Þjóðviljinn - 25.09.1955, Blaðsíða 5

Sunnudagur 25. september 1955 — ÞJÓÐVILJINN — (5.
Vifja yfirgefa A-bandalagið Sjóxisíminn orðiEin
Kýpurdeilan vel á vegi a5 /íðo i sundur
hernaSarkerfiS Wð MiSjarSarhaf
Natendnz geta séð hvos airnan meðan þeir
ræðast við ór fjarska
' Engu má muna ef hernaöarkerfi Vesturveldanna viS
austanvert MiðjarSarhaf á ekki að hrynja af völdum deilu
bandamannanna Breta. Grikkja og Tyrkja. um eyna Kýp-
ur. Enginn vaíi er á því aS sem stendur er þaö vilji þorra
Grikkja aS land þeirra segi sig úr A-bandalaginu og taki
upp hlutleysisstefnu.
Þennan dóm um ástandið
kveður C. L. Sulzberger, yfir-
sjon-
maður fréttaritara Nevv York
Tiines erlendis, upp í blaði sínu
síðastliðinn mánudag. Sulzberg-
er hefur dvalizt í Grikklandi
undanfarið og kynnt sér við-
brögð Grikkja við síðustu at-
burðum í Kýpurdeilunni.
Deilt um sjálfsákvörðunarrétt
Deilan snýst um það hvort
Kýpurbúar, sem verið hafa
undir brezkri stjórn síðan
Bretar hrifsuðu eyna seint á
19. öld, eiga að fá að ráða
framtíð sinni sjálfir. Fjórir
fimmtu hálfrar milljónar eyj-
arskeggja er grískumælandi en
Orð í tíma
iöiuð
' Læknir í Sydney í Ástralíu
hefur séð ástæðu til að vara
konur við hinum stóru og
þungu eyrnalokkum sem nú eru
í tízku. Hann bendir á að kon-
urnar sem bera þessi eyrna-
djásn eiga á hættu að fá
„blómkálseyru“ sem hingað til
hafa þótt einkenni atvinnu-
hnefaleikamanna.
Ef eyrnalokkarnir eru of
þungir eða klemmurnar þrýsta
of fast á eyrnasneplana getur
allt eyrað hlaupið upp og orð-
ið allt að hnefastórt. Sá sem
einu sinni hefur fengið blóm-
kálseyra losnar aldrei við það
að fullu.
70 manns fórust er
bíll með dýnamíti
rakst á lest
Sjötiu manns biðu bana og
rúmlega hundrað særðust þeg-
ar vörubifreið, hlaðin fimm lest-
um af dýnamíti, ók á járnbraut-
arlest í Mexíkó í ,gær. Gífur-
leg sprenging varð sem jókst
um állan helming þegar annar
bíll hlaðinn dýnamíti sprakk
einnig í loft upp. Öll hús í ná-
grenninu eyðilögðust.
Bréf Búlganíns
Framhald af 1. síðu.
grundvelli tillagna Vesturveld-
anna frá 1952, tillagna Bret-
lands og Frakklands um minnk-
un herafla sem ljúki með banni
við kjarnorkuvopnum og til-
lagna Sovétríkjanna úm eftirlit
með samgönguleiðum, flugvöll
um og höfnum til að hindra að
komið sé upp árásarherjum.
Zatopek varð þriðji í 10.000
m hlaupi í landskeppni Ung-
verjalands og Tékkóslóvakíu í
Búdapest í gær. Kovacs varð
fyrstur í mark, 320 metrum á
undan Zatopek, á 29.028.
einn fimmti mælir á tyrkneska
tungu. Enginn vafi er á að
mikill meirihluti er fylgjandi
sameiningu við Grikkland.
Bretar hafa hinsvegar lýst
yfir, að þeir muni aldrei veita
Kýpurbúum sjálfsákvörðunar-
rétt, vegna þess að eyjan sé
þeim nauðsynleg fyrir herstöð
í stað þeirrar sem þeir j'fir-
gáfu á Súeseiði. Hafa Bretar
fengið Tyrki til liðsinnis við
sig í málinu.
