Þjóðviljinn - 30.04.1955, Blaðsíða 4

4.) — WÓÐVILJINN—Laugardagur 30. apríl 1955
þlÓOVIUINN
I títjfafandl: Bameiningarflokkur alþýðu — Sósiallstaflokkurinn.
Rltstjórar: Magnúa Kjartans3on, Sigurður Guðmundsson (&W
Fróttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarni Benediktsson, Guð-
xnundur Vigfússon, Ivar H. Jónsson, Magnús Torfl Ólafsson.
Auglýslngastjóri: Jónsteinn Haraldsson.
I Ritstjórn, afgreiðsla, auglýslngar, prentsmiðja: Skólavörðusti*
19. — Sími 7600 (3 línur).
Aakriftarverð kr. 20 á mánuði i Reykjavík og nágrennl; kr. 17
annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. éintakið.
Prsntsmiðja ÞJóðvlljans h.f.
Sigur til sóknar
íhaldxð jólar hrakforir sínar
Það var mjög fróðlegt að sjá
Morgunblaðið í gær. Á því sést
greinilega að íhaldið gerir sér
nú Ijóst að það nýtur almeimra
óvinsælda vegna afstöðu sinn-
ar til kjarabaráttu verklýðs-
félaganna. I»að þorir þess
vegna ekki að ympra á neinum
árásum á verkfallsmenn í sam-
bandi við iausnina á verkföll-
unum, og lætur hjá líða sinn
venjulega utreikning um það að
kjarabarátta „borgi sig ekki“.
í staðinn leggur það tvívegis á-
herzlu á það að Ólafur Thors
hafi lagt sig mjög i líma í
samningimum, og geftir í skyn
að áhugamál hans hafi verið að
hiutur verkamanna yrði sem
beztur og beri þeim að þakka
honum þann mikilvæga sigur
sem vannst!
Oft hefur maður séð ihaldið
reyna að ræna málum sem
njöta almenningshyUi, en skyldi
þessi tUraun ekki vera óskamm-
feilnust af þeim öllurn? í sex
vikur hefur Sjálfstæðisfiokkur-
inn undir formennsku Ólafs
Thors farið hamförum gegn
verkfallsmörmum, atað þá auri
í blöðiun sínum og látið sóá
óhemjulegum fjárfúlgum iii
þess að buga alþýðusamtökin.
Og svo segir Morgunblaðið að
Ólafur Thors hafi aldrei átt
annað áhugamál en það að
greiða fyrir samningum!
En það var ekki heldur hægt
að fá athyglisverðari yfirlýs-
ingu um það að íhaldið hefur
beðið herfileigan óaig'ur, að
fylgið hrynur af því; nú á að
reyna að aka segluni eftir vindi
þegar allt er orðið um seinan.
Verkalýðshreyfingin hefur unniö mikinn sig-ur, eftir
lang-vinna og erfið'a en glæsilega baráttu, Hún hefur
fengið 17.1% hækkun í .sinn hlut, bæði í beinum kaup-
hækkunum og stórfelldum réttarbótum sem hafa verið
baráttumál verklýöshreyfingarinnar frá upphafi vega.
Þessi árangur er sambærilegur því sem náðist í verkföll-
unum 1944, þegar sókn alþýðusamtakanna reis sem hæst,
en þá fékkst 16.6% hækkun. Þótt engum detti í hug aö
verklyðshreyfingin hafi heimt það sem henni ber — og
það gerir hún ekki fyrr en hún fær völdin í sínar hendur
— er sú staðreynd óvéfengjanleg að þetta er einn mikil-
vægasti sigur sem unnizt hefur í sögu íslenzkra alþýðu-
samtaka.
Forsendur þessa sigurs er víða að finna, en einn mikil-
vægasti áfanginn að markinu voru atburðir þeir sem
gerðust á Alþýðusambandsþinginu í vetur, er vinstri menn
tóku höndum saman og hröktu agenta atvinnurekenda
úr forustu verklýðshreyfingarinnar, en um sömu mundir
tóku einingarmenn forustuna í Fulltrúaráði verkalýðs-
félaganna í Reykjavík. Alþýðusambandsþing lagði for-
ustu sinni einróma þær skyldur á herðar að hefja virka
kjarabaráttu, og það líða ekki nema nokkrir mánuðir frá
því að sú samþykkt er gerð og þar til sá árangur er feng-
ánn sem nú er fagnað. Þó hefur forusta Alþýðusambands-
ins ekki verið slík á undanförnum ámm, að ekki þurfi
meira en nokkurra mánaða átak til þess að hnekkja
þeirri niöurlægingu.
Þá hefur samheldni verkfallsmanna verið með miklum
ágætum; þar hefur staðið hlið við hlið faglært verkafólk
og ófaglært í verkföllunum, framkvæmd þeirra og samn-
ingunum sjálfum og aldrei komið upp neinn ágreiningur.
