Þjóðviljinn - 06.11.1954, Side 6

6) — ÞJÓÐVILJINN — Laugardagur 6. nóveraber 1954

ImmmumH
Útgefandi: Sameiningarflokkur u.iþyúu — Sósialistaflokkurinn.
Ritstjórar: MagnÚ9 ICjariaiioöon, öigu;óur Guömundsson (áb.)
Fréttastjóri: Jón Bjarnaoun
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjór.soon. Bjarni Benediktsson, Guð-
mundur Vigfússon, ívar H. Jónosun, Magnús Torfi Ólafsson*
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Rltstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
19. — Sími 7500 (3 línur).
Áskriftarverð kr. 20 á mánuði í Reykjavík og nágrenni; kr. 17
annars staðar á landinu. — Bausasöiuverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
Hvernig á að byggja nýtt hús?
í útvarpsumræðum frá Alþingi, þeim er fram fóru s.l.
fimmtudagskvöld líkti formaöur Framsóknarflokksins
.— Hermann Jónasson — samvinnu stjórnarflokkánna
viö fúinn og lekan húshjall, sem auðvitaö gæti ekki stað-
iö lengi, en yrði þó aö láta lafa svo lengi sem ekki tækist
Eö byggja nýtt og og betra.
Hermanni Jónassyni tekst stundum að komast mjög
nærri sannleikanum í fáum orðum og svo var einnig
hér. Enginn sem virkilega hefur fylgst með stjórnaraö-
gerðum síðustu ára efast um aö samlíkingin um hús-
hjallinn sé laukrétt. Ekki þarf heldur að efast um, aö
hjallurinn muni halda áfram að hrörna því örar, því
lengur sem líður, og því lengur sem hruniö dregst, því
stærra afhroö muni þjóðin verða að gjalda. Þetta virtist
Hermanni Jónassyni nokkurnveginn ljóst, því tæpast
mun hægt að halda svíviröilegri ræðu í garð samstarfs-
flokks, heldur en hann flutti í þessum umræðum.
Hinsvegar sló heldur út í fyrir ræðumanninum, þegar
hann fór að ræða möguleikana á því að byggja nýtt hús
í staðinn fyrir fúahjallinn. Hann harmaði mjög eöa lézt
a.m.k. harma þaö, að Alþýðuflokkurinn væri ekki nægi-
3ega sterkur til að mynda meirihluta á þingi með Fram-
sóknarflokknum. Svo þeir gætu í sameiningu byggt nýtt
hús í staðinn fyrir hinn leka fúahjall Ihalds og Fram-
sóknar. Hins vegar gat hann ekki stillt sig um ,að kyrja
gamla lagið um að sósíalistar hefðu dæmt sig sjálfir frá
allri slíkri samvinnu. Og auðvitað hlutu Þjóðvarnarmenn
sama dóm, samkvæmt reglunni um að allir sem eru á
inóti bandariskum her á íslandi séu kommúnistar og ó-
hæfir til samstarfs.
Niðurstaða þessa foraianns Framsóknarflokksins varö
svo sú, að eina leiðin til þess að lofa mætti gamla hrófinu
að hrynja væri sú, að Sósíalistaflokkurinn og Þjóðvörn
gengju einfaldléga til fylgis við Framsókn og Alþýöu-
flokkinn og þá auövitaö fyrst og fremst Framsókn. Þá
ruundi ekki standa á að ný bygging yrði reist.
Hermann Jónasson er allt of æfður og reyndur stjórn-
málamaður, til þess aö vita ekki, að svona á ekki að
hefja málaleitun um samvinnu milli flokka um stjórnar-
samstarf. Aö segja aðeins: Þiö eigið bara í einu og öllu
að hlýða okkur, kjósa okkur og láta okkur öllu ráöa.
Þetta verður enn þá betur ljóst, þegar litið er á atkvæöa-“
fylgi þessara flokka við síðustu kosningar. Þá hafði
Framsókn 21,80% allra atkvæða, en Sósíalistaflokkurinn
og Þjóðvörn samanlagt ním 22%, eða öllu meira. Fram-
sókn hefur að vísu nær helmingi fleiri þingmenn en hinir
ibáðir til samans, en þaö sýnir aöeins hve gífurlegu ó-
réttlæti þeir kjósendur eru beittir sem þessum síðartöldu
flokkum fylgja.
