Þjóðviljinn - 29.11.1956, Qupperneq 5

Fimmtudagi.tr 29. nóvember 1956 — ÞJÓÐVILJINN — (5
AuSugar olíulindir finnasf
orðrómur um ú árás sé undirbúln
frak hefur i hófunum, sœnskur blaSamaSur á
Kýpur skýrir frá brezkum liSssamdrœffi
Frá Bagdad og’ London er haldið' uppi látlausu tauga-
Stríöi gegn Sýrlandi þessa dagana. Fréttamenn í löndun-
um viö Miöjarðarhafsbotn skýra frá að þar gangi sögur
um aö Bretar hyggist hefna þess í Sýrlandi sem hallað-
ist viö Súezskurö.
I síðustu viku tóku að streyma
frá opinberum og hálfopinberum
aðilum í London tilkynningar
um að sovézkir hernaðarsérfræð-
ingar væru að störfum í Sýrlandi
og þangað hefðu borizt vopna-
sendingar frá Sovétríkjunum.
Samtímis tók Nuri Said, hinn
brezksinnaði forsætisráðherra Ir-
aks, að hafa í beinum hótunum
við Sýrlendinga. Lýsti hann því
yfir, að ef sýrlenzka stjórnin
breytti ekki um afstöðu gagnvart
Irakyteldi stjórnina í Bagdad sér
írjáfst að grípa til sinna réða.
Oliuleiðslurnar
Um Býriand liggja miklar olíu-
leiðslur frá olíulindum Bi'eta í
Irak til hafna við Miðjarðarhaf.
Þegar Bretar og Frakkar réð-
ust á Egypta sprengdu Sýriend-
ingar dælustöðvarnar á leiðslun-
um í loft upp og stöðvuðust þar
með olíuflutningar frá Irak til
Bretlands. Brezka stjórnin hafði
reitt sig á að olíuflutningar frá
Irak myndu halda áfram hindr-
unarlaust um olíuleiðslurnar,
þótt Súezskurðurinn lokaðist.
Stjómin í Irak hefur jafnan
verið háð Bretum og gengið er-
fnda þeirra í hópi arabaríkjanna.
Hún ein þeirra ríkja hefur gerzt
aðili að Bagdadbandalaginu, sem
brezka stjórnin kom á laggirnar
að áeggjan Bandaríkjamanna. Ir-
aksstjóm hefur verið hálfvolg
í stuðningi sínum við Egypta, því
að það er draumur hennar að ná
r
Leyniútvarpsstöð, sem kall-
ar sig Frelsisútvarp Skotlands,
er tekin til starfa á Bretlands-
eyjum. í fyrsta skipti heyrðist
i stöðinni á laugardagskvöld-
ið. Hlustendur sem hlýddu á
kvöldfréttir brezka ríkisút-
varpsins vissu ekki hvaðan
á sig stóð veðrið þegar allt i
einu glumdi við skozkt her-
göngulag leikið af sekkjapípu-
hljómsveit. Þulur tók síðan
til máls og skýrði frá þvi að
þar sem bæði íhaldsmenn og
Verkamannaflokkurinn hefðu
svikið málstað Skota myndi
Þjóðemissinnaflokkurinn, sem
krefst algers sjálfstæðis Skot-
landi til handa, bjóða fram
i öllum kjördæmum Skot-
lands, 71 talsins, við næstu
þingkosningar. Frelsisútvarp-
ið væri sett á stofn vegna
þess að stóru flokkamir hefðu
gert samsæri um að vama
smáflokkum máls í rikisút-
varpinu. Þulurinn lauk máli
sínu með því að boða að
frelsisstöðin myndi brátt láta
aftur til sín heyra.
úr þeirra höndum forustu -f-yrir
araþarikjunum. Vegna almenn-
ingsálitsins i Irak sá hún sér
þó ekki annað fært en að lýsa
yfir stuðningi við Egypta í orði
kveðnu.
Hinsvegar hafði hún siður en
svo í hyggju að taka fyrir olíu-
flutninga til Breta þrátt fyrir
árás þeirra á egypzku bræðra-
þjóðina. Þá tóku Sýriendingar
fram fyrir hendur Nuri Said og
sprengdu dælustöðyarnar, Er
Iraksstjóm ævareið því tiltæki,
þvi að megnið af tekjum ríkis-
sjóðs Iraks var afgjald af olí-
unni sem um þær rann.
