Þjóðviljinn - 05.02.1954, Qupperneq 6

©) — ÞJÓÐVILJINN — Föstudagur 5. febrúar 19&i
lUÓOVIUINN I
Ðtgefanði: Sameiningarflokkur alþýSu — SósialÍBtaflokkiirinn.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Slgurður Guðmundsson.
Fréttastjóri: J6n Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarni Benediktsson, Guð-
mundur Vigfússon, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson. ,
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustig
10. — Síml 7500 (3 línúr).
Áskriftarverð kr. 20 ó mánuði i Reykjavík og nágrenni; kr. 1T
annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.í.
-----------------------------------
Endurskoðun lanáráðasamuingsÍBS
[ Hemámsflokkarnir sitja nú á fundum meö yfirboður-
um sínum til þess að semja um endurskoöun á landráða-
samningnum mn hernám íslands. Þessi endurskoðun er
bein afleiöing af kosningabaráttunni s.l. sumar; andstaöa
þjóöarinnar gegn hernáminu kom þá fram á einkar ljós-
an hátt, hvarvetna lýstu stuðningsmenn hemámsflokk-
anna yfir því að þeir væru andvígir hernáminu og full-
trúar þeiiTa yrðu aö hegða sér í samræmi við það. For-
sprakkar hemámsflokkanna hröktust þá á nokkurt und-
anhald, fyrst og frernst leiötogar Alþýðuflokks og Fram-
sóknarflokks og hétu því að takmarka hernámið að
minnsta kosti og gera þaö þjóðinni léttbærara.
En á hemáminu er aðeins ein lausn: að herinn fari úr
landi og fslendingar x*áöi yfir landi sínu einir og frjálsir.1
Engin endurskoðun er til nokkm*s gagns nema aö hún
færi þjóðina að minnsta kosti nær því marki, nema aö
hún sé áfangi að óskomöu sjálfstæöi á nýjan leik. Allt
annað er landráö í nýjum búningi.
Hemámsflokkarnir hafa ekki enn komizt það langt á
undanhaldi sínu að þeir hafi fengizt til að lýsa því yfir
að þeir vilji aflétta hemáminu, aö forsendur þess (sem
xaunar voru aldrei nema blekking) séu horfnar. En sjálf-
sagt er að gera ráö fyrir hinu aö meöal forustumannanna
séu einhverjir sem hafa lært það mikið af í'eynslunni aö
■þeir vilji tryggja endursíkoðun sem feli í sér áfanga að
brottflutningi hersins. En ef svo er, hefur aðdi'agandi end-
ui'skoöurxarinnar veriö frámunalega óskynsamlegur.
Til þess að hægt sé aö semja að nokkru gagni viö hei'-
námsliöið, þarf tvær óhjákvæmilegar forsendur:
1. Það veröur að segja hernámssamningnum upp. Meö-
an hernámssamningnum hefur ekki verið sagt upp er
ekkert sem þrýstir á Bandaríkin, þau ráöa yfir öllum þeim
rétti sem þeim var tiyggöm' meö landráðasamningnum;
það er ekki hægt aö fai*a fram á neitt ánnað en „velvilja"
af þeirra hálfu — og veikari forsendu er ekki hægt aö
hugsa séi'. Ef hernámssamningnum heföi veriö sagt upp
áttu Bandaríkin undir högg að sækja í samningunum,
og þá var aðstaðan gerbreytt.
2. ísland þarf að verða óháö Bandaríkjunum fjárhags-
lega. Meðan ríkisstjórnin reisir stai'fsemi sína á dollara-
mútum er ekki von á neinum jákvæðum árangri; Banda-
ríkin geta hótað efnahagslegum þvingunum í hvert sinn
sem þau vilja fá kröfum sínum framgengt. Einmitt nú
mun ríkisstjórnin vera í venilegum gjaldeyrisvandræðum
og ýmsir vilja leysa þau meö „hjálp“ frá Bandaríkjun-
um, og íslendingar þekkja það af reynslu hversu dýr-
keypt slík „hjálp“ er. Hins vegar hafa íslendingar nú
hina ákjósanlegustu aðstöðu til þess aö losna undan fjár-
íxagslegum þvingunum Bandaríkjanna meö hinum sí-
vaxandi viðskiptamöguleikum til sósíalistísku landanna,
en sú aöstaöa er ekki enn hagnýtt til neinnar hlítar.
Ríkisstjómin hefur hagaö vinnubrögðum sínum þannig
aö engin ástæða er til aö vænta jákvæðs árangurs af
endurskoöuninni og jafnvel hætta á aö hún veröi til
tjóns. En allt kemur þaö væntanlega í ljós á rxæstunni.