Forn fjandskapur vaknar
Þetta tiltæki Breta hefur
orðið til þess að ýfa gömul
sár 1 sambúð Grikkja og
Tyrkja, sem eru elcki aðeins
1 bandamenn í A-bandalaginu
heldur einnig í sérstöku Balk-
anbandalagi. Keyrði um þver-
bak fyrir þrem vikum, þegar
tyrkneskur múgur fór með
ránum og íkveikjum um hverfi
Grikkja í helztu borgum Tyrk-
lands.
Að sögn Sulzbergers hefur
þessi reynsla af brezku og
tyrknesku bandamönnunum
orðið til þess að „alda hlut-
leysisstefnu fer um grískt al-
menningsálit. Hundruð bréfa,
bar sem úrsagnar Grikklands
úr A-bandalaginu er krafizt,
hlaðast upp á borðum ráðherr-
anna.“
Andbrezkt bandalag?
„Sumir halda því fram að
Grikkland. eigi að vera hluti af
hlutlausu belti í Evrópu ásamt
Finnlandi, Svíþjóð, Austurríki
og Júgóslavíu. Aðrir vilja
fylgja fordæmi Títós og taka
upp „virka, friðsamlega sam-
búð“ við öll ríki. Enn aðrir
gera því skóna að hægt verði
að mynda Belgrad-Aþenu-
Kairó-öxul. Egyptum er sízt
betur við Tyrki og Breta en
Grikkjum og eru í leit að nýj-
um bandamönnum til að auka
virðingu sína meðal Araba-
þjóðanna."
Ríkisstjórnin á undanlialdi
Krafan um endurskoðun á
utanríkisstefnu Grikklands er
þegar farin að liafa áhrif á
ríkisstjómina, sem hingað til
hefur tekið þá afstöðu, að hvað
í skærist í deilunni við
Sjónsíminn, sem gerir símanotendum fært að horfast
fengnar vikingasveitir, myndu * au&u meðan þeir ræöast við um langan veg, er orðinn
verða til þess að uppúr syði &ð veruleika.
í Grikklandi. Sulzberger kemst
svo að orði, að nýjar kosning-
ar „væru hættulegar. Það er
enginn vafi á þvi að sem stend-
ur er gríska þjóðin reið, vinstri-
sinnuð, hlynnt hlutleysisstefnu
og óvinveitt bandamönnum sin-
um.“
Fyrsta sjónsímtalið átti sér hvor á annars mynd á
stað fyrir skömmu í Kaliforníu varpstjöldum.
í Bandaríkjunum. Noel Porter, |
borgarstjóri í Palo Alto, og
Elmer Robinson, borgarstjóri í
San Francisco, ræddust við í
síma um hálfs annars kílómet-
veg og horfðu jafnframt
ra
Sjá einnig sjáifa sig
sem
Breta myndi hún engin áhrlf
hafa á aðild Grikklands að A-
bandalaginu. Canellopoulos að-
stoðarforsætisráðherra hefúr
lýst yfir að úrsögn úr banda-
langinu sé nú til athugunar.
Sulzberger telur, að um enga
stefnubreytingu verði að ræða
Feneyjar eru að verðleikum frœg ferðamannaborg og
ekki er amalegt ao hafa par leiðsögumann eins og
Sonya Spazzia, sem er eitt af smástirnum í ítalska
kvikmyndaheiminum. Förunautur hennar er enskx
leikarinn Richard Todd, sem var gestur á kvikmynda-
hátíðinni í Feneyjum.
Tugir fórust, hundruð særðust
í fellibyl í Vestur-Indíum
Fjöldi manns lét lífið og mörg hundruö slösuðust og
særðust þegar fellibylur gekk yfir Vestur-Indíur á
fimmtudaginn.
Mest varð tjónið á eynni
iBarbados, sem er austust Vest-
ur-Indía og í eign Breta. Óvíst
er um manntjón, en talið að
það sé mikið, skipti jafnvel
hundruðum. Þúsundir manna
hafa misst heimili sín og tjón
á mannvirkjum er geysilegt.
Stórskemmdir urðu á sykurekr-
um, skip sukku í höfninni og
vegir lokuðust.
