Þjóðviljinn - 28.04.1953, Page 2

2) — ÞJÓÐVILJINN — Þriðjudagur 28. apríl 1953
r;
urvdór.
Stúdentar og Hörmangarar
Það mun liafa viðgengist frá
því siiemma á 17. öld, að kaup-
rneim tæki lítilsháttar vörusend-
ingar til íslenskra stúdenta í
Kaupmannahöfn frá ættingjum
þeirra á ísland.i, gegn sanngjarnri
borgun fyrir flutning og annan
áfallinn kostnað. Mun það eink-
um Iiafa verií ísienzkur matur,
og svo ef til vill eitthvað af
klæðaplöggum, sem ættingjar
létu af hendi rakna til fram-
færslu stúdentum, eða ætluðust
t'l að þeir kæmi í peninga og
verði sér til námskostnaðar. Þeg-
ar félagsverzlun hófst á ný árið
1733, gerðu kaupmenn sig líklega
til þess að svifta stúdenta þess-
um hlunnindum, enda var Þá
farið að senda alls konar varn-
ing, sem stúdentar vörðu sjálfié
í peninga í Kaupmannahöfn.
Undu þeir þvi illa að missa af
þessu linossi og flýðu á náðir
stjómarinnar, en hún brást vel
við og hlutað'st til um það við
félagsstjómina, að stúdentar
fengi árlega vörusendingar af ís-
landi, er næmi 6—8 rd. á mann,
gegn þvi að þeir greiddi flutn-
ingsgjald og annan áfallinn
kostnað og léti félagið sjálft sitja
fyrir kaupum á vömnni. Þegar
Hörmangarafélag.ð kom til
skjalanna, lá við sjálft að þetta
félli niður, en þá sneru stúdenf-
ar sér til konungs sjálfs Qg Yjirð
það til þess, að Holsteiií grfeifi
lagð'st á sveif með þeim og félfk
því framgengt við félagsstjórnina
að flutmingslflunniindin héldust
óbreytt. Þetta stóð þó eigi léng-
ur en til 1748, því þá skarst fé-
lagsstjórn'n úr leik og bar Því
við, að stúdentar hefði níðst á
góðvild sinni og beití sig brögð-
um, enda væri þetta hvergi boð-
ið i verslunarskilmálunum.
Hafli einn stúdentinn orðið upp-
vís að því, að verja flutnings-
góz'nu til prangverzlunar í gróða
skýni. Keypti hann alls konar
útlendati varn'ng fyrir það og
'Sendi til íslands með einum af
sk'pverjum, á laun við kaup-
mann, en það komst upp af til-
viljun á leiðinni, og var þá varn-
ingurinn upptækur ger og bréf
stúdenís'ns, er fylgdi sendingunni
og sannaði sökina. Þótti félags-
stjórninni fara illa á því, að
ættingjar stúdenta væri að senda
þeim lýsi og æðardún, í stað þess
að senda þeim matvæli og prjón-
les. (Jktn Aðils: Einokunarverzl-
un Dana á íslandi).
AnnaSIcvöId sýnir Leikféiag Keykjavíkur sjónleikinn Vesalingana í
áttunda sinn, en sýndi hann s.íðasi á sunnudagskvöldið fyrir fullu
liúsL Hefur aðsóknin að leikritinu farið vaxandi með liverri sýn-
ingu, enda hlýtnr það hina beztu dóma allra er sjá það. Á allra
fyrstu sýningunum settu menn það fyrir sig live seint sýningunni
lykl, en með nokkrum styttingum og auknum hraða í skiptingum
leiktjakia lýkur leikritinu nú mun fyrr en áður. — Myndin sýnir
atriði úr 12. sýningu leiksins þar sem Enjolras talar við Marius.
Leikendur eru Einar Pálsson og Knútur Magnússon.
\ 1 dag er þriðjudagurinn 28.
^ april. 118. dagur ársins.
Sjötugsafmæli.
