Þjóðviljinn - 01.02.1957, Blaðsíða 3

Föstudagur 1. febrúar 1957 — ÞJÓÐVILJINN — (3
Ágætur hátíðafundur Hlífar
Félaginu bárust ýmsar góSar g)afir
og fjöldi árnaðaróska
Á sama tíma og ýmis félög afboöuðu í útvai'pinu í
fyrrakvöld fundi og samkomur, vegna hríðar og ófærðar,
tilkynnti Hlíf í Hafnarfirði að hátíöarfundur hálfrar
aldar afmælis félagsins yrði haldinn.
Á hátíöafundi þessum voru stofnendur félagsins, þeir
sem enn eru á lífi og núverandi formaður félagsins,
aæmdir guljmerki þess. Hlíf barst fjöldi heillaskeyta og
nokkxar góðar gjafir.
1 iipphafi fundarins lék
Lúðrasveit Hafnarfjarðar und-
ír stjóm Alberts Klahn. For-
maður Hlífar, Hermann Guð-
mundsson, setti hátíðafundinn
með stuttri ræðu. Kvað hann
50 ár ekki langan tíma í sögu
þjóða, en samt væri Hlíf eitt af
elztu verkalýðsfélögum lands-
ins.
Fóikið sem við viljxnn sér-
staklega heiðra.
Hann vék að hinni erfiðu bar-
áttu þeirra sem fyrir 50 árum
börðust samtímis við skilnings-
og sinnuleysi stéttarsystkyna
sinna og fjandskao allsráðandi
atviimurekendavalds. Það er
þettaj, fólk sem við viljum sér-
stakiega heiðra nú. Við eigum
því allt að þakka. Við eigum
þ\ í að þakka að við eigum nú
sterk verkalýðssamtök.
Þá ræddi hann þahn þátt sem
Hlíf hefur átt í flestum at-
vinnu- og framfaramálum Hafn
arfjarðar. Hann kvað Hlíf all-
oft haft orðið að heyja harða
baráttu, stundum fyrir sjálfri
tilveru félagsins, en það væri
ánægjulegt að minnast þess að
Hlifarmenn hefðu alltaf stað-
ið saman á örlagastundum.
„Hlíf hefur alltaf hlotið það
sæmdarheiti að vera kölluð rót-
tæk. Bezta afmælisósk mín til
félagsins er að félagsmenn
heitstrengi að standa jafnvel
sanian um baráttumál sín eft-
irleiðis og þeir hafa bezt gert
hingað til“, sagði Hermann.
Guð gefi oss
máhilegt hallæri !
Giis Guðmundsson, er samið
hefur afmælisrit Hlífar, er út
var gefið á 50 ára afmælinu,
rakti nokkur atriði úr sögu fé-
lagsins, en þó engu síður hina
almennu baráttusögu íslenzkr-
ar a'iþýðu, allt frá þvi að vist-
arskylda var lögboðin með Pín-
ingsdómi 1490, þegar mektar-
bændur landsins létu lögleiða
— til að koma í veg fyrir
myndun sjávarþorpa og kaup-
staða, — að allir sem ekki væru
bændur skyldu ráða sig sem
vinnufólk, ella sæta sektum.
Stórbændavaldið sleppti ekki
þessum tökurn fyrr en í fulla
hnefana. Þetta gekk jafnvel svo
langt að snemma á 38. öld voru
sett ákvæði um að setja þá
hreppstjóra úr embætti er sek-
ir reyndust um að framfylgja
vistarskylduákvæðinu slælega.
Og maður einn var á þessum
árum hýddur inn í vinnu-
memiskuna og börn hans 2 sett
á sveit.
M.a. las Gils upp kafla úr
bréfi frá klerki einum og mekt-
arbónda, nokkni fyrir aldamót-
in, þar sem hann segir á þessa
leið:
„örðugur finnst mér bú-
skapurinn verða. Mikið staf-
ajr það af vinnuíólkseklu og
ræktarleysi og hirðuleysi
hjúa, sem hér er orðið yfir-
gnæfandi. Kaupgjald flýgur
líka upp með ái-i hverju, og
ég sé ekki hvernig maður
fundinum, en bíllinn bilaði við
Grafarholt og komst hann því
ekki á fundinn. Ólafur Þ.