Hvernig getur nokkrum heilvita manni til hugar komið
að þeir, flokkár sem biðlaö er til á þennan hátt og eru
stærri aðilinn geti eöa vilji ganga skilyrðislaust í þjón-
ustu hins, og þá ekki síöur, þegar reynslan af honum^ er
eins og reynslan hefur verið af Framsókn í samstarfinu
viö ihaldiö. Nei á þann hátt verður ekki mynduð vinstri
samfylking.
Hitt er svo annað mál, að vinstri samfylkingu þarf aö
mynda, og sú samfylking þarf aö vinna fyrst og fremst
að því að losna við Bandaríkjaherinn úr landi, efla ís-
lenzkt atvinnulíf, svo þjóðin geti lifað á því fullkomnu
menningarlífi og standa öruggan vörð um allar arfleifðir
íslenzkrar þjóðmenningar. Slík samfylking verður ekki
jnynduö án Sósíalistaflokksins, því án hans yrði hún ekk-
ert annað en vasaútgáfa af fyrri sjórnarsamvinnu her-
hámsflokkanna. Það verður að koma 1 hlut fólksins sjálfs
í Framsókn og Alþýðuflokknum að knýja leiðtoga sína
tii slíkrar samfylkingar. Og þeir verða' að skilja þaö, að
ef þeir draga of lengi að ganga til slíkrar samvinnu, þá
hrynur fúakofinn yfir þá fyrr en varir og tvísýnt, að þeir
íái þá bjargazt undan rástunum.
Nehru (t.v.) rœðir við Ho Chi Minh í Hanoi á leiðinni til Kína.
För Nehrus til K í na var svar við
Asíuhandalagi Vesturvelda
eg'ar Nehru, forsætisráðherra
Indlands, var í Kalkútta
á leið út í flugvélina, sem flutti
hann áleiðis til Kína, komst
hann svo að orði við blaða-
mennina, sem hópuðust í kring-
um hann, að hann hikaði ekki
við að telja þetta ferðalag sitt
heimsviðburð. Með þessum orð-
um staðfesti Nehru það, sem
reyndar var áður vitað, að för
hans til Peking um daginn var
ekki venjuleg kurteisisheimsókn
til annars ríkis. Fundir hans
með forustumönnum Kína hafa
stórpólitíska þýðingu og áhrifa
þeirra mun ekki aðeins gæta i
Asíu heldur um allan heim.
Svo er nefnilega komið, að
þjóðir Asíu eru ekki lengur
máttlaus peð, sem stórveldi
Evrópu og Ameriku geta farið
með að vild sinni. Flest Asiu-
ríki eru orðin sjálfstæð, og þar
hafa á siðasta áratug komið
fram tvö stórveldi, Kína og
Indland, sem í vaxandi mæli
hafa áhrif á rás heimsviðburð-
anna.
17'ör Nehrus til Kína var ráð-
in skömmu eftir að Vest-
urveldin og fylgiríki þeirra í
Asíu stofnuðu með sér hern-
aðarbandalag á ráðstefnu í
Manila. Að því standa Banda-
ríkin, Frakkland, Ástralía,
Nýja Sjáland, Pakistan, Filipps-
eyjar og Thailand. í þessu
bandalagi eru því einungis þrjú
Asíuriki og aðeins eitt, Pakist-
an, sem nokkuð kveður að.
Bandalaginu er fyrst og fremst
beint gegn Kína enda sett á
stofn að frumkvæði Banda-
ríkjanna. Það er þó svo laust
í reipunum, að Kína hefur
litla ástæðu til að óttast það.
