Þjóðviljinn - 10.02.1956, Blaðsíða 3
Föstudagur 10. februar 1956 — ÞJÓÐVTLJINN — (3
Veðrið í janúar 1956
t meðalári er janúar-hitinn í
Vestmannáeyjum um frost-
mark, en lægri annarsstaftar,
2ja tít 3ja stiga fróst í inn-
sveitum, en heldur minna við
morðurströndina. Orkoman á
láglendi er að jafnaði mikil við
suðausturströndina, liátt á 2.
hundrað nun, mest rigning, en
nm 50 mm eða minni á Norð-
urlandi, snjór að mestum hluta.
Þótt meðaltölin gefi stund-
um nokkuð glögga mynd, eru
þau oft ófullnægjandi ein sam-
an og má sjá það vel á þeim
janúar, sem nú er nýliðinn. Þá
skiptust á hörkufrost og hlý-
indi, sem jöfnuðust á við með-
alhita júlímánaðar sumsstaðar
á landinu, því að hann er í
sumum útsveitum 8-10 stig.
Frostin voru þó svo miklu lang-
vinnari, að þau höfðu úrslita-
áhrif á meðalhitann. 'Einna
kaldast mun hafa verið. í inn-
sveitum, ekki síður á Suður-
Jandi en Norðurlandi, um 5-6
Stiga frost að meðaltali. Þykk-
viðrin, vindurinn og snjókoman
á Norðurlandi hafa, þótt kvim-
leið væru, dregið þar mjög úr
frostum, svo að þau urðu þar
tiltölulega vægari en hjá sunn-
anmönnum. Við ströndina var
frostið liálægt 3 stigum til
jafnaðar, eða 2 stigum kaldara
en í meðalári. Hefur því mán-
uðurinn þrátt fyrir allt orðið
óvenju kaldur, einkum á Suð-
urlandi. Eru 20 ár síðan janá
ar hefur verið svo kaldur í
Reykjayík. Hins %regar jafnast
þessi janúar ekki við nafna
sinn 1918, þegar frostið í
Reykjavik komst í 24;5 stig
kl. 6 að morgni, þ. 21., móti
17 stigum nú. Meðalhitinn í
Reykjavík var nú -3.2 stig, en
-3.8 á Akureyri. Hvar var
kaldasti staður á landinu, mun
einhver spyrja? Sennilegt er,
að það hafi verið hæstu hnjúk-
ar landsins, Öræfajökull eða
Bárðarbunga. Samkvæmt há-
loftaathugunum 1 Keflavík var
frostið í 2000 m hæð um 14
stig til jafnaðar og er það
lægra en nokkurt mánaðarmeð-
altal síðustu ára. Má gera ráð
fyrir, að á Öræfajökli hafi með
alfrostið verið minnst 14-15
stig. Vegna samgönguerfið
leika hefur lítið borizt enn af
veðurbókum frá Norðurlandi
en þar var þetta harðindamán-
uður. 'Orkomah á Akureyri
varð 100 mm, langmest snjór,
og er það um 130% umfram
meðallag. Er sennilegt, að svip-
aða sögu sé að segja frá öðrum
héruðum norðan lands. Á Vest-
fjörðum var einnig mikil úr-
koma norðan til, 123 mm á
Suðureyri, meðallag er 99. Á
Fljótsdalshéraði var úrkoman
í meira lagi, þó ekki eins og
á Akureyri. Eh um allt Suð-
urland og til Vestfjarða var
úrkoman fremur lítil, viðast
tveir þriðjungar af meðallagi,
t.d. á Fagurhólsmýri og í
Reykjavík. Mánuðurinn var
feikna snjóþungur á Norður-
landi. Hitt er annað mál, að
undramiklar leysingaT komu
um mánaðamótin, og síðustu
dagana hefur mönnum orðið
tíðræddara um þau ósköp, sem
leysingunum fylgdu, en um
snjóana. Janúají” hófst með
rosaveðrum og miklum hlákum,
sem þíddu mest af jólasnjón-
um. Um þ. 5. gekk hann svo i
norðrið og hófust þá hriðarnar
á Norðurlandi og frosthörkur
um landið allt. Linnti þeim
ekki fyrr en um 25. janúar, þá
dró til suðlægrar áttar og |
snjóa tók að leysa.
