Þjóðviljinn - 01.02.1955, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 1. febrúar 1955 — ÞJÓÐVILJINN — (3
'i p -1«, Verkalýðsfelag Borgarness enn I
Sioproí utaistrcmdí Egils rauoa . ■ . ..
Myndast stjornleysi 1 telaginu undir
Framhald af 1. síðu.
Siglt að innsta skipinu
Um kl. 18 kvaðst skipstjóri
hafa komið upp í stýrishúsið og
þá séð ljósið á innsta skipinu.
Miðaðist það í NA á áttavita
skipsins. Kvaðst skipstjóri hafa
sagt þeim, sem var fyrir vakt á
stjórnpalli, færeyskum manni,
Berg Nielsen að nafni, að kippa
Agli rauða að innsta skipinu,
sem lá undir Grænuhlíð, en sið-
an hafi hann (skipstjórinn)
sjálfur hringt á hæga ferð á-
fram. Svaraði vélsíminn sömu
ferð og beðið var um. Kvaðst
skipstjóri hafa grun um, eftir
því sem síðar hafi komið fram,
að ferðin hafi verið meiri en
beðið var um. Þegar hann hafi
farið niður í mat, hafi togarinn
verið að snúast í stéfnuna NA
eða í stefnuna á ljós skipsins,
sem innst lá. Taldi hann víst
að Berg Nielsen hefði séð Ijósin
á skipi þessu, en á vakt með
Nielsen á stjórnpalli voru tveir
aðrir Færeyingar, Ólavur Joen-
sen, sem var við stýri, og Jens
Evald Viderö.
I
Skipið tekur niðri
Er skipstjórinn hafði miðað
skipið, sem sigla átti Agli rauða
að, fór hann niður í mat. Ekki
kvaðst hann geta sagt hversu
lengi hann hefði verið niðri, en
er hann kom upp aftur hafi
hann þegar opnað framgluggana
í stýrishúsinu, sem voru lokað-
ir, og litið út. Þegar hann hafi
ekki séð neln Ijós framundan,
hafi hann hringt á stopp og
sett ratsjána í gang, en hún hafi
verið í kortaklefanum inn af
stjómklefa skipsins. Á meðan
hann hafi verið að bíða eftir
að ratsjártækin hitnuðu hafi
skipið tekið niðri. Hafi hann þá
hraðað sér út úr kortaklefanum
fram i stjórnklefa, en þá hafi
þeir sem þar voru verið farnir
þaðan. Kvaðst skipstjóri nú hafa
hringt á fulla ferð aftur á bak og
um leið sett stýrið hart í stjórn-
borða.
— og strandar
■ Skipstjóri kallaði þessu næst
til loftskeytámannsins og bað
hann um að ná sambandi við b.v.
Austfirðing og skýra frá því að
Egill rauði væri strandaður inn-
arlega undir Grænuhlíð. Náðist
strax samband við togarann, en
rétt í sömu svifum kvað skip-
stjóri Egil rauða hafa losnað.
Skömmu síðar hafi hann fundið
að skipið kastaðist þannig til að
það sncri inn mcð landinu.
Kvaðst skipstjóri þá ekki hafa
þorað að hopa skipinu lengur og
ætlaði að setja á fulla ferð á-
fram. Er hann. hafi verið að
hringja vélsímanum liafi skipið
tekið svo hastarlega niðri að
hann liafi henzt frá bakborðs-
síma yfir að dyrum stjórnborðs-
megin. í þvl hann hafi verið
að standa upp hafi verið hingt
úr vélarrúmi á stöðvun. Rétt á
eftir hafi fyrsti vélstjóri, Guð-
mundur I. Bjarnason, komið upp
í stýrishús og tilkynnt, að botn
skipsins væri rifinn og sjór kom-
inn í vélarrúm. Kvaðst vélstjóri
ætla niður og opna ventla á katli
sem hann og gerði.
Brotnaði í tvcnnt
Skipstjóri skýrði svo frá, að
strax og skipið tók niðri í síðara
skiptið hafi það hallazt mjög á
stjórnborðshlið. Hafi hallinn ver-
ið svo mikill að ekki hafi verið
stætt.á gólfinu án þess að halda
sér. Telur skipstjóri að skipið
hafi brotnað í tvennt um hálf-
dekkið skömmu síðar og hafi
framparturinn fyrst rambað þar
til og frá en verið sokkinn á
föstudagsmorgun. Ekki taldi
skipstjóri sig vita til þess að
neinn skipverja hafi verið fram
á skipinu, þegar framhlutinn
brotnaði frá skipinu.