Indlandsstjórn hefur hinsvegar
meiri áhyggiur út af þessari
bandalagsstofnun. Með þátttöku
í henni hyggst stjórn Pakistan
tryggja sér fulltingi Vestur-
veldanna í deilu sinni við Ind-
land um héraðið Kasmír. Þar
að auki er það yfirlýstur meg-
intilgangur bandalagsins að
kljúfa sem mest utan úr hlut-
leysisblökkinni, sem Indlands-
stjóm hefur lagt kapp á að
koma saman í Asíu. Ásamt
Indlandi iiafa Burma, Indónesía
og Ceylon neitað að láta drag-
/■ - >
Erleud
tíðindi
\____________________✓
ast inn í átök Vesturveldanna
og sósíalistisku ríkjanna en í
þess stað leitazt við að bera
klæði á vopnin. Nú rær Banda-
ríkjastjórn að því öllum árum
að tæla þessa bandamenn frá
Indlandi og fá þá til að ganga
i Manilabandalagið.
"Y^firlýst stefna Bandaríkja-
stjórnar er að kollvarpa al-
þýðustjórn Kína og meðan sú
stefna er óbreytt getur ekki
verið um tryggan frið að ræða
í Asíu. Meðan ráðamenn í
Washington halda áfram á
þeirri braut að blása að glóðum
úlfúðar og óifriðar í Asíu,
hljóta þeir að fá Indland meira
og meira á móti sér. Efling at-
vinnuveganna og ráðstafanir til
að bæta lífskjör almennings
stranda á því, að vegna ó-
tryggs ástands og mikillar hern-
aðaraðstoðar Bandaríkjanna við
Pakistan sér Indlandsstjórn sér
ekki annað fært en verja veru-
legum fjárhæðum til landvarna.
Annað ráð og kostnaðarminna
til að hindra það, að utanað-
komandi öfl egni ríki Asíu
hvert gegn öðru er þó til. Það
er náin, vinsamleg sambúð Ind-
lands og Kina. Þessi tvö lönd
byggja samtals 940 milljónir
manna eða hátt í helmingur
mannkynsins. Ef þau standa
saman geta þau ráðið mestu
um gang mála í Asíu nú þeg-
ar, enda þótt iðnþróun þeirra
og hagnýting hverskonar auð-
linda sé enn skammt á veg
komin.
Tndland og Kína hafa gert með
■*- sér sáttmála, þar sem skil-
greindar eru nokkrar megin-
reglur um friðsamlega og vin-
samlega sambúð ríkja, sem
búa við ólíkt þjóðskipulag. For-
ustumenn Kína og Indlands
hafa látið i Ijós von um, að
þessi sáttmáli geti orðið grund-
völlur að sambúð ríkjanna í
Asíu. Þess er getið til, að
framkvæmd þessarar fyrirætl-
unar hafi verið eitt helzta um-
ræðuefnið á fundum þeirra
Nehrus og Sjú Enlæ og Maó
Tsetúngs í Peking. Svo mikið er
víst, að í ræðu í kveðjuveizl-
unni, sem honum var haldin
í Peking, sagði Nehru að bæði
ríki væru staðráðin í að hindra
það, að utanaðkomandi öfl fái
spillt vinfengi þeirra. Hann
benti á, að við núverandi að-
stæður væri ekki hægt að
virða að vettugi vilja þjóða,
sem til samans telja nærri þús-
und milljónir manna. „Nýtt
jafnvægi er að komast á i Asíu“
í stað hýlenduskipulagsins, sem
Nehru kvað liðið undir lok. Sjú
Enlæ komst svo að orði, að
Indland og Kína séu bæði stór-
veldi og ósk þeirra sé að lifa
í heimi, þar sem friður ríki.
"Ilið blaðamennina frá Ind-
” lándi,, Bretlandi og víðar,
sem fylgdu honum til Man-
sjúríu og annarra staða í Kína,
sagði Nehru eitt sinn, að oft
heyrðist talað um það á sumum
stöðum, að hið nýja Kína þurfi
að breytast svo að umheimur-
inn geti sætt sig við það. Fyrir
sitt leyti kvaðst hanrl álíta,
að meiri þörf væri á að breyta
umheiminum, svo að hið nýja
Kína gæti sætt sig við hann.
Þessari sneið til Bandaríkja-
stjómar, sem eflir Sjang Kai-
sék til loftárása og hafnbanns
á Kína, hefur að vonum verið
illa tekið í Washington. Hinsveg-
ar hafa fádæma vinsældir Nehr-
us i Kína komið glöggt í ljós á
Framhald á 9. síðu.