Gæftir voni góðar sunnan-
lands meðan kuldamir st.óðu,
þótt þær væru ekki notaðar, en
síðan róðrar hófust, hafa ver-
ið umhleypingar og stirðar
gæftir. Alger jarðbönn máttu
heita norðan lands,- og víðast
á Suðurlandi var þetta einnig
gjaffelldur mánuður venju
fremur.
En íslenzk vetrarveður eru
svipul, og eins og allir vita
hefur nú sunnanvindurinn snið-
ið fannafeldinn af landinu, svo
að enn er von um, að vetur-
inn verði ekki mjög harður,
þegar á heildina er litið, þótt
ég ætli engu um það að spá.
(Úr útvarpserinöi Páls Berg-þórs-
sonar, veðurfr., fiutt 7. jan. sl.)
Fallinit brautryðjandi
Ólafur Kárason
Ólafur. Kárason lézt að heim-
ili sonar síns Snekkjuvogi 23,
hinn 2. þ. m., áttræður að aldri.
Ólafur var ættaður af Kjalar-
nesi, en fluttist til Reykjavíkur
laust fyrir síðustu aldamót.
Stundaði hann verkamannavinnu
hjá ýmsum atvinnurekendum, m.
a. lengi hjá Geir gamla Zoega,
Asgeiri Sigurðssjmi, Johnson &
Kaaber og að síðustu mörg ár
hjá Olíuverzlun íslands. Hann
hætti að vinna, þrotinn að
heilsu, fyrir 12—13 árum og
naut góðrar umönnunar sonar
sins og tengdadóttur.
Ólafur Kárason var einn af
stofnendum Dagsbrúnar og á-
hugasamur félagsmaður og
fylgdist vel með félagsmálum
meðan hann hélt heilsu sinni
óskertri. Hann var heiðursfé-
lagi Dagsbrúnar og þakkar Dags-
brún honum starf hans við stofn-
un félagsins og félagsstörfin. —
Útför hans fer fram í dag frá
Fössvogskirkju og hefst kl 1.30.
115 þús. króna framlög til
slysavarna á sl. ári
Frá aðalfundi Kvennadeildar Slysavarna-
félagsins í Reykjavrk
Aðalfundur Kvennadeildar Slysavamafélags íslands í
Reykjavík var haldinn s.l. mánudag.
Fréttabréf úr Ólafsfirði
Ólafsfirði i janúar
Fréttaritari Þjóðviljans í Ól-
afsfirði hefur sent eftirfarandi
bréf, skrifað í janúar.
Sumarið var með ágætum til
heyþurrkunar og heyskapar yf-
irleitt, spretta einnig góð. Tveir
bæir komu upp súgþurrkun á
sumrinu, Auðnir og Brimnes.
Vænleiki dilka var í meðallagi,
vart meiri, þrátt fyrir ágæta.
tíð.
Vegir og ferðamenn
Nokkuð var unnið að vega-
bótum á sumrinu, sérstaklega
hjá Vermundarstöðum. Múla-
vegur sá er ntddur var fyrir,
var gerður sæmilega bílfær en
engu bætt við.
Ferðamenn fóru tii muna
meira um Ólafsfjörð en áður
hefur verið.
Afli og byggingar
Síldarsöltun var nokkni meiri
en undanfarin sumur, saltaðar
6000 tunnur á tveim söltunar-
stöðvum. — Öll síld frá sumr-
m
inmng.arópfo
STEIKPðBsl
f gaveg 30 — Siml 82209
Fjölbreytt úrval af
steinhringum
— Póstsendum —
Fóru jxir fram venjuleg aðal-
fundarstörf. Stjóm deildarinnar
var endurkosin, en hana skipa
Guðrún Jónasson formaður,
Guðrún Magnúsdóttir gjaldkeri,
Eygló Gísladóttir ritari, Gróa
Pétursdóttir varaformaður, Ást-
riður Einarsdóttir, Ingibjörg Pét-
ursdóttir, Guðrún Ólafsdóttir og
Þórhildur Ólafsdóttir.
Sigríður Pétursdóttir baðst
undan endurkosnmgu, en hún
hefur verið í stjóm deildarinnar
frá stofnun, þar af gjaldkeri i
20 ár. Var Sigriður kjörin heið-
ursfélagi deildarinnar á aðal-
fundinum og henni þakkað ötult
starf.
