Þjóðviljinn - 12.07.1955, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 12. júlí 1955 — ÞJÓÐVILJINN — (7
Hans Kirk:
41. dagnr
— Heyrðu mig, elsku Marg'rét, það er eitt sem ég þarf
að tala við þig um.
— Er þaö um börnin? spurði frú Margrét og blés frá
sér sígarettureyk.
— Um böi'nin? Er nokkuð sérstakt meö börnin? Því
skyldi ég tala um börnin?
— Nei, stundum manstu víst alls ekki eftir því aö þú
átt börn. Enda eru það aöeins smámunir. En mig lang-
aöi þó til aö segja þér aö ég er alls ekki ánægð með
Gregers.
— Hvað um Gregers? Stundar hann námiö ekki vel?
— Þaö hef ég ekki hugmynd um, þáö er hans einka-
mál, sagði frú Margrét og yppti öxlum. En hann um-
gengst dálítið undarlegt fólk og stundum dregur hann
þaö með sér upp á herbergi sitt. Unga menn sem eru alls
ekki úr okkar stétt.
— Og stúlkur? Ekki það? Þú verður aö athuga þaö
Margrét, aö drengurinn er nýbúinn aö ljúka stúdents-
prófi og er kominn á verkfræðiskólann. Þar hittir hann
pilta sem ef til vill eru ekki þér aö skapi, en ungur verk-
fræöingur veröur aö geta umgengizt fólk af öllu tagi.
Þaö get ég og hef alltaf gert. En hlustaöu nú á það sem
ég ætlaöi aö tala um viö þig, elsku Margrét. Þaö kæmi
sér rnjög vel fyrir mig ef þú gætir skroppið með til Ála-
borgar eftir vikutíma.
— Hvaö á ég að vilja þangaö? spuröi Margrét undr-
andi.
— Sjáöu til, ég kemst ekki hjá því að halda. smáveizlu
fyrir þýzka liðsforingja og verkfræöinga, nei, vertu ó-
hrædd, siðað fólk og kurteist. Ég hef minnzt á þetta viö
Þorstein og hann er mér sammála urn aö þaö sé bæði
nauösynlegt og æskilegt aö þú kæmir þar fram sem hús-
móöir.
Frú Margrét virti eiginmann sinn fyrir sér. Fíngert
andlit hennar og kuldaleg augu sneru aö honum og hún
leit ekki af honum. Hún var farin aö þekkja hann eftir
tuttugu ára sambúö og henni lék foi’vitni á aö vita hváö
byggi undir þessu. Hvers vegna í ósköpunum ætti hún
allt í einu aö taka þátt í veizlu meö Þjóöverjunum? Til
þessa haföi hann þó haft vit á áö blanda ekki saman
viöskiptum og einkalífi.
— Taka Þorsteinn og Sara þátt í þessu?
— Nei, Þorsteinn er ekki skráöur í stjórn fyrirtækis-
ins.
— Koma Þjóöverjamir meö dömur?
Honum varö hverft við. Honum gramdist alltaf hvaö
hún var skolli skarpskyggn. Hvemig í ósköpunum datt
henni þetta í hug?
— Þaö getur hugsast að einn kvenmaöur komi.
— Er hún þýzk? Nú já, þaö er ástandsgæra. Þakka þér
fyrh’, Tómas, þáð er fallegt af þér að bjóða mér í svo
viröulegan gleöskap, sagöi hún hæönislega, En ég held
ég verði aö neita mér um aö kynnast þessum kvenmanni
og hinum þýzku vinum þínmn.
— Þú kemur mér í stökustu vandræði með því aö
neita, sagði hann illilega. Þaö er þýöingarmikiö fyrir
fyrirtækiö aö viö komum okkur vel viö þennan bann-
setta byggingastjóra.
— Taktu þá einhverja áðra meö, sagöi hún kuldalega.
Þú getur boöið Evelyn. Káta bakaradóttirin kallar ekki
allt ömmu sína og Jóhannesi stendur alveg á sama.
