Þjóðviljinn - 11.06.1953, Qupperneq 6

6) — ÞJÖÐVILJINN —; Fimmtudagur 11. júní 1953
lllÓðyiUINN
Otgefandi: Sameinlngarflokkur alþýðu — Sósialiataflokkurinn.
Hitstjórar: Magnús -Kjartansson (áb.), Slgurður Guðmundsson.
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarni Benediktsson, Guð-
mundur Vigfússon, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Rltstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg.
19. — Simi 7500 (3 línur).
Áekriftarverð kr. 20 á mánuði í Reykjavík og nágrenni; kr. 17
annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakió.
Prentsmiðja ÞjóðviijanE h.í.
ánægjulsgur ftindur
Þaó er stundum erfitt að átta sig á frásögnum blað'-
anna af kappræðufundum fyrir þá sem ekki voru við-
staddii sjálfir. Báðir aðilar birta með miklu yfirlæti frá-
sagnir um ágæta frammistöðu sinna manna og hrakfarir
andstæðinganna. En að þessu sinni þurfa sæmilega skýrir
menn ekki annaö en lesa Morgunblaöiö til þess að sjá
hvérnig fundurinn fór. Vanmetakenndin og ósigurinn
skín út úr hverju orði og hverri setningu; blaðamönn-
um Morgunblaðsins hefur beinlínis liöiö illa þegar þeir
voru að semja fréttina.
Það sem einkenndi fundinn sérstaklega umfram alla
, fyrri kappræöufundi við Heimdall var þaö’ hversu vel
var hlustað. Venjulegast hefur það verið framlag Heim-
dallar til slíkra funda að baula og æpa og reyna þann-
ig að ?núa rökræðum upp í æsingar; en á því voru engin
tök á 'þessum fundi. Áheyrendur voru mjög prúöir og
hlustuðu af fyllstu gát og einstakar tilraunir Heimdell-
Inga til hrópyrða drukknuöu í andúð fundarmanna.
Þessi staðreynd veröur ekki skýrð með neinu öðru móti
en því aö reykvisk æska er nú að leggja niður fyrir sér
vandamálin, ihuga og brjóta til mergjar, einnig þeir sem
fylgt hafa Heimdalli til þessa. Þaö eru að verða straum-
hvörf 1 stjórnmálum íslendingá, flokkabönd hernáms-
flokkánna eru að slitna. Eimmitt þessi staðreynd hversu
vel var hlustað, aö málflutningur sósíalista og Heimdell-
inga fékk aö njóta sín til fulls, geröi þsnnan fund ánægju-
legri og árangursríkari en nokkurn annan kappræöufund
sem haldinn hefur veriö í Reykjavík milli þessara aðila.
Dýrt aí kjésa vitiaust
í desemberverkfallinu mikla urðu 20 þúsundir vinnandi
manna og kvenna að leggja á sig þriggja vikna vinnu-
stöövun og tekjumissi til þess að knýja fram nokkra leiö-
réttingu á kjörum sínum. Þetta var neyðvörn alþýðuheim-
ilanna gegn þeim ránskap sem Sjálfstæðisflokkurinn og
Framsókn hafa skipulagt á hendur vinnandi fólki með
gengisfellingu krónunnar, bátagjaldeyrisbraski, skattpín-
ingu sem ekki á sinn líka í sögu þjóðarinnar og vaxandi
atvinnuleysi víöa um land. Gegn þessu reis verkalýðs-
stéttin einhuga, djörf og sterk, undir forustu Dagsbrúnar
og annarra traustustu og reyndustu samtaka aliþýöunnar.
Þessi fylking alþýöunnar vann þýðingarmikinn sigur
í desembei’verkfallinu. Og sá sigur vannst ekkí aöeins
fyrir verkalýðinn sem lagði: á sig fórnirnar og stjórnaði
þessari víðtækustu verkfallsbaráttu í sögu íslenzkrar
verkalýðshreyfingar. Ávextir sigursins féllu einnig í hlut
þess fjölmenna launþsgahóps sem starfar á vegum ríkis
og bæjarfélaga. Þannig var verkfallsbarátta verkalýðsins
á þessum dimmu skammdegisdögum vetrarins háð í þágu
allra íslenzkra launþega.
Þaó verður aldrei nógsamlega minnt á þá staðreynd,
að öil þau atriöi sem náðust fram í desemberverkföllun-
um höfðu þingmenn Sósíalistaflokksins flutt í einu eða
öðru formi á Alþingi. Þingmenn stjómarflokkanna, og
mörgum tilfellum Atþýðuflokksins einnig, hindruðu
framgang þeirra. Það þýddi þannig þriggja vikna verk-
fall tuttugu þúsund íslendinga að flokkur alþýðunnar
hafði ekki nægilegan þingstyrk til að knýja þessar sjálf-
sögöu leiðréttingar á kjörum fólksins fram á Alþingi.
