Þjóðviljinn - 10.10.1953, Qupperneq 12

Weimtaskólahúsið nýja á
að rúma 500 nemendur
Hinn 15. september s.l. var byrjað að grafa fyrir grunni nýs og
myndarlegs húss Menntaskólans í Reykjavík. Skólahúsið verður
reist á svæðinu vestan við svokallaða LitluhJíð norðan golf-
skálaliæðinnar og á að rúma 500 nemendur án þess að tví-
setja þurfi í kennslustofur.
Laugardagur 10. október 1953 — 18. árgangur — 228. tölublað
SflHÍi
riCSiYl!
Sigurður Cruðiíasoii vazar þmgmeiut
við tcmlæii um hefiía rétilætismái
í framsöguræðu sinni fvrir vökulagafrumvarpmu minuti Sig-
urður Guðnason á, að þetta væri í áttunda simi, sem þinginenn
Sósíalistaflokksins flyttu frumvarp um 12 stunda hvUd togara-
háseta. Þingmönnum æiti því að vera orðið það kUnnugt, ekki
sízt I»ar seni f jögur síðústu árin hofðu verið íluftar TV'iER frain-
söguraeður um málið á liverju þingi.
Byggingarnefnd Menntaskól-
ans ræddi vi'ð fréttamenn í
gær og þar lýsti Pálmi Hann-
esson rektor sögu núverandi
skólahúss::
Menntaskólinn tók fyrst til
starfa í húsinu við Lækjargötu
1. október 1846 og var það þá,
og lengi síðan, laeigstærsta hús
landsins og þótti bera af flest-
um öðrum húsum hér á landi.
Var húsið lengi notað við há-
tíðleg tækifæri, t.d. við mót-
töku erlendra þjóðhöfðingja,
eða þar til alþingishúsið var
ibyggt 1880—’81.
Var fyrst ætlað fyrir
100 nemendur
Húsið var fyrst ætlað fyrir
100 nemendur, og meiri hluti
Auk Einars tóku margir fund-
armenn til máls um ályktunina
og var hennj að umræðunum
loknum vísað til nánari athug-
unar og umraeðna i deildum fé-
lagsins. Verða fundir í deild-
unum haldnir mjög bráðlega
og ályktunin þá rædd.
Pegar umræðum lauk um á-
lyktunina v,ar komið fast að
miðnætti og því frestað ræðu
Karls Guðjónssonar, alþingis-
(Fundinn sitja fulltrúar frá
félögum þeim, sem stóðu að
þjóðarráðstefnunni s. 1. vor,
einn frá hverju félagi. Yfir-
ignæfandi ■ meirihluti félaganna
hefur sent tilkynningu um þátt-
■töku, og hefur ótvírætt komið
þeirra í heimavist. Nemenda-
talan komst aldrei upp fyrir
100 fram að aldamótum en fór
þá smám saman að hækka.
Eftir síöustu heimsstyrjöld
jókst mjög aðstreymi nemenda
og kom þá að því að skólinn
yfirfylltist svo að taka varð
á leigu húsnæði í Iðnskólanum.
Síðar var þó horfið frá því að
leigja húsnæöi utan skólans en
öll húsakynni hans voru tekin
undir kennslustofur. Nú eru
kennslustofur í skólahúsinu
sjáifu 11 að tölu og 2 í bak-
húsi (,,fjósinu“) en auk þess
fer söngken.nsla fram í íþöku
og leikfimi í sérstöku húsi á
skólalóðinni. í skólanuim er
nú 21 bekkjadeild, þannig að
tvísetja verður í kennslustof-
manns, um starf og baráttu al-
þýðunnar í Vestmannaeyjum.
Kjörin var á fundinum upp-
stillingarnefnd til stjórnarkjörs
og skipa hana: Hannes M. Step-
hensen, Bjöm Guðmundsson,
Tryggvi Emilsson, Kristín Ein-
arsdóttir, Kiartan Helgason, Guð-
mundur Jónsson, Stefán Ög-
mundsson, Þuríður Friðriksdótt-
ir og Jónsteinn Haraldsson.