Tómas Klitgaard tottaði vindilinn hugsandi. Hann
þekkti konu sína og' vissi að þegar hún sagöi nei, var
þáö endanlegt svar hemiai*. Aftur á móti gat þaö verið
hættulegt aö móðga von Drieberg einmitt núna, þegar
hann var meö nýjar og stórkostlegar áætlanir á prjón-
unum. Og þáö var rétt hjá Margréti aö Evelyn var til-
valin. Það kom út á eitt hvort hann var með' konu sína
eða mágkonu, aöalatriöið var að hann kæmi með’ sóma-
samlegan kvenmann, og þaö var ekkert aö' Evelyn aö
íinna.
í býti morguninn eftir fór hann í heimsókn til Jó-
hannesar áður en hann fór á skrifstofuna. Jóhamies og
Evelyn vom aö drekka morgunkaffi, hann klæddur

LIGGUR LEIÐIN
RáSstjórnarrikin
Framhald af bls. 5.
arríkjunum önnur teguiid op-
inbers eignarréttar: það er
sameignaréttur samvinnufé-
laga og samyrkjubúa. í Ráð-
stjórnarrikjunum eru rúmlega
16000 iðnaðarfyrirtæki rekin
á samvinnugrundvelli og eru
Verðlaunakeppni
um hátíðaieik
Undirbúningsnefnd Skálholtshátíöar hefur á-
kveðiö aö stofna til verðlaunakeppni um leik-
þátt, sem ætlazt er til, að sýndiu’ veröi á Skál-
hoitshátíðinni 1956. Leikurinn skal fjalla um
atriöi úr kirkju- og men'ningarsögu þjóöarinnar,
vera óbrotinn a'ð sviösetningu og eigi táka lengri
tíma til sýningar en 35—50 mínútur.
Veitt veröa verðlaun kr. 10.000.00 og kr. 3.000.00
fyrir þá tvo leikþætti, er dómnefnd telur bezta,
enda fullnægi þeir þeim kröfum, er hún gerir
til þess aö leikþættirnir teljist verðlaunahæfir.
Lelkþættimir skulu komnir í hendur formanni
hátíöarnefndar, séra Sveini Víking, Reykjavík, eigi
síöar en hinn 1. nóvember 1955 kl. 12 á hádegi.
Þeir skulu vera vélritaðir, nafnlausir, en þó
greinilega auökenndir. Nafn höfundar fylgi í lok-
uöu umslagi merktu hinu sama auökenni og leik-
ritiö.
Hátíöarnefndin áskilur sér fram yfir hátíöina
allan umráöarétt yfir þeim leikþáttum, sem verö-
laun hljóta, bæö'i til prentunar og flutnings án
sérstaks endurgjalds til höfundanna.
Reykjavík, 9. júlí 1955
Hátíðanefndin
Auglýsing
frá menntamálaráðnneytinu
Samkvæmt tilkynningu frá norska sendiráöinu
í Reykjavík, hafa norsk stjórnarvöld ákveöiö aö
veita íslenzkum stúdent styrk aö fjárhæð 3200
norskar krónur til háskólanáms í Noregi næsta
vetur. Æskilegt er, áö umsækjendur hafi stundaö
háskólanám erlendis í eitt ár.
Styrkþegi skal stunda nám í Noregi a.m.k. 8
mánuöi á tímabilinu frá 1. september til maíloka.
Þeir, sem kynnu aö hafa hug á aö hljóta styrk
þennan, sendi umsóknir til ráöuneytisins fyrir 15.
ágúst, ásamt afriti af prófskírteini og meömælum,
ef til eru.
Mennfamálaráðuueytið,
7. júlí 1955
Lögtak
Samkvæmt úrskuröi uppkveðnum í fógetarétti
Reykjavíkur í dag veröa framkvæmd lögtök til
tryggingar ógreiddum afnotagjöldum af útvarpi
fyrir áriö 1954, eftir kröfu ríkisútvarpsins, en á
kostnáö gjaldenda, að liðnum átta dögum frá
birtingu þessarar auglýsing'ar.
Borgarfógetinn í Reykjavík, 11. júlí 1955.
Kr. Kristjánsson

mörg þeirra svo mikils hátt-
ar, að til stóriðnaðar mega
teljast. Þá er mikill hluti inn-
anlandsverzlunariimar í hönd-
um kaupfélaga, sem eru nú
um 23000 að tölu og eiga
þau geysimiklar eignir, verzl-
unarhús, vöruskemmur, flutn-
ingatæki, o. s. frv.
