Þjóðviljinn - 24.04.1955, Blaðsíða 6

6) — ÞJÓÐVILJINN — Sunnudagur 24. apríl 1955
(MðOVILJINN
Otgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu — Sósíalistaflokkurimi.
Ritstjórar: Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (áb.)
Próttastjórl: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarni Benediktsson, Guð-
mundur Vigfússon, Xvar H. Jónsson, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðustíg
19. — Sími 7500 (3 línur).
Áskriftarverð kr. 20 á mánuði J Reykjavík og nágrenni; kr. 17
annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið
Prentsmiðja Þjóðviljans h.f.
v____________________________________________ J
llfa fengnar milljónir aaðmannanna
duga þeim ekki til ssgurs
Verkfallsins, sem nú er háð, mun minnzt í sögu íslenzkr-
ar verkalýöshreyfingar sem einnar mestu þolraunar í
, stéttabaráttu reykvískra verkamanna. Minnisstætt verður
kjarkur og þrek verkfallsmanna, æðruleysiö og festan 1
framkvæmd svo langvarandi og örðugrar vinnudeilu.
Bardagaaöferð andstæðinga verkalýðsins hefur verið
auðskilin. Með ríkisstjórnina að baki og fjáraustur er-
lends valds til stuðnings hefur auðburgeisaklíkan sem
ræður Vinnuveitendasambandinu og Sjálfstæðisflokknum
reynt að svelta verkamenn til hlýðni, draga verkfallið svo
á langinn aö varnir verkamannaheimilanna bresti, bar-
áttuþrekið sljófgist og hægt verði áð lama verkalýðs-
hreyfinguna. Sömu aðferö var beitt í Vestmannaeyjum
í vetur, og hún varð áberandi og augljós, þegar þessi of-
stækisfulla afturhaldsklíka stöðvaði kaupskipaflotann
vegna lagfæringar á kaupi fáeinna lágt launaðra starfs-
manna. En í hvorugt skiptið dugði afturhaldinu aðferðin
til sigurs.
Blöð þessarar klíku, Morgunblaðið og Vísir, hafa ekki
dulið hlakkandi ánægju sína meö þáð, hve skammt verk-
'fallssjóðurinn næði, þegar verkfallið lengdist eins og raun
er orðin á. Talsmaður ofstækisklíkunnar á Alþingi, Bjarni
Benediktsson, hefur líka hlakkað yfir því, hve ónógt fé
verkamenn hefðu milli handa. Þetta verður þeim mun ó-
svífnara sem vitað er að í þessu verkfalli hafa burgeisa-
klíkur Sjálfstæöisflokksins ausið óhemju fé í herkostnað-
inn gegn alþýðu manna, og það svo miklu að ljóst er aö
þar er ausið af erlendum sjóðum.
Þó verða það verkamenn, sem sigva. Gegn milljóna-
austri innlendra og erlendra auðmanna setja verkamenn
þrek sitt og samheldni, gegn hlakkandi ögnmum Bjarna
Ben„ Vísis og Morgunblaðsins efla verkamenn samhjálp
sína og einingu. Og einhuga verður verkalýðshreyfingin
ckki sigruð.
' Árásin á Kópavogsbúa
Vigfús Guömundsson birtir í gær grein í Tímanum og
dregur þar á skýran hátt fram kjama Kópavogsmálsins.