Sósíalistaflokkurinn og Alþýöuflokkurinn hafa stutt verk-
íallsmenn sameiginlega, og enginn ágreiningui’ komið upp
um tilhögun verkfallsins og lausn þess, eins og oft hefur
orðið áður. Þessi eining er ákaflega mikilvæg og lær-
dómsrík; þannig þarf íslenzk alþýða að vinna til þess að
ná árangri; þessa samheldni þarf hún að efla og styrkja
á öllum sviðum, þá mun hún geta haldið sókn sinni áfram
og stigið æ stærri skref til bættra kjara, aukinna rétt-
inda og alþýðuvalda.
Sigur sá sem verklýðsfélögin hafa unnið er sigur allrar
, alþýðu og samtök hennar eru nú sterkaii en nokkru
sinni fyrr. Vonir afturhaldsins um að það myndi takast
að beygja vez’kalýðinn til undanhalds og sundra samstöðu
hans hafa brugðizt herfilega. Það er nú öllum Ijóst að
verklýðshreyfingin er það afl sem ekki verður bugað og
’áð landinu veröur ekki stjómað af neinu viti í þágu al-
þjóðar með því að heyja linnulaust stríð við alþýðusam-
tökin. Það er nú brýnasta nauðsyn íslendinga að tryggja
'sér stjóm sem hafi vinsamlegt samband við verklýðsfé-
lögin og starfi í þeirra þágu: þetta er ein sjálfsagðasta
ályktunin sem draga verður af verkföllunum miklu.
fslenzk alþýða þakkar öllum þeim sem tryggðu verk-
lýðssamtökunum mesta sigur síðan 1944. Hún þakkar ó-
íaglærðum og faglærðum verkfallsmönnum samheldni
þeirra og baráttuþrek, hina erfiðu verkfallsvörzlu og ó-
bilandi staðfestu viku eftir viku. Hún þakkar forustu-
mönnum þessara félaga skilning þeirra á gildi einingar-
innar og ekki sízt samninganefnd verklýðsfélaganna sem
þokaði réttarkröfum verkalýðsins áfram stig af stigi allt
fram á síðustu stund. Einnig ber að meta að verðleikum
hin miklu störf sáttanefndarinnar, sem stuðlaði að því
áð brjóta á bak aftur þá ofstækismenn íhaldsins sem enga
samninga vildu gera heldur láta skeika að sköpuðu. ,
En á sama tíma og íslenzk alþýða fagnar þeim mikla
árangri sem náðst hefur og þakkar öllum þeim sem þar
ÍÖgðu hönd að verki, heitstrengir hún að hagnýta sigur-
inn til nýrrar sóknar á öllum sviðum þjóðlífsins. Það fólk
sem staðið hefur hlið við hlið í sex vikna þolraun mun
einnig sækja fram sameiginlega. Allir fyrir einn og einn
•fýrir alla heldur áfram að vera kjörorð alþýðusamtak-
ánna.
Allar lagfæringar á Kópa-
vogsfrumvarpinu felldar
umr. með 12:2 atkv. Er þá
ekki eftir nema ein umræða í
seinni deildinni og verður þess
sjálfsagt skammt að bíða að
hinir pólitísku Bakkabræður
Kópavogs geti fagnað „kaup-
staðarréttindunum.“
Páll Zóphoníasson tók ekki þátt í
aígreiðslu málsins
Ölafi Thors og Steingrími tóksf ekki að liandjárna alla stjórn-
arþingmenn í efrideild til samþykktar á Kópavogsvitieysunni,
við 2. umr. í gær, og greiddi Páll Zóphoníasson þar atkvæði með
rökstuddri dagskrá, er Fiimbogi Rútur Valdimarsson fiutti um
málið.
Dagskrártillaga Finnboga var
þannig:
„Með því að deildin telur
tímabært, að tekin verði til
athugunar skipun sveitar-
stjórnarmála í nágrenni
Reykjavíkur og Hafnarfjarð-
ar, telur hún það eðlileg-
ustu meðferð þessa máls, að
ríkisstjórnin skipi nú þegar
9 manna nefnd til þess að
athuga og gera tillögur um,
hvernig hezt verði fyrir
komið til frambúðar skipan
sveitarstjórnarmála í næsta
nágrenni Reykjavíkur og
Hafnarfjarðar, þannig að
bæði þessir hæir og nuver-
andi nágrannasveitarfélög
þeirra megi vel við una, og
sé nefndin skipuð mönnum
tilnefndum af þeim sveitar-
félögum öllum, sem hér eiga
hlut að máli, og enn fremur
af sýslunefndum Gullbringu-
og Kjósarsýslu.