I
Gegnblautir og litt klæddir
Guðmundur Isleifur skipstjóri
taldi að flestir skipverjanna
hefðu verið í borðsa), þegar skip-
ið tók fyrst niðri, en þegar það
tók niðri í síðara skiptið hafi
flestir verið á bátapalli eða á
leiðinni þangað. Allír skipverja
hafi komizt á stjómpall nema
þeir fjórir íslendingar, er fórust,
og taldi skipstjóri sennilegast að
menn þessir hefðu farizt er þeir
voru að reyna að komast upp i
stýrishúsið.
Samkvæmt frásögn skipstjór-
ans mun björgunarbáturinn
stjórnborðsmegin hafa farið
strax við strandið, en hinn mun
hafa hangið á framfestingunni,
brotinn, og útilokað að komast
að honum. Björgunarbelti voru
geymd í hvílu hvers einstaks
skipverja og telur skipstjóri að
flestir skipverjanna hafi verið í
bjargbelti. Skipstjóri kvað sjó
hafa gengið yfir allt skipið 1 ó-
lögunum, en eftir að olían rann
í sjóinn hafi þau orðið óreglu-
legri óg ekki eins skörp og áður.
Skipverjarnir hafi haft \iir fyr-
ir ólögunum í kortakiefanum og
ganginum milli stjómpails og í-
búðar skipstjóra, en flestir hafi
skipverjarnir verið gegnblautir
og margir þeirra iítt klæddir.
Ekki kvað hann viðlit hafa ver-
ið að fara niður í skipið til að
sækja þar fatnað.
Dregnir í sjó alla leið
í Andvara
Björgun skipverja á Agli
rauða hófst milli kl. 9 og 10
morguninn eftir strandið. Var
tauginni, sem björgunarstóllinn
var dreginn á, fest í ratsjár-
mastrið á þaki stýrishúss togar-
ans. Sagði skipstjóri að björgun-
arstóllinn hefði verið í sjó alla
leið milli Egils rauða og And-
vara, en belgir hafi verið á
stólnum og hann því flotið vel.
Hann sagði að ekki hefði verið
tími til þess milli ólaganna að
binda skipverjana í björgunar-
stólinn. Sjálfur kvaðst skipstjór-
inn hafa aðstoðað marga þeirra
við að komast í stólinn, en einn
þeirra, Færeyingurinn Sofus D.
Skorðahlíð, hafi farizt er hann
(skipstjórinn) var að koma hon-
um fyrir í stólnum á þaki stýris-
hússins. Þá hafi ólag riðið yfir
skipið og tekið manninn með
sér.
Fór síðastur frá borði
Á meðan verið var að bjarga
síðasta manninum á sjó drógu
skipverjar á Agli rauða til sín
halblökkina frá landi og festu
hana í stigahandriðið upp á
þak stýrishússins. Gekk björg-
unin í land mjög vel. og fór
björgunarstóllinn yfirleitt ekki í
sjó á leiðinni (20—25 m) í land.
Skipstjóri fór siðastur frá borði
og tókst honum ekki að bjarga
leiðabók skipsins né farangri.
Skýrsla B. Nielsen.
Næst á eftir skipstjóranum
á Agli rauða kom fyrir dóminn
hásetinn Berg Nielsen frá Fær-
eyjum. — Hann kvaðst hafa
komið upp á stjómpall skips-
ins klukkan 15.30 stranddag-
inn, miðvikudaginn 26. janúar.
Hafi skipið þá verið látið reka
inn með Grænuhlíð og kvaðst
hami hafa tekið eftir 3 skip-
um landmeginn við Egil rauða.
Þegar hann hafi komið upp
hafi hvorki skipstjóri né stýri-
maður verið á stjómpalli, hins-
vegar þrír Færeyingar. Niel-
sen skýrði svo frá að rétt eft-
ir að hann hafi komið á stjóm-
pall hafi annar stýrimaður,
sem hann heldur að hafi átt
vakt á þessum tíma, komið
þangað og sagt að sigla í átt-
ina til skipa, er lágu nær
landi. Kvaðst hann hafa látið
byrja að sigla Agli rauða að
skipunum klukkan 16.55 og
hafa siglt í ca. hálftíma með
hægri ferð og í stefnu um
það bil austur. . Eftir þessa
siglingu hafi Egill rauði verið
kominn í grennd við skipin og
lét hann þá stöðva vélina og
skipið reka. Um þetta leyti
hafi gengið á með éljum.