Loks er ónefnd sú tegund
samvinnu, sem mikilvægust er
í Ráðstjórnarríkjunum, en það
em samyrkjubú bændanna.
Þau em þessa stundina um
93000 talsins og hafa á síð-
ustu árum orðið færri, en
stærri. Jörðin, sem samyrkju-
búin nytja, er þjóðareign, en
þeim er lögum samkvæmt
tryggður afnotaréttur jarðar-
innar til ævarandi tíma. Sam-
yrkjubúin eiga nokkur fram-
leiðslutæki og flutningatæki,
en dráttarvélastöðvar ríkisins
vinna langsamlega mestan
hluta allrar ‘ jarðvinnslu,
plægja, herfa, sá og uppskera
og þreskja. Samyrkjubúin
greiða • dráttarvélastöðvunum
vinnu þeirra í afurðum búsins.
Ennfremur leggja þau rikinu
til hluta af landsnytjum sín-
um við fastákveðnu vei'ði. Það
sem afgangs er af ávexti sam-
yrkjubúanna, er þeirra eign
og skiptist milli bændanna, fer
sumt til sameiginlegi-a nota
búanna, en sumt til einstakra
bænda, og fær hver bóndi
greitt í hlutfalli við þá vinnu,
er hann hefur innt af hendi.
Bændur selja þessar afurðir
að sinni vild, innkaupastofn-
unum ríkisverzlana og kaup-
félaga eða á frjálsum mark-
aði.
En samyrkjubændur eiga að
auk í einkaeign venjulega
nokkrar skepnur til persónu-
legra nota, kýr, kindur, hesta,
svín, alifugla, o. s. frv. íbúð-
arhús sín eiga þeir sjálfir,
minni háttar vinnutæki og
garðholu hjá húsi sínu. Efna-
hagsþróun Ráðstjóniarríkj-
anna hefur nú um aldarfjórð-
ungs skeið farið fram með
þeim hætti, að gerðar hafa
verið 5-áraáætlanir um aukn-
ingu framleiðslunnar á öllum
sviðum þjóðarbúskaparins. Á
því ári, sem nú er að liða,
lýkur t. d. 5. áætlun Ráð-
stjórnarríkjanna. Á þessum
aldarfjórðungi hafa Ráð-
stjórnarríkin tekið geysileg-
um stakkaslciptum í atvinnu-
legum efnum. Þau eru komin
í fremstu röð stóriðjuríkja
veraldarinnar, að magni til
skipar iðnaður þeirra næsta
sess á eftir Bandaríkjum
Norður-Ameriku í ýmsum
mikilvægustu greinum stór-
iðjunnar. Landfræðilega liggja
Ráðstjórnarríkin að hálfu
leyti i Asíu, en að hálfu í
Evrópu. Stóriðja þeirra stik-
ar nú stórum í hinum ónumdu
sovézku Asíulöndum og breyt-
ir sem óðast efnahagslegu
yfirbragði þéirra. Frá sögu-
legu sjónarmiði mun það
verða afdrifaríkast, er þeim
tekst að iðnvæða þessi Asíu-
lönd og koma þeim til þess
þroska í tækni og vélamenn-
ingu, sem til þessa hefur ver-
ið nær eingöngu bundinn
Evrópu og Ameríku.
hlAifelfll IIHU Útgefandi: Sameiningarflokkur alþýðu —■ Sósíalistaflokkurínn. — Ritstjórar: Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (áb) —
PIIUVWIUIIiN Fréttastjóri: Jón Bjarnason. — Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarni Benediktsson, Guðmundur Vigfússon, Ivar H. Jónsson,
Magnús Torfi ölafsson. — Auglýslngastjóri: Jónstclnn Haraldsson. — Ritstjóm, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: Skólavörðu-
19- —- Simi: 7500 (3 1inur). — JLakriftarvérð kr. 20 * mán. I Rvík og nágronni: kr. 17 anaai’s staðar. — Lausasöluvárð kr. 1. — Prentamiðja Þjóðviljans h.f.