í trausti þess, að nefnd
þessi hraði störfum svo, aó
tillögur hennar geti komið
fyrir næsta þing, tekur deild-
in fyrir næsta mál á dag-
skrá.“ ;
Var dagskrártillagan felld
með 12:3 atkv.
bogi lagði til í stað þess kæmi
grein á þessa leið:
„Ekki er skylt að stofna sér-
stakt slökkvilið í kaupstaðnum,
nema því aðeins að yfirumsjón-
armaður brunavarna telji það
nauðsynlegt. Verði stofnun
slökkviliðs talin nauðsynleg,
semur bæjarstjórn reglugerð
fyrr slökkviliðið, en ráðherra
staðfestir hana.“
Felld með 12:2 atkv.
Þá flutti Finnbogi ennfremur
þessa breytingartillögu:
„Ríkissjóður afhendi hinum
nýja kaupstað verzlunarlóð
hans, eins og hún er ákveðin í
3. gr„ kvaðalaust frá hans
hálfu, og auk þess 2 milljónir
króna vegna óvenjulegs kostn-
aðar við hina ört vaxandi
byggð,“
Stjórnarliðar felldu hana
einnig með 12:2.
Frumvarpinu var vísað til 3.
NýljóSabók
væntanleg eftir
Jóhannes
úr Kötlum
TÍMARIT MÁLS OG MENN-
INGAR skýrir frá því að innan
skamms komi út ný Ijóðabók
eftir Jóhannes úr Kötlum og
nefnist hún Sjödægra. Þegar
frá eru taldir tveir Ijóðaflokkar
er heill ára-
tugur liðinn
síðan hann
hefur safnað
kvæðum sín-
um til þrent-
unar — eða
ekki síðan er
Sói tér sortua
kom út 1945.
Tíðindi munu það þykja að
Jóhannes kannast við það í
hinni nýju ljóðabók að vera
Anonymus, en það var lengi
deiluefni bókmenntaunnenda
hver feldist bak við það dul-
nefni.
B
Þannig vill íhaldið haía það:
Húsnœðiskostnaður 2500 -
Verkamannakaup 2976 kr.
Auk þess flutti Finnbogi þess-
ar breytingartillögur:
Að bæjarfógeti í Kópavogs-
kaupstað yrði jafnframt sýslu-
maður í Kjósarsýslu. Felld með
10:2 atkvæðum.
Ákvæðin um verzlunarlóð
kaupstaðarins lagði Finnbogi til
að yrði þannig:
„Verzlunarlóð kaupstaðarins
skal vera landareign jarðanna
Digraness og Kópavogs að
undanskildu því landi, sem af-
hent hefur verið nýbýlum til
búrekstrar með sérstökum ný-
býlasamningum, og enn fremur
því landi úr landareign jarðar-
innar Kópavogs, sem heilbrigð-
ismálaráðuneytinu hefur verið
afhent vegna hæla ríkissjóðs í
Kópavogi og búrekstrar í sam-
bandi við þau.“
n
flialdið er ura þessar mundir áð guma af lagasefningu :
sem það ásamf Franisóknaraftanítrússum sínum í ríkis- ■
n
stjórninni hefur á prjónummi um húsnæðismál.
■
Húsnæðislagafrumvarp stjórnarinnar hefur það svip- :
móf skýrast, að það hækkar vexti af byggingarlánum jj
upp í 71/4%. og lögfestir til 6 ára það fyrirkomulag að f
n
tveir fulltrúar, annar frá íhaklinu og liinn frá Framsókn, i:
væntanlega Ragnar fátækrafulltrúi og Hannes á IJndir- ij
felli, elgi einir að ráða hverjir lán geti fengið. (Þeir eiga f
raunar líka að rannsaka hæfni byggingarefnis og halda j
n
námskeið til að kenna nýungar í byggingariðnaði).
Af meðalstórri íbiið byggðri fyrir lánakjörin sem þann- f
ig eru niótuð af ríkisstjórninni yrði vaxtagreiðslan og af- f
borgun um 1860 kr. á mánuði í 25 ár (íbúðarverð 260 f
þús.). Auk þessa yrði eigandinn svo að greiða viðhalds- !j
kostnað, opinber gjöld, Ijós hita o.s.frv.
I slíkri íbúð er því engin leið að reikna með minni
húsnæðiskostnaði en 2500 kr. á mánuði.
- 1*
A sama tíma og íhaldið reynir að gorta af lagasetn- j
ingu, sem setur húsnæðiskostnaðinn í meðalstórri nútima j
íbúð í 2500 kr. á mánuði þá stritast það við að hjálpa jj
Felld með 12:2 atkv.
í frumvarpinu er gert ráð
fyrir að sérstakt slökkvilið
verði í Kópavogskaupstað. Finn
■ atvinirurekeudum til að halda mánaðarkaupi verkamanna :
■. niðri í 2976 krónum. ;— Og svo segist íhaldið vera flokk- j
• ur alira stétta — einnig verkamanna!!!
5 :