Þyrfti nánari skýringar
' á einhverju erindinu eða væri
í einhverju ósammála. Yrði þá
séð um að hlutaðeiganda væri
svarað.
iNú var erindi þitt svo vítt
og breitt að maður hefur alveg
nóg að gera að kljást við eina
eða tvær kvísiar af mörgum.
Oig það langar mig til að gera.
Þær eru einkum tvær, sín hvors
vegar við höfuðálinn. Þú hélzt
því fram að þjóðin og þá ekki
sízt bændastéttin, hefði í raun
og veru ekki unnið fyrir þeim
fjármunum sem henni áskotn-
uðust fyrri hluta s. 1. áratug-
ar. Og af samhengi málsins
máíti ráða það beint, að þegar
bændum og öðrum landslýð
hafi verið orðið þetta ljóst, hafi
blessuð stjórnarvöldin skyggnzt
inn í huga almennings og séð
sinn kost vænstan iað þóknast
vilja alþjóðar og setja nú und-
ir þenna hættulega leka.
Þetta þykir mér nú við nán-
ari athugun að sé grugg í tærri
elfu sannleikans. Mín skoðun
er sú, iað fyrir rás viðburð-
anna og fyrir þrótt og sam-
heldni verklýðshreyfingarinnar
á þeim árum, hafi stjórnar-
völdin ekki haft í bili ráð með
að koma í veg fyrir að almenn-
ingur til sjós og lands fengi
ríflegri hluta af .afrakstri erf-
iðis síns en endranær, bæði
fyrr og síðar í ákafa andagift-
arinnar játaðir þú annars stað-
ar í erindinu að bílverðin hefðu
lent annars staðar en hjá þeim
sem vinna fyrir bílunum. Þetta
kallaðir þú ranghverfu þjóðfé-
lagsins og hafðu sæll sagt.
Heldurðu ekki, ,að við gæt-
um orðið sammála um það að
alþingismenn og ríkisstjórn
geri oft og einatt þýðingarmikl-
ar ráðstafanir án þess að vera
knúin til þess af vilja almenn-
ings?
Geturðu bent mér á nokkurt
einasta dæmi þess að almenn-
ingur á íslandi hafi krafizt þess
af stjórnarvöldunum og af Al-
þingi ,að Keflavíkursamningur-
inn væri gerður á sínum tíma?
Við vitum báðir betur en flest
annað iað hann var fyrsta fasta
sporið sem stigið var á hinni
löngu óheillabraut, sem þing
og ríkisstjórn hafa teymt þjóð-
ina eftir síðan.
Geturðu bent mér á nokkum
verkamann (án gæsalappa) eða
■bónda (sö'muleiðis án gæsa-
lappa) sem krafðist þess að
ísland yrði innlimað í Mars-
hallkerfið?
Nú ætla ég að vita hvort við
getum ekki orðið sammála um
það að gengislækkunin hafi
verið raunverulega ákveðin um
leið og marshallsnaran var fest
um háls þjóðarinnar, en fram-
frá Játvarði Jökli
kvæmdin aðeins geymd eftir
hentugasta augnabliki . fyrir
.auðstéttir landsins til iað fé-
flettingin á almenningi yrði
sem algemst.
Ef við skoðum þetta allt of-
an í kjölinn, þá sjáum við að
það er gengísfellingin fyrst og
síðast sem hefur kippt fótunum
undan vélvæðingu landbúnaðar-
ins.
Ég segi þér satt, að ég .vildj,
ekki eiga að standa í þínum
sporum með þá fullyrðingu, að
allt þetta sé gert að kröfu og
vilja þess almennings ,sem ó-
sköpin hafa dunið yfir.
Ég gæti nefnt þér mörg dæmi
þess, að ófyrirleitnir pólitíkus-
ar hafa blekkt almenning til
Játvarður Jökull
fylgis við sig og þar með til
fulltingis við þau óhæfuverk
sem sá hinn sami almenningur
var á móti. En ég skal aðeins
nefna eitt, sem ég var persón-u-
lega vitni að. Það var í kosn-
ingunum 1.94<3. Það v.ar sam-
flokksfnaður þinn, þá í fram-
boði eins og þú. Hann hét því
hátíðlega á hverjum fundi og
sór við nafn sjálfstæðisstefn-
unnar og baróttumannsins
Bjarna Jónssonar frá Vogi, að
hann skyldi vera á móti sér-
hverju afsali á réttindum ís-
lands, hver sem ásækti og hver
sem í hlut ætti. Ekkert gat
hrært hreinni streng í brjóst-
um þeirra sem til var talað en
ástsæl minning þessa oddvita
f rels isbarátt u þj óðarinn.ar.
