Þjóðviljinn - 24.04.1957, Qupperneq 1

Miffivikudagur 24. apríl 1957 — 22. árgaugur — 92. tölublað
Hala-
stjarnan
Sjá 5. siðu.
Tilraunir með kjarnavopn
ógna heilsu mannkynsins
ASvaranir Schweitzers og Joliot-Curie
Tmboöslœknirinn Albert Schweitzer og kjarnorkufræö- |
ingurinn Frédéric Joliot-Curie vöruð’u í gær mannkynið
við hættunni sem því stafar af tilraunum með kjarn-
orkuvopn.
Ávarp frá Schweitzer var
lesið í útvarpið í Osló í gær og
einnig útvarpað í mörgum
löndum öðrum. Schweitzer, sem
dvelur í sjúkrahúsi sínu í Mið-
Afríku, kaus að koma ávarpi
sínu á framfæri, þar sem hann
tók á móti friðarverðlaunum
Nóbels fyrir tveim árum.
Önóg vitneskja
Schweitzer segir, að hvergi
nema í Japan geri almenning-
ur sér ljósa hættuna, sem
stafi af geislaverkuninni, sem
breiðist út um hnöttinn frá til-
raununum með kjamorkuvopn.
Ef menn vissu, hver hætta væri
á ferðum, myndi alþjóðlegur
sammingur um bann við slík-
ram sprengingum vera gegniim
í gildi.
Öyggjandi vitneskja
Vísindin hafa þegar aflað ó-
yggjandi vitneskju um afleið-
ingar geislunarinnar frá til-
raunasprengingunum, segir
Schweitzer. Hin geislavirku
efni, sem myndast við spreng-
ingamar, geta haldizt hættu-
lega geislavirk jafnvel svo
milljónum ára skiptir. Opinber-
MtM
l*essl ungi skíðagarpur heltir Sig-
urður Þorkelsson og á heima á
Suðurgötu 24b, Siglufirði. Hann er
aðeins 12 ára gamall en er þegar
orðinn ágætur stökkmaður. Ilann
tékk að stökkva sem undanfari í
norrænu tvikeppninni og stökk
hátt í 30 mctra. Myndin er tekin
rétt áður en hann stökk en hann
rar hvergi smeykur, þótt harm
hefði aldrei stokklð £ þessari braut
áður. Sigurður fær ekki að keppa
& Iandsmótl fyrr en haim er 15
Ara og þyklr honum súrt í broti
að þurfa að bíða svo lengi.
— Xánari frásögn um Skiðalands-
mótið er á 9. siðu.
ir aðilar, sem halda því fram
að engin hætta sé á ferðum,
vegna þess að geislunin sem
meim verða fyrir utanfrá sé
ekki enn ýkja mikii, ganga
framhjá kjarna málsins, Það ejr
geislunin iínnanfrá sem stofnar
heilsu mannkynsins í gífurlega.
hættu.
Safnasfc f einstök líffæri
Schweitzer bendir á, að eftir
kjamorkutilraunir við Bikini og
í Síberíu hafi fallið í Japan
og víðar regn, sem var svo
Schiveitzer
Joliot-Curie
geislavirkt að mönnum stafaði
hætta af að leggja sér það til
munns. Úr því að vatnið var
svona geislavirkt, segir hann,
hefur jarðvegurinn verið enn
geislavirkari. Jurtir draga í sig
Framhald á 5. súðu
Bandaríkin hafna tillögu um
stöðvun kjarnasprenginga
Kjarnorkukapphlaupinu skal haldið
áfram hvað svo sem heilsu manna liður
Bandaríkjastjóm mun hér eftir sem hingaö til hafna til-
lögum Sovétríkjanna um aö tilraunum meö kjarriorku-
vopn veröi hætt, sagöi Dulles utanríkisráðherra við frétta-
menn í Washington í gær.