Stefnubreyting
í Jórdan
Annað seni ergir Iraksstjórn
er að Jórdan, sem til skamms
tíma var brezk hjálenda i nán-
um tengslum við Irak, hefur á
yfirstandandi ári hallað sér æ
fastar að Egyptalandi og Sýr-
landi. Er nú s\’o komið að í
Amman, höfuðborg Jórdans, er
komin til valda rikisstjórn, sem
hefur lýst yfir að hún muni
segja uþp hernaðarbandalaginu
við Bretland og vísa brezku her-
liði úr landi, en það hefur haft
stöðvar í Jórdan óslitið siðan í
heimsstyrjöldinni fyrri.
Tvær tlugur
í einu höggi
Sýrlenzka stjórnin hefur til-
kynnt, að hún muni ekki leyfa
að viðgerð sé hafin á dælustöðv-
unum á olíuleiðslunum fyrr en
herir Breta, Frakka og ísraels-
manna séu alfamir úr Egypta-
landi. Bretar og Iraksstjórn
krefjast þess hinsvegar, að við-
gerð hefjíst þegar í stað. Eina
leiðin til að fá því framgengt
eins og stendur væri að her-
nema Sýrland.
Annað sem freistar þessara
ríkja til að ráðast á Sýrland er
að þá hefðu herir þeirra í hendi
sér að skipa málum í Jórdan að
eigin geðþótta sökum legu lands-
ins.
„Eitthvað líggur í loftinu"
Bretar treysta sér þó ekki til
að leggja í ný ævintýri við
Miðjarðarhafsbotn að sinni nema
fá til þess stuðning eða að
mifnnsta kosti þegjandi sam-
þykki Bandarikjastjórnar. Það
er markmiðið með fregnunum
frá London um að verið sé
að gera Sýrland að sovézkri her-
stöð. Einnig hefur sendiherra
Iraks i Washington farið þess á
leit að stjóm sín fái bandarísk
vopn, þar á meðal þrýstilofts-
flugvélar til að verjast ógnun frá
Sýrlandi.
Fróðir menn segja að i her
Sýrlands séu um 30.000 menn, illa
búnir vopnum og lélega æfðir, en
Irak hafi undir vopnum 80.000
menn búna nýjustu brezkum og
bandarískum vopnum; og þjálf-
aða af Bretum.
Fréttáritara sænska blaðsins
Dagens Nyheter, útbreiddasta
dagblaðs. Svíþjóðar, á Kýpur,
farast svo orð í skeyti um síð-
ustu helgi:
„Brezkii' liðsforingjar, sem öll-
um hnútum eru kunr.ugir, skýra
mér frá. því að fallhlífasveitir,
sem fluttar eru hingað frá Port
Said, séu ekki sendar í leyfi,
lieldur fái þær viku erfiða þjálf-
un, sem. miðuð sé við að þeim
verði beitt ef til frekari aðgerða
skyldi ikoma. Eini staðurinn þar
sem hugsanlegt er að slíkar að-
gerðir geti átt sér stað pr Sýr-
land. . . .
Hér. í herstöðinni á Kýpur lá
það í loftinu í kvöld að eitthvað
myndi gerast áður en langt um
líður — og líklega i Sýrlandi".
Heimkynni
timburmanna
í hlustunum
Timburmemm-nir alræmdu,
sem ásækja menn daginn eftir að
þeiy hafa fengið sér lieldur ó-
tæpilega. neðan í því, hafa aðset-
ur í hlustumun, segir sænski
læknisfræðidósentinn Leonard
Goldberg. Á bindindisþingi i
Lundi skýrði Goldberg frá að sér
hefði tekizt að liafa upp á heim-
kynni timburmannanna. Hann
kvað þá stafa af áverkum i
hlustunum.
Nú ætlar Goldberg að leggja
allt kapp á að finna lyf við timb-
urinönnum, svo að þeir sem fyr-
ir þeim verða falli síður í þá
freistni að halda áfram að
drekka til að deyfa vanlíðanina.
Efimig skýrði Goldberg frá
því, að rannsóknir sýndu betur
og betur hvílíkur háski yæri að
aka bil undir áhrifum áfengis.