Sjötugur er í dag Jóhannes Ög—
mundsson, Igólfsstræti 16 hér í
bæ. Hann er fæddur og uppalinn
á Öndverðarnesi 5 Breiðuvíkur-
hreppi á Snæfellsnesi, en dvaldist
lei^gst á Hellissandi og stundaði
sjómennsku og aðra vinnu er tii
féll, Jóhannes fluttist búferlum
til Rvíkur arið 1935 Og hefur alla
tið síðan unnið hjá.Blindravinafé-
lagi Islands. — Kvæntur var Jó-
hannes Jónínu Jófríði Jónsdóttur
og eignuðust þau 5. börn, sem
öll komust til fullorðinsára. Konu
sína missti Jóhannes fyrir nokkr-
um árum. — Jóhannes Ögmunds
son dvelst í dag á heimili Prið
döru dóttur sinnar á Vitastíg 8.
i I / 1 gær, 27. apríl
-c\ / fæddist hjónunum
Klementínu Klem-
T jfrW \ ensdottur og Bjorg
Á vin Ólafss., Miklu-
braut 16, tvíbura-
dætur 13 og 13% marka.
Menningar- og friðarsamtök ís-
lenzkra kvenna halda fund i
Breiðfirðingabúð (uppi) í kvöld.
Pundarefni: Félagsmál. Upplest-
ur: Þórbergur Þórðarson.
Næturvarzla í Lyfjabúðinni
Iðunni. Sími 7911.
Slnfóniuhljómsveitin.
Tónleikar Sinfóniuhljómsveitar
innar eru í Þjóðleikhúsinu i kvöld
og hefjast kl. 8.30. Á efnisskrá
eru: Forleikur að Meistarasöngvur
unum oftir Wagner, Lítið nætur-
ijóð eftir Mozart, og í þriðja lagi
Sinfónía nr. 6 (Pathetique) eftir
Tjækovskí. Er það mesta .verk
sem hljómsveitin hefur flutt til
þessa, en hún hefur nú starfað
3 ár. Stjórnandi sveitarinnar í
kvöld er Olav Kielland.
17.30 Enskuk. II.
fl. 18.00 Dönskuk.
I. fl. 18.30 Fram-
burðark. í ensku,
dönsku, Og esper-
anto. 19.00 Tónleik-
ar pl. 19.30 Tónleikar: Þjóðíög frá
ýmsum löndum. 20.30 Útvarp frá
Þjóðleikhúsinu: Sinfóníuhljómsv.
leikur. Stjórnandi Olav Kielland.
a) Forleikur að óperunni Meist-
arasöngvararnir eftir Wagner. b)
Lítið næturljóð eftir Mozart. —
1 hljómleikahléinu um kl. 21.05
les frú Rósa B. Blöndal frum-
ort ljóð. — c) Sinfónía nr. 6 (Pat
hetique) eftir Tschaikowsky. Ada-
gio — Allegro non troppo Allegro
con grazia Al'egro moito vivace
Finale — Adagio lamentoso. 22.25
Undir ljúfum lögum: Carl Billich
o. fl. flytja vorlög. 22.55 Dagskrár-
lok.
Vísir segir í gær
um SjálfstæðiS-
flokkinn: „Fiolckur
inn stendur saman
heill og óskiptur....
þrátt fyrir væntan
legt sprengiframboð frá nokkrum
aðstandendum Varðbergs." Já.
mannalega er nú svo sem taiaff-
í upplausninni. En þess ber raun-
ar að gæta að Sjálfstæðisflokkur-
inn gæti „staðið saman óskiptur"
þótt þeir Ólafur og Bjamt yrðu
tveir eftir í honum. Og í þá átt
stefnir nú þróunin.
Læknavarðstofan
Austurbæjarskólanum. Sími 5030.
Gjafir og áheit til Barnaspítala-
sjóðs Hringsins.
Agóði af söngskemmtun Jussa
Björlings 10. nóv. 1952: 39.523 kr.
