Þjóðviljinn - 03.07.1954, Qupperneq 7

Laugardagur 3. júlí 1954 — ÞJÓÐVILJINN — (7
Eftirfarandi grein er út-
dráttur úr bók eftir hollenzk-
an verkalýðsstarfsmann, Joop
iWolff. Hann var meðlimur í
sendinefnd sem hollenzku
verkalýðsfélögin sendu til
Indónesíu til þess að kynna
sér kjör verkalýðsins þar og
auka kynni milli alþýðu Hol-
lands og Indónesíu. Nefndin
heimsótti og skoðaði vinnu-
staði, verksmiðjur og íbúða-
hverfi indónesískra verka-
rnanna, sem eru öllum fá-
tækrahverfum aumari. Einnig
kynnti hún sér hin kröppu
kjör bændanna í Indónesíu,
og ræddi við forystumenn
stjórnmála og félggsmála.
Niðurstaðan sem Wolff komst
að er í stuttu máli sú að hin
hollenzka heimsvaldastefna
drottni í Indcnesíu og haldi í-
búum hennar í fjötrum þræl-
dóms og skorts.
Formælendur þinnar ríkj-
andi yfirstéttar Holiands hafa
haldið því fram í ræðu og riti
að Indónesía hafi fengið frelsi
og fullt sjálfstæði að lokinni
síðustu heimsstyrjöld, er lýst
var yfir fullveldi landsins. Ann
að blasir við þeim er til lands
ins koma: skefjalaust arðrán
hinna hollenzku einokunar-
hringja sem studdir eru af
brezkum og bandarískum
heimsvaldaklíkum.
Þegar er Wolff ste’g á land
í Indónesíu rak hann augun
í hina óskaplegu örb;rgð og
fátækt fóiksins. „Landið er
frjósamt og auðugt af hráefn-
iim. Indónesía er eitt af auð-
ugustu löndum jarðar. En
komi maður í verkamanna-
hverfi borganna eða hreysi
bændanna verður hin óskap-
lega fátækt alþýðunnar aug-
ljós,“ „Ein hin fátæksta þjóð
jarðannria'r býr í einu auðug-
azta landi hennar.“
Á ferðum sínum um Indó-
nesíu sá Woiff með eigin aug-
uin iivernig ériendir einokun-
arhringir, fyrst og fremst
hclleiizkir, arðrændu atvinnu-
vegi landsins. Hvern dag sigla
tugir skipa í eigu hinna er-
lendu hringja úr höfnum
Indónesíu, hlaðin hrísgrjón-
um, kakói, tei, syki’i, páima-
olíu og öðrum landbúnaðaraf-
urðum landsins. Á sama tíma
eiga bændurnir sem frarnleiða
öll þessi vei’ðmæti við þunga
skuldabyr&i að stríða og þess-
vegna háðir okurkörlum og
ríkum landeigendum. Árið
1951 varð gróði hinna hol-
lenzku einokunarhringja í
Indóncsíu mun meiri en met-
gróðinn 1929. Árið 1953 voru
svokailaðar „duldar tekjur“
auðhringjanna í landinu
meira en 2,3 milljónir rúpíur,
eða hérum bil jafnmikill og
tekjuhalli fjárlaga Indónesíu
sama ár. Samkvæmt skýrsl-
um hagstofu Indónesíu eru
meðal laun indónesísks verka-
manns einungis sjötti hluti
þeirrar upph'æðar er hann
þarf til nauð3ynja sinna.
Borgaraleg indónesísk blöð
viðurkenna að fimmti hluti í-
búanna þjáist af vannæringu.
Andstæðurnar nr'lli neyðar
fólksins og óhófs hinnar er-
lendu vfir3téttar blasir við
augum hvarvetna í bæjum og
borgum landsins. Eitt hverfi
borgarinnar Djakarta eru
smáir bambuskofar þar sem
innfædd alþýða býr. I öðrum
hinta borgarinnar eru ný-
tlzku hús er líkjast höllum.
onesar
Þar býr hið erlenda verzlun-
arfólk, háttsettir starfsmenn
hinna hollenzku auðfélaga og
ríkisstofnana.
Á nóttunum meðan dansinn
dunar og vínið flýtur í stríð-
um straumum í höllum hinna
ríku útlendinga sofa tugir og
hundruð manna kvenna og
ana. Á þrem tímum verður
að ná í allt vatn fyrir 14090
manns, í hitabeltisloftslagi!
,Ekki er að undra að þessu
fólki sé annað en vel við hina
liollenzku kúgara“, seg:r
Wolff.
