Þjóðviljinn - 01.03.1957, Page 5

Föstudagur 1. marz 1957 — ÞJÓÐVILJINN — (5
Oliuhringar ráða stefnu USA
[iðjarðarhaðs
Dulles lofaSi nalþ]ó3legrí ihlutun'1 til
að hindra þjóSnýtingu oHulinda
Bandarískir öldungadeildarménn hafa krafizt að rann-
sökuð verði ótilhlyðileg áhrif olíuhringanna á stefnu
Bandaríkjastjórnar í málum landanna fyrir botni MiÖ-
jarðarhafs.
Öldungadeildarmennirnir eru þjóðnýtti Súesskurðinn, vöktu
Joseph O’Mahoney og Estes
Kefauver úr flokki demókrata.
Vita meira en þingið
O’Mahoney er formaður öld-
ungadeildarnefndar, sem rann-
sakar verðhækkanir á olíu upp
á síðkastið og olíuflutninga
bandarískra olíufélaga til Evr-
ópu.
Hann skýrði frá því í ræðu í
forustumenn olíuhringanna
mláls á því, að vel gæti til þess
komið að arabaríkin þjóðnýttu
eignir erlendra olíufélaga.
Að sögn O’Mahoneys svaraði
Dulles, að Bandaríkjastjórn
myndi telja þjóðnýtingu olíu-
linda eða olíuhreinsunarstöðva
á þessum slóðum „tilefni al-
þjóðlegrar íhlutunar".
Ekki verður séð, að Dulles
Washington fyrir nokkrum dög-! hafi látið uppi í hverju slík
um, að riefnd sín hefði fengið
í hendur skjöl sem sönnuðu, að
olíufélögin fengju greinilegri
upplýsingar um stefnu og fyrir-
íetlanir ríkisstjói-narinnar í
málum landanna fyrir botni
Miðjarðarhafs en Bandaríkja-
þing sjálft.
Leynifundur í ágúst
Þegar nefnd OMahoney tók
til starfa birti hann öllum
hélztu olíufélögunum stefnu,
þar sem þeim var skipað að
láta nefndinni í té öll skjöl og
önnur gögn, sem þau hefðu
undir höndum og veitt gætu
upplýsingar um rarinsóknarefni
nefndarinnar.
Skjölin sem nefndinni hafa
borizt bera með sér, að í ágúst
í sumar, þegar Súezmálið kom
á dagskrá, átti Dulles utan-
ríkisráðherra leynifund með
forustumönnum olíuhringamia,
sagði O’Mahoney.
Verða birt
Etann skýrði einnig frá því,
að nefndin myndi á sínum tíma
birta skjölin, sem hún hefur
féngið í hendur frá olíufélög-
unum.
„Þar má sjá að þessi fyrir-
tæki eru fróðari en Bandáríkja-
þing um stefnu okkar í lönd-
urium fyrir botni Miðjarðar-
hafs", sagði ÖMahoney. „Plögg
in sem nefndin he'fur undir
höndum sýna. að þessi stóru
olíufélög éru innstu koppar í
búri þegar um það er að ræða
að gefa rikisstjórninni ráðlegg-
ingar og fá að vita, hvað liún
ætlast fyrir á þessum slóðurn".
Dulles lofaði íhlutun
O’Mahoney skýrði einnig frá
því, að ljóst væri af skjölum
olíufélaganna að Dulles hefði á
leynifundinum heitið þvi að
meginstefnumið Bandaríkja-
stjórnar í löndunum fyrir Mið-
jarðarhafsbotni skyldi vera að
gæta hagsmuna olíufélaganna
og varðveita sérleyfi þeirra til
olíuvinnslu.
Á fundinum, sem haldinn var
rétt eftir að egypzka stjórnin
Njósnir í Svíþjóð
rir Israel
íhlutun yrði fólgin, en minna
má á fordæmið frá Guatamala
í Mið-Ameríku. Þegar ríkis-
stjórnin þar gerði sig líklega
til að þjóðnýta eignir banda-
ríska auðhringsins United Fruit
var gerð innrás í landið að
undirlagi leyniþjónustu Banda-
ríkjastjómar og ríkisstjórninni
steypt af stóli.
Olia og utanríkisstefna
1 langri ræðu í öldungadeild-
inni sagði O’Mahoney, að sam-
tök olíuln'inganna og kenning
Eisenliowers forseta um að
Bandaríkjunum beri að hlutast
til u m mál landanna fyrir botni
Miðjarðai'hafs, með hervaldi ef
þurfa þyki, séu náskyld fyrir-
bæri. „Stefnan í löndunum fyrir
Miðjarðarhafsbotni og olían
verða ekki aðskilin", sagði
hann.
Kefauver, sem var vai'afor-
setaefni demokrata í síðustu for
setakosningum, kvað það skyldu
öldungadeildarinnar að kanna
þátt olíuhringanna í að móta
utanríkisstefnu Bandaiákjanna
áður en afgreidd væri ályktun
um stuðning við stefnu Eisen-
howers í löndunum fyrir Mið-
jarðarhafsbotni.
„Mín skoðun er, að banda-
ríska þjóðin kæri sig ekki um
utanríkisstefnu, sem byggð er á
áliti alþjóðlegra oliuhringa",
sagði Kefauver.
verkfallsrétt
Miðstjórn Sósíalistiska verka-
mannaflokksins í Ungverjalandi
hefur setið á fundi og voru sam-
þykktir hennar birtar í aær. Þar
segir meðal annars, að hafnað
hafi verið kröfum um viður-
kermingu verkfallsréttar og að
verkalýðsfélögin skuli vera ó-
háð flokknum. Lýst er yfir, að
Kadar forsætisráðherra verði að-
alframkvæmdastjóri flokksins.