Þannig sór hann þessi og þann-
ig hafið þið víst allir svarið,
en hverjar urðu efndirnar 30
marz?
Já, karl minn. Nú er á þér
að heyra að þér þvki orðið»
nóg um afleiðingarnar, er þú
þykist sjá fram ó glötun þjóð-
arinnar, sjálfstæðis hennar og
ekki síður menningar.
Þó kem ég að hinni kvíslinni
á andagiftarstraumi þínum,
sem sé að Það séu dráttarvél-
arnar, litlu hjólatíkurnar, sem
eru að eyðileggja hvort tveggja
jöfnum höndum. fjárhag bænd-
anna og menninguna í sveitun-
um. Þar væri svo komið að
æskan væri orðin óhæf til alls
þjóðlegs og góðs og að kjör-
viðir fjárhaigslegs sjálfstæðis,
kaupfélögin í sveitunum, rið-
uðu til falls, þar sem hjóla-
tíkusarnir væru að ríða þau
á slig fyrir traktoranna skuld.
Mikil lifandis ósköp mætti
ég vera feginn, ganga upplyft-
um augum og lofa forsjónina
fyrir að vera ekki eins og þeir
bersyndugu. Ég á nefnilega
enga hjólátík. Eftir fjálgri
kenningu þinni ætti ég að vera
burðarás kaupfélagsins og- börn
mín í engri hættu fyrir afsið-
un vélaómenningarinnar.
Já,' mikið má ég vera vel
stæður, að hafa ekki fallið í
áróðursgröfina og lent í að
kaupa dfáttarvél.
Af því að ég held engan bú-
reikning, langar mig til að
segja þér, svo að þú sjáir áþján
heildarinnar kristallast í ar-
móði einstaklingsins, hvert er
orðið ykkar starf undanfarin
ár.
Ég var einn af þeim, sem
ekki var nógu fljótur að átta
mig á nauðsyn þess að kaupa
jeppa og heimilisdráttarvél.
Svo lánaði ég honum Bjarna
Ben. jeppaverðið þegar hann
þurfti að borga Höjgaard og
Schults. Þetta var tekjuafgang-
urinn af búinu í ,rúmt ár um
styrjaldarlokin. Eitthv.að tveim
árum seinna, þegar kallgreyið
hann Vilhjálmur Þór ætlaði að
fara að basla við að koma upp
þaki yfir höfuðið á hugsjón
samvinnustefnunnar í hraun-
.u-nurn í Borgarfirði, þá lánaði
ég honum dráttarvélarverðið.
Nú hef ég ekkert undan manna-
greyunum að kvarta. Þeir hafa
staðið í skil-um með vexti og
afborgan-ir. En það hafa komið
aðrir menn til sögunnar, sem
heita lEyst-einn Jónsson og
Björn Ólafsson Þeir hafa ó-
vart hallran-gað fjármálunum
svo-leiðis til, að þó Gunnar
Thoroddsen (nú borgarstjóri)
og Vilhjálmur Þór vissu nú -að
mi-g langaði í traktor og reynd-u
að borga mér upp lánin, þá
dyggðu þau nú ekki bæði tvö
fyrir jeppa eða traktor, hvað
þá fyrir jeppa og traktor.
Nú maetti sannarlega halda.
að maður, sem hvorki þarf ,að
vinna fyrir jeppa eða traktor,
hefði auðgazt það mikið s. 1.
fjögur ár, að hann igæti nú
lónað Vilhjálmi Þór laglegan
skilding, ef Vilhjálm skyldi nú
langa til að kaupa t. d. Hótel
Borg til að punta upp á sam-
vinnuhreyfinguna á íslandi. En
því miður. Þessi fjögur ár hef-
ur kaupfélagsinneignin komizt
niður fyrir ekki neitt. Nú
verða hjólatíkusarnir ,að hlaupa
í skrápana og lána kallgreyinu
ef eitthváð á að geta orðið af
því að samvinnuhreyfingin stígi
þetta menningarspor.
Já, karl minn! Þ.að er nú
svona. Hinn almenni bóndi hef- i
ur ekki bara fallið í jeppa,
landróa og fergons, hann hef-
ur fallið í hendur ræningja
milli Jerúsalem og Jeríkó. -
Presturinn og levítinn hafa
irramhald á 11. síðu.