Þjóðviljinn - 26.05.1955, Blaðsíða 6

6) — ÞJÓÐVILJINN — Fimmtudagur 26. maí 1955

þlÓOlílUINN 1
Otgefandl: Samelningarflokkur alþýSu — Sósíallstaflokkurinn.
Rltatjórar: Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (áb.)
Fréttastjóri: Jón Bjarnason.
Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarnl Benedlktsson, Guð-
Imundur Vigfússon, Xvar H. Jónsson, Magnús Torfl Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónstelnn Haraldsson.
Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: 8kóiavörðustíg
lfi. — Sími 7500 (S línur).
i Áekriftarverð kr. 20 á mánuði í Reykjavík og nágrenni; kr. 17
j annars staðar á landinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakið.
Prentsmiðja Þjóðviljanp h.f.
K__________________________________________________/
Eitt rekur sig á annars horn...
Fyrir skömmu var vakin athygli á því hér í blaðinu aö
harla lítils samræmis gætti í málflutningi Alþýðublaðsins.
Var bent á það sem dæmi hvernig Jón Sigurðsson fékk að
ráðast á Hannibal Valdimarsson forseta Alþýðusambands
íslands og stimpla hann „bandingja kommúnista" á einni
síðu blaðsins en á annarri síðu þess var birt hvöss gagn-
rýni á þau brigsl er þeir Alþýðuflokksmenn yrðu fyrir er
hefðu samstarf við sósíalista. Var alveg sérstaklega minnt
á hve fráleitt það væri að bera Hannibal Valdimarsson
þungum sökum fyrir það eitt að sitja með sósíalistum
í stjórn Alþýðusambandsins, þar sem flokksbundnir Al-
þýðuflokksmenn væru þó í yfirgnæfandi meirihluta. f til-
efni af þessu varpaði Þjóðviljinn fram þeirri spurningu
hvor kenningin væri rétt, kenning Jóns Sigurðssonar og
sálufélaga hans eða leiðarahöfundar Alþýðublaðsins.
Alþýðublaðið hefur ekkert svar gefið við þessari fyrir-
spurn en reynt að láta þögnina skýla þessari tvöfeldni
í málflutningi sínum. Hins vegar virðist heimilisástandiö
sízt fara batnandi ef dæma má af Alþýðublaöinu í gær.
Birtist þar á fjórðu og sjöundu síðu þýdd grein úr blaði
danska sósíaldemókrataflokksins, þar sem veitzt er aö
verkalýðsfélögunum hér heima, verkfallsbaráttu þeirra og
um leið að Hannibal Valdimarssyni sérstaklega. Er gengið
svo langt í rangfærslunum að Hannibal er talinn til „fyrr-
verandi jafnaðarmanna“. Þessa grein birtir Alþýðublaðiö
alveg athugasemndalaust, enda greinilegt hvaðan upp-
lýsingarnar eru komnar. Allur tónn greinarinnar og með-
ferð staðreynda sver sig svo greinilega í ættina sem verða
má. Enginn getur efast um að hún er birt að undirlagi
Stefáns Jóhanns-klíkunnar og á að hefna harma hennar
út af sigursælum árangri verkfallsins.
Á fimmtu síðu blaðsins er svo birt önnur grein: Að Al-
þingi loknu. Fjallar hún eins og nafnið bendir til um hið
nýafstaðna Alþingi og einkanlega þau mál sem Alþýðu-
flokksmenn fluttu á þingi. Eni þau talin upp sérstaklega
í ramma á síðunni. Greininni fylgja myndir af öllum full-
trúum Alþýðuflokksins á Alþingi, þar á meðal Hannibal
Valdimarssyni, sem fær nafngiftina „áðurverandi jafnaö-
armaðm,“ : sjöundu síðu blaðsins í greininni sem Social-
Demokraten birti að undirlagi hægri klíkunnar og hún
hefur nú látið þýða handa Alþýðublaöinu!
' Af þessu má sjá aö mikið vantar á að Alþýðublaöið hafi
náð nokkurri varanlegri pólitískri heilsu. Það er enn hald-
ið sama sjúkdómnum og kom fram í skrifum Jóns Sigurös-
sonar annars vegar og leiðarahöfundarins hins vegar. í
skrif þess vantar allt samræmi, það sem haldið er fram á
einni síðu þess er óðar rifið niður á þeiri’i næstu. Eitt rek-
ur sig sem sagt á annai’s hora, og lesendur blaðsins eru
eftir sem áöur jafn ruglaðir í ríminu og vita ógjörla hver
er raunveruleg stefna blaðsins.
