Þjóðviljinn - 29.01.1954, Blaðsíða 2

2) ~ ÞJÓÐVILJINN — Föstudagiir 29. janúar 1954
^ar þá útséð um alla
íeftirför
Þad er sagt ura Saaniund fióda,
er þaugað (í Svartíiskóla) gekk
með s'tallbræðrum sinuin, aó
bann hafi orðið þar efttr og
annar nieð honum, er Christop-
hor hct. En er jþeir vora vel
lærðir, fóru þeir út, og átti þá
Sæmm:dur að gauga á eftir, og
segja menn, að hann hafi lagt
yfirhofn fulla af fötum á hak
sér. En l»egar þeir gengu út, var
gripið í Sæmund; lét hann þá
lausa yfirliöfnina og komst svo
út. en þá var morgurn. Sæ-
mundur tók ]»á skó þeirra félaga
og fylái með vatni, og báru
þeir þá svo yfir höfði sér allan
daginia fyrir eftírför. I»á hélt
skólaiýður, að þeir liefðu i vatni
drukknað. Amuin dag fyllíu þeir
skó síua nieð sjó og fóru svo
sem fyrr. Hélt þá skóia’.ýður, að
vatiu'; liefði fleytt þeini fram í
sjó. Þriðja daginn lét Sæmundur
fylia skó jþeirra með mold og
gras yfir og bárn þá þannig á
höfði sér. Þá kvað skólalýður þá
vera á land reiuia og jarðaða.
Var þá litséð íun alia eftirför.
þegar þessir þrír dagar voru
liðnir. Eigi mundu allir hafa svo
af komizt, þó Sæmundur úr
þrautiun komist.
(Úr Þjóðsögum J. Á.).
(A, í dag er föstudagurinn 2Ö.
^ janúai'. Valerius. 29. dagur
ársing. — Vika af þorra. — Tungl
í liásuðri kl. 1.59. — Ardegishá-
fheði Id. 0.44. Síðdegisháflseði ld.
1.29.
ÚTVAIÍPSSKÁKIN
:2 borð .j,
42. leik.ur .Rey!kv£kinga h6xgð
Kjörskrá
liggur frammi í kosnlngaskrif-
etofu Sósíalistafiokksins, I>órsg. 1,
eími 7510.
Utankjörstaðakosn-
ingin er hafin og fer
fram í Arnarhvoli
'(gengið inn frá Lind-
argötu).
Kosningin fer fram
daglega kl. 10—12,
2—6 og 8—10, nema
á sunnudögum að-
eins kl. 2—6.
Næturvarzla
er í Reykjavíkyrapóteki þessa
vxku. — Sími 1760.
Heyrið Js r,
góði nuiður:
gerið mér
vinsamlegast
þann giviða
að kalia
á lögregluna
um Jeið
og Jx r farið
Kjörskrá
liggur
etofu Sósíaiistaflokksins, Þórsg. 1
sími 7510.
i
framml í kosningaskrif-
Borizt hefur nýtt
hefti ylðförla,
timárits um gúð-
fræðí og kirkju-
mál. Flytur það
þetta efm: Sigur-
býörn Einarsson: Vere Dignum.
Regin Frenter: Lögmál og evang-
'e-lium. Jóhann Hannesson: Hug-
leiðingar tim lielgisetur. Sigurður
Einarsson: Um kirkjubyggingar
Friðrik Friðriksson: Heiðicn
draumur ráðinn. Sigurbjörn Ei.v
arsson: Snauð kirkja auðugs lands.
— Ritstjóri er Sigurbjörn Ein-
arsson professor.
Bókmenntagetrann.
i>að voru þrjú erindi úr hinu
fitega danskvæði um Tristran og
Isodd er við birtum í gœr, og lá
þáð raunar í augum uppi af einni
vísunni. Hvert órti þetta — á sín-
um tíma?
Lifanda gram
Jagði í garð þann,
er skriðinn var,
skatna mengi, ■
innan'jormum;
en einn Gunnar
heiftmóður hörpu
hendi' knýði,
glumdú streiigir;
svo gulii skal.
frækn h.ringdi-ifi
við fira haída.
