Þjóðviljinn - 20.10.1953, Page 4

4) — ÞJÓÐVIi.JlNN — Þríðjudagur 20. október 1953
MinnÍEgaroið
Jón Guðlaugsson var íæddur
®ð Gíslastöðum í Grimsnesi 15.
sept. 1901 og var því rúmlega
52 ára gamall er hann lézt 11
þ. m. Foreldar Jóns voru hjónin
Margrét Jónsdóttir, (alþingis'
manns að Eyvindarmúla í Fljóts-
hlið) t>g Guðlaúgur Runólfsson,
Skaftfellingur að ætt.
Jón fluttist barn að aldri með
foreldrum sinum að Bakka í
Öifusi og síðar að Ytri-Þverá- í
sömu syeit. Til Reykjavíkur
flnttist Jón árið 1922 og stund-
®ði fyrst sjómennsku og verka-
mannavinnu, en hóf akstur með
vörubifreið 1926 og st-arfaði við
það alla tið síðan meðan heils-
an leyfði, ; en siðustu árin gat
hann lítið sinnt þeim störfum
sökum heilsuþrests.
. Snemma gerðist Jón áhuga-
samur um verkalýðsmál og lét
stjórnmál allmikið til sín taka.
Hann gekk i Alþýðuflokkinn
nokkru eftir að hann flutti til
Reykjavikur, og gegndi mörgum
trúnaðarstörfum fyrir hann, var
m. a. nokkrum sinnum í fram-
■boði v:ð alþingiskosningar í Ár-
nes- og Rangárvallasýslum. Hann
var um skeið í stjórn Sjómanna-
iélags Reykjavikur og í stjóm
Dagsbrúnar og einnig átti hann
sæti í stjórn Albýðusambands ís-
lands.
. Við Jón vorum alla.tið sam-
ferðamenn frá barnæsku, fyrst
sem leikbræður en síðan starís-
félagar á sjó og landi, lengst
af þó við bifreiðaakstur og fé-
lagsmálastarf í samtökum vöru-
•bílstjóra. Mér er Ijúft og skylt
að minnast þess að Jón var
igóður samferðamaður og sam-
starfið var hið ákjósanlegasta.
Þó skoðanamunur væri stund-
Um nokkur á ýmsum sviðum lét
Jón jafnan velferð og hagsmuni
stéttaríélags sins sitja í fyrir-
rúmi og vann heill og óskiptur
að velferðarmálum stéttarfélaga
elnna og var jaínan reiðubúinn
sð vinna að þeim málum með
hvérjum sem vildi verða honum
samferða í því efni.
A-lIt frá fyrsta vísi til félags-
eamtaka vörubílstjóra var Jón
meðal forystumanna. og einn
skeleggasti talsmaður stéttarinn-
ar fyrr og siðar. Hann var i
stjórn vörubilstjóradeildar Dags-
■brúnar og siðar í stjóm Þróttar
frá fyrstu tíð og fram að þessu
ári, að fáum árum undanskdd-
irai, og formaður sömu félaga
nokkrum sinnum, auk þess sat
hann fjölmörg þing A. S. I. sem
fulltrúi vörubílstjóra. Af þessu
sem hér.hefur verið rak'Ið má
glöggt sjá hve Jón var vinsæll
og í miklu áliti bjá stéttarfélög-
um sínum, enda einróma álit
ia]3ra félagsmanna Þróttar að
starf Jóns í þágu stéttarinnar
hafi verið ómetahlegt, og kom
það bezt í Ijós þegar séð var að
hann gat ekki lengur stundað
sfija atvinnu sökum heilsubrests,
var hann einróma kjörinn heið-
ursfélagi snemma á þessu ári.
Af hinni löngu samvoru
minni með ^Jóni er mér það
einkum minnissíætt hversu
hann fylgdisí vel með öllum at-
■þu.rðum, utaniands, og .ipnan, og
var.-. stálminnugur , á það, sejrm
helzt gerðist í alþjóðamálum. Á
iheimsstyrjaldaráruirum fyrri
1914—18 þegar við vorum báðir
drengir um fermingaraldur, man
ég sérstaklegá hvað Jón var vel
fróður um atburði og gang styrj-
aldarinnar, og gat frætt þá sem
eldri voru um margt í því efni.