Elsenhower fellst á
ofvopnun í óiöngum
Bandaríkjastjórn telur sig nú geta fallizt á samninga
um afvopnun í áföngum.
Eisenhower forseti ræddi í gær
við Stassen, fulltrúa Bandarikj-
anna í undimefnd Afvopnunar-
nefndar SÞ, sem setið hefur á
rökstólum í London undanfarið.
Að viðræðunum loknum var birt
yfirlýsing. Þar segir Eisenhower,
að Bandaríkjastjórn álíti að af-
vopnun og eftirlit með fram-
kvæmd hennar sé hægt að fram-
kvæma, beri að framkvæma og
verði að framkvæma. Þessar ráð-
stafanir séu ekki aðeins fram-
kvæmanlegar og æskilegar held-
ur óumflýjlanlegar þegar allt
komi til alls. Eftirlit þurfi síður
en svo að vera altækt þegar í
upphafi afvopnunar, heppilegra
kunni að vera að íika sig stig
af stigi.
Stefuubreyting
Fréttamenn í Washington
segja, að þessi yfirlýsing beri
með sér, að breyting hafi verið
gerð á stefnu Bandaríkjastjómar
Geislavirkt rep
feilur í Noregi
Geislavirk efni í rigningu
í Noregi hafa aukizt veru-
lega siðustu daga, segir
forstöðumaður rannsóknar-
stofnunar hersins.
Hann telur aukninguna að
nokkru stafa af óvenju mik-
illi úrkomu. Ekki sé hægt að
segja um með vissu, hvem
þátt kjamorkusprengingar í
Sovétríkjunum undanfarið
eigi í henni, en ekki sé ó-
eðlilegt að gera ráð fyrir að
hann sé töluverður.
í afvopnunarmálum. Hingað til
hafi hún haldið fast við það
sjónarmið, að altækt eftirlit yrði
að vera undanfari afvopnunar.
Afvopnunarnefndin kemur aft-
ur saman til funda í dag. Hefur
Stassen þá fengið ný fyrirmæli
frá Eisenhower, og talið er að
Sórín, fulltrúj Sovétrikjanna,
hafi einnig ’sótt ný fyrirmæli til
Moskva, þar sem hann dvaldi
um páskana.
Þegar Dulles var spurður um
tillögu sovétstjórnarinnar, um
að tilraunum með kjarnorku-
vopn verði frestað fyrst um
sinn meðan stórveldin eru að
reyna að koma sér saman um
samning sem banni þær fyrir
fullt og allt, svaraði Dulles, að
afstaða Bandaríkjastjórnar
væri sú, að hún gæti ekki lát-
ið af tilraunum með kjamorku-
vopn nema áður hefði náðst
samkomulag um allsherjar af-
vopnum. Engar horfur eru á
að slikt samkomulag muni
nást um fyrii’sjáanlega fram-
tið.
Heilsan verður að lúta í
Iægra haldi.
í þessu máli verður tvenns
að gæta, sagði Dulles. Á aðra
hönd er hættan, sem heilsu
manna stafar af geislavirkum
efnum frá kjamorkuspreng-
ingum. Á hinn bóginn er hætt-
an á að Sovétrikin komist fram
úr Bandaríkjunum í smíði
kjarnorkuvopna. Ef Bandarík-
in ætla að halda áfram að
smíða æ fullkomnari kjarn-
orkuvopn, verða þau að
sprengja tilraunasprengjur,
sagði Dulles. Eins og vísinda-
þekkingu er nú háttað telur
Bandaríkjastjórn einsýnt að
taka beri meira tillit til liætt-
unnar á að Sovétríkin nái yf-
irburðum í kjarnorkuvopmua
en hættunnar, sem heilsw
manna staiar af tilrauna-
sprengingum, bætti hann við.
Ég tel ekki að heilsu mann-
kynsins sé nein veruleg hættiti
búin af þeim tilraunum með
vetnissprengjur sem nú er i
ráði að gera, sagði Dulles enn-
fremur.