Gjöf frá sama söngvara: 20,00 kr.
Happdrætti í sambandi við komu
söngvarans hingað: 34.702 kr. Frá
Þjóðræknisfél. ís'endinga í Winne-
peg: 10.000 kr. pánargjöf Odds.
Bjarnasonar: 16 146.16:;i fTiÍ 'minn-
ingar um Jónatan Jónsson gull-
smiðameiktara: 1995.46. Gjþf áíálí
mælisdegi Astríðar'I. Björnsdoít'ur-
Lit’u-Grund: 1000 kr. Frá Stórum
Islendingum: 1214 kr. Minningar-
gjöf um börn og barnabörn Gunn-
arinu Gestsdóttur og Jóns Árna-
sonar: 500 kr. Ágóði af hljómleik-
um bandar. hljómsv.: 17.089 kr.
MS 10.00/ Johnny 10.00, GG 50.00,
Þ H'^'ÍÖ.OÓ. ’■ N N 20.00, Kabro
}0.00, MS 20.00, V. St. 500.00, SA
25.00, MS 20.00, AMA 1.000.00, MS
10.00, Gulla Ottesen 50.00, Þ H
20.00, Johnny 10.00, Bjarti 10.00,
ÞH 100.00, NN 20.00, MS 10.00,
MMM (3 áheit) 150.00, NN 50.00,
M&V 100.00, afh. Dagblaðinu Vísi
100.00, Súgó 10.00 kr.
Fyrir a’.lar þessar mörgu og
miklu gjafir til Barnapítalasjóðs
Hringsins vottar stjórn Hringsins
gefendum sínar innilegustu þakk-
ir svo og öllum þeim, sem á einn’
eða annan hátt hafa stuðlað að
vexti barnaspíta'asjóðsins.
Ingibjörg Cl. Þorláksson.
Óháði fríkirkjusöfnuðurinn held-
ur sumarfagnað í Breiðfirðinga-
búð n. k. miðvikudagskvöld kl.
8.30 með fjöfbreyttum skemmti-
atniðum og. gameíginlegri kaffi-
dryjrkju. ,
Eimskip
Brúarfoss fer frá Ivaupmanna-
höfn í dag áleiðis tjl Rvíkur.
Dettifoss fór frá Vesímannaeyj-
um í gær til Hafnarfjarðar. Goða-
foss fór frá Reykjavík í gærkv.
til Vestfj. Gu’lfoss er í Rvík.
Lagarfoss fór frá Halifax 22. á-
leiðis til Rvíkur. Reykjafoss fór
frá Gautaborg 25. áleiðis til Hafn-
arfjarðar. Selfoss kom til Málm-
eyjar í fyrradag, fer þaðan til
Gautaborgar. Tröllafoss fór frá
N.Y. í gærkvSId áleiðis til Rvík-
ur. Straumey fór frá Djúpavogi
í gær til Hornafjarðar og Rvíkur.
Birtö fór frá Rvik 25. til vestur-
og norðurlandsins.
Söfptin eru opin:
Landsbókasafnlð: .klukkan 10—
12, 13—19, 20_—22 alla virka daga
nema laugardaga kl. 10—12 og
13—19.
Þjóðminjasafnið: klukkan 13—16
á sunnudögum; kl. .13—15 þriðju-
daga og fimmtudaga.
Kíkisskip
Hekla fer frá Reykjavík í dag
austur um land í hringferð. Esja
fer frá Rvík á fimmtud. vestur
um land í hringferð. Herðubreið
er á leið frá Austfjörðum til R-
víkur. Slcjaldbreið fer frá Rvik.
á morgun til Húnaflóa- Skagafj,-
og Eyjafjarðarhafna. Þyrill er á
leið frá Austfj. til Rvíkur. Bald-
ur fer frá Rvík í dag til Gilsfjarð
arhafna.