Fjöldahandtökur í
Alsír, Frakklandi
Franska lögieglan hélt í gær
áfram fjöldahandtiikum Serkja
Louis Armstrong
m
Loyis Armstrong
Blöndiið hljomsveit vekur reiði
hynþáttakúgara
Dynamitsprengju var í síöustu viku varpað aö húsi,
þar sem hljómsveit jassleikarans heimsfræga Louis Arm-
bæði í Aisír og Frakklandi. f.strong var aö leika.
tilkynningu frá innanrikisráðu-
neytinu í París er skýrt frá því,
að liandtökurnar hafi verið
vandlega uridirbúnar. Þær miði
að þvi að ganga milli bols og
höfuðs á leynisamtökum, sem
styðji skæruliernað sjálfstæðis-
hreyfingarinnar í Alsír.
fy
Einum starfsmanni ísraelska
sendiráðsins í Stokkhólmi hefur
verið vísað úr landi. Sænska
stjómin sakaði hann um hlut-
deild í njósnum.
Arabaríkin
Framhald af 1. síðu.
gær til fundar urri hersetu ísra-
elsmanna á egypzku landi, tók
fulltrúi fsraels fyrstur til máls.
Hann fór þess á leit að fundi
yrði frestað þangað til í dag, þá
mýndi ísraélska sendiriefndin
geta géfið yfirlýsingu um fyrir-
ætlanir sínar varðandi brott-
flutning ísraelshers. Utanríkis-
ráðherra Egyptalands, Fawsi, tók
næstur til ináls og sakaði ísra-
elsriienn um að beita öllum
brögðum til að draga málið á
langinn.
Viðræður héldu áfram ( Wash-
ington í gær milli fulltrúa ísra-
elsstjórnar og Bandarikjastjórn-
ar um brottför fsraelshers frá
Gaza og af Sínaískaga. Frétta-
menn töldu, að vænlega horfði
um samkomulag. Kvisazt hefur,
að ísraelsmenn muni fallast á
að fara af Sínaí gegn því að
siglíngaríki í Evrópu og Ameríku
lýsi yfir að þau telji Aqabaflóa
alþjóðlega siglingaleið.
Óliklegt þykir, að arabaríkin
geri sig ánægð með þessi mála-
lok. Mollet, forsætisráðherra
Frakklands, kom til New York í
gær af fundi með Eisenhower
Bandaríkjaforseta í Washington.
Hann kvaðst harðánægður með
horfurnar í löndunum fyrir botni
Miðjárðárhafs
Sloppnir úr
vist í Víti
Fimm svissneskir hella-
fræðingar skiluðu sér í gær
heilir á húfi. Þeir höfðu ver-
ið týndir í fimm sólarhringa
í svonefndum Vítishelliun.
Skýrðu þeir svo frá, að
vatnsflóð hefði lokað þá inni
í afhelli. Þeir höfðu nóg að
bíta og brenna af birgðum
sem fyrri leiðangrar höfðu
skilið eftir.
Þetta gerðist í horginni sprengjan sprakk, en spreng-
Knoxville í Tennessee, einu af j ingin vakti enga skelfingu með-
al áheyrenda.
„Þetta er allt í lagi gott
fólk, það var bara síminn“,
sagði Louis og hélt áfram að
blása.
suðurfylkjuni Bandaríkjanna.
„Það var bara síminn“
Dynamitsprengjunni var
fleygt. út úr bíl, sem ók fram-
hjá samkomuhúsi, þar sem
Armstrong og hljómsveit hans
voru að skemmta 3000 áheyr-
endum, bæði hvítum mönnum
og svertingjum.
Meters hola kom þar sem
Vilja samband vi8
Peking
Framkvæmdanefnd Sósialista-
flokks Japans hefur samþykkt
að flokkurinn beiti sér fyrir að
Japan viðurkenni kínversku al-
þýðustjómina og taki upp
stjórnmálasamband við Kína. i listamenn koma fram
Til að vernda æskulýðinn
Eftir hljómleikana sagði
hann, að sprengingin myndi
engin áhrif hafa á hljómleika-
ferð sína um suðurfylkin. 1
hljómsveit Armstrongs eru nú
þrír svertingjar og tveir hvítir
menn.
Samtök málsvara kynþátta-
misréttis í suðurfylkjum Bánda
ríkjanna hafa lýst yfir, að beitt
verði öllum ráðum til að koma
í veg fyrir að „æskulýðurinn,
verði fyrir óhollum
af að sjá þeldökka

álirifum'1
og hvíta
saman.
■
..........t
TILK7NHING
tii Kóptiwogshúa irá LemÆeióum hJ.
Þar sem okkur heíur verið veitt sérleyfi til fólksílutninga milli
Kópavogskaupstaðar og Reykjavíkur til næstu fimm ára, höldum við
sérleyfisakstri okkar áfram.
Hinsvegar hafa samningar enn ekki náðst við forráðamenn Kópa-
vogskaupstaðar um viðkomustaði.
Fyrst um sinn tökum við því aðeins farþega til og frá á viðkomu-
stöðum okkar við Hafnarfjarðarveg.
Landieiðir hJ.