Kvennadeiklm lagði fram niik-
ið fé til slysavarna á árinu. Með-
al framlaga má geta 40 þús.
króna til kaupa á varahreyfli
og skrúfu í sj úkr afl u gvél i na og
35 þús. kr. til kaupa á brim-
róðrabáti ásamt öllum útbúnaði
og sjófatnaði hanða björgunar-
mönnum. Bátur þessi er stað-
settur að Ásbúðum á Skaga. Enm-
freniur vora 30 þús. krómir
veittar til björgunarskútu Norð-
urlands og 10 þús. kr. til björg-
unarsveitar SVFÍ í Reykjavik.
Samtals nema þessi framlög
deildarinnar á árinu til slysa-
varna 115 þús. krónum.
Deildin varð .25 ára 28. apríl
s.l. og minntist afmælisins á
ýmsan hátt m. á. með afmælis-
hófi, dagskrárþætti í útvarpinu
o. fl. í tilefni af afmælinu gaf
deildin út rit er nefnist Saga
S.V.F.Í. í Reykjavik. Hefur það
selst vel, en enn em eintök til
sölu í skrifstofu Slysavamafé-
lagsins Grófinni 1.
Auk aðalfundarstarfa voru
kosnar fjáröflunamefndir og 10
fulltrúar á landsþing SVFÍ í
vor.
Nýi bátur
Framhald af 12. síðu.
Smiðjan h.f. Keflavík, en Snæ-
ljós h.f. sá um raflýsingar.
í viðtali við blaðamenn í gær
kvað Bjami Einarsson skipa-
smiður kapphlaupið um véla-
stærðina í fiskibátunum komið
Út í öfgar. Með sömu vélastærð
og nú endast bátamir ekki nema
10—12 ár. Áður fyrr var mið-
að við fjögurra ha. vélaraíla á
tonn, en nú almennt 6 og
aUt upp í 10 hö. á tonn. Síðustu
3 árin heíur vélafl bátanna ver-
ið aukið um þriðjung. Megin-
vinna skipasmíðastöðva nú er
að þétta og halda ólekum bát-
um sem hristir eru í sundur
með of stórum vélum. Stafar
mikil slysahætta af þessari þró-
un. Kvað Bjami þurfa iað koma
á því skipulagi á fiskimiðunum
að allir bátar njóti þar svipaðs
réttar án tillits til vélarstærðar.
Kyrrstaða
Vramhald af 1. síðu.
frá því að sá helzti þeirra,
Hans G. Andersen, fékk m.a.
þessa niðurstöðu úr ýtarlegri
hugleiðingu um landhelgismál-
ið: „Ekki er fyrirsjáanlegt, að
árangur mundi fást á vettvangi
Sameinuðu þjóðanna“. Er því
líklegra, að ríkisstjórnin sé að
nota rétt Islendinga til fiski-
miðanna sem verzlunarvarning
í kaupmangi við Breta, þar
sem keppikefli íslenzku stjóm-
arvaldanna er að koma íslenzk-
um togarafiski aftur á fiinn
fallvalta uppboðsmarkað Breta,
þótt það kosti öfugþróun í ís-
lenzkri gjaldeyrisframleiðslu,
atvinnuleysi hjá verkafólki og
kyrrstöðu í landhelgismálinu
En yfir þetta eiga hinar ein-
feldnislegu röksemdir á þskj.
271 að breiða eins konar rósa-
blæju löghlýðni og þolinmæði.
★ ★ Friðunarsvæðið ber
að stækka
Um landhelgi eru engin al'
þjóðalög gildandi, og reglur
þær, sem hin einstöku strand
ríki tíðka í þessum efnum, eru
mjög mismunandi. Þeim fer nú
óðum fækkandi, sem ganga
skemmra en íslendingar í land-
helgismálum eða reglum um
rétt til fiskveiða undan strönd-
um landa sinna, en margar
þjóðir ganga nú miklu lengra.
Engin þjóð á þó afkomu sína
fastar tengda fiskimiðunum en
við.
Þingsályktunartillagan á þskj.