Hann segir:
„Eg tel ofbeldiskennt aö ryðja nýlega tvíkosinni, lög-
legri stjórn hreppsins úr vegi meö lagasetningu frá lög-
gjafarþingi þjóðarinnar. Þaö sé tæplega forsvaranlegt
í lýðrœðislandi og með því sé gefið hœttulegt fordœmi fyr-
ir ókominn tíma.“
Þetta er hárrétt mat. Hið furðulega tilræði við íbúa
Kópavogshrepps stafar ofur einfaldlega af því að auö-
mannaklíka íhaldsins og dindlar hennar í Framsókn og
Alþýðuflokknum þola ekki að vinstri menn fari með stjórn
á nokkrum stað, jafnvel þótt þeir hafi verið tvíkosnir af
öruggum meirihluta íbúanna. Kópavogsmálið er árás á
lýðræði og almenn mannréttindi. Og aðferðir afturhalds-
manna hafa verið 1 samræmi við það. Þeir hafa lýst yfir
því að undirskriftasmölun skuli koma í stað almennra
leynilegra kosninga, og þeir hafa hótaö því að vilji íbú-
anna sjálfra skuli að engu hafður. Árásin á Kópavogsbúa
er þannig könnun afturhaldsins á því hversu langt það
getur vogað sér.
Þetta er því engan veginn neitt sérmál Kópavogsbúa,
heldur varðar það þjóðina alla. Takist afturhaldinu árás-
in á Kópavog mun það halda áfram á sömu braut; nýir og
nýir staðir munu verða fyrir valinu og hiklaust stefnt
aö því að koma á suðuramerísku stjómarfari, en þaö er
æðsta hugsjón Sjálfstæðisflokksins eins og Tíminn hefur
lýst á skilmerkilegan hátt. Það hvílir því mikil ábyrgð á
Kópavogsbúum í dag. Á þessum degi hafa þeir vald til
þess að hnekkja árás íhaldsins í þágu sveitarfélags síns og
jpjóðarinnar allrar.
SKAK Ritstjóri; Guðmundur Arnlaugason
GeUer gegn Smisloff
HÉR fara á eftir fimm
fyrstu skákirnar úr einvígi
þeirra Gellers og Smisloffs
um skákmeistaratign Sovét-
ríkjanna. Eins og áður hef-
ur verið skýrt frá hér í
Smlsloff Geller
blaðinu varð röð fjögurra
efstu manna á mótinu þessi:
1.-2. Geller og Smisloff, 3.-
4. Botvinnik og Spasskí.
Ekki hafa enn borizt nánari
fréttir frá þessari hörðu
keppni, nema hvað þar slapp
aðeins einn taplaus í gegn,
en það var enginn þeirra
fjögurra sem hér voru
nefndir. Botvinnik tapaði
bæði fyrir Geller og Smis-
loff. Þegar síðast fréttist
voru fimm skákir tefldar af
einvíginu og stóðu félagarnir
þá enn jafnir.
1. skákin. (Tefld 5. apríl).
Hvítt: Smisloff. Svart: Geller.
1. d4 Rf6, 2. c4 e6, 3. Rc3 d5,
4. Bg5 Be7, 5. e3 0—0, 6. cxd
Rxd5, 7. Bxe7 Dxe7, 8. Rxd5
exd, 9. Bd3 c5, 10. Re2 Rc6, 11.
dxc d4, 12. exd Rxd4, 13. 0—0
Bg4, 14. f3 Rxe2t 15. Dxe2
Dxc5| 16. Df2 Dxf2t 17. Hxf2
Be6, 18. Be4 Halb8, 19. Hd2
Hfd8, 20. Hadl Hxd2, 21. Hxd2
Kf8, 22. a3 Ke7, 23. Kf2 b6,
24. Hc2 Hc8.
2. skákin. (Tefld 6. apríl)
Hvítt: Geller. Svart: Smisloff
1. Rf3 d5, 2. c4 c6, 3. d4 Rf6,
4. Rc3 dxc, 5. a4 Bf5, 6. e3 e6,
7. Bxc4 Bb4, 8. 0—0 Rbd7, 9.
De2 0—0, 10. e4 Bg6, 11. Bd3
He8, 12. Bf4 Bh5, 13. e5 Rd5,
14. Rxd5 cxd, 15. Hfcl a6, 16.
De3 Db6, 17. Rd2 Hec.8, 18.
Rb3 Be7, 19. Dh3 Bg6, 20.
Bxg6 hxg, 21. Dd3 Db4, 22.
Bd2 Hxclt 23. Rxcl.
Jafntefii.