Hann' fór snemma að fylgjast
með og kynna sér stjórnmála-
lífið, og var svo af bár minnug-
ur á all't því viðkomandi. Kom
það sér oít vel fýrir hann á
mannfundum . þegár deilt var
um þjóðmál og stjórnmálástefn-
ur enda' þóttí harin fylgja sínu
máli fram með fes'tu og rögg-
semi.
•Mlklar mætur hafði Jón á
fomri frægð og þjóðlegum fræð-
um og fáa hefi ég þekkt „ó-
lærða“, sem kuririU eins góð
skil á Islendingasögunum ' og
hann. Var ég oít -undrandi yfir
því hversu hann mundi fjöl-
marga atburði úr fornsögunum
sem hann haíði þó ekki lesið
s'ðan á unglingsárunum, og heil-
ar rímur kunni hann utanbókar.
Að félagsmálum starfaði Jón
víðar en á vettvangi stéttarsam-
takanna, haun var einn af stófn-
Framhald á 8. síðu.
HRÓLFUR Hrólísson sendir eft-
irfarandi:
„Kæri Bæjarpóstur. Eins .og
fyrri daginn leita ég athvarfs
hjá þér með þanka mína. Enn
einu sinni -göngum við mót nýj-
um vetri, fyrsti vetrardagur er
í nánd. Hvað skyldi hann bera.
í skauti sér þessi vetur? Verð-
ur hann harður, ■ eða mildur
cins og undanfamir velur?
Við hugsum um sumarið liðna,
sem hafði til að bera alla kosti
íslenzks fyrirmyndarsumars
hvað veðráttu snertir. Og þeir
svartsýnu segja: „Það hlýtur
að koma harður vetur eftir
þettá dýrlega sumar.“ Og þeir
eru uggandi um hag sinn og
annarra, kvíða kulda og hríð-
um, kvíða því að stjómendur
landsins leiði landið enn lengra
út í ógæfuna í skjóli skamm-
degismyrkursins. Og kvíði
þeirra er skiljanlegur. En þegar
ég finn til kvíða fyrir komandi
vetrí, reyni ég að leita hugg-
unar í þessari vísu:
Þegar vetrarþokan grá
þig vill fjötra inni,
sylfðu burt og seztu hjá
sumargieði. þinni.
ííufiydaTÉ; dí)l rálV; Tilly l tJirU
Við ætíuín öll að búá betúr
að sumargleði okkar, hún á að
Veturinn er að nálgast og
dagskráin þegar farin að bera
þes's menjár. Kennsla er hatin
í mörgum tungum heirris. Það
eru tímar, serri ég hef sjaldan
tækifæri að hlýða á, en engan
hef ég heyrt bera brigður á,
að kennaraval á þeim vett-
vangi hafi tekizt ágæta vel,
og rey’nsla fleiri kennara en
mín hefur staðfest, að nemend-
ur þeir, er hefja skólagöngu
sína við útvarpstækið hafi feng-
ið góðan og öruggan undirbún-
ing. Nýir þættir eru einnig
farnir að stinga upp höfðinu
og ber þar fyrst að nefna Nátt-
úrlega hluti, sem er næsta nátt-
úrlegt að komi fram í jafn
náttúrlegum hlut í jafn náttúr-
legu sambandi við íslenzka þjóð
og okkar alræmda útvarp. For-
máli þessa þáttar í vikunni var
skýr hjá Sigurði Péturssyni og
vakti miklar vonir um skemmti-
legan og fróðlegan og alþýð-
legan þátt, þvi að aiþýða Is-
lands mun enn varðveita þann
eiginleika sinn að vera þyrst
í fróðleik um náttúru heimsins
og ýmis konar lögmál hennar.