Þessi er árangurinn af því aö of fjölmennur hópur ís-
lenzks alþýðufólks kaus stjórnarflokkana og dindil þsirra
Alþýðuflokkinn, í síðustu kosningum. Svo dýrt er að kjósa
vitlaust á kjördegi. Svo dýrt er það alþýöunni að setja
ekki einn lítinn kross á réttan stað á kjörseðlinum.
Þsssi reynsla ætti að kenna öllu heilskyggnu alþýðu-
fólki gildi þess að láta ekki hlekkja sig aö þessu sinni.
Fái hemámsflokkarnir ekki verðugan skell í kosningun-
um 28. júní eru þeir ráðnir í að ráðast enn gegn lífskjörum
alþýðufólksins. Það veröur aðeins hindrað með stórfelldu
fylgishruni hernámsflokkanna allra og öflugri samfylk-
ingu allrar alþýðu undir merkjum Sósíalistaflokksins.
Stmnmur kjósenda í Vestm>
Bandarísku flokkarnir á undanhaldi á ífalmr
Frakklandi, Þýzkalandi og annarssfaoar
Ríkisstjórn Atlanzh.afsbanda-
lagsflokkanna á Ítalíu hef-
ur beðið hinn herfilegasta ósig-
ur. Sú er niðurstaðan af þing-
kosningunum sem þar fóru
fram á sunnudag og mánudag.
Fyrir fimm árum, 18. apríl
1948, fékk kaþólskj flokkurinn
hreinan meirihluta í báðum
þingdeildum og með samstarfs-
flokkum sínum í ríkisstjórn-;
hægrisósí.aldemókrötum, frjáls-
lyndum og lýðveldissinnum,
62,1% greiddra atkvæða. Nú
tókst þessum sömu flokkum
ekk; að ná 50% aíkvæða í
kosningunum til fulltrúadeild-
arinnar og þar með fór út um
þúfur þaulhugsuð fyrirætlun
þeirra um að tryggja sér ó-
breyttan þingstyrk þrátt fyrir
fylgishrun meðal kjósenda. í
mestallan vetur var háð harð-
asta þingdeila, sem um getur á
Ítalíu, um breytingar stjórnar-
flokkanna á kosningalögunum.
Hvað eftir annað logaði þing-
salurinn í handalögmálum og
eftir. m.argra rriánaða þóf var
kosningalagabreytingin loks af-
greidd þegar forseti öldunga-
deildarinnar lýsti hana fyrir-
varalaust samþykkta meðan ein
slagsmálin stóðu sem hæst. Með
lagabreytingu þessari var
ákveðið að flokkur eða kosn-
ingabandalag flokka, sem fengi
yfir helming greiddra atkvæða
til fulltrúadeildarinnar, -skyldí
fá 64 af hundraði þingsæta í
deildinni.
hund Kristjáns Albertson í
Morgunblaðinu. En ekki var
nóg .með það -að haldin væri
risásýning með fölsuðum ljós-
myndum í líkamsstærð til að
útmála grimmd og ágengni
Rússa. Kaþóiska kirkjan lét
ALCIDE DE GASPERI, forssetis-
ráðlierra sajnsteypustjórnar bamla
rísku flokkanna á Italíu (sá ineð
liattinn). Tiiraun hans til aö festa
sig í völdimi með breytingu á
kosningalöguniun mistókst lierfi-
lega.
¥ Tm þetta löghelg.aða kosn-
^ ingasvindl var síðan kosn-
ingabaráttan háð og nú hefur
ítalska þjóðin lýst yfir van-
þóknun sinni á bví. Þegar þetta
er ritað hafa ekki enn borizt
fregnir af endaniegri skiptingu
atkvæða milli flokkanna • en
víst er um bað að stjómarand-
stöðuflokkunum til vi.nstri,
kommúnistum og sósíalistum,
hefur aukizt fylgi verulega,
einkum þó hinum síðamefnda.
Hinsvegar hafa stjörnarflokk-
arnir allir tapað og hjá s.am-
starfsflokkum kaþólskra í rík-
isstjóminni er Um hreint hrun
að ræða. Þingsætum þeirra í
fulltrúadeildin.ni hefur fækk-
,að um meira en þriðjung eða
úr '66 í 41. Kaþólskir, fiokkúr
De Gasperj forsætisráðherra,
hefur tapað 43 fulltrúadeildar-
sætum og hefur nú 262. Alls
hafa stjórnarflokkarnir 303
þingsæti af 590 í deildinni en
það er taiinn alltof tæpur
meírihluti fyrir st.jórn á Ítalíu.
f öldungadeildinni hefur þing-
sætum stjórnarflokkanna fækk-
að úr 159 í 125 en öldunga-
deildarmenn eru alls 237.
auragangur stjómarflokk-
” anna og bá einkum ka-
þólskra í kosningabaráttunni á
Italíu var siíkur að fimum
sætti og hefur ómurinn af hon-
um jafnvel borizt hingað til
íslands eins og þeir liafa orðið
varir við serrt lesið hafa lang-
ekki sitt eftir iiggja frekar en
fyrri daginn. Allt frá kardín-
álum og erkibiskupum nið-
ur í sóknarpresta í fámennustu
sóknum var klerkastéttin látin
hóta fólkí eilífum vítiskvölum
ef það kysi vinstri flokkana.