Mikið tjón varð einnig á eynni
í Aþenu meðan núverandi. Grenada, fyrir suðvestan Bar-
stjórn er við völd. En PapagosJ bados, einkum í bænum Gren-
forsætisráðherra er alvarlega ville, þar sem búa um 3000
veikur og geta því orðið stjórn-' manns. Þar er hvert einasta hús
arskipti eða nýjar kosningar
þegar minnst varir. Blóðsút-
hellingar á Kýpur, þar sem
í rústum.
Þessi fellibylur er sá áttundi
sem kemur upp ' á'1’ 'þessum
Bretar reiða sig nú á hrotta-j slóðum í haust. Hann stefnir
nú norður og nálgast Banda-
ríkin. Þegar hann gekk yfir
Barbados var vindhraðinn 44
metrar á sekúndu.
Argentína
Framhald aí 12. siðu.
alls konar stofnunum, héruð
um, borgum, götum, torgum,
skipum, flugvélum osfrv. sem
heitin voru í höfuðið á Peron
og konu hans Evu.
Peron er enn í fallbyssubátn-
um frá Paraguay sem er í höfn-
inni í Buenos Aires. Nú er tal-
ið sennilegast að lionum verði
leyft að fara úr landi og að
skipið fái fararleyfi til Asunci-
on, höfuðborgar Paraguay.
Porter settist niður fyrir
framan stóra töfiu í hóteiher-
bergi og tók upp símtólið og
hringdi á Robinson. Rétt fyrir
ofan símann voru tvö sjóvarps-
tjöld. Jafnskjótt og hann byrj-
aði að hringja hóf falin sjón-
varpsmyndavél að taka mynd
hans og varpa henni á annað
sjónvarpstjaldið.
Strax og Robinson tók uni
símtólið sín megin tók önnur
vél að mynda hann. Bæði mynd
hans sjálfs og andlit Porters
birtust á sjónvarpstjöldum fyr-
ir framan hann og auk þess
kom mynd hans fram á því
tjaldinu fyrir framan Porter
sem autt hafði verið til þessa.
Kærir sig ekki um að Iiorfa
á sjálfan sig
Eftir simtalið sagði Porter,
að ef hann ætti að hafa sjón-
síma heima hjá sér vildi hann
geta slökkt að vild á því tæk-
inu sem sýndi hans eigin and-
litsmynd.
Smiðir sjónsímans frá fyrir-
tækinu Kay Lab í San Diego
sögðu honum að enginn vandi
væri að koma fyrir öllum mögu
legum slökkvurum á tækinu.
Algengur eftir áratug?
Forráðamenn Kay Lab segj-
ast vona að sjónsíminn muni
verða orðinn útbreiddur í Banda
ríkjunum eftir áratug. Þeir
segjast hafa reynt hann eftir
endilangri Kyrrahafsströndinni,
2250 km leið, og hafi komið í
ljós að hægt sé að nota tækin
ótakmarkaðar vegalengdir.
Við sýnisamtal borgarstjór-
anna voru notaðar öröldur til
að flytja myndirnar á milli, en
tæknifræðingarnir sem smíðað
hafa tækið fullyrða að litlum
örðugleikum sé bundið að senda
myndirnar báðar leiðir með
símavírum á Svipaðan hátt og
tal er sent.
Hugmynd Chaplins rætist
Forráðamenn Kay Lab segj-
ast ekki búast við að selja
marga fjölskyldusjónsíma fyrst
um sinn, en þeir búast fastlega
við að mikil eftirspurn verði af
hálfu verksmiðjueigenda. Benda
þeir á að verksmiðjustjórar
geti með tæki þessu litast um
hvar í verksmiðjunni sem vera
skal með því einu að þrýsta á
hnappa, og auk þess geti þeir
birzt undirtyllum sínum án
þess að yfirgefa skrifstofuna.
Virðist þetta vera sama hug-
myndin og Chaplin setti fram
á sinn hátt í kvikmyndinni Nú-
tíminn fyrir tuttugu árum.
Kay Lab getur framleitt
sjónsíma og sett hann upp
á tveim stöðum fyrir 80.000
krónur. Hvert tæki í viðbót
kostar 40.000 krónur. .