í ljós hversu lifandi áhugi er
fyrir því að efla starfið í fram-
tíðinni.
Framkvæmdanefnd And-
spymuhreyfingarinnar hefur
undirbúið fundinn og mun
leggja fram tillögur um starfs-
urnar. og sækir allur 3. bekkur
skóla eftir hádegi.
1 fyrra voru nemendur flest-
ir 518 í húsi, sem byggt var
fyrir rúmum 100 árum og átti
að rúma 100 nemendur!
Dýrar lóðir.
Mörg ár eru nú liðin frá því
að fyrst kom til orða að reisa
Menntaskólanum í Reykjavík
nýtt hús. Var mörgum hug-
leikið, einkum gömlum nemend-
um skólans, að hið nýja hús
yrði reist í einhverri mynd á
gömlu skólalóðinni. En horfið
Þeim Stefáni Valgeirssymi,
formanni Starfsmannafélags
Keflavíkurflugvellar og Böðvari
Stelnþórssyni, varaformanni
sama félags hefur báðum verið
sagt upp vinnu hjá bandaríska
■byggingafélaginu, Hamilton.
Skýlaust brot á vinnulög-
gjöfinni.
Brottrekstur þessi er tvímæla-
laust brot á ísienzkri vinnulög-
gjöf því í 11. grein vinnulög-
gjafarinnar segir að atvinnu-
grundvöll hreyfingarinnar. Þá
verða rædd ýms vandamál sem
skapazt hafa sökum hersetunn-
ar, skýrslur fluttar og nefndir
kosnar.
■Gert er ráð fyrir að fulltrúa-
ráð andspyrnuhreyfingarinnar
komi saman tvisvar á ári, haust
og vor, en kosin verði fram-
kvæmdanefnd til að starfa milli
ráðstefna. Framkvæmdanefnd
skipa nú: Gunmar M. Magnúss,
rithöfundur, Einar Gunnar Ein-
arsson, lögfræðingur, Sigríður
Eiríksdóttir, hjúkrunarkona, Jón
Þórðarson, kennari frá Borgar-
holti og Pétur Pétursson, út-
varpsþulur.
B'gurður benti á að ekki
stæoi á ríkisstjórn og Alþingi
að afgreiða. lög um atríoi er
varðaði kjör annaiTa stétta en
sjómanna og verkamanna, ef
þau breyttust í samningum.
Hins vegar viirtist stjórn og
þing telja sér óviðkomandi að
lagfæra lagasetningu um hags-
munamál verkamanna og sjó-
manna til samræmis við gerða
samninga. Ætti þetta bæfý við
um orlofslögin og vökulögin.
Lagði Sigurður áherzlu á að
sjómannastéttin mundi ekki una
rekendum sé með öllu óheimilt
að segja upp trúnaðarmönimm
verkamanna, þótt fækka eigi
starfsmönnum.
Ástæða.n er augljós.
Þótt gef'a sé upp sú tylli-
ástæða að félag þetta ætli
að fara að fækka mönnum,
er vitanlega ekkert mark á því
taikandi. Ástæöan fyrir brott-
rekstri fyrrnefndra manna er
augljós: hún er sú að jæir haia
reynt að koina í veg fyrir si-
endurtekin brot HaniiEtonfélags-
ius á rétti starfsfólksins.
Hér er því um grimulausa
bandaríska atvinnu- og skoö-
anakúgun að ræða.
Átti að níðast á stúlkunum
Eins og Þjóðviljinii hefur
margoft skýrt frá áður eru
brot Hamiltonfélagsins á sjálf-
sögðum réttindum verkalýðsins
næstum óteljandi, en það sem
e'nna mesta óánægju hefur vak-
ið er framkoma þess við starfs-
stúlkurnar bæði hvað vinnutíma
snertir og eins.hið síðasta til-
tæki að rejaia að lækka kaup
þe’rra, og segja upp þeim sem
fyrir voni og ráða aðrar á
lægra kaupi.