Við höfum verið og munum
verða náttúrunnar böm og
varðveitum væntanlega hneigð-
ir okkar í samræmi þar við. —
Ég veit ekki hvort hljómsveitar-
þættir á borð við hljómsveitar-
þátt Kristjáns Kristjánssonar á
sunnudagskvöldið eiga sérstak-
lega að gefa fyrirheit um, hvað
verða muni í skauti kómáridi
vetrar, en eig'i ma'S ir von á
sams konar á hverju srnriú-
dagskvöldi í vetur, þá er þrij
krafa allra fullvita hlustenda,
að betur verði til vandað en
að þessu sinni, og vií ég þó
ekki gefa Útvarpinu sök á því,
hvernig* til tókst. Boðuð var
hljómsveit, sem maður hefur
oft heyrt nefnda í auglýsingum,
þar sem ekki má nefna dans,
og í þeim tórii', sem gefur
til kynna, að þetta þyki
skemmtileg hljómsveit. En það
er mjög vægt að orði komizt,
.að það er þjóðarsmán, að það
skuli heyrast í þessari hljóm-
sveit í Útvarpi, ef hún hefur
ekki annað að bjóða en .það,
sém hún bauð á sunnudags-
kvöldið. Það er þjóðarsmán,
að i'slenzk hljómsveit, sem til-
kynnir 4 ísHenzIea söngvara,
skuli ekki syngja einn einasta
íslenzkan texta. Mest voru þeir
á máli einu fjandþjóðar-
innar, sem við eigum, og stúlk-
urnar viku aldrei frá því hey-
garðshorni, piltarnir höfðu það
frekar til að bregða sér í Norð-
urlandaslagara, sem eru þó
sannarlega miklu manníegri í
ÖIlu sínu æði, en engi’saxneski
skepnuskapurinn, sem er svo
átakanlega viðbjóðslegur í
megninu af þeirra slögúrum.
Við verðum að gerá þá kröfu
til alme'nnings, að hann fyrir-
líti svo éinlæglega svona fram-
ferði, að þessir ágætu hljóm-
sveitarmenn skammist sín niður
fyrir allar hellur ög taki að
syngja islenzka texta undir ís-
lenzkum danslögum af öllum
sínum ágætu söngkröftum.
Afmælishóf Páls ísólfssonar
hinn 12. veitti tilkomumesta
útvarpskvöldið. Þó þótti sum-
um það á skorta, að afmælis-
bamið kæmi þar fram með
sinn annálaða harmoníumleik,
því að auk viðurkenndrar
snilldar Páls í þeirri grein, þá
er það kirkjutónlistin, sem ís-
lenzk alþýða kann bezt að njóta
allrar klassiskrar tónlistar. P;'a-
nóleik Rögnvalds Sigurjónsson-
ar og söng laga eftir Hailgrím
Helgason og Ingunni Bjarna-
dóttur á sunnudagskvöldið ber
að þakka. — Ekki mun áttræð-
isafmæli Halldóru Bjarnadótt-
ur hafa vakið eins mikla athygli
í meðferð útvarpsins, enda ekki
til þess ætlazt. En persónulega
er ég þeim Andrési Bjömssyni
hjartanlega þakklátur fyrir
þeirra látlausa samtal um
merkt ævistarf.
Upplestur Tryggva Olesons
úr sögu Vestúr-íslendinga er
sérstaklega lofsverður. Er það
undravert, h\æ framburður
hans er rammíslenzkur, þótt
það leyni sér ekki, að hanil
hafi lifað ævl sína erlendis.
Mér finnst ekki leyna sér ís-
lenzkt hjarta, sem á bak við
slær. Auk þess eru vel sagðar
sögur af Vestúr-íslendingum,
kærkofnið efni miklum Hlutá
íslendinga. — „Lærðu að læra“
var gott erindi hjá Ólafi Gunn-
arssyni frá’ Vik, og hefur hon-
um stórlega farið fram siðan
í vor, og mætti gæfan gefa,
að framhald yrði á þessari
braut, þar sem útlit er fyrir,
allra hluta vegna, að hann vérði
viðurloða útvarpið fyrst um
sinn, ef -guð lofar. — Listfeng-
astir allra erinda vikunnar voru
sildarþættir Jónasar. Það var
Ijótur bölvaður rakki, þessi á
Keflavíkurflugvellinum, sem
fór fyrir hjarfað á Útvarpsráði1
hér um árið, svo að Jónasi
var hrundið frá hljóðnemanum
og hefur vart átt þangað aftur-
kvæmt. — En gagnsamlegast
allrg voru erindi Dagbjartar
Jónsdóttur um kartöflurnar.