Auðæfi Indónesiu hafa vak-
ið athygli brezkra og banda-
HollenzJcir hermenn á Jövu. — Myndin er úr árásar■
stríöi Hollendinga 1950.
barna á torginu Taman Tjut
Mutian i höfuðborginni og
halla höfði sínu að styttu
Van Heutsz, einum af fyrstu
hollenzku landnámsmönnun-
um í Indónesíu.
Palembang er ein fegursta
borg Indónesíu og hafa mörg
skáid ort um hana hástemt
lof. 30000 íbúa hennar búa
undir gólfum staurakofa fá-
tækrahverfanna, en um 34000
eiga hvergi höfði sínu að
halla. 10-20 /é íbuanna. þjast
af berklum og einungis eitt
sjúkrahús er í bænum, sem
hefur 300.000 íbúa.
Þó að loftslagið, landið og
fólk'ð sé gerólíkt Holiandi i
öllu tilliti hafa hin liollenzku
yfirvöld stöðugt lagt áherzlu
á að gera alit sem líkast því
sem er í Hollandi. Þannig
gæti hafnarborgin Tandjoeng
Priok vel verið holienzk. Á
háum girðingum vöruhúsum
og skemmum eru hollenzk
firmanöfn rítuð stóru áber-
andi letri. Tilkynnúigar eru
lesnar á hollenzku í útvarpið.
Hafnarstjórnin er í höndum
hinna hollenzku skipaeigenda.
Höfnin er afgirtur bær út af
fyrir sig, og er herlögregla á
verði í kring um hana. Menn
verða að hafa sérstök vega-
bréf til að komast í gegn.
Þannig er það á öllum stærri
höfnum landsins.
1 Tandjoeng Pr:ok kom
Wolff í verkamannahverfi,
sem allt er í eigu hoilenzkra
auðmanna. Þar búa 14000
manns við ótrúiega eymd. 1
fjögurra fermetra herbergi í
einum „hæsnakofanum" þar
bjuggu 7 manns. I öllu hverf-
inu er einn brunnur og er ein-
ungis hægt að ná í vatn úr
honum kl. 4 til 7 á morgn-
rískra auðhringa. Framleiðsla
hernaðarlegra mikilvægra hrá
efna eins og t.d. olíu, tins
og báxíts eru að mestu í hönd
um Bandaríkjamanna. Enn-
fremur hafa þeir lagt undir
sig framleiðslu úraníums á
Nýju Guineu og hafa af þeim
sökum stutt yfirráð Hollend-
inga á þessu mikilvæga land-
svæði.
Á sííari árum liefur óá-
nægja alþýðunnar með kjör
sín og frelsisþrá hennar auk-
ist stöðugt. Fólkið sættir sig
ekki lengur við að lifa við
liin gömlu þrældómskjör og
hefur lært að berjast fyrir
rétti sínum. Bændur á Sú-
mötni sem gerðu upptækar
víðáttumiklar landareigirr er-
lendra auðfélaga í iok heims-
styrjaidarinnar siðari hafa
neitað að afhcnda þær fyrri
„eigendum." Joop Wolff varð
vitni að því er bændur í hér-
aðinu Langkat ráku af hönd-
um sér herlið sem Deii Piant-
ers Company sendi þeim til
að flæma > þá af jörðum sín-
um og gera þær upptækar.
Slíkir atburðir koma fyrlr
daglega á Noríur-Súmötru
þar sem þó virðist vera ró-
legt á yfirborðinu.
Bytingin í ágúst' 1945 hefur
haft mikil áhrif á þjóð Indó-
nesíu. Hinir erlendu heims-
valdasinnar og indónesísk þý
þeirra reka sig harkalega á
þá breytmgu sem hún hefur
valdið á hugsanahætti fólks-
ins, því að þeim er nú þvínær
ókleift að framkvæma ný-
lendukúgun sína ógríinu-
klædda án þess að mæta mót-
spyrnu. Á Jövu, sérstaklega
á vesturhluta hennar, hafa
þeir gripið til þess ráðs að
vopna lögregiulið innfæddra
manna (alræmdur er hcpur-
inn „Darul Isiam") til . að
þvinga hið v’nnandi fólk til
hlýðni. Með þessu ætla
auðmennirnir að vinna
tvennt í éinu: hræða bænd-
urna á Vestur-Jövu, þar
sem mörg erlend fyrirtæki
starfa, og koma í veg fyrir
að þeir sameinist, og í öðru
lagi er glundroði sá er þessar
vopnuðu sveitir valda góð og
gild ástæða fyrir er’enda og
þá einkum hollenzka íhlutun,
undir því yfirskini að indónes-
ar væru ekki færir um að
hjálpa sér sjálfir, en þyrftu á
aðstoð Hollendinga að halda.