Skýringa beðiS
Þegar sósialistar hafa lagt áherzlu á nauðsyn þess á undan-
fömum árum að takast mætti sem víðtækust og öflugust sam-
fylking íslenzkrar alþýðu gegn íhaldinu hefur Alþýðublaðið svar-
að því til að slík eining gæti ekiki orðið nema innan AJþýðuflokks-
ins; aðrar leiðir væru ekki til. I gær kveður nokkuð ríð annan
tón. Alþýðublaðið bendir á það í forustugrein í gær „að fylking
vinstri sinnaðra manna er nú enn sundraðri en áður. Það verður
íhaldinu að gagui, ef ekki verður þar breyting á. íhaldið verður
■ékki lagt að velli fyrr en lýðræðissinnaðir andstæðingar þess
geta, sameinaðir með einhverjum hætti, lagt til atlögu gegvi þvi.
En ,þá verða dagar þess líka áreiðaniega taldir“.
Það er óneilanlega skref í áttina, að nú er þessj ekki krafizt
lengur að allir íhaldsandstæðingar gangi í Alþýðuflokkinn! En
orðalagið er þó næsta tvírætt og þarfnaSt skýringa. Þeirra
skýringa er nú beðið af óbreyttum Aiþýðuflokksmönnum um
land allt sem skilja ekki síður en sósíalistar nauðsynina. á hinni
.nánustu samvinnu verklýðsflokkanna og eru staðráðnir í að
itxygoja henni framgang.
jLeiðln lii signrs yflr ihaldinu:
Eining alþýðunnar
efling Sósíalistaflokksins
Þegar íhaldið hælist um
vegna kosningasigurs síns í
Reykjavik, skyldi því aldrei
gleymt, að mikill hluti Þess
fóiks sefn lætur leiðast til að
kjósa flokk afturhalds og axð-
ráns, Sjálfsíæðisflokkiim, gerir
það af blindni og andvaraleysi,
en ekki af hinu að það sé með
atkvæði sínu að veita óstjóm
íhaldsins í Reykjavík synda-
kvittun, eða kalla yfir sig vís-
vitandi framhald þeirrar stjórn-
ar. Kosningavél íhaldsins í
Reykjavik er orðin Það tæki,
sem Sjálfstæðisflokkurinn
byggir á völd sín öliu fremur
og færir honum völdin í hverj-
um kosningum eftir aðrar. Það
er staðreynd sem hver íhalds-
andstæðingur verður að horfast
i augu við, og þeir verða að
taka höndum saman og vinna
saman, ekki einungis þær vikur
sem kosningabaráttan stendur,
heldur dag hvem allt kjörtíma-
bilið, til að losa íólkið, sem
hlekkjað er við þá vél og látið
mala sjálfu sér ófarnað.
*
Það sást enn i kosningunum
31. janúar að Sósíalistaflokkur-
inn er sterkastur andstæðingur
Reykjavíkurihaldsins, enda sá
flokkur sem íhaldið óttast mest
allra sinna andstæðinga. Gegn-
um níðið, rússagrýlu og gaura-
ganginn gegn sósíalistum sést
ofsahræðsla affcurhaldsins við
Sósíalistaflokkinn. Það hefur
skilið að þar hefur það feng-
íð andstæðing, sem á eftir að
bera af þvi sigurorð. Það veit
að ósigur aíturhaldsins, hér á
landi eins og annars staðar i
haiminum, verður ekki umflú-
inn. Meira að segja íhaldsmenn
eru íamir að skilja að tuttug-
asta öldin er .öld alþýðunnar,
iað á þessari öld gengur alþýð-
an frá einum stórsigri til ann-
ars enda þótt öllum máttar-
völdum, auði, hervaldi og hvers
konar kúgunartækjuni gamla
lieimsins sé beitt gegn hinum
rísandi aiþýðuöflum, sem sækja
fram á vegum sósialismans.
Barátta afturhaldsins er Því
orðið samfellt vamarstríð, mið-
ar að Þvi að draga á langinn
þann ósigur, sem það veit að
ekki verður umflúinn.
* \
Kjarni hins nýja þjóðfélags,
þess er koma skal, er verka-
lýðsh reyf ingin, verkalýðsfélög-
in og stjómmálaflokkar alþýð-
unnar. Barátta þeirra um bætt
kjör alþýðunnar færist smám
saman yfix- alla yettvanga þjóð-
lífsins, þar er eina og sama
bai-áttan háð á hinum ólíkustu
vígstöðvum, í sjálfum verka-
lýðsfélÖgunúm, A,Í -bæjarstjóm-
um og á Alþiri^i. Eftir sex ára-
tuga baráítu er verkalýðshrejú-
ingin á íslandi orðið stórveldi
í landinu, og gæti nú þegar
verið úrslitaaflið í íslenzkum
stjómmálum, ef hún bæri gæfu
til að standa saman einhuga
gegn afturhaldi og íhaldi.