Næstum hve smár áfengis-
skammtur sem væri deyfði sjón-
ina, svo að bílstjórinn ætti erf-
iðara. með að gi-eina dauft Iýsta
hluti og blindaðist lengnr en
ella af björtu Ijósi.
Auðugiístu olíulindir sem vitað er um í Kína fundnsf
fyrir skömmu á stað sem heítir Karamoi í fylkinu Sing-
kiang í norðvesturliorni Kínaveldis. Tuttu'gu reynslubór-
ánir hafa gefið hver annarri betri raun og' nú telja jarð-
frœðingar að olhisvceðiö sé að minnsta kosti 100 kílá-
meira langt. Unnið er að pví af kappi að reisa olíuborg
frá grunni parna inni í auðnum Mið-Asíu. Á myndinni
sjást starfsmenn viö reynsluborun speglast í hráolíu-
tjörn.
Kommúnistar taka
forustuna í Alsír
Leiðtogar kommúnista í Alsír eru í þann veginn að
ná algerlega í sínar hendur forustunni í sjálfstæðisbar*
áttunni gegn Frökkum, segir fréttaritari United Press
í Algeirsborg.
Hann segir. að frá því frönsku
herstjórninni tókst. að handsama
flesta hina borgaraiegu þjóðern-
issinna, sem stjórnuðu skæru-
hernaði Alsírbúa gegn Frökkum,
hafi kommúnistar að mestu tek-
ið við hlutverki hinna handteknu
foringja.
Sviknir í griðum
í haust, þegar fimm æðstu for-
Vill alls ekki TCra
borgari í glæporíki
Prófessor Haiáane ákveður að yíirgsfa
England og fara til indlands
Prófessor J.B.S. Haldane, einn af fremstu vísinda-
mönnum Bretlands, hefur ákveöiö að fara af landi burt
til að mótmæla árásinni á Egyptaland.
Haldane segist ekki geiaHarm hefur sagt lausri próf-
verið búsettur í ríki sem gerzt
hafi sekt um aðra eins viður-
styggð og múgmorðin í eg-
ypzku horginni Port Said.
Bretland er að dómi Haldan-
es „glæparíki, sem yfirgnæfandi
meirihluti mannkynsins liefur
fundið sekt um árásarstyrjöld.“
ingjar sjálfstæðishreyfingarinnaC
í Alsír voru á leið frá Marokkó
til Túnis í flugvél, náðu Frakkar,
þeim á sitt vald með brögðum,
Mollet, forsætisráðherra Frakk*
lands, hafði heitið Marokkóso -
dáni því að Alsírmennirnir
skyldu fá að fara óárejttir til
Túnis að sitja þar fund um frið-
arskilmála í Alsir með soldáni
og Bourguiba, forsætisráðherra
Túnis. Þetta ioforð var svikið,
franska herstjórnin neyddi flug-
vél Alsirbúanna til að lenda í
Algeirsborg og tók þá alla hönci-
um.
Griðrof Frakka vöktu mikia
reiði í Túnis og Marokkó og hef-
ur mátt heita stjórnmálasan',-
bandslaust milli þeirra og Frakk-
lands.síðan.
Meira frelsi
, Jíaldane segir að dómur sam-
vizku sinnar sé samhljóða dómi
almenningsálitsins í heiminum.
essorsstöðunni í líffræði sem
hann hefur gegnt við háskól-
ann í London og vonast til að
flytja búferlum til Indlands
með vorinu.
Fyrir skömmu dvaldi próf-
essor Haldane í Indlandi. Hann
sagði eftir veruna þar, að
hann hefði komizt að raun um
að miklu meira frjálsræði ríki
í Indlandi en Bretlandi, eink-
um sé mikill munur á skoðana-
frelsi í ríkjunum.
missti
;operai? 1
i
mmn 1
í slysi
Tíu listamenn úr Pekingóper-
unni kinversku voru meðal 23
sem fórust þegar tékkóslóvðsk
flugvél fórst skömmu eftir flug-
tak á flugvellinum i Zúrich í
Sviss. Kínverjarnir voru á heirr.*
leið úr sýningarferð um Suður-
Ameriku. Þjóðviljanum ér ekkii
kunnugt um, hvort þarna er urat
að ræða flokkinn sem sýndi í
Þjóðleikhúsinu hér i fyrra.