40 um stækkun friðunarsvæð-
is fyrir Vestfjörðum virðist í
engu ganga lengra en svo,
að hún samrýmist okkar þjóð-
arrétti, og sama máli gegnir
um framkomnar breytingartil-
lögur við hana á þskj. 107,
þar sem lagðar eru til hlið-
stæðar stækkanir friðunarsvæða
fyrir Austur- og Suðaustur-
Iandi. Legg ég því til, að bæði
aðaltillagan og breytingartil-
lögumar (þskj. 40 og 107)
verði samþykktar.
k
Nefndaráliti Kals fylgir á-
litsgerð Þorvalds Þórarinsson-
ar þjóðréttarfræðings um mál
ið.
inu er farin, en skreið mestöll
óseld.
Allgóður afli var á smábáta,
og atvinna betri en áður £
landi.
Fimm íbúðarhús hafa verið
í smíðum, og er ekki lokið emt.
Byrjað var á byggingu félags-
heimilis á sl. hausti og grunni
þess að mestu lokið. Á það að
vera mikið hús. — Á einum bæ,
Kálfsárkoti, var komið upp
vatnsaflsstöð til ljósa og hafa
fleiri hug á slíku.
Margt fólk fer héðan, eina
og venjulega, í atvinnuleit til
Suðurlands.
Sífelldar stórhríðar
Veturinn hefur verið vondur,
það sem af er, sérstaklega síð-
an í desemberbyrjun. Má heita
að síðan hafi verið sífelldar
stórhríðar, með vestanrokum á
milli. Illt hefur verið um alla
aðflutninga um sveitina, bæði
mjólk og annað. Þó mokað hafi
verið með ýtu hefur allt verið
orðið enn verra en áður eftir
skamman tima.
Póstferðir fló&bátsins hafa
truflazt mjög og faliið niður
vegna ótíðar.
Lítið hefur verið hægt a8
róa að undanfömu, en afli ver-
ið sæmilegur þá gefið hefur.
Verkalýðsfélagið
Hinn 22. des. var jarðsettur
hér Gunnlaugur Magnússon,
fyrrverandi formaður Verka-
lýðsfélagsins. Hann var aðeins
35 ára að aldri.
Á aðalfundi Verkalýðsfélags-
ins voru kosnir í stjóm: Gunn-
ar Björnsson, formaður; Ste-
fán Ólafsson ritari og Halldór
Kristinsson gjaldkeri.
Fylgiztmeð ,
verðlagiiiw !
Hæsta og' lægsta smásöluverð
ýmiissa vörutegunda S nokltrum
smásöluverzlunum S Reykja.vík
reyndist vera 1. þm sem hér segir
(miðað er við kg laif toverri vöru-
ifcegund, nerna annað só tekið
írarn):
Xægsfc Hæst MeðaJ
Rúgmjöl .... 2.25 2.50 2.40
Hveiti ......... 260 2.95 2.83
Haframjöl .. 3.10 4.00 3.7C
Hrísgrjón .... 4.80 6.25 5.72
Sagógrjón .... 5.00 5.85 5 32
Hrísmjöl .... 2.95 6.20 5.00
Kartöflumjöl . 4.65 4.85 4.7í*
Baunir ........ 4.50 6.70 6.05
Te % lbs. pk. . 3.40 5.00 4.64
Kako % lbs.ds. 8.30 11.30 9.71
Suðusúkkulaði 58.00 64 00 63.54
Molasykur .. 4.35 4 60 4,36
Strásykur . .. 2.80 3.50 3,45
Púðursykur .. 3 30 4.50 3.61
Kandís ........ 5.75 5,75 5.75
Rúsínnr ...... 12.00 14.60 13.44
Sveskjur 70/80 15.40 19 00 16.39
Sítrónur .... 14 25 17.70 14.73
Þvottaefni útl. 4.85 4.85 4 85
Þvottaef ni innl. 2.85 3.30 3.19
Á eftirtöldum vörum er sama
verð í öllum verzlunum:
Kaffi brennt og malað, kg. 37.40
Kaffibætir .......... kg. 18.00
Mismunur sá er fram kemur
á hæsta og lægsta smásöluverði
getur m.a. skapazt vegna teg-
undamismunar og mismunandi
ínnkaupa. — Skrifstofan mun ekki
gefa upplýsingar um nöfn ein-
eta.kra verzlana í sambandi við
framangreindar lathuganir.
y^NÍÐURSUÐU
X VÖRUR