Þjóðviljinn - 13.11.1956, Blaðsíða 5

Þriðjudagur 13. nóvember 1956 — ÞJÓÐVILJINN — (5
Arásin á Egyptaland er rothögg
fyrir Atlanzhafsbandalagið
segir Walter George öl dungadeildarmaður, fulltrúi
Eisenhowers forseta í stjórn bandalagsins
Datt dauður niður
á sigurstundinni
Eitt sæti er þegar laust á ný-
kjörnu þingi Bandaríkjanna.
Demókratanum Antonio Fern-
andez frá Nýja Mexíkó varð
nefnilega svo mikið um þegar
honum var tilkynnt að hann
hefði náð kosningu að hann
hné niður og var þegar örend-
ur. Banamein hans var heiia-
blóðfall.
Hemaðaraðgeiðir Bretlands og Frakklands gegn
Egypfalandi kaía greitt A-bandalaginu „rothögg",
segir Walter George, forseti utanríkismálanefndar
öldungadeildar Bandaríkjaþings.
George viðhafði þessi um-
xnæli í yfirlýsingu sem hann
jgaf út í Washington um fyrri
helgi.
Formennskan í utanríkis-
málanefndinni veitir George
svo mikil áhrif á utanríkis-
Stefnu Bandaríkjanna að hann
er talinn eiga sízt.minna undir
sér en Dúlles utanríkisráðherra.
Þegar .nýkjörið þing kemur
saman í Washington í janúar
lætur George af þingmennsku
og verður persónulegur full-
trúi Eisenhowers forseta í yfir-
stjóm A-bandaiagsins í París.
Samræming búin að vera
Ummæli George benda til að
hann álíti að árás A-bandalags-
rikjanna tveggja á Egyptaland
og aðdragandi hennar.hafi rið-
ið að fullu tillögum Banda-
ríkjastjórnar um að víkka
starfssvið bandalagsins. Á
öndverðu þessu .ári lagði Dulles
til á ráðherrafundi bandalags-
ríkjanna að þau tækju upp
stóraukna samvhmu á öllum
sviðum og samræmdu stefnu
sína í utanríkismá 1 um. Aðal-
hlutverk George í fastastjóm
bandaiagsins átti að vera að
fylgja þessum tillögum eftir.
Honum og öðrum mun þykja
þunglega horfa að það takist
eftir það sem nú hefur gerzt.
Árás Bretlands og Frakklands
er sögð hafa komið svo flatt
upp á Bandaríkjastjórn að
Eisenhower forseti missti al-
gerlega stjóm á sér þegar
fréttastofuskeyti færði honum
fyrstu fregnina af úrslitakost-
unum sem Eden og Mollet
settu Nasser. Fréttaritarar í
Washington segja að í bræði
sinni hafi Eisenliower verið
kominn á fremsta hlunn með
að skipa sjötta bgndaríska
flotanum, sem he'fst við á
austanverðu Miðjarðarhafi, að
leggja til atlögu gegn árásar-
stöðvum Breta og Frakka á
Kýpur.
Hvemig sem því er farið er
fullvíst, að stjórnir Bretlands
og Frakklands fóm á bakvið
Bandaríkjastjóm með undir-
búning árásarinnar á Egypta-
land. Því síður fengu stjómir
hinna smærri A-bandalagsríkja
að vita hvað til stóð.
Breytt viðhorf í Washington.
Framkoma Bretlands og
Frakklands í þessu máli hefur
gefið tilhneigingu ýmissa á-
hrifamikilla embættismanna og
þingmanna í Washington til að
taka til endurskoðunar alla
LiS SÞ leggur af stað til Egyptalands
utanríkisstefnu Bandaríkjanna
byr nndir báða vængi.
„Undanfarið hefur það haft
töluverðan byr meðal hátt-
Walter George
settra manna í stjórninni í
Washington að endurskoða
beri niður í gmnn skuldbind-
ingar Bandarikjanna érlendis
og starfsaðferðir í utanríkis-
málum,“ segir James Reston,
aðalfréttaritari New York
Times í Washington, í blaði
sínu 2. nóv. „Þau rök hafa
verið borin fram, að eftir
langa einangrunarhefð og síð-
an einnar kynslóðar alþjóða-
hyggju sé tími til kominn að
endurskoða málið niður í kjöl-
inn og velja úr hvora tímabili
um sig stefnumál og starfs-
aðferðir sem bezt þykja henta.