Sá engin ljós.
Berg Nielsen sagði að skip-
stjórinn hefði komið upp á
stjómpall um kl. 18.00 og þá
hringt í vélsímann á hæga ferð
áfram og sagt að sigla skipinu
í NA. Hafi skipstjóri ekki snú-
ið sér til neins sérstaks á
stjómpalli með þessi fyrirmæli,
hvorki sín né Olavs Joensen,
sem var við stýrið, eða ann-
ars Færeyings, er þar var. —
Ekki kvaðst Nielsen hafa séð
nein Ijós eða skip í þeirri
stefnu, sem skipstjórinn mælti
fyrir um að sigla í, er hann
horfði út um framglugga á
stýrishúsinu.
Náði í björgunarbelti í
klefa sínum. ♦
Skipstjóri háfi nú brugðið
sér frá í um það bil 20—25
minútur, en þegar hann hafi
komið aftur upp í stjórnpall
skipsins hafi hann þegar hringt
á stopp. Augnabiiki síðar
kvaðst Nielsen hafa gengið út
á annan brúarvænginn og í
þeim svifum hafi skipið tekið
niðri. Ekki kvaðst hann vita
til annars en að hinir tveir
Færeyingar hafi verið kyrrir
í stýrishúsinu, þegar hann fór
þaðan út. Þá kvaðst hann held-
ur ekki geta sagt um hvað
skipstjóri hafi tekið sér fyrir
hendur, er skipið tók niðri, því
að hann (Nielsen) hafi farið .í
klefa sínn og náð í björgunar-
belti, en þaðan hafi hann far-
ið út á bátadekk, þar sem
margir skipverja voru að
reyna að setja út björgunar-
bátinn stjórnborðsmegin en
hann hafi brotnað áður en það
tókst og elckert hafi þýtt að
reyna að setja út hinn bátinn.
Hefur skipstjómarréttindi.
Berg Nielsen kvaðst ekki
hafa séð þá fjóra íslendinga,
sem fórust með skipinu. Sér
forustu Sjálfstæðisflokksins?
Seinni hluta janúarmánaðar
boðaði fráfarandi formaður
Verkalýðsfélags Borgarness full-
trúaráðsfund í félaginu (en sam-
kvæmt lögum þess boðar form.
trúnaðarráðsfundi í félaginu).
Ennfremur þótti viðeigandi að
boða trúnaðarráðsmenn, sem
kosnir voru 1953, en höfðu ekki
fengið endurnýjað umboð sitt
(voru ekki kosnir 1954) og áttu
því ekki sæti í trúnaðarráði þótt
Sjálfstæðismenn væru. — Vart
var við öðru að búast en eitt-
hvað sögulegt gerðist í lokin.
Ekki hefur enn verið boðað til
aðalfundar í félaginu þótt stjórn-
arkjör og talning atkvæða færi
fram hinn 3. þ. m.
ha.fi verið bjargað yfir í v.b.
Andvara. Hafi björgunarstóll-
inn þá verið dálítið frá skipinu
og hann því orðið að stökkva
út í stólinn. I björgunarstólinn
komst hann en josnaði úr
honnm, tókst þó að halda sér
í net stólsins og línu og var
þannig dreginn um borð í vél-
bátinn.
Berg Nielsen kvaðst hafa
réttindi til að stjórna fiski-
skipum af öllum stærðum fyr-
ir norðan 35 breiddarbaug. En
skipstjórnarskírteini sitt kvaðst
hann hafa glatað við strandið
ásamt öllum farangri sínum.
Sjá ljós 3 skipa.
Þriðji skipverjinn af Agli
rauða, sem yfirheyrður var í
gær, var Ólavur Joensen, 42
ára Færeyingur. Hann kvaðst
hafa komið upp á stjómpall
togarans kl. 15.30 og verið sam-
ferða B. Nielsen þangað.
Kvaðst hami hafa verið á
stjómpalli allan tímann sem
liðið hafi frá því hann kom upp
og þar til skipið strandaði.
