Þjóðviljinn - 28.01.1954, Qupperneq 10

10) — l’JÓÐVIUÍNN1 — í'immtuxia.gur 2&, janúar löó4
Hr>—

c
Sélma Lagerlöf:
KARLOTTA
LÖWENSKÖLD
eins á jólunum, heldur allt árið. Hún gaf þurfandi skóla-
fólki að boröa og konunum á fátækrahælinu hélt hún
kaffigildi á ári hverju.
En engum í Karlstaö, sízt af öllum ofurstafrúnni, datt
í hug áð það væri guði miður þóknanlegt, að hún, dóm-
prófasturinn, bæjarfulltrúinn og eldri Stake systirin
tækju slag eftir fjölskyldumáltíðina á sunnudögum. Og
það flögraði ekki að neinum að það væri synd, að ung-
ar stúlkur og piltar, sem litu inn til ofurstahjónanna á
sunnudagskvöldum, fengju sér snúning inni í stóra saln-
um,
Hvorki ofurstafrúin né neinn annar í Karlstaö hafði
heyrt minnzt á að það væri syndsamlegt aö bera fram
glas af góðu víni við hátíöleg tækifæri, eða syngja borð-
vísur, sem húsmóðirin hafði oft ort sjálf áður en það
var tæmt. Þau. vissu ekki heldur, aö guð almáttugur
var andvígur skáldsögulestri og heimsókn í leikhús. Of-
urstafrúnni þótti gaman að undirbúa samkvæmisleiki
og taka þátt í þeim sjálf. Hún hefði ógjarnan viljað.
fara á mis viö þá ánægju. Hún var sköpuö til áð koma
fram á leiksviði, og Karlstaðbúar voru vanir að segja,
að ef frú Torsslow hefði þótt ekki væri nema helming
þeirra leikhæfileika sem Ekenstedt ofurstafrú bjó yfir,
bá væri ekki að undra að Stokkhólmsbúar væru hrifn-
ir af henni.
En Karl-Artur hafði verið um kyrrt í Uppsölum heilan
mánuð eftir að hann hafði staðizt skriflega latínuprófið,
og þann tíma hafði hann haft mikið saman við Pontus
Frímann að sælda. Og Frímánn var ákafur, og mælskúr
strangtrúarmaöur og það var sízt að undra, þótt Karl-
Artur yrði fyrir áhrifum af honum.
Það var ekki hægt að segja að hann hefði orðið fyrir
vakningu eða frelsazt, en áhrifin voru þó svo mikil, að
Karl-Artur hafði áhyggjur af þeim veraldlegu skemmt-
unum og léttúð sem hann varð var við á heimilinu.
Eins og gefur að skilja var mjög svo náið og innilegt
samband á milli mæðginanna og Karl-Artur talaði hrein
Skilnislega við ofurstafrúna um þaö sem honum fannst
athugavert. Og móðirin kom til móts við hann á allan
hugsanlegan hátt. Hann hafði áhyggjur af því að hún
spilaði á spil, og næsta surmudag bar hún við höfuð-
verk og ofurstinn tók sæti hennar við spilaborðið. Auð-
yitaö kom ekki til mála að dómprófasturinn og bæjar-
íulltrúinn fengju ekki að spila eins og venjulega.
Og af því aö Karli-Artur var ekki um að hún dans-
aði, neitaði hún sér einnig um það. Þegar hið venju-
lega æskufólk leit inn á sunnudagskvöldum, útskýrði
hún fyrir því, að hún væri orðin fimmtug, fyndi til
aldurs síns og gæti ekki lengur tekið þátt í dansinum. En
þegar hún sá, hvað unglingamir uröu vonsviknir, varö
hún hrærð, settist viö flygilinn og lék danslög til mið-
nættis.
Karl-Artur gaf henni bækur, sem hann vildi að hún
læsi og hún tók við þeim með þökkum, þótti þær falleg-
ar og uppbyggilegar.
En ekki gat ofurstafrúin látið sér nægja, að lesa
ekki annað en þessi hátíðlegu trúarrit. Hún var menntuð
kona, fylgdist með heimsbókmenntunum og þannig
vildi það til, að Karl-Artur stóö hana að því einn dag-
inn að hafa Don Juan eftir Byron undir gu'ðsorðabók-
inni sem hún var að lesa í. Hann sneri sér undan án
þess að segja eitt orð, og hún varð djúpt snortin, ein-
i mitt vegna þess, aö hann hafði ekki komið með neinar
• ásakanir. Daginn eftir setti hún allar bækur sínar niður
■ í kassa og lét bera hann upp á háaloft.