I London og París hafa menn
jafnan kviðið því, hvað af
slíkri endurskoðun myndi hljót-
ast, en nú hafa ríkisstjórnirn-
ar þar svo gott sem tryggt
það með aðförum sinum í
Egyptalandi að hún verður
gerð.“
Einangru narsi nna r lifna við.
Ennfremur segir Reston:
„Með því að ganga í berhögg
við Bandaríkjastjórn og ráð-
ast á Egyptaland hafa Bret-
land og Frakkland ýtt undir
það sem stjómir þeirra óttast
mest: vöxt og viðgang ein-
angmnarstefnu í Bandarikjun-
um.
Frá sjónarmiði einangrunar-
sinna hefðu Bretland og Frakk-
land ekki getað lagt út í þetta
Framhald á 11. síðu
Það hefur vakið niikla at-
hygli, að þeir tveir flokksbræð-
ur Eisenhowers, sem forsetinn
lagði sig mest fram að styðja
til sigurs, féllu báðir. I Oregon
var Wayne Morse endurkjör-
inn, en liann sagði sig úr Repú-
blikanaflokknum og gekk í lið
með deniókrötuin til að mót-
mæla stjórnarstefnu Eisenhow-
ers. Gegn honum var í fram-
boði Dougias McKay, sem fyr-
ir bænarstað Eisenhowers lét
af embætti innanrlkisráðherra
í ríkisstjórninni og bauð sig
fram gegn Morse. í nágranna-
fylkinu Washington var demó-
kratinn Warren Magnuson
einnig endurkjörinn, en Arthur
Langlie, sem lét af fylkis-
stjóraémbættinu fyrir áeggjan
Eisenhowers til að reyna að.
fella Magnuson, beið ósigur.
1 Idaho sigraði ungur demó-
krati fráfarandi öldungardeild-
armann, afturhaldssaman repú-
blikana, og í New York vann
frjálslyndur repúblikani, Jaeob
Javits, öldungardeildarsæti sem
demókrati hafði haft. I fram-
boði gegn Javits var Robert
Wagner, borgarstjóri í New
York.
Vesturþýzka hervæðingin
skorin niður um Sielming
M
I hœsfa lagi 120.000 menn verðo undir
vopnum i lok nœsfa árs í sfaB 230.000
Ríkisstjórn Vestur-Þýzkalands tilkynnti á mið-
vikudaginn að hún hefði ákveðið að draga stórlega
úr fyrirhugaðri hervæðingu þar í landi.
Framhald af 12. síðu.
Norðurlandamemi fyrstir
Það verða hermenn frá Dan-
mörku og Noregi sem fyrstir
verða fluttir til Egyptalands.
Komu þeir til Neapel fyrir
helgina. í dag veður haldið á-
fram liðsflutningum frá Dan-
mörku og lið fiá Kólumbíu,
Indlaiidi, Kanada og Svíþjóð er
væntanlegt.
Svissneskar flugvélar eiga að
flytja liðið frá ítalíu til
Egyptalands. Enn hefur ekki
verið látið uppi hvar þær lenda
né hvar fyrstu syeitirnar verða
látnar taka sér stöðu.
Malda í móinn
Bretar og Frakkar og stuðn-
ingsmenn þeirra balda áfram að
malda í móinn yfir að sveitir
úr innrásarherjum Bretlands og
Frakkiands skuii ekki fá að
setjast að í Egyptalandi sem
hluti af liði SÞ,
Brezka stjórnin birti í gær
tilkynningu um vopn sem hún
telur að Egyptar hafi fengið
frá Sovétríkjunum undanfarið.
Metur hún þau á 100 miiljónir
sterlingspunda og nefnir til 100
orustuflugvélar, 100 skriðdreka,
50 sprengjuflugvélar, tvo tund-
ui'spilla og ýmislegt fleira. Þá
segir • hún að um 1000 tækni-
sérfræðingar frá Sovétríkjunum
hafi verið sendir til Egypta-
lands. Tilgangurinn með þess-
ari greinargerð er auðsjáaxxlega
að reyna að koma egypzku
stjórninni út úr húsi hjá
Bandaríkjastjói’n og öðrum and-
kommúnistiskum ríkisstjórnum.