GENGXSSKRANTNG (Söiugengl):
liólusetning gegn barnaveiki
Pöntunum veitt móttaka þriðju-
daginn 2. febrúar kl. 10—12 árdeg-
is i síma 2781. Bólusett verður í
Kirkjustræti 12.
Sýningin á uppstillingum hinna 18
íslenzku málara er opin daglega
kl. 4—10 síðdegis.
Rejkviskir kjósendur
Munið fund C-listans í Austuiv
bæjarbíói kl. 9 í kvöld. í>að er
lokafundur listans fyrir þessar
kosningar. Á sunnudaginn or kss-
ið um það hvernig eigi að stjórna
málum ykkar næstu 4 árin. Er
þá ekki sjálfsagt að i'era pó.itísk-
ur þessa daga og fylgjast vel með
ználflutningl flokkanna.

l bandarískur dollar
1 kanadískúr doll&r
L enskt pund
100 tékkneskar krónur
L00 danskar kr.
L00 norskar kr.
100 sænskar kr.
L00 fínsk mörk
100 belgískir frankar
Í000 íranskir frankar
100 svissn. frankar
100 þýzk raörk.
100 gyllial
1000 Urur
Kjörskrá
liggur framrni I kosningaskrif-
etofu Sósíaiistafiokksins, Þórag. 1,
sími 7510.
kr. 16,35
16.82
kr. 45,7(
kr. 226,67
kr. 236,3(
kr. 228,5(
kr. 315,ö<
kr. 7,01
kr. 32,67
kr. 46,65
. kr. 873,7(
kr. S89.W
kr. 429,»i
kr. 23,11
L\
J I.úðrasveit verkalýðsins. —
JEfing í itvöld kþ 7 stvl.
■Hi' *,
inm*
Mamina, haiui er byrjaður að
tala — og það var það íyrstu s«m
hann sagðii!
• ÚTBHEIÐB)
• ÞJ6ÐVIX.JAXN
9521
er símaaámer kosningaskrif-
stofu Sósíalistaflokksins, Strand
götn 41, Hafnajfirði.
Bæjarbókasafnið
Lesstofan er opin alla vlrlca daga
kl. .10—-12 árdegis og kl. 1>—10 sið-
degis, nema laugardaga er hún
opin 10—12 árdegis og 1—7 síð-
degls; sunnudaga kL 2—7 siðdegi9.
Útlánadeildin er opln alla virka
daga kt 1—10 síðdegis, nemu laug-
ordaga kl. 2—7 síðdegis.
Vísir segir í gær
i forsiðuramma um
„B!áu bókina":
„Athafnaleysið er
elcki hln veika hlið
Sjálfstæðismanna".
Mun þetta eiga að
skiljast þannig að „athafna'.eysið"
sé hin sterka hlið þeirra —; og. er
margt skrýtið i kýrhausnum eins
og kerlingir. sagði.
Söfnin eru opim
Þjóömlnjasaf nlö:
kl. 13-16 á sunnudögum, ld. 13-15
á þriðjudögum, fimmtudögum og
laugardögum.
Landsbókasafnlð:
kl. 10-12, 13-19, 20-22 alla vlrka
daga nema iaugardaga kl. 10-12
og 13-19.
Llstasafn Einars Jónssonar.
er lokað yfir vetrarmánuðina.
Náttúrugripasaf nlð:
kl. 13.30-15 á sunnudögum, kl. 14-
15 á þriðjudögum og fimmtudög-
rna.
18.00 Isienzkuk, X.
fl. 1&80 Þýzkulc.
• II. fl. 18.65 Erindi:
Fjárhágsþróun
meða.1 " iieimsþjóð-
anna (ICristján Ai-
bertson &endiráðsfuUtrúi). 19.10
Tónleikar: Harmonikulög pl. 20 20
Lestur forarita: Njáls saga; (Ein-
ar Ól. ÍSveinssóu prófessor): 20.50
Tónleikar pl.: Músik fyrir
strengjasveit eftir ArtJhur Bliss
{Sinfóniuhljómsv. brezka útvarps-
iris leikur; Sir Adrian Böult stj.).
