Þjóðviljinn - 18.04.1953, Blaðsíða 4

4) __ ÞJÓÐVILJINN — Laugardagur 18. apríl 1953
4 i
Þjóðareining gegn her í landi
Frá syni Freysteins á Kotströnd
Eftir Kristján frá Djúpalæk
Ég bið i >iq vaka bróðii', — starf
oss boöar vnýr af sverðum.
Vér hlutuni dýran ættar arí'
02: æ hans gæta verðuni.
Ilvort eru sveinar fógetans á ferðum?
Vér eigum sömu móður, man,
og manst þú hvað vér sórum,
er litum hana, særðan svan
í sorg, þá iitlir vórum.
Hún skal vernduð verða af oss stórum.
Oí úr því Freysteinn faðir vor
á flótta rann í stríði,
vér troðum fast í Torfa spor
og tölum ltjark í lýði.
Hinn blauðí stynur undir alda níði.
Ég kom tii þess á kvæðaþing
að kveðja þig til dáða,
hinn unga stolta Islending,
og ann þér hvergi náða,
meðan vér sjáum móður vora smáða.
inu og minnumst þess, iað nú
og lalla daga þar til markiniu
er náð skiulu vena okkar
fyrsta orð 'að morgmi og síð-
lasta 'að kvöldi: Þjóðareining
igegn her í landi. Uppsöign her-
vem da rsa mn i ngsins.
G. M. M.
þ|éS®rrá§-
Það var vinur okkar og
samherji, Kristján frá Djúpa-
ilæk, sem hér á árunum ortii
kvæðið Slysaskot í Palesitíinu,
hið einfaldia, hárhvaissia og
meistaralega skeyti gegn hel-
stefnu hernaðiarins — kvæði,
sem verðugt væri iað Mennta-
málaráð ísiiands tótá þýða á
'helztu þjóðtungux jiarðarbúia
og sendi Sameinuðu þjóðun-
um til útbýtinigar igeign hem-
aðaráróðri vopmasialainnia og
þeirra útsiendunum.
Nú send'ir skáldið okkur
innlegig siitt, „tilbrigði við
Lénarð fógeta“, eins og það
e,r orðað. í bréfi til mín. „Vér
leiigum sömu móður“, það er
okkiar ástfold, sem undanfar-
in ár hefiur verið særð undan
jánnhælum erlendra yfirgangs-
mannia og svívirt af auðniu-
lausium ráðherrakútum, sem
eiga þá stóru huigisjón að sjá
skrokkia sína mótaða kyn-
'iausa í vax, ti,l þess iað. öðl-
ast einhver einkenm.i emglanna.
En þó að sú hugsjón rætist
og þjóðin verði skattlögð til
,að bor.ga hlægitógar vaxfígúr-
ur, þá horfir nú siamt svo, að
þessara ráðherriakúta bíður
mýrkv.astof a sögunnar. Mættu
þeir því gamga hið bráðasta
í si'tt Landakot, hbfja þar
Svo sem áðu-r hefur verið
tilkyinnt verður haldin í
Reykjavík dagaina 5.—7. maí
n. k. þjóðarráðstefna undir
kjörorðun.um: Þjóðareining
igegn he,r á íslandi. Ráðstefn-
lan verður sett kl. 6 e. h.
þniðjudaginn 5. miaí. Nánar
-auglýst síðar um dagskrá, en
þess má igeta, að iundirbún-
ingsnefnd hefur þegar á að
skipa fjölme.nnu og ágætu
liði meðal fyrirlesaira, skálda,
rithöf unda, hl j ómlis.t a rmanna
og sönigfcilks. Rréf til félaga,
féLagasamtaka og einstaklinga
hafa nú verð semd í pósti, og
er þess væ.nzt að fóiög og
einstaklingar tilkynni þátt-
.tiöku sína við fy.rstu hentug-
tóiifca. Þá er æsklegt að til-
er
skriftir, játa yfirsjó.nir við . lögur eða álykta.nir,
land cg þjóð og gera iðrun
o-g yfirbót áður 'en það er um
seinian. Því að kall, skáldsins,
er kveður „til dáða hinm unga
stolrta íslending" mun hljáma
um gjörviailt ilandið, og sú
fylki.ng verða stór er gengur
ti.l bj örgumarstarfs cg síðan
til endurreisnarstarfs - eftir
fail hinn-ar miklu ógæfu-
stjórnar. Við þökkum skáld-
isem
. men.n óska að ræddar verði
á .ráðstef.niunh.i, berisit undir-
búnings.nef.nd sem fyrst.