Auk þessa hefur stjóm Starfs-
mannafélagsins, og einkum for-
maður þess, orðið að láta f jöl-
því til lengdar, að allt aðrar
kröfur yrðu gerðar fil hennar
um vinnutíma en manna í landi.
Það hefoi þótt sjálfsagt í
gamla daga að sjómenn ynnu
ótakmarkaðan t'ma, róðrinum
yrði að ljúka. Nú væru allar
aðstæður gerbreyttar. Togar-
amir væru orðnir stórir vinnu-
staðir, þar sem unnin væri
reglubundin vinna. FyTr eða
síðar hlyti að konm að því að
togarasjómenn teldu sér ekki
skylt að hafa lengri vinnudag
Framhald á 3. síðu.
margan amian yfirgang Hamil-
ton til sín taka.
Verkalýðssamtökin verða að
stöðva þessar aðfarir tafar-
lausí.
Verkalýðssamtökin verða að
táka hér í taumana og kveða
slikar kúgunarráðstafanir alger
lega niður. Þjóðviljinn fékk þær
upplýsingar hjá Jóni Sigurðs-
syni, framkvæmdastjóra Al-
þýðusambandsins, að hann
hefði í gær skrifað utanríkis-
ráðherra og mótmælt brott-
rekstrunum harðlega sem broti
á vinnulöggjöfinni.
yerkalýðssamtökin
mega engum vettlinga
tökum taka á þessu
máli, heldur kveða
þessa atvmnukúgmr
artilravsn niður og'
koma í veg fyrir að
þetta illa þokkaða fé-
lag dirfist að reyna
slíkar aðfarir í fram-
tíðinni.
Húsav.ík.
Frá fréttaritara Þjóðviljans.
Ilin nýja Laxárvirkjun mun
verða tekin í notkun í dag og
verðúr því fagnað á Akureyri
og einnig í sjálfrj Laxárstöð-
inni.
FULLTRÚAR Dana og Norð-
manna á þingi SÞ hafa lýst
yfir stuðningi sínum við til-
lögu Sovétríkjanna um að öll-
um umsækjendum verði leyfð
innganga í samtökin.
Sósíalistafélagsfundurinn
| var f jölsóttur
Pundur Sósíalistafélags Reykjavíkur í Iðnó í fyrrakvöld
var fjölsóttur. Flutti Einar Olgeirsson þar afburða snjalla
framsöguræðu um starf og stefnu Sósíalistaflokksins, en
frumvarp að stjórnmálaályktun flokksþingsins, er kemur
saman í lok mánaðarins, var aðaldagskrármál fundarins.
Fulltrúaráð Andspymuhreyfingarinnar
heldur fund á morgun
Fulltrúaráð Andspyrnuhreyfingarinnar hefur verið boð-
að' til fundar á morgun, sunnudagiinn 11. október, í Breið-
firðingabúð, og hefst fundurinn kl. 2 e.h. Meö þessum
fundi mun Andspyrnuhreyfingin skipuleggja það mikla
starf sem framundan er og halda áfram baráttunni frá
hinni glæsilegu þjóðarráðstefnu sem haldin var s.l. vor.
Framhald á 3. síðu.
Brottreksfur trúnaSarmanna hjá Hamilton
grímulaus bandarisk atvinnukúgun
ASl hefur mófRiæl! og verkalýðssamfökiu verða aS
kveða allar siíkar aðfarir niður í eift skipfi ffyrir öll
Frétt Þjóðviljans í gær um brottrekstur formanns
og varaformanns Starfsmannaíélags Keflavíkurflug-
vallar reyndist rétt.
Menn þessir eru vitanlega reknír fyrir það eitt
að halda fram rétti íslenzks verkalýðs og baráttu
þeírra fyrir að koma í veg fyrir síendurtekin brot
og yfirgang Hamiltonfélagsins bandaríska.
Brottreksírar þessir eru skýlaust brot á vinnulög
gjöfinni og mótmælti framkvæmdastjóri Alþýðu-
sambandsins þessu í gær við utanríkisráðherra, sem
broti á vinnulöggjöfinni.