Kristjánsson skólastjóri hljóp í
skarðið og las gamalt afmælis-
kvæði Hlífar eftir sr. Sigurð
Einarsson,
Aðstaðan fyrr og nú.
Hannibal Valdimarsson, for-
seti Alþýðusambandsins flutti
næst stutta ræðu. Hann ræddi
um það atriði að margir voru á
stofnfundi Hlífar en aðeins 40

Þeir
fluttu
Hlíf
árnaðar-
óskir
Kristján Jóns- Mágnús Guöjóns- Bergþór Alberts-
son son son
að alþýðufólk á Islandi stæði
svo vel saman sem því bæri og
þörf væri á.
Hannibal færði Hlíf fagra
blómakörfu frá Alþýðusam-
bandinu.
Stefán Gunnlaugsson bæjar-
Hermann Guðmundsson formaður Hlífar talar. —
Eins og þið sjáið var sviðið fagunega skreytt í til-
efni afmœlisins.
getur ''haldið við bú eftir
nokkur ár, éf slíku fer fram
og drottinn tekur ekki í
taumana með duglegu hall-
æri, bæði til að lækka of-
dramb hjúa' og allan ofvöxt
eyðsluseminnar.
Það er oft nærri komið að
mér að biðja í kirkjubæn-
inni: Gef oss mátulegt liall-
æri og næga di-epsótt til að
gera landhreinsun og benda
hverjum til hvað hann er.“
Brauðtryðjendur heiðraðir.
Að lokinni ræðu Gils voru
brautryðjendur Hlífar heiðrað-
ir. Fonnaður fól Hanniba!
Valdimarssyni, forsetá Alþýðu-
sambandsins, að framkvæma þá
athöfn. Las Hannibal upp út-
drátt úr fundargerð orðunefnd-
ar félagsins um að allir stofn-
endur félagsins, sem enn eru á
lífi, og núverandi formaður
Hlífar, er verið hefur formað-
ur þess lengur en nokkur ann-
ar, skyldu sæmdir gullmerki
Hlífar.
Þessir stofnendur voru mætt-
ir á fundinum til að taka móti
gullmérkinu: Hallbjörg Þórðar-
dóttir, Borghildur Níelsdóttir,
Guðmundur Jónasson, Albert
Kristinsson og Jón B. Péturs-
son. — Tveir stofnendanna,
Bjarnasína M. Oddsdóttir og
Gunnlaugur Hildibrandsson
gátu ekki mætt á fundinum.
Söngur og lestur.
Næst söng Kristinn Hallsson
nokkur lög við undirleik Fritz
Weisshappei. Halldór Kiljan
Laxness ætlaði að lesa upp á
Haiinibal Valdi-
marsson
höfðu kjark til að gerast stofn-
endur. Hann kvaðst þekkja
þetta frá eigin reynslu á Vest-
fjörðum. Og fyrst það hefði
getað gerzt um 1930 þá hefði
slíkt ekki verið undarlegt um
aldamótin, — þegar atvinnu-
rekendur höfðu öll ráð verka-
fólksins í
hendi sér.
Engin samtök
hafa gert
meira til að
þoka þjóðfé-
laginu í rétt-
lætisátt, en
verkalýðssab-
tökin, sagði
hann. Rifjaði
hann upp þá
aðstöðu sem
verkalýðssam,-
tökin hafa nú náð. Nú hefur
það gerzt í fullkominni kyrrð,
sagði hann, að sjómenn hafa
fengið fullan orlofsrétt viður-
kenndan. Verkalýðssamtökin
hafa fengið aukna íhlutun nm
st jórn atvi nnuleysistry gginga-
sjóðs, átlu 1 en hafa nú 2, —
og þurfa að fá fleiri. Verka-
menn og engir aðrir eiga að
' ráða þeim sjóðum.
Nú hefur ríkisstjórnin heitið
1 millj. kr. íil að byrja með á
fyrsta orlofsheimili verkalýðs-
samtakanna.