21.15 Dagskrá frá Akureyri: a)
Rósberg G. Snædal rithöfundur
lea kvæði. b) Jóhann ögmunds-
son og Hermann Stefánsson
syngja tvísöngva eftir Lehár. c)
Einar Krlstjánsson rithöfundur
ies smásögu: Gott fólk. 21.45
Hæstaréttarmál (H. Guðm. hæsta-
réttarritarl). 22.10 Upplestur: Úti-
Brandur, smásaga eftir R. J.
Freneh (Þýðandinn, Stefán Sig-
urðsson kennari les). 2230 Dans-
og dægurlög: Nát King Cole syng^
ur pt. 23.00 Dagskráriok.
• ÚTBBEIÐIÐ
• ÞJÓHVIIJANN
Ríkissklp
Hekla fór fiá Akureyri í gær á
austurieið. Esja var væntanleg til
Reykjavikur í nótt að vestau úr
hringferð. Herðubreið var i Vest-
mannaeyjum í gær á suðurleið.
Skjaldbreið fer frá Reykjavík á
morgun til Breiðafjarðar. Þýrill
er í Faxaflóa. Baldur fór frá
Reykjavík í gær til Búðardals.
Sambandsskip
Hvassafell fer frá Reykjavik í
dag til Keflavíkur. Amarfeil íór
frá Santos i gær til Rio de Jen-
eiro. Jöku’fell kemur væntarílega
til Reykjavikur á morgun frá
Hamborg. Disarfell kemur til Ani-
sterdam í dag frá Reyðarfirði.
Bláfell kom við í Helsingfors í
fyrradag á leið frá Gdynia til
Homafjarðar.
Elmskip
Brúarfoss fór frá Neivcastle í gær
til Grimsby, London, Antverpen,
Rotterdain og Hull. Dettifoss fór
frá Vestmannaeyjum í gær austur
um land til Reykjavikur. Goðafoss
er 3 Reykjavík. Gullfoss kemur
til Reykjavíkur árdegis í dag.
Lagarfoss fór frá New Vorlc 26.
þm. til Reykjavikur. Reykjafoss
er í Hamborg. Selfoss fór frá
Hamíborg í gær frá Rotterdam.
Selfoss fór frá Fáskrúðsfirði í
fyrradag til Kaupmannahafnar.
Tröllafoss fer væntanlega frá New
York á morgun til Reykjavíkur.
Tungufoss fór frá Reykjavik í
fyrradag vestur og norður um
iand tii Reykjavíkur. Straumey
er i Rfeýkjavík.
Krossgáta nr. .284
V ■ l i f: s <0
7, .. » 6
9 rO //
W " ‘3 /v
:.I : '4
lo
Lárétt: 1 ritar 7 band 8 hagnýta
9 gékk 11 barst undan vindi 12
keyri 14 ending 15 mjög 17 kall
18 fraus 20 andvaka
Lóðrétt: 1 sæti 2 á fugli 3 ákv.
greinir 4 aur 5 forar 6 hirðir hey
10 dýr 13 kaffibrauð 15 skepnu
16 frönsk á 17 skst. 18 elldé
Lausn á nr. 283
Lárétt: 1 Jónas 4 sá 5 út 7 oft
9 ota 10 aum 11 upp 13 af 15
áa 16 ágúst
Lóðrétt: 1 -já 2 nef 3 sú 4 stofa
6 temja 7 oau 8 tap 12 FAU 14
fá 15 át
53. dagur
Þvinæst íóku beir að bölva og formæia
hvor öðrum. Katalína stóð þ&r handan
runnans, og var köld og titrandi af 6tta.
Réti á eftlr heyrði hún þá siást, og anaai
sagði: Þetta járn veit hvað JJað syngur.
Og búa he.yrði högg. og þvínsest. þungrui
dynk.