Sambandssklp
Hvassafell fór frá Pernambuco
25. þessa mánaðar áleiðis til R-
víkur. Arnarfell losar sement á
Eskifirði. Jökulfell lestar fisk á
Hofsós og Siglufirði í dag.
Náttúrugripasaínið: klukkan
13.30—15 ó sunnudögum; kl. 14—
15 þriðjudaga og fimmtudaga.
S. 1. laugardag
'Opinberuðu trúlof
un,,$ína. ungfr, Sig
urbjörg Ólafsdótt-
ír. frá ’ Hnjóti við
‘ U!i os JTi PaíreRáfjSfíI, óg
Bjarni Þorvaldsson, Holti - Barða-
strönd. — Ennfremur ungfrú Va’-
gerður Ólafsdóttir, Njálsgötu 36,
og Sigurður Magnússon, Hof-
teigi’ 38.
GENGISSKRÁNING (Sölngengl):
1 bandarískur dollar kr. 16,32
1 kanadiskur doliar kr. 16,79
t enskt pund kr. 45,70
100 danskar kr. kr. 236,30
100 norskar kr. kr. 228,50
100 sænskar kr. kr. 315,50
100 finsk mörk kr. 7,09
100 belgískir frankar kr. 32,67
10000 franskir frankar kr. 46,63
100 svissn. frankar kr. 373,70
100 tékkn. kcs. kr. 32,64
100 gyllini kr. 429,90
1000 lírur kr. 26,12
• ÚTBREIÐIÐ
• ÞJÓÐVILJANN
Ef þér setjizt inn á kaffihús og
ætlið að eiga náðuga stund yfir
kaffibolla — hver er þá ánægju-
legri förunautur en Landneminn?
Fæst í hverjum veitingastað.
Krossgúta nr. 65.
Lúrétt: 1 karlnafn 4 þegar 5 tónn
7 vafi 9 málmur 10 fljót 11 líf-
færi 13 friður 15 til 16 ílát.
Lóðrétt: 1 áb. forn. 2 dýr 3 lík—
amshl. 4 timabil 6 ilmur 7 stafur
8 upphr. 12 umhyggja 14 keyrði
15 tveir eins.
Lausn á krossgátu nr. 64.
Lárétt: 1 hundtík 7 an 8 Dóri
9 lak 11 man 12 yy 14 NN 15 enda
17 af 18 dul 20 afgamla.
Lóðrétt: 1 Hali 2 Una 3 dd 4
tónn 5 Iran 6 kinna 10 kyn 13
ydda 15 eff 16 aum 17 aa 19 II.
Klér spurði einbúann aftur Hýfo- væri
ásta ðan til slagsmálanna. -s-, Þú sérð
þarna þessi tvö útskornu naut, svaraði
hái.n. Þau eru 3ett hér til minningar um
tvo hrúta sem hinn heilagi Marteinn
lirejiti í bola með þvi að láta þá berj-
ást hvorn við annan.
’ i: - i-.J-v/
Allir garnlir vesalíngar, ; hóstamunnar og
ístrubeigir frá Meybörg og umhverfi henn-
ar, undir vernd minni, fru þess fullvissir
að þeír geti aukið sgr sjyrk á sama hátt
og hrútarrir, og getið af sér liraust, blcð-
þyrst og þrekmikil sveinbörn.
Allt í einu sagði einbúinn við Klér: Þekk=.
•ir þú mig ekki aftur? — Jú, svaraði Klér,
þú ert Jósi bróðir minn. — Það er öldung-
is rétt en hver er þessi ungi maður sem
gretti: sig framan í mig? — Það er bróð-
ursonur þinn, svara.oi':Kfér énn.
Og é<-, hef sömu aðferð og Karl geisari,
hélt Jösi áfram; ég læt tvo aðila berjast
og hirði sjálfur það sem eftir verður. Og
með þeim töluðum orðum leiddi hann feðg-
ana inn í vistarveru sína, og hélt þeim
ellefu daga veizlu.
.1/1