Þjóðhöfðingjafundur
Forsetur Líbanons og Sýr-
lands og konungax’ Iraks, Jórd-
ans og Saudi Arabíu komu í
gær saman á fund í BeLrut,
höfuðborg Líbanons, til að
ræða sameiginlegar ráðstafanir
Arabaríkjanna til stuðnings við
Egypta. Búizt er við að full-
trúar frá Jemen, Libyu og ef
til vill Súdan bætist í hópinn.
Sjálfboðaliðar
Sendihei'ra Egyptalands í
Moskva sagði fréttamönnum í
gær, að um 50.000 sovétborg-
arar hefðu snúið sér til sendi-
ráðsins og boðizt til að gerast
sjálfboðaliðar í baráttu Egypta
við innrásarhei’ina. Frá Jak-
arta berast þær fregnir að tug-
ir þúsxmda Indónesíumanna hafi
boðið Egyptum liðsinni.
Á fundi með fréttamönnum í
Bonn birti Franz Josef Strauss
landvarnaráðherra nýja hervæð-
ingaráætlun, sem samþykkt hef-
ur verið í ríkisstjórninni.
NATO-áætlúnin úr sögunni
Þar með er úr sögunni fyrri á-
ætlun, sem Theodor Blank fyrr-
verandi landvarnaróðherra hafði
samið í samráði við yfirher-
stjórn A-bandalagsins. Þar v.ar
gert ráð fyrir að komið yrði á
fót hálfrar milljónar manna her
í Vestur-Þýzkalandi hið allra
fyrsta.
Þegar til kom að framkvæma
áætlun Blanks reyndist andstaða
gegn henni meðal almennings svo
mögnuð að Adenauer forsætis-
ráðherra sá sér ekki annað fært
en að stytta fyrirhugaða her-
skyldu úr 18 mánuðum í eitt ár
og víkja Blank úr embætti.
Strauss var síðan falið að fram-
kvæma hervæðingu á þann hátt
að hún skaði sem minnst kjör-
fylgi kaþólska flokksins, flokks
Adenauers, í sambandsþings-
kosningunum á næsta ári.
Vantar fjórðung
Samkvæmt áætlun Blanks og
Nato-hershöfðingjanna áttu
96.000 menn að vera undir vopn-
Franz Josef Strauss
um í Vestur-Þýzkalandi um
næstu áramót. Strauss skýrði frá
því á miðvikudaginn, að komið
hefði í ljós að engin leið væri
að standa við þessi fyrirheit.
20.000 til 25.000 á að tölunni
yrði náð.
Endurskoðun á hervæðingará-
ætlaninni hefur í för með sér,
að í árslok 1957 verða ekki uema
120.000 menn undir vopnum í
Vestur-Þýzkalandi i stað 230.000'
sem yfirherst.jórn A-bandalagsin»
hafði verið lofað.
S
„Gæði cn ekki magn“
Strauss sagði fréttamönnum,
að hervæðingaráætlunin hefði
verið endurskoðuð með það íyrir
augum að lóta gæði ganga íyrir
magni. Sömuleiðis hefði breyting
verið nauðsynleg sökum „tækni-
legs endurmats11 á hernaðarað-
stöðunni á yfirstandandi tíma.
í árslok 1957 verða að sögn
ráðherrans þrjár brynvagnaher-
deildir, tvær skriðdrekaherdeild-
ir, ein alpasveit og ein fallhlífa-
sveit undir vopnum í Vestur-
Þýzkalandi.
Það hefur vakið mikla athygli
að vesturþýzka stjórnin birti á-
kvörðunina um ad skera liervæð-
inguna niður uni helming eftir
að til vopnaviðskipta koin i Eg-
yptalandi og Ungverjalandi.
Þykir það benda til að þrátt fyr^
ir þá atburði álíti liúu líkur á
stórstyrjöld sízt meiri en áður.