3. skákin. (8. apríl 1955)
Hvítt: Smisloff. Svart: Geller.
1. d4 d5, 2. c4 e8, 3. Rc3 Rf6,
4. Rf3 Be7, 5. cxd exd, 6. Bf4
c6, 7. Dc2 g6, 8. e3 Bf5, 9.
Bd3 Bxd3, 10. Dxd3 Rbd7, 11.
h3 0—0, 12. 0—0 He8, 13.
Habl a5, 14. Dc2 Bf8, 15. a3
Rb6, 16. Re5 Rfd7, 17. Rd3
Rc4, 18. Hbdl f5, 19. Hfel Df6,
20. Bh2 Df7, 21. a4 Hac8, 22.
Rbl De7, 23. Rd2 Rxd2, 24.
Dxd2 Ha8, 25. Dc2 Rb8, 26.
Re5 Df6, 27. Db3 Bb4, 28. He2
Ra6, 29. Khl He7, 30. Hcl Bd6,
31. Rd3 Bxh2, 32. Kxh2 Dd6t
33. g3 Rb4, 34. h4 Rxd3, 35.
Dxd3 Db4, 36. Hal li5, 37. Hc2
Ha6, 38. Kg2 Hb6, 39. Ha2
Dd6, 40. Hc5 Ha6,
Skákin fór í bið.
41. Ha3 De6, 42. Hal De4t
43. Dxe4 fxe, 44. Hbl Hf7, 45.
b3 Kf8, 46. Hfl Hf3, 47. Hbl
Ke7, 48. b4 axb, 49. Hxb4 bo,
50. Hc2 bxa, 51. Ha2 a3, 52.
Hb3 Hf8, 53. Haxa3 Hxa3, 54.
Hxa3 Kd6, 55. Ha7 Hf6, 56.
Ha8 Ke7, 57. Hg8 Kf7.
Jafntefli. — Staðan iy2:iy2.
4. skákin. (11. apríl 1955)
Hvítt: Geller. Svart: Smisloff.
1. d4 d5, 2. c4 c6, 3. Rf3 Rf6,
4. Rc3 dxc, 5. a4 Bf5, 6. e3 e6,
7. Bxc4 Bb4, 8. 0—0 Rbd7, 9.
De2 0—0, 10. e4 Bg6, 11. Bd3
Bh5, 12. e5 Rd5, 13. Bd2 c5,
14. Hfdl cxd, 15. Rxd5 Bxd2,
16. De4 g6, 17. g4 exd, 18.
Dxd4 Bxg4, 19. Dxg4 Bh6, 20.
Bb5 Rc5, 21. Bc4 Dc8, 22. Dxc8
Haxc8, 23. Hxd5 Hfd8, 24.
Hadl Hxd5, 25. Bxd5 Kf8, 26.
Hd4 Hd8, 27. b4 Ra6.
Jafntefli. — Staðan 2:2.
5. skákin. (13. apríl 1955)
Hvítt: Smisloff. Svart: Geller.
1. d4 Rf6, 2. c4 g6, 3. g3 c6,
Framhald á 11. síðu.
/--------------------------------------------------------
Kveðja til verkfaIIsvarðanna
í>ið standið á verði um störf ykkar kjör og rétt.
Það er stundum svalt á bersvæði um vetramótt.
Og: auðgiimtir veslingar vega að eigin stétt,
verkfæri þeirra sem arð ykkar hafa sótt
og bíða þess fagnandi að börn ykkar svelti heima
og björgina skorti — því megið þið aldrei gleyma.
Þlð standið á verði, en standið ei einir samt,
það er styrkur í samhug fólksins um alit þetta land.
Það veit að þlð sigrið saman — með þolgæði tamt.
Samtök og eining er traustasta verkalýðsband,
sem engiim fær slitið — er öreigans helgasti vaður.
Og ættjörðin blessi þig, vökuli alþýðumaður.