Sá harmleikur hefur gerzt. í
verkaiýðslirej’f ingunni á und -
anfömum árum, að þar hafa
verið efldir til áhrifa menn sem
í einu og öllu taka við fyrir-
skipunum um starf sitt frá að-
alandstæðingum verkalýðs&am-
takanna, miðstjómum Sjálf-
stæðisflokksins og Framsóknar-
ilokksins. Fátt mun hafa átt
meiri hlut að því að rugla dóm-
greind óstéttvísra alþýðu-
manna á eðli þcssara flokka en
að sjá menn þeirra leidda t;l
háborðs í stjórn heildarsam-
taka verkalýðsins eða jafnöm-
urleg reynsla og að sjá kosn-
.jngavél Sjáifstæðisflokksins og
Framsóknar í Reykjavík í fuli-
um gangi til að reyna að svipta
aðalvígi verkalýðsins forusiu
þrautreyndra verkamanna-
stjórna, og setja í staðinn m, a.
menn, sem taka allar fyrir-
skipanir um starf sítt frá Hol-
steini og Skuggasundi.
★
„Verkalýftshreyfíngin, sem
S jálfstæðisfokkurinn vill
dauða..Þessi athyglisverðu
orð standa í Alþýðublaðinu 31.
jan. 1954. Hefði sú sanna og
þarfa áminning átt síður
heima í Alþýðubiaðinu dagana
sem Dagsbrúnarkosningarnar
yoru háðar? Eöa vy?ri vanþörf
að minná á þessa staðreynd um
afstöðu Sjálfstæðisflokksins til
verkalýðshreyfingarinnar Þá
daga sem verkalýðsfélögin
kjósa fulltrúa á Alþýðusam-
bandsþing? Er það afsakanlegt,
að brýna ekki einmitt þessa
staðreynd fyrir íulUrúum á Al-
þýðusambandsþingi þá nótt,
sem þeir kjósa heildarsamtök-
um is-lenzki'ar alþýðu stjóm til
tvéggja ara? Getur nokkur
flokkur, sem nefnir sig alþýðu-
flokk og viU eiea það heiti
skilið, gert bandalag við S.jálf-
stæðisflokkinn um völdin inn-
an einstakra verkalýðsfélaga
og í heUdarsamtökum a'þýð-
unnar á íslandi? Getur nokkur
alþýðuflokkur þegið og meira
að segja sótzt eftir liðsemd
Morgunblaðsins, aðalmálgagns
Sjálfstæðisfloklrsins, við kosn-
ingar í stjórnir verkalýðsfélaga
og kjör fuUtrúa á Alþýðusam-
bandsþing, með Þau sarmindi í
huga, sem Alþýðublaðið birti
31. jan. 1954: „Verkalýðshreyf-
ingin, sem Sjálfstæðisflokkur-
inn vill dSuða ..
★
Úrslitin i bæjarstjómarkosn-
ingunum og þá einkum hinn í-
skyggilegi árangur sem kosn-
ingavél ihaldsins í Reykjavik
náði þessu sinni, hefur orðið
mörgum alþýðumanni alvarlegt
umhugsunarefni. Og þeir sem
hugsa málið, komast að einni
og sömu niðurstöðu:
Eina aflið, sem getur molaft
ófreskju íhaldsins í Reykjavik,
er samstillt verkalýðshreyfing,
eining veriialýðsflokkanna í
verkalýðsfé'.ögunum og um Al-
þý ftusambandsst.ióm og sam-
vinna verkalýðsflokkanna á
stjómmálasvtðinu.
★
f þessum kosningum eins og
jafnan áður vann íjöldi íólks
með Sósíalistaflokknum, sem
ekki er i flokknum. „Við kom-
um í flokkinn eftir kosningam-
ar“, sagði einn þeirra á kosn-
ingadaginn, er hann hafði séð
aðfarir íhaldssmalanna. „Það
nær ekki nokkurri átt að
standa utan við þegar svona er
barizt“.
Þetta er mikilvæg ákvörðun,
röki-étt og skýi- hugsun. Sósial-
istaflokkurmn í Reykjavík er
allt of fámennur. Hann þarf
miklu fleiri félaga, miklu fleiri
baráttumenn til að geta skipað
völdum manni i hvert rúm á
öilum þeim vígstöðvum þar
sem berjast verður við íhalds-
ófreskjuna. Fylgjendur flokks-
ins, sem utan flokksins standa,
þurfa að fylkja sér inn í rað-
irnar, ganga í flokkinn, vera
með í margþættu starfi hans.
Þar er verkefni íyrir alla, sem
vinna vilja að hinum göfgasta
málstað. lausn alþýðunnar úr
viðium fátæktar, öryggisleysis,
arðráns og kúgunar, sigri ís-
lenzku þjóðarinnar í hinni
nýju sjálfstæðisbíirattu.
Einhuga álþýöa getur knúið frarn kröfur sínar. — Frá
kröfugöngu reykvískrar alþýðu 1. maí 1953