í Að vissu leyti endurspeglar þessi ruglingur í málflutn-
ingi og túlkun Alþýöublaösins ástandið í flokknum sem
að útgáfu þess stendur. Einingai’stefnu verkalýðsins vex
sífellt fylgi meðal alþýðunnar, einnig innan Alþýðuflokks-
ins. Fleiri og fleiri heiðarlegir verkalýðssinnar í Alþýðu-
flokknum sjá og skilja nauðsyn þess að verkalýðui’inn
standi saman í faglegri og pólitískri baráttu sinni og ger-
ist það afl sem úrslitum ræður um þróun íslenzki’a stjórn-
jnála. Þrátt fyrir yfirráð hægri manna yfir Alþýðublaðinu
fer ekki hjá því aö þessara skoðana gæti nokkuð í skrif-
um þess. Auk þess rís heilbrigð skynsemi hvers heiðar-
legs alþýðumanns gegn sundrungar- og hatursboðskap
manna eins og Stefáns Jóhanns og Jóns Sigurössonar sem
standa öðrum fremur fyrir árásunum á eininguna í verka-
lýðssamtökunum og krefjast þess að Alþýðuflokkurinn sé
„hreinn og óhvikull hægri flokkur“ og neiti allri samvinnu
við róttækari arm vei’kalýðshreyfingaxinnar. Skrif Jóns
(Sigurðssonar um verkföllin og þýdda greinin úr Social-
Ðemokraten eru táknræn fyrir þessi geðbilunarskrif hægri
Kianna.
Vilji ritstjóri Alþýðublaðsins láta taka blað sitt alvar-
lega þarf hann aö bæta hér um. Brýnasta verkefnið sýn-
ást vera að hafa nokkurt taumhald á hægri mönnunum
ineö pólitísku heilsufari Jóns Sigurðssonar og Stefáns Jóh.
Kosnlngabaráttan í Bretlandl
„samkeppnl í friðaræslngunt"
Tapi Verkamannaflokkurinn munu foririg]-
arnir standa höllum fœti gagnvart Bevan
í dag ganga um 30 milljónir
manna að kjörborði í Bret-
landi og Norður-írlandi til að
kjósa 630 þingmenn sem skipa
þingið í London. Eins og und-
anfarna þrjá áratugi stendur
kosningabaráttan í raun og
veru milli tveggja flokka, í-
haldsflokksins og Verkamanna-
flokksins, sem bjóða fram í
nær öllum kjördæmum. Hinn
fyrrum öflugi Fxjálslyndi flokk-
ur er ekki nema svipur hjá
sjón. Að vísu býður hann fram
í rúmlega hundrað kjördæmum
Anthony Eden
en ólíklegt þykir að mikil
breyting verði á þingstyrk
hans, sem var sex menn á þing-
inu sem nú hefur verið rofið.
Hinsvegar geta framboð frjóls-
lyndra haft nokkur óbein áhrif
á úrslitin í mörgum kjördæm-
um og ,að líkindum íhaldsmönn-
um í óhag því að tvö af hver.j-
um þrem framboðum frjáls-
lyndra eru í kjördæmum sem
íhaldsmenn unnu í síðustu
kosningum. Það er viðurkennt
að í kjördæmum, þar sem
frjálslyndir bjóða ekki fram,
fara heldur fleiri af atkvæð-
um fylgismanna flokksins til
íhaldsmanna en til Verka-
mannaflokksins. Kommúnistar,
sem ekki hafa átt neinn mann
á síðustu tveim þingum í Bret-
landi, bjóða nú fram í 17 kjör-
dæmum. Annarsstaðar skora
þeir á fylgismenn sina að kjósa
frambjóðendur Verkamanna-
flokksins. Þess mó' geta að af
frambjóðendunum sitja ellefu
í fangelsi sem stendur. Eru það
tiu frambjóðendur írskra þjóð-
ernissinna í Norður-írlandi og
einn frambjóðandi þjóðernis-
sinna í Wales. Hafa þeir verið
dæmdir fyrir að berjast fyrir
sameiningu Norður-írlands við
lýðveldið Eire og fyrir sjálf-
stæði Wales. Ekki er óhugsandi
að nokkrir þessara fangelsis-
frambjóðenda nái kosningu í
Norður-írlandi.
Tkeyfð og drungi hefur ein-
” kerint alla kosningabarátt-
uria. Fundir hafa verið fá-
sóttir og þess sjást lítil merki
að brezkur almenningur bíði
úrslita kosninganna með spenn-
ingi. Margir sem vel þekkja
til brezkra stjórnmála segja
að þessi deyfð sé eðlilegt aft-
urkast eftir átök styrjaldar-
áranna og endurreisnartíma-
bilsins eftir liana. Sem stendur
vilji fólk flest láta hverjum
degf nægja sina þjáningu og
skirrist við að leggja á sig
heilabrot um þjóðmál. Það ýtir
undir þessa afstöðu að síðustu
ár hefur ríkt velmegun í Bret-
landi. Atvinnuleysi hefur ver-
ið mjög lítið og kaupgjald farið
heldur hækkandi. íhaldsmenn
þakka stjórn sinni þessa vel-
megun, sem stafar af því að
viðskiptaárferði hefur breytzt
Bretum í hag, verðlag á inn-
fluttum matvælum og hráefnum
hefur lækkað en verð á út-
fluttum iðnaðarvörum hækk-
að. Nú þykja ýmis sólarmerki
benda til að á þessu sé að
verða breyting og foringjar
Verkamannaflokksins segja að
Eden hafi flýtt sér svo mjög að
rjúfa þing og efna til nýrra
'kosninga mánuði eftir að hann
tók við stjórnartaumunum af
Winston Churchill, vegna þess
að Butler fjármálaráðherra
hafi sagt honum að líkur bentu
til að með haustinu gæti kom-
ið til alvarlegra efnahagsörð-
ugieika af völdum versnandi
viðskiptajafnaðar við útlönd.