Ekki er hægt að neita því, að ofurstafrúin var eins
; eftirlátssöm og í hennar valdi stóð. Hún var bæði gáfúð
og menntúð og hún vissi aö þetta vom tímabundnir
duttlungar í Karli-Artur. Þetta hyrfi með tímanum og
því minni mótspyrnu sem hann mætti, því fyrr losn-
aði hapn við þetta. Til allrar hamingju var sumar.
Næstum allir betri box-garar í Karlstað voru á ferðalagi,
Svto að engar stórveizliír voru haldnar. Fólk skemmti sér
: Við saklausar gönguferðir út I náttúrxmni, reri út á
| Klárefli, tíndi ber og lék útileiki.
En í sutnarlok Eétlaði Eva Ekenstetít að halda. bi'úð->
kaup með liðþjálfanum sínum og ofurstafrúin var dálítið
kvíðafull í sambandi við það. Hún sá sig tilneydda að
halda stóra og glæsilega veizlu. Karlstaðsbúar hefðu á-
stæðu til að ætia að henni þætti ekki vænt um dætur
sínar, ef hún léti Evu gifta sig án þess að gera neitt veð-
ur út af því.
En til allrar hamingju virtist eftirlátssemi hennar
þegar hafa haft róandi áhrif á Karl-Artur. Hann setti
sig ekki upp á móti réttunum tólf, né sælgætinu, né
kransakökunum, hann sagði ekkert við víninu og
drykkjarföngunum, sem flutt voru heim frá Gauta-
borg. Hann hafði ekkert að kirkjubrúðkaupi að finna, né
heldur skreytingu á girðingum á leið brúöfylkingarinn-
ar, né brennum og flugeldum á árbakkanum. Þvert á
móti tók hann þátt í undirbúningnum, stritaöi sveittur
viö áð binda kransa og festa upp fánastengur eins og
allir aðrir.
Eitt var það þó, sem hamx stóð fast á, og þaö var
að ekki yröi dans í bniðkaupsveizlunni. Og ofurstafrúin
hafði gefið honum loforö um þaö. Henni var ánægja að
því aö gera honum það til hæfis, fyrst hann sætti sig
umyrðalaust við allt hitt.
Ofurstinn og dætumar höfðu að vísu komiö með mót-
mæli. í>au höfðu velt því fyrir sér hvað hægt var aö
gera fyiir ungu liðþjálfana og ungu stúlkurnar í Karl-
stað sem boðnar höfðu verið og bjuggust auðvitað við
að þau fengju að dansa alla nóttina. En ofurstafrúin
svaraði því til, að ef guð lofaði yrði gott veður og lið-
þjálfarnir og ungu stúlkurnar gætu gengið um í trjá-
OC CAMMM
Eg œtla að verða leikkona.
Og- hvernig gengur?
Ágætlega — ég er farin að geta
sofið frarnyfir hádegi.
*• *
Hún hefði getað gifzt hvaða
manni sem hún vildi.
Hversvegna er hún þá ógift
ennþá?
Hún \nldi alla, •* # *
Biðiil: Eg mundl gjaman vilja
giftast dóttui- yðar.
Bissnessmaðurinn: Gott og vel —
látlð mlg hafa nafn yðar og
■ heimllisfang, og ég het yður svo
vita ef enginn betri kemur.
* * *
Hann: Ef ég á að segja sann’.eik-
ann, þá ertu eina stúlkan sem
ég hef nokkru sinni elskað.
Hún: Og ef ég -á að segja sann-
leikann, þá ert þú eini máðurinn
sem tekizt hefur að fá mig ti3 að
trúa svona ósannindum.
* * *
Frúin: Svo þér óskið eftir að ger-
ast tengdasonur minn?
tJngi maðurinn: Ja . . . l>að er nú
lcannski ekkl alvega rétta orðið
— en ég hef óneitanlega áhuga á
dóttur yðai-.