En alþýða manna er að
vakna til meðvitundar um það
að það er á hennar valdi einu
að brjóta h'ekki hinna er-
lendu nýlendukúgara. í bar-
áttunni gegn þeim eykst og
styrkist ehiing samhugur hins
vinnandi fóiks. Samband
verkalýðsfélaga iandsir.s, COI5
SI, hefur nú innan sinna vé-
banda 34 verkalýðsfélög og
meðiimatala þess er 2,5 miilj.
Á síðustu árum hafa verið
stofnuð samtök bænda og
hafa þau nána samvinnu við
verkalýðsfélögin. Kommún-
istaflokkur Indónesíu, hin ó-
hvikula forystusveit hænda
og verkamanna í baráttu
þeirra fyrir betri kjörum,
frelsi og sjálfstæði þjóðarinn-
ar, vex stöðugt. Samfylking
allra þeirra flokka landsins
sem berjast fyrir lýðræði
gegn heimsvaldastefnu og
landeigendaaðalsveldi knúðu
það fram í fyrra að ný
stjórn með lýðræðislega
stefnuskrá kom til valda.
Allir íbúar Indónesíu eru
andstæð'r kúgun nýlendustefn'
unnar, segir Woiff að lokum.
Um aldir hafa hinir hollenzku
kapítalistar og landeigendur
álitið nýlenduskipulagið og
stjórn þeirra á því eilífa og
óumbreytanlega. En nú verða
þeir að horfa upp á það að
alit þetta aldagamla kerfi
gli&ni sundur í höndunum á
þeim. „Niður með nýlendu-
kúgunina!“, „Fuilt sjálfstæði
til handa Indónesíu." Margar
áletranir líkar þessum sá J.
Wolff í hæjum cg þorpum
Indónesiu. Þetta veldur hinum
hollenzku og bandarísk-
brezku heimsvaidasinnum óró
og áhyggjum. Missi þeir Indó-
nesíu úr höndum sér, sem
hefur 80 milljónir íbúa, væri
það dauðahögg heimsvalda-
stefnunnar í Suðaustur-Asíu.
Þeir leggja því mikla áherzlu
á að halda Indónesíu undir
oki sínu, stöðva þar fram-
þróunina og bæU. niður kröfiir
íbúanna um sjálfstæði. Þetta
er ein af forsendunum
fvrir stofnun hins fyrirhug-
aða „Varnarbandalags Suð-
austur-Asíu.“ Bretar og
Bandaríkjamenn hafa átt erf-
itt með að koma sér saman
um stofnun þess vegna auk-
inr.a hagsmunaárekstra, enda
segir vilji fólksins til sín.
fffllí SISOT
í sambandi við hina fjölsóttu útiskemmtun
Æskulýðsfylkingarinnar í Hvalfirði vék Þjóðviljinn
nokkuð að því mikla vandamáli sem birtist í
drykkjúskap unglinga og hefur á undanförnum
árum sett leiðan svip á allar slíkar samkomur
sem haldnar liafa veri'ð, auk þess sem stundum
hafa hlotizt af hörmuleg slys eins og mönnum er
í fersku minni. Kemst Þjóðviljinn m.a. þannig a'ð'
orði: „Vaxandi drykkiuskapur unglinga og stór-
versnandi ástand í skemmtanalífi æskunnar er
þegar orðið slíkt vandamál, aö nauðsyn er sam-
eiginlegra ráðstafana hins opinbera, heimila og
félagssamtaka æskunnar til a'ð spyrna við fótum.“
Tíminn gerir þetta mál að umtalsefni í gær, og
þar kveður við einkennilegan tón. Segir bla'ðið
lilakkandi að skemmtun Æskulýösfylkingarinnar
hafi „farið út um þúfur“ og hafi farið vel á því.
Með skemmtuninni hafi ungir sósíalistar ætlað
„eö gera gælur við Helgu Haraldsdóttur, konu
Harðar Hólmverjakappa“ en „svo virðist vissulega
að einhver hulinn kraftur standi vörð um minn-
ingu þessarar glœsilegu fornkonu, þar sem þeim
mistekst jafn hrapallega, er hyggjast að misnota
hana sér til framgangs."
Sá huldi kraftur sem Tíminn fagnar hvað ákaf-
legast er drykkjuskapur unglinga. Sá vörður sem
Tíminn teíur samboðnastan minningu Helgu Har-
aldsdóttur er brennivín. Víst er þetta samlíking
sem hæfir vel núverandi stjórnarflokkum, en í
drykkjuskap unglinga speglast einmitt afleiðing-
ar hernámsins og þeirrar siðferöilegu upplausnar
sem því fylgir. Það er ekki að undra þótt Tíminn
hælist um yfir afrekunum: brennivínið og útlent
hernámsbæli í Hvalfirði er sa minnisvarði, sem
stjórnai'flokkarnir hafa reist Helgu Haraldsdóttur.