Hún reikað! heim tit kofa síns, 'ömuð af
étta. Um nóttina iieyriii hún skyndilega
skrækl haiamaxins — þuð var merki hins
svarta. Hún reis á fætur, opnaði dyrnar
o>g spurtM vin sinn púkann; Hvar er hinn
..vinur mhín?
Hann kemur ekki aftur, svaraöi sá svarti.
Þvinæst. tók hann að faðma-hána og kjassa.
Er hunn fór aftur. krafðl hann hana um
tuttugu- gyllini--en það var'aleiga henn-
. ar. Hún lét hann hafa Beytján. Og henni
virtLst haím kuldalegri í framkomu en
. fyrr. ■
tNæsla dag .go*ut nuu ai. lorviuu u; au
runnanum meðfram dikinu. En hún varð
einskis vör. Á einum stað varð. hún þo
vör blóðble.tts í grasinu, en um kvöldið
hafði regnið skolað honum burtu; -Á um-
sömdum tima heýrði.hún ?vo efin.skrrfki
■ hafamariT.s í gárðimnnv. • •
Föstudagur 29. janúar 1954 — ÞJÖÐVTLJINN
(3
mn sraour annarr sem Dyggsr aua ancomu a eigm
ramSelðslu hefur veiff jafnalmenna ogjafn vel
aunaða atvinnu og Neskaupstaður áríð 1953
Vísir og Morgunbiaðið eru
stöku sinnum að ympra á
Norðfirði, hve illa sé stjóvnað
þar. Engar st.að-reyndir eru þó
tilnefndar, og að sjálfsögðu
lagt að jöfnu í samanburði fjár-
hagslegir möguleikar lítils bæj-
arfélags úti á landi og hinar
ótæmandi tekjulindir sem bæj-
arstjórn Reykjavíkur standa
opnar.
Stjóm Sósíalistaflokksins i
Neskaupstað er kunnari fyrir
annað en grobb af verkum sín-
um. Gott dæmi. þess er grein,
sem c-inn leiðtogi norðfirzkra
sósíalista, Lúðvík Jósepsson,
ritar í blaðið Áusturland nú
um áramótin. — Málflutningur
hans allur einkennist af skrum-
lausu raunsæi, lýsingin á á-
standi og horfum í atvinnu-
málum staðarins og samanburð-
ur víð aðra sambærilega staði
er studd óvéfengjanlegum stað-
reyndum. Einmitt þess vegna
er ályktun Lúðviks vafalaus, er
hann segir:
„óhætt mun að full-
yrða, að enginn staður
annar, sem byggir alla
sína afkomu á eigin
framleiðslu, hefur veitt
jafnalmenna og jafn vel
launaða atvimiu og Nes-
kaupstaður á árinu 1953“.
Það er von að íhaldið í
Reykjavík óski eftir saman-
burði, ihaldið sem getur ausið
af auðlindum þeim og tækifær-
um sem 60 þúsund manna bæj-
arfélag, höfuðborg landsins,
hefur yfir að ráða. En þannig
er atvinnuöryggið í Reykjavik,
að hér væri nú atvinnuleysi
þúsunda nianna ef bæjarstjórn-
aríhaldið og bandarísku flokk-
arnir í sanieiningu hefðu ekki
rekið Reykvíkinga í stórhóp-
um í hemaðarvinnu suður á
Reykjanes.
Reykjavíkurílialdið hefði á-
reiðanlega getað iært margt af
noröfirzkum sósíalistum, en það
er líklega orðið fullseint, svo
tornæmt hefur það reynzt á
hagsmunamál fólksins. Reyk-
vikingamir sem íhaldið hefur
hrakað í hemaðarvinnu og
vandamenn þeirra eru meðal
þeirra mörgu, sem hafa hug
á því að gera upp við ihaldið
á sunnudaginn, létta. íhalds-
krumlunni af Reykjavik.
Borgarsfjórinn byggir
Nýtt hefti
Landnemans
I gær kom út nýtt blað af
Larulneinanum, og er það 1.
tbl. 8. árgangs.