Ákveðið er að kaxipa 15 nýja
togara, sem þýðir aukna at-
vinnu, meira atvinnuöryggi.
Hannibal kvað kjarna verka-
lýðssamtakanna vera að al-
þýðufólk stæði saman. Mikið
hefði áunnizt í því efni, en
margt væri enn óunnið til þess
Stefán Gunn-
laugsson
stjóri talaði næstur. Ræddi
hann einkum um þátt Hlífar
í framfaramál-
um bæjarins
og nefndi þar
sérstaklega
byggingu
verkamanna-
skýlis, kaup
gömlu bryggj-
unnar, bygg-
ingu nýju
bryggjunnar,
byggingu
verkamanna-
bústaða, stofn-
un Bæjarútgerðarinnar og
kaup Krýsuvíkur.
Skýrði hann frá því að bæj-
arstjórn hefði ákveðið að gefa
Hlíf lóð við Vesturgötu 6 und-
ir væntanlegt hús sitt.
Konur í kolavinnu.
Sigurrós Sveinsdóttir, for-
maður Verkakvennafélagsins
Framtíðin, talaði næst. Konur
voru meðal stofnenda Hlífar og
voru í félaginu nokkur ár, þar
til ákveðið var að þær stofnuðu
eigið félag og ræddi hún um
aðstoð Hlífar
við að ná
samningum og
fá verka-
kvennafélagið
viðurkennt.
Þegar ég
var ung stúlka
í Hafnarfirði,
sagði hún, ók-
um við kou-
urnar kolimi
myrkranna á
milli, þá var
siður að vinna þar til hvert
skip var afgreitt. Við ókum 3
saman kohnn á handvagni, ein
dró vagninn en hinar ýttu og
gættu þess að pokarnir dj-ttu
ekki niður.
Þá var fiskur þveginn úr
köldum sjó, sein ausið var í kör
in. — Eg býst við að ungu
stúlkunum í dag þætti þetta
skrítin vinnubrögð og ekki fyr-
ir sig.
Sameiginleg gjöf.
Þá skýrði Sigurrós frá því
að Framtíðin, Sjómannafélag
Hafnarfjarðar og Iðju félags
verksmiðjufólks hefðu ákveðið
að færa Hlíf vandað skrifborð
að gjöf, og afhentu formenn
félaganna gjöfina.
Kveðja bræðrafélagsins.
Hannes Stephensen, formað-
ur Dagsbrúnar flutti Hlíf
kveðjur og
árnaðaróskir
Dagsbrúnar.
Kvað hann
þessi bræðra-
félög hafa átt
mikla og nána
samvinnu sl.
50 ár, og þann
tíma sem hann
hefði mesta
reynslu af
þeirri sam-
vinnu hefði
Hannes Stephen-
sen
Sigurrós Sveins-
dóttir
hún ætíð verið hin tryggasta,
og ætíð ríkt einn hugur um
sameiginlegar ákvarðanir.
Tilkynnti hann að Dagsbrún
hefði ákveðið að gefa Hlíf seg-
ulbandsupptökutæki.
Árnaðaróskir.
Kristján Jónsson, formaður
Sjómannafélags Hafnarfjarðar,
Magnús Guðjónsson, formaður
Iðju, félags verksmiðjufólks og
Bergþór Albertsson fulltrúi
leigubílstjórafélagsins Neista
fluttu Hlíf því næst beztu af-
mælisóskir. Enginn var mættur
frá Félagi vörubílaeigenda í
Hafnarfirði (en vörubílstjórar
voru árum saman deild í Hlíf),
en það sendi bréf með tilkynn-
ingu um 1000 kr. gjöf í styrkt-
arsjóð Hlífar.
Luðrasveit Hafnarfjarðar lék
milli dagskráratriða, m.a. al-
þjóðasöng verkalýðsins. Að síð-
ustu sleit Hermann Guðmunds-
son formaður Hlífar hátíða-
fundinum með stuttu hvatn-
ingarávarpi.
MUNIÐ
■
j Kaííísöluna í Haínar-
stræti 16.
KH»KI