Kjólar handa hinum
ailragrennstu
Þær sem feitlagnar eru öf-
unda oft hinar gröiwui, en ef
til vill er það hinum gildvöxnu
einhver huggun, að tággrönnu
stúlkumar eiga líka oft i erfið-
leikurn þegar þær velja sér föt.
Háa granna kor.an getur stúnd-
um minnt á fuglahræðu á gangi
ef hún gætir sín ekki í klæða-
vali. Granna stúlkan er oft
„vaxiarlaus" eins og þao er
kallað. Þess vegna þarf hún að
velja sér föt sem undirstrika
sums staðar hvað hún er grönn
en leyna því annars staðar.
Og hvað er þá að undir-
strika? Fyrst og fremst hið
mjóa mitti. Það er eitt af því
sem granna stúlkan getur stát-
að af. Hið sama má segja um
grannar mjaðmir, en þó aðeins
að nokkru lejdi. Það er imdir
þvi komið hve grönn stúikan
er. Ef hún er afar grömi, ætti
hún að velja sér víða kjóla og
forðast þröng pils. Kjólamir
þrir sem sýndir eru á mynd-
inni eru allir ætlaðir stúlkum,
sem eni svo grannar, að þær
geta ekki valið sér hvaða snið
sem er. Kjólarnir. eru sam-
kvæmt nýjustu tízku, sem er
hinum allra giænnstu mjög I
hag.
Fyrst er kjólllnn með klukku
pil3inu. Svona pils geta verið
falleg og farið vel, en það þarf
lítið til að eyðileggja svipinn
algerlega. Svona pils má ekki
yera of stutt og mittið má ekki
vera. of neðarlega, það er betra
að það sé fremur of ofarlega
heldur en hitt.
Eins og á báðum hinum
kió''inum er blússan þröng á
þeasum kjól og ermasniðið er
mjög skemmtilegt. Ef einhverj.
um finnst það of frumlegt er
hægt að hafa venjulegt crma-
snið á kjólnum án þes3 að hann
eyðileggist rtð það.
Næsti kjóll er hentugur
handa grönnum stúlkum sem
hafa auk þess rýran barm.
Stóri sjalkraginn með V háls-
málinu gerir hana myndarlegri
að framan. PiLsið og fasta
mittisstykkið setur skemmti-
legan svip á flíkina og pilsið
er hneppt alla leið uppúr og
upp á fasta beltið. Fasta beit-
ið fellur áð í mittið en kjóllinn
er lausrykktur við það bæði að
ofan og neðan. Þennan kjól
má ekki sauma úr of mjúku
efni, jersey er t. d. ekki beppi-
legt; aftur á móti er það hent-
ugt í fyrsta kjólinn.
Þríðja og síðasta kjólínn má
saiuna úr næstum hvaða efni
sem vera skal, jafnt úr jersey,
flaueli og tweed. Pilsið er
þröngt að neðan en um mjaðm-
irnar eru mjúk föll sem fara
vel á líkama, sem gjaman má
sýnast holdugri en hann er.
Ermarnar eru langar og þrör.g-
ar, hálsmálið breitt V-hálsmál,
í hálsinn má bæði hafa klút
eða nota pej-su undir, sem er
há í háriinn. .Fallegt er að
hafa belti, peysu og hnappa i
sama lit; þó verður maður síð-
ur leiður á því ef það er haft
úr sjáifu kjólefninu.
Gömnl tízka á ný
Munið þið eftir gömlu sam-
kvæmistöskunum sem gerðar
voru úr málmþræði og litu út
eins og prjónaðar? Töskurnar
voru venjulega með föstum
mlálmlá3 og oft dingluðu nokkr-
ar silfurkúlur neðaná töskunni.
Nú eru svona töskur aftur
komnar í tízku; gerðin á nýj-
ustu samkvæmistöskunum er
einmitt svona. Þó eru gylltar
töskur miklu meira notaðar en
silfurlitar. Ef einhver á gamla
tösku getur hún tekið hana
fram og farið að nota hana
aftur. Þó er þetta tæplega tizka
sem borgar sig að eyða miklu
GAMLA FÍLTHATTINN sem
er farinn að óhreinkast má
hreinsa upp úr benzáni. Það
þarf að væta hann vel og nudda
hann allan. Þegar hann er orð-
inn þurr aftur er hann lagaður
til og dampaður.
'lllinn itujar.'.pjö
s.Ms.