í iundirbún:ingshef,n.d ráð-
stefnunnar: Ein.ar Gunnar
Einarsson lögfræðimgur, Giun.n-
iar M. Magnúss .rithöf., Jón
Þárð,arso,n frá Borgarholti,
Pétur Pét-ursson útvarpsþul-
-ur, Sigríður Eiríksdóittir hjúkr
unarkoma.
„Em úr því að þinn er vak-
inn þróttur, vilji og megin trú,
verður ekki af velli hrakinn,
o. s. frv.
Víst eru þessi orð skáldsins
sönn og ekkert er þar of sagt
um landa hans. Svo sannarlega
eru þeir sterkir þegar á liólm-
inn er komið. Mörg dæmi mætti
nefna því til scanunar, t. d.
sjálfsæðisbaráttuna á liðnum
öldum, verndun tungunnar og-
hinar ótrúlegu framfarir, sem
hér hafa orðið á öllum sviðum
Raddir kvenrta
á síðustu áratugum. Og áfram
er haldið ótrauðum skrefum á
liinum góðu brautum, verndun
málsins og verklegra fram-
kvæmdir eru enn í fullum
gangi.
Miklar voru lægðirnar hér
áður fyrr, áður en loftvogin
byrjaði að stíga, þægindalausir
moldarkofar sem fólkið bjó í
öld fram af öld og hafði varla
ofan í sig að borða. Mikla bjart-
sýni hefur þurft til að búast
við að þjóðin gæti svift af
sér danska fjötrinum og lifað
hér mannsæmandi lífi eins og
þá var umhorfs hér. Þá hefur
þurft talsverðan kjark til að
ganga í berhögg við allar
dönskusletturnar í máiinu og
koma í veg fyrir að danskan
beinlínig bolaði islenzkunni
burtu a.m.k. hér i Reykjavík.
Og áfram heldur þróunin, nú
skal það vera Ameríka. Við
erum farin að verða ískyggi-
lega háð henai í hugsunar-
hætti, svo að nú þarf jafnvel
álíka kjark til að ræða friðar-
mál á opinberum vettvangi og
áður þurfti til að taka sig
til og afneita dönskunni, það
þykir ekki fínt, og það er ekki
óskað eftir því af hærri stöð-
um.
Góðu landar mínir! Ættum
við nú ekki að taka höndum
saman og reyna að sjá svo um
að lægðirnar sem okkar öld
lætur eftir sig verði ekki eins
stórar og djúpar eins og þær
hafa verið á umliðnum öldum,
eða helzt að sjá svo um að við
skilum eftirkomendunum ekki
eintómum lægðum? Ættum við
t.d. ekki að hefja strax bar-
áttu fyrir verndun íslenzjks
hugsunarháttar ? Eigum við að
láta þann menningararf, scm
við skilum böraum okkar vera
ameríska ómenningu? Ég segi
hiklaust, nei, við skulum taka
höndum saman og vernda allt
sem íslenzkt er og afneita allri
amerísku ómenningunni, jassin-
um, tyggigúmmíinu, og kvað
það er nú allt saman. Við
skulum heldur skila næstu kyn-
slóð þeim menningararfi og
þeirri lífsspeki sem sungið var
og kveðið inn í sálir okkar þeg-
ar við vorum börn og ungling-
ar, þá speki, sem birtist í öll-
um spakmælunum og vísunum,
sem oklcur voru kenndar: ,‘,Sá
er mestur, sem er beztur“,
„Sameinaðir stöndum vér,
sundraðir föllum vér“, „Betur
vinnst með blíðu en stríðu“,
eða:
„Trúðu á tvennt í helmi,
tign sem æðsta ber:
guð í alheimsgeimi,
guö í sjálfum þér“.
G. Brýnj.
liggiir lciSin
TIL BÆJARPÓSTSINS heíur
borizit 'eftirfarandi:
..Rvík, 14. apríl 1953. — Gjör-
ið svo vel að sktila ti.l d.a-gblaðs-
ins Tímimn, iað ein.n iaf kaup-
endum blaðsins eigi ,tvo syni á
sjöunda og níunda árinu, og <að
þeir fylgist með miklum áhuga
með bamamymda-framhialds-
söigu blaðsins.
Þykir þeim mikið tiil du'gnaðar
Kínverjia koma, en hafa orðið
fy.rir vonbrigðum hvað Amerí-
kaniann snertir. — Einm áskrif-
andi Tímans“.