Það er til marks um hnignandi
vald kaþólsku kirkjunnar .að
j Eríend |
tíðin di
meir.a en þriðjungur kjósend.a
í jafn rammkaþólsku landi og
Ítalía er hafði þessar hótanir
að engu og kaus þá flokka,
sem létu sér nægja að benda á
leiðir til að Iosa ítalska .alþýðu
úr kvölum íátæktar og skorts
í þessu lífi en létu aðra um að
lofa umbun handan við gröf
og dauða. Ekki einu sinni
kosningasvik í stórum -stíl
nægðu kaþólskum til sigurs
enda þótt þau væru óspart
reynd. í einni kjördeild í Róm
reyndust 227 látnir menn, 342
brottfluttir og 335 fluttir til út-
landa á kjörskránni. Kaþólskir
höfðu hópa manna, oft presta,
munka og nunnur, til að greiða
atkvæði tvisvar eða oftar með
því að afhenda þeim kosninga-
skírteini slíkra kirkjugarðs-at-
kvæða.
Ttflfeð slíkum og þvílíkum að-
.ferðum var kosningaþátt-
tökunni komið upp í 94% en.
stjórnarflokkarnir höfðu sagt
að 90% þátttaka nægði sér til.
sigurs.. Sú spá rættist ekki, ó-
vinsældir ríkísstjórnarinnar
sáu fyrir bví. ítaiska þjóðin:
hefur hafnað löghelguðu kosn-
jngasvindli, hún hefur lýst v.an-
trausti á hesnaðarstefnu A-
b.andalagisins og þeirri stefnu í
atvinnumálum sem er þess
valdandj að milljónir m.anna á
ftalíu ganga stöðugt atvinnu-
lausar. Lýðskrumsflokkunum.
til hægri, konungssinnum og
nýfasistum, hefur srðið minna
ágengt en margir óttuðust, kon-
ungssinnar hafa heldur bætt
aðstöðu sín,a en nýfasistar hafa
tapað síðan í bæja- og sveit.a-
stjórnakosningum í fyrra
og hitteðfyrra. De Gasperi
reynir vafaíaust að mynda.
stjórn á ný en ef hún á ekki:
að ver.a gersamlega mattv.ana
verður hann að leita út fyrir
gömlu stjórnarsamstéypuna. ív
kosningabaráttunni hafnaði:
hann stjómarsamstarfi við
konungssinna en eftir er að
vita ’ hvort eins fer og Pietrp
Nenni, foringi Sósíalistaflokks
Ítalíu, spáði fyrir kosningarn-
>ar. Ilann sagði fyrir að kosn-
ingabreiia stjórnárfjokkanna
myndi mistakast og kvaðst
álít.a að De Gasperi myndi leita
til sósíalista um stuðning.
Nenni, sem er íoringi friðar-
hreyfingarinnar á ítalíu og
fékk friðarverði.aun Stalíns
1952, sagði erlendum blaða-
mönnum í Róm að flokkur sinn
krefðist þess að ítalía yrði
losuð undan „drápsklyf jum
hemaðarbanda.laga“ og tæki
úpp „hlutleysissteínu en ekki
einangrun“, sem auðvelda
myndi lausn ,alþjóðlegr,a deilu-
máia með samningum. Komm-
únistaflokkurinn og Sósíalista-
flokkurinn á Ítalíu nöfðu kosn-
ing.abandalag í kosningunum
1948 en buðu nú fram hvor í
isínu lagi. Hinsvegar er í fullu
gildi samriingur þeirra um ná-
ið samstarf í stjórnmálum og
verkalýðsm álum.
Oðru er nær en ,að sigur
vinstri flokkanna í kosn-
ingunum á Ítalíu sé einangrað
fyrirbrigði. Hann er nýjasta og
skýrasta dæmi þess ,að straum-
urinn liggur nú aftur til vinstri.
i stjórnmálum Vestur-Evrópu.
1 lok heimsstyrjaldarinnar síð-
ar; unnu vinstri flokkar hvern
kosning.asigurinn á fætur öðr-
um. Kommúnistar urðu og hafa
isíðan óslitið verið stsersti flokk-
ur Frakklands. Verkamanna-
flokkurinn brezki fékk í fyrsta
sinn hreinan meirihluta á þingi.
Bandalagi vinstrj ílokkanna á
Ítalíu óx ásmegin jafnt og þétt
og svipaða sögu var .að segja
frá hinum smærrj ríkjum áif-
unnar. Hvarvetna urðu aftur-
haldsöflin skelfingu lostin við
þessa þróun og hétu á auðvald
Bandaríkjanna sér til fullting-
Framhald á 11. siðu.