Frá búfræði- og hagfræðilegu
sjónarmiði voru þau miki’s-
verðari en allir svonefndir
búnaðarþættir ársins saman-
lagt Á sögu Agnars Þórðarson-
av og erindi Þórarins frá út1
löndum gafst niér ekki kost.ur
að hlýða.
Leikrit laugardagsins var
mikið listaverk og vel með
farið, en ekki laust við að
það véeri pínuh'tið óhuggulegi í
listrænum styrkleika smum.
G. Be/t.
Skammdegismyrkur og sumargleði
„Suðrí Hafnarfjörð ég flý" — íslenzkar Feneyjar -
fleyta okkur yfir skugga skamm ÉG BRÁ MÉR suður í Hafnar-
degisins, vera okkur veganesti
vetrarins. Líkaminn . safnar
kröftum yfir sumartímann, sál-
in á að gera það líka. Við meg-
um ekki láta myrkrið villa okk-
ur; við verðum að minnast
þess, að aftur mun morgna. Og
þótt i stjórnmálum okkar hafi
nú um langt skeið verið ríkj-
andi kolsvart skammdegismyrk-
ur, verðum við að treysta að
einnig þar mun lögmálið gilda.
Þjónar myrkursiris í stjórn-
málunum munu lyppast niður
fyrir hækkandi sól, þá mun
daga uppi eins og tröllín forð-
um, og þá upphefst fögur frið-
arö’d og birtan og heiðríkjan
éru allsráðandi. Stjórnmála-
skammdegið hefur varað alit of
Iengi, marga venjulega vetur,
en þegar það loks tekur erida,
mun vorið og sumarið sem á
eftir fer, vara endalaust. Von-
íuáridi’þurftiiri/Jvið ekkl lérigi tað.
bíða’' þess.'"Með bektu kveðjuui i þfeirra'ri Hafrififðinia. lU'SkýÍdi
Hrólfur Hrólfssoá“. þeim krötum enn takast að
fjörð á sunnudaginn. Það var
ekki af því að ferðaveðrið freist-
aði 'ririín, nei, ónei, eins og við J
munum var slengjandi slagveð- j
ur, rok og rigning og allt á I
floti. Og þegar inn í Hafnar-
fjörð kom fór ég að efast um,
að bíll væri. heppilegasta farar-
tækið undir þessum kringum-
stæðum, — mér datt í hug að
ef til vill hefðj bátur verið -
ákjósanlegri, því að áðalgaían
inn í bæinn var eins og stór-
fljót í leysingum, kolmórauður
vatnsflaumur beljaði eftir henni
miðri á leið út í sjó. Strætis-
vagninn sendi sóðalegar skvett-
ur til beggja hliða, báðum fneg-
in var fólk á hlaupum til að
forða sér undan þessu óþrifa-
bað; og gluggarnir í húsunum
við götuna hafa áreiðanlega
fengið sinn skammt. En svo er
maður allt í einu kominn á
steyptý* bútiriri-ú'atoltrlÓg 43m»
vinna kosningar út á steypta
stubbinn sinn? En maður er
ekki fyrr búinn að hugsa þetta
til enda, en bíllinn er -aftur far-
inn að endasendast á alla kanta
og mórauð boðaföllin standa til
beggja hliða. Svokölíuð Illa-
brekka er nefnilega líka eins
og stórfljót í leysingum. Bæj-
arstjórn Reykjavíkur getui*
vissulega afsakað sig með því
að það eru víðar slæmar göt-
ur en í höfuðstaðnum. Og að
aka upp Reykjavíkurveginn
um kvöldið móti vatnselgnum,
meðan eldingar dönsuðu um
loftið, drynjandi þrumur kváðu
við og regnið helltist úr loft-
inu — það var næstum eins
og að ganga þurrum fótum vfir
stöðuvatn í stórviðri.
Oddskarðsvegur
fær
Neskaupstað. Frá fréttaritara
Þjóðviljans.
Um fyrri helgi hafði snjóað
talsvert á Austurlandi og teppt-
ist þá Oddskarðsvegurinn vegna
snjóa, en í hlýindunum í síð-
ust'Hi VikuiiiRáDaSí'vánjótinit og
varð skarðið1 aftur fært 'biltrin »'
föstudaginn.