- Þar er fremst viðtai við Jónas
'Ámason; Að stuðla að því að
allir gangi uppréttir. Því næst
er saga eftir Hemmingway: Che
fi dice ía patria? Álfheiður
Kjartansdóttir skrifar ferða-
þátt: Yfir löndin 7. Haraldur
Jóhannsson skrifar greinina:
Hversvegna búa ekki Reykvík- dagskvtildum heldur M.Í.R. fund
Fyrir hverjar bœjarstjórnarkosningar fer borgarstjórinn að byggja, ým-
ist með teikningum á blaði eða með kubbum. En framtakið er slíkt að
jafnvel framkvæmdir pœr sem íliáldið hengslast pó í að lokum og ætlar
aö hœla sér af veröa of seint tilbún ar. Þannig átti hið œvaforna kubba-
hús borgarstjóram, Heilsugœzlustööin, aö verða tilbúin svo tímahlega
að liœgt yrði aö státa af pví fyrir kosningar — en pað tókst ekki. Og
borgarstjórinn veit að hann fœr ekk i tœkifœri til að vígja pað fyrir
kosningarnar 1958!
Slærstu ósaimineM
fains hræddasta
Kræddastl maður í Reykjavík
nú, næst á eftir Jólianni Hai-
stein, Gunnar Thoroddsen borg-
arstjóri Ihaidsins, endurtók í
úfrvarpsumræðunum þá fulljrð-
ingu sína í Morgunblaðinu, að
í vor yrðu 1500 byggingarlóðir
tiibúnar, — og ný byggingar-
alda væri að rísa!
Þetta eru vísvltandl ósanniudi.
Gunnar Thoroddsen veit manna
bezt að þótt starfsmenn skipu-
lagsins ynnu dag og nótt tU
vors yrði senr.Uega í hæsta
iagi þriðjungur þessara lóða ttl-
búinn tU að hef ja á þeim bygg-
ingu í vor.
Og þetta með bygglngarölduna,
— hvenær var afnumlð bann
llialdsins við því að bankamir
láni til íbúðabygginga? Það
bann er enn f fuUu gUdi —
og veröur áfram í fuUu gildl
eftir kosningar.
Við þessum ósvífnu ósannlnd-
tim borgarstjórans er aðelns
eitt svar: Að feUa lhaldið.
Eúmeníuviðskipti
Framhald af 12. síðu.
iðnaður, lyf jaiðnaður og mat.
vælaiðnaður Rúmeníu þarfn-
ast“.
Stóraukin framleiðsla.
Skýrt er í fréttatilkynning-
unni frá efnahagsþróuninni í
Rúmeniu í stórum dráttum. Iðn.
aðarframleiðslan er nú tveim og
hálfu sinni meiri en 1938. Út-
þensla þessi hefiu1 í för með sér
þörf fyrir aukna utanríkisverzl-
un. Það vörumagn sem Rúmen-
ar liafa aflögu til útflutnings
vex og jafnframt eykst þörfin
á innflutningi bæði neyzluvarn-
ings og hráefna. Síðan 1946 hef-
itr utanríkisverzlun Rúmeníu
fjórtánfaldazt.
Jólagjafalcort Þjóðieikhússins
Þjóðleikhúsið vekur athygli á þvi
að þeir sem hafa jólagjafakort
leikhússins geta fengið miða á
sýningu á bamalcikritinu Ferðin
til tunglsins, sem verður sýnt á
mánudaginn kl. 6, ef þeir vitja
miðanna gegn kortunum i miða-
sölu Þjóðleikhússins fyrir laugar-
dagskvöld.
Kvikmyndasýnlngar
M.Í.R. x kvölð
Lenínbokasafnið
og Lettland
Eins og venja er til á föstu-
ingar í húsum? D.G. skrifar
um myndina Rauðu mylluna.
-Kvæði er eftir Jón Óskar og
1 Jónas E. Svafár. Þá eru ótal-
in svör 10 ungra pilta og
stúlkna við spurningunni:
Hvcrs vegna kýr ég C-listann?