Utlit er fyrir að ráð Edens
og Butlers ætli að gefast
íhaldsflokknum vel. Öllum
skoðanakönnUnum ber saman
um að sigurvænlega horfi fyrir
íhaldsmenn. Gallupstofnunin
brezka tilkynnti fyrir þrem
dögum að af aðspurðu úrtaki
hefði 51% þeirra sem ráðið
höfðu við sig hvernig þeir
Aneurin Bevan
myndu verja atkvæði sinu
sagzt myndi kjósa íhaldsmenn
en aðeins 46,5% Verkamanna-
flokkinn. En 13% aðspurðra
höfðu ekki enn ákveðið, hvern-
ig þeir myndu greiða atkvæði.
Ef atkvæði skiptasf í þessu
hlutfalli munu íhaldsmenn fá
um 120 atkvæða meirihluta á
þingi en fáir búast við svo
miklum sigri þeirra. Erlendir
fréttamenn sem fylgzt hafa
með kosningabaráttunni i Bret-
landi segjá að flestir spádóm-
ar „hlutlausra" aðila séu á þá
leið að íhaldsmenn muni sigra
í kosningunum og fá 40 til 60
þingsæta meirihluta. Á síðasta
þingi voru íhaldsmenn 322 en
Verkamannaflokksmenn 295.
Tkjúpstæður friðarvilji brezks
” almennings hefur sett svip
sinn á kosningabaráttuna meira
en nokkuð annað. Foringjar
stóru flokkanna hafa lagt allt
kapp á að sannfæra kjósend-
ur um að þeir séu einmitt réttu
mennirnir til að semja við
stjórnendur Sovétrikjanna um
friðsamlega sambúð og halda
í hemilinn á hinum flasfengnu
Bandaríkjamönnum ef þeir
skyldu ætla að taka upp á því
að ana út í einhverja ófæruna.
Um allt Bretlandi blasir við
auglýsingaspjald íhaldsmanna
með stórri mynd af Eden for-
sætisráðherra. „Að starfi fyrir
frið“ er eini textinn á spjald-
inu. Verkamannaflokksforingj-
arnir hugðust gera mikið úr
því í kosningabaráttunni að
stjórn íhaldsmanna hefði ekki
tekizt að koma á fundi æðstu
manna fjórveldanna þrátt fyr-
ir margítrekuð loforð og eftir-
rekstur af hálfu Verkamanna-
flokksins. En Eden lét krók
koma á móti þessu bragði. Ein-
mitt þegar kosningabaráttan
var að hefjast knúðu hann og
Macmillan utanríkisráðherra
stjórn Bandaríkjanna til að
láta af andstöðu gegn fjór-
veldafundi með því að sýna
henni fram á að ella væri ekki
annað sýnna en að Verka-
mannaflokkurinn myndi vinna
sigur í kosningunum. Eisen-
hower og Dulles vilja mikið
til vinna að íhaldsmenn fari
áfram með stjórn í Bretlandi
og létu því undan þrátt fyrir
að þeir ættu víst ámæli af
hálfu •'bandaríska stríðsflokks-
ins, sem aðallega er skipaður
mönnum úr hægra armi þeirra
eigin flokks. Bandaríska viku-
ritið Time er stórhneykslað yf-
ir að kosningabaráttan í Bret-
iandi hafi sannað það að í-
haldsmenn og Verkamanna-
flokkurinn séu báðir hjartan-
lega sammála um að sýna beri
Rússum undanlátssemi. Brezka
blaðið Economist talar af fyrir-
litningu um að Attlee og Ed-
en heyi „samkeppni í friðaræs-
ingum“.
' (
TTefðu foringjar Verkamanna-
flokksins viljað gátu þeir
snúið fjórveldafundarvopni Ed-
ens gegn honum sjálfum, Þeir
þurftu ekki annað en spyrja
hann, hvaða tillögur hann
myndi bera fram á væntanleg-
um fundi um ráðstafanir til að
draga úr viðsjám í Evrópu.
En þetta vildu hinir hægri
sinnuðu foringjar Verkamanna-
flokksins ekki gera. Þeir eru
bundnir í báða skó af sam-
þykki sínu við hervæðingu
Vestur-Þýzkalands og ákvörðun
ríkisstjórnar íhaldsmanna að
gera vetnissprengjur í Bret-
Framhald á 10. síðu.