Sagðist hann hafa staðið við
glugga í stýrishúsinu og horft
út nokkurn tíma eftir að hann
kom þangað upp og þá séð ljós
frá 3 skipum á bakborða. Hann
kvaðst muna eftir að annar
stýrimaður kæmi einu sinni upp
á stjómpall en ekki hafi hann
tekið eftir því að hann gæfi
neinar fyrirskipanir. Hann
kvaðst og muna að á meðan
liann var á stjórnpalli hafi
skipinu verið siglt tvisvar og
verið þá við stýrið í bæði skipt-
in. í fyrra skiptið hafi skipinu
verið siglt með hægri ferð í
austur og þegar þeirri siglingu
hafi verið hætt hafi ljósin á
skipunum þrem verið nálægt
og á bakborða.
Við stýrið allan timann.
Ólavur kvaðst muna eftir að
skipstjóri hafi komið á stjóm-
pall kl. um 18, hringt í vél-
símann hæga ferð áfram og
sagt að sigla skipinu NA. I
sama bili hafi hann séð ljós
framundan í þeim stefnu. Ekki
kvaðst hann minnast þess að
skipstjóri gæfi skipun um að
hætt yrði að sigla er komið
væri að þessu ljósi, sem hann
hafi séð nokkra stund á meðan
á siglingu stóð en síðan misst
fljótlega sjónar á, Taldi Ólav-
ur sig vissan um að hafa siglt
í þá átt er skipstjóri hafi fyr-
irskipað.
Ekki mundi hann eftir því að
skipstjóri hafi snúið sér til
-neins sérstaks á stjómpalli
varðandi siglingu skipsins,
heldur aðeins gefið upp
stefnuna.
Strax og skipstjóri hafi kom-
ið aftur á stjórnpall hafi hann
(skipstjórinn) hringt á stopp.
Kvaðst Ólavur hafa verið við
stýrið allan tímann þar tíl skip-
ið sat fast og kvaðst minnast
þess að J>að hefði áður tekið
niðri tvisvar eða þrisvar. Sldp-
stjóri hafi ekki tekið af honum
stýrið á þessuin tíma og hann
minntist þess ckki að skip-
stjóri hcfði sagt sér að leggja
stýrið hart á stjórnborða.
Þegar skipið var orðið fast á
gmnni, kvaðst Ólavur hafa far-
ið í káetu sína fram á skipinu
og náð sér í björgunarbelti, en
þá höfðu flestir skipverjanna
verið búnir að ná sér í björg-
unarbelti. Fór hann nú aftur á
bátadekk og reyndi ásamt fé-
lögum sínum að setja út björg-
unarbát en það tókst ekki. Sér
hafi verið bjargað á sjó og
hafi hann verið 11. maður sem
yfirgaf skipið.
Ekki kvaðst Ólavur hafa
séð þá fjóra Islendinga, er fór-
ust, eftir að skipið strandaði,
en þegar hann sótti björgunar-
belti sitt fram í káetu sá hann
tvo skipverja, er komust af.
í sjódómi, sem rannsakar
málið, eiga sæti ísleifur Áraa-
son fulltrúi borgarfógeta, dóms-
formaður, og meodómsmemi-
irnir Pétur Björnsson og Jónaa
Jónasson, skipstjórar.
Skákþing Beykjavíkur:
Úrslit í 1. umferS
meistaraflokks
Skákþing Reykjavíkur hófsð
í fyrradag. I fyrstu umferð
urðu úrslit þessi í meistara-
flokki:
Jón Pálsson vann Reimar
Sigurðsson. Ingi R. Jóhannsson
vann Ingimar Jónsson. Anton
Sigurðsson vann Ólaf Sigurðs-
son. Arinbjörn Guðmundssou
vann Steingrím Sigurðsson.
Stígur Herlufsen vann Benóní
Benediktsson. Freysteinn Þor-
bergsson vann Margeir Sigurðs-
son. Eggert Gilfer vann Gunn-
ar Ólafsson. Gunnar Gunnars-
son vann Hauk Sveinsson.
Hjálmar Theódórsson vann
Ingimund Guðmundsson. Bið-
skák varð hjá Ólafi Einarssyni
og Ágústi Ingimundarsyni.
Önnur umferð var tefld í
gærkvöld, en annaðkvöld verða
tefldar biðskájiir úr tveimur
fyrstu umferðum.
Herbergi til
leigu
Lítið i-isherbergi til leigu
Góð umgengni áskilin. Upp
lýsingar í Blönduhlíð 4 eft
ir kl. 7 í kvöld.
I