SÁMHERJI
V._______________________________________________________/
Píanótónleikar Þórunnar Jóhannsdóttur
í Austurbæjarbíói fóru fram
einkar ánægjulegir tónleikar
síðastliðið þriðjudagskvöld, —
píanótónleikar Þórunnar Jó-
hannsdóttur, sem hefur brugðið
sér heim frá námi og notar jafn-
framt tækifærið til að láta til
sín heyra opinberlega. Það er
vissulega fágætt að heyra
fimmtán ára ungling flytja
á enn eftir að ná fullum list-
artökum á verkum þessa tón-
skálds. Mjög vel fóst henni
túlkun þriggja laga eftir De-
bussy.
Það er engum blöðum um
það að fletta, að Þórunni hefur
farið mikið fram, síðan hýp lék
hér seinast opinberlega, haust-
ið 1953. En eins og að líkum
lætur er þessi unga listakona
ekki ennþá fullþroska í list
sinni. Hamingjunni sé lof, 4igg-
ur manni við að segja, því að
á meðan svo er, má maður þó
alltaf eiga þess von að fá að
gleðjast yfir nýjum framförum
• hvert sinn er hún efnir til
nýhra hljómleika.
B. F.
KVEÐJUHLJOMLEiKAR
píanóverk meistaranna af því-
, ^
hkri list og leikni sem Þor-
unn gerði þetta kvöld. Það er
auðheyrt, að hún hefur hlotið
ágæta kennslu, enda nýtur hún
þess, að hún fór mjög snemma
að fást við þetta hljóðfæri.
En þetta tvennt myndi þó ekki
endast henni til þess árangurs,
sem hún er búin að ná, ef ekki
kæmi líka til rík tónlistargáfa,
er birtist í furðuþroskuðum
skilningi á þeim tónverkum,
sem hún velur sér til flutnings.
Einna bezt kom þetta fram
í hinu fræga tónverki „Cha-
conne í d-moll“ eftir Bach í
búningi Busoni og næsta verki
á eftir, „32 tilbrigðum í c-moll“
eftir Beethoven, sem líka er í
raun og veru nokkurskonar
„chaconne". Bæði þessi verk
voru flutt af undraverðum
þrótti, öruggri tækni og tónlist-
arsmekkvísi. Chopins-lögin síð-
ast á efnisskránni tókust ekki
fyllilega eins vel, þó að varla
verði sagt, að þar hafi neitt
beinlínis mistekizt. En Þórunn
Klukkan hálf tólf annað-
kvöld koma allir færustu
djassleikarar bæjarins saman
í Austurbæjarbíói, til að
kveðja þar með blæstri og
söng vin sinn og félaga
Gunnar Ormslev, en hann er
senn á förum, og ætlar að
blása með Sví-
um í framtíð-
nni. Gunnar
com hingað
leim frá Dan-
nörku að
oknu stríðinu,
jg hefur síðan
verið mesti
Ijasskappi Is-
lands, enda
hafði hann á
unga aldri
byrjað að
hlusta á
grammófón af
alúð og kostgæfni, og kynnt-
því snemma leik meistaranna.
Svo fór hann að æfa sig á
saxófón, og af því að honum
var djassinn í blóð borinn, var
ekki að sökum að spyrja. —
Gunnar hefur nú í áratug
skemmt íslenzkum djassunn-
endum með leik sínum, en nú
hafa Svíar frétt af honum og
boðið honum að koma og
spreyta sig í eitt ár eða svo
með færustu mönnum sínum á
þessu sviði. Svíar eru nú
fremstir djassmenn í Evrópu,
og sjálfsagt mun Gunnar læra
sitthvað fallegt hjá þeim, en
ekki er ómögulegt að hann
geti kennt þeim eitthvað í
staðinn. — Gunnar Ormslev
verður auðvitað heiðursgest-
ur á hljómleikunum annað-
kvöld, og eflaust fjölmenna
djassunnendur í Austurbæjar-
bíó til að hlýða á kveðjubopp
hans. — Við óskum honum
góðrar ferðar, frægðar og
frama. —• JMÁ