Telpa meiðist í
umferðarslysi
Það slys varð á Rauðarár-
stíg í gæmiorgun að fjögurral
ára telpa, Borghildnr Jóns-
dóttir, til heimilis að Sunmt-
hvoli við Háteigsveg, varð
fyrir jeppa og íneiddist töluvert
á höfði.
Telpan missti meðvitund og
var flutt til aðgerðar í slysa-i
varðstofuna. Hafði hún fengiði
heifahristing og skrámazt ál
höfðinu. Síðdegis í gær hafðil
lögreglan fengið þær upplýs-
ingar að meiðsli telppnnar vænil
ekki lífshættuleg.
Lögreglan kvað hátíðardag-
ana hafa verið rólega og slysar-
lausa. Að vísu hefðu orð-
ið nokkrir árekstrar, en yfir-
leitt minniháttar.
Barnadagurixm er á morgun
k sjöunda hundrað börn á heimilum Sumargjafar ]
en stöðugt verður að neita sívaxandi fjölda
Fj’rsti sumardagur — barnadagurinn — hinn árlegi
fjársöfnunardagur Sumargjafar er á morgun. Félagiö
starfrækir nú 4 dagheimili og 6 leikskóla í 8 húsum.
Ekkert nýtt barnaheimili hefur
verið byggt siðustu 5 árin, en
undanfarin ár staðið til að koma
upp nýju heimili í stað Tjarnar-
borgar — og vonir standa til
að það takist að koma heimilinu
upp í sumar. — Stöðugt vex því
sá hópur sem neita verður um
dvöl fyrir börn sín á heimilum
félagsins.
Arngrímur Kristjánsson for-
maður Sumargjafar, Jónas Jó-
steinsson varaformaður og Bogi
Sigurðsson framkvæmdastjóri
þess ræddu við blaðamenn í gær
um starfsemi félagsins og fyrir-
ætlanir.
Nýtt heimili
á að byggja
Á undanfömum
árum hefur
heimili, en ekki orðið af fram-
kvæmdum. Nú eru allar likur
til þess að heimilið verði byggt
í sumar. Teikning liggur fyrir,
lóð var fengin fyrir nokkrum ár-
um, fjárfestingarleyfi er fengið
fyrir nokkum hluta byggingar-
innar og vonir standa til að leyfi
fáist fyrir byggingunni allri svo
hægt verði að byggja húsið í
sumar.
Allur ágóði af skemmtunum,
Sólskini, Barnadagsblaðinu og
merki dagsins gengur til heimila
félagsins og þá fyrst og fremst
nú til byggingar nýja heimil-
isins í stað Tjamarborgar. f því
eiga að vera 3 dagheimilisdeild-
ir með 20 bömum hver og 40
barna tvísettur leikskóli. Nýja
heimilið á að vera búið sam
staðið til að byggja nýtt bama- kvæmt nýjustu íslenzkri og er-
lendri reynslu í starfrækslu
barnaheimila.
Skrúðgöngur
bama
Skrúðgöngur barna verða tvaer
eins og undanfarin ár og mætasl
í Lækjargötu. Fyrir þeim leikal
nú ekki tvær lúðrasveitir eina
og undanfarin ár, heldur fjórar.
Hinar tvær nýju lúðrasveitir en*
lúðrasveitir drengja úr Austur-
bænuni og Vesturbænum.
Skemmtanir fyrir böm verða §
9 stöðum í bænum, og verða Þæxj
nánar auglýstar í blöðunum ð
morgun. Sumargjöf heitir á bömi
að selja Sólskin, Bamadags-
blaðið og merki dagsins, og e»
sérstök orðsending frá Sumar-
gjöf tjl bama og foreldra á öðr*
um stað í blaðinu.
Frá barnadeginum verður SVQ
nánar sagt í blaðinu á morgUJ^