Er blaðið hið læsilegasta að
• efoi og hið smekklegasta að
.frágangj, eins og Landnemans
er háttur.
Haraldur Jóhannsson hefur
annazt rítstjórn þessa tölu-
blaðs.
kvöld í lesstofumii í Þing-
holtsstræti 27. þar sem sýndar
verða krílunyndir frá starfi og
þjóðháttum í Sovétríkjunum.
Fyrst verður. sýnd fræðslu-
m>Tid frá Lenínbókasafninu i
Moskvu, en það er eitt mesta
bókasafn heims. Þá verður sýnd
m>md frá Lettiandi, einu Eystra.
saltsríkjanna sem afturhaids-
blöðin segja að Rússar hafi
lagf undir „járnliæl kommún-
ismans“, þegar afætustéttin var
svipt þar völdum.
Bamalelkvelll en ekkl ógirt leirflög!
er krafa reykviskra mœðra — FelliS IhaldiS
svo hœgt verSi oS framkvœma þá kröfu
Börnin em dýrmætasta eignin. Jafnvel íhaldiö í
bæjarstjórn Reykjavíkur þorir ekki annað en viöurkenna
það fyrir kosningar. Og þó er verst búiö aö börnunum
í Reykjavík. Vegna hvers? Vegna þess aö íhaldiö hefur
stjómað Reykjavík.
Fyrir áratug voru aðeins
3 eða 4 barnaleikvellir í
Reykjavík. Með protlausri
baráttu sósíalista í bœjar-
stjórn tókst að knýja íhalds-
meirihlutann smátt og
smátt til að skilja að barna-
Sósíaíístar! Sfuðningsmenn C-listans!
^ C-listinn beinir þeirri ósk til allra sósíalista í Reykjavík að gefa sig nú
þegar fram til starfa. Það eru margvísleg störf sem þarf að vinna bæði
fyrir kjördag og á kjördegi, svo sem kjördeildastörf, skrifstofustörf á kosn-
ingaskrifstofunum- o.fl. Munið að margar hendur vinna létt verk, og að
margar hendur fella íhaldið. Gefið ykkur strax fram við kosningaskrif-
stofu C-listans, Þórsgötu 1, sími 7510.
^ Öll til starfa. Jónas skal í bæjarstjóm.
leikvellir væru nauðsyrdegir
í nútímaborg. Loks vannst
pað á að íhaldið lofaði bót
og betrun í leikvallamálun-
um. Leikvéllir urðu fastur
áróðursliður pess í ,,bláu
bókinni“.
Um leið og Auður Auð-
uns fáraðist yfir pví í út-
varpsumr, í fyrrakvöld hve
dýrt væri aö byggja leikvelli,
hafði hún brjóstheiiindi til
pess að segja að í Reykja
vík væru 30 leikvellir! Jafn-
vel höfundar bláu bókarinn-
ar hafa ekki difzt að nefna
pá tölu.
Hvernig eru pessir leik•
vellir? Að fáum undanskild
um eru petta ógirt moldar-
og leirflög, öryggis og gœzlu-
laus. Oftast eru petta svœði
sem einhverra hluta vegna
hafa orðið óbyggð eftir.
Víða liggja ógirtu leikvell-
irnir aö umferðargötum.
Fyrir kosningar segir í-
haldið: Börnin eru dýrmœt-
asta eignin. Milli kosninga
segir íhaldið: Það er of dýrt
að girða leikvellina!
Nei, pað eru ekki ógirt
moldar- og leirflög, gæzlu-
laus, á skikum sem fyrir ein-
hverja slysni hefur ekki vcr-
ið byggt á, sem reykvískar
mæöur vilja sem leikvelli
fyrir b'örnin sín. Þær vilja
skipulagða, vel gerða, girta
leikvelli undir öruggri
gæzlu. En til pess að svo
megi veröa purfa pœr
að fella íháldið á sunnudag-
inn kemur.
Bregðist ekki bömunum I
Reykjavík. Fellið íhaldið.