★
N. N. kom -að máii v-:ð Bæja.r-
póstinm cg hafði orð á því, að
sér þsetti nokkuð undartóigt val
viðfanigsefna á hljómleikum
Tóniliistarfélia'gsins': „Það e,r
engu likar.a ©n ráðamönnum
þess verði títt hiugsað ,um dauð-
ann. í vetur baf,a verið leik-
i.n verk eins og „On love ,and
death“ eftór Jóm Þór.arrjnsso.n og
„The hearts iassur.ance“ (um
diauðann), eftir M. Tuppett. —
í nýlegri orðsendintgu til styrkt-
armeðlima TónilistarféLagsims er
skýr.t frá þvú, >að komiið hiafi
ti.l orða, að Guðmumdiur Jóns-
son æfði til flutnings síðar á
árinu tvo sönigvaflokka fyrir
félagið. Sá fyrri er „Söngviar
og dansar dauðams“ ef.tór.
Frá kaupanda Tímans — Dauðatónlist
Útvarpshlustandi óánægður enn
hviaða stjórnendur istjóma
flut.ninigi tónverkanna — svo ég
tali mú ekki -um, hvaða tónverk
eru leikin, en á því vill oft
verða- misbrestur. Dagskrártil-
kynninigar útviarpsins er.u ekkii
iupp á manga fiska, þeigair þær
eriu komniar í blöðiini. Hér varit-
,ar lauð'sjáanlega samvinnu milli
biaða og útvarps. Og þá sam-
vinnu verður að taka upp —■
Útv.arpSihOiustandii".
Moussorgsky oig „Kindertoten-
ilieder" efitir 'austiurrískia tón-
skáldið Mahler. — Hvað kemur
til? Það skyldi þó ekki vera
farin að gmsséra í þeiim sú
dýrkun dauðan-s, sem er ein-
ken.nandi fyrir hrynj-andi stjórn-
skipuLag auðvalds.ríkjanma og
mikið lætur -að sé.r kveða vest-
■anhafs? — Hvað á maður að
halda?“
ic
ÚTVARPSHLUSTANDI skrifar:
„Ég tsé ,í Þjóðviljamum í diag,
iað Axel Thorsteinsom sendir
bréf Vegna. tilmæla minma um
iað taka uþp nákvæmari kynn-
'ingu þeirr.ar tómlisrtiar, sem
filutt er í morgunútvarpið á
sromnudögum. Mér Þykir leitt,
iað svo er iað sjá sé-m hann
haldi, lað ég hafi skrifað þetta
sem persónulega ádeilu á hann
eingöngu. Ég remgi hann ekki
þegar hann segir, ,að hann fari
efitir fyrirmælum þeirra, sem
yf'ir honum ráða. En þá eru það
bara v.itíaus fyrirmæli, og smý
ég hér með tillö'g.u minni til
þeirra, sem um þessi mál eiga
iað sjá, forráðamanna tónlistar-
filutmiinigs í útviarpinu. Enda
þótit hætta verði við flutning
tónverks vegna tímaskorts, því
má ekk.i hiafia það fyrir reiglu
,að segja, hv.að var ve.rið að
leika? — og eftir hverrn? —
O'g því er ekki séð svo um að
veljia alltaf tcinverk, sem eru
heppilega (lön-g eða stuitt), svo
iað ekki þurfi að sneiða aftam
af þeim? — Auk þess a.rnia vil
ég ítreka fyrri áskoriun mina
til blaða og útvarps um það að
•ætíia útvarpsdagskránnii meira
rúm í blöðumum en igert er diag-
lega. Það þrarf að ver.a ná-
■kvæmt frá skýr.t, hvaða efni
flu'tt er og hverjir flytjia það.
Ef telja má upp leikendur smá-
leikþátta í bamiatímunium, þá
má lalvfi'g, eims s.kýr.a. frá því,
-Vor tids lexikon, 24 bindi.
Everym'ans Encyclopedia, 13 bindi.
Alexander Kjelland, eamlede verker, 12 bindi.
Cora Sandel, sarnlede verker, 6 bindi.
Gi'ossHi' , IRO“ Weltatlas.
Europe in Phothographs.
Li&taverkabækur fjöldi tegunda, o. fl. o. fl.
Úrvalið er mikið — en fá eintök af hverju.
Ltð Norðra
, Iíai'narstræti 4.
Símar 7080 og 4281.