Þjóðviljinn - 13.08.1957, Page 7

Þriðjudagur 13. ágúst 1957 — ÞJÓÐVILJINN — (7
Suomi - ÞjóS og saga
Framhald af 5. síðvt.
bókmenntum en verið hef'ur.
Einn fyrsti og merkasti rit-
höfundurinn á finnska tungu
var Alexis Kivi (1834—1872).
Kunnasta verk hans er skáld-
sagan Sjö bræður. Kivi mun
«a:r óþekktur af almenningi
hér á landi. Sarna máli gegnir
um mörg helztu finnskumæl-
and’i skáld Finna, svo sem Eino
Leino (1878—1926) og V. A.
Koskennieni (.f. 1885) Þekkt-
ari eru aftur á móti sumir
samtímamenn þeirra, er á
ssensku rituðu, t.d. Bertel
Gripenberg (1878—1947). Af
rithöfundum á finnsku hafa ís-
lendingar hins vegar haft öllu
meiri kynni. Frœgastur þeirra
er nóbelsverðlaunahöfundurinn
Frans Eemil Sillanpaá (f.,1888),
sem hér er vel kunnur af
skáldsögum sínum, er þýddar
hafa verið á íslenzku, s. s.
Silju, Skapadægri o. fl. Sömu-
leiðis hafa nokkrar af sögum
Mika Waltari (f. 1908) verið
þýddar á íslenzku, en hann er
meðal kunnari núlifandi rithöf-
tuvda Ftnna, a. m. k. erlendis.
Á sviði tónlistar. og lista
Standa Finnar framarlega og
hafa á síðari öldum skapað
merkileg verk. Af tónskáldum
þeirra er Jean Sibelius (f.
1865) langfrægastur og hefur
borið hróður F.'nnlands víða
með vei'kum sínum, en Finnar
hafa átt mörg fleiri ágæt tón-
skóld, tónlistarmenn og söngv-
ara. Byggir finnsk tónllst m.iög
á þjóðlegum gi'unni ekki síður
en bókmenntirnar. Sama máli
gegnir raunar um fleiri llst-
greinar, t. d. befur einn kunn-
asti málari Finna, Axel Gallen-
Kallela (1865—1931) sótt efni
margra sinna frægustu mál-
verka tjl Kalevalaþjóðkvæð-
anna.
Fyrr á öldum, og raunar enn
-S-
vinmngar
Hæstu
í 8. fi
Á laugardaginn var dregið í
8. flokkj Háskólahappdrættisins,
um 787 vinninga að upphæð
995000 kr.
Hæsti vinningur, 100 þúsund
krónur, kom á hálfiniða nr. 1083,
en 50 þúsund kr. komu á heil-
miða nr. 225.
10 þúsund kr. nr. 2629, 6810,
21826 og 27629.
■5 þúsund krónur: nr. 4656,
7900, 30171 og 35508.
(Birt án ábyrgðar).
Arababandalagið
kærir fyrir SÞ
Framhald af 1. síðu.
búar munu ekki deyja, Þeir
munu ekki gefast upp, jafnvel
þótt Bretar vinni sigui- hernað-
arlega. Nú hefst stríð. Það er
stríð haturs, úlíúðar og hefnd-
Framhald af 8. síðu
lominn. Heitað liefur verið
tanzlaust að hinum l.veimur,
;em eru þýzkir, en nú liafa leit-
ij-menn gefið upp alla von.
Sýmingarsaia
Kápur og dragtir
fyrir hálfvirði.
Laugaveg 11 3, hæð
til hægri,
sími 15982.
í dag, hafa Finnar af!að sér
inikils frægðarorðs sakir
hreysti sinnar og hugprýði í
hernaði. Á síðari timum hafa
þeir þó ekki síður borið hróður
lands síns víða með líkains-
hreysti sinni, þótt á annan veg
sé og með friðsamlegra hætti.
Afrek íþróttamann.a þeirra
hafa skipað þeim í röð fremstu
þjóða heims á því sviðl. Elnk-
um voru það þolhlauparar
þeirra, sem um langt skeið
sköruðú fram úr öðrum. Er
þeirra frægastur Paavo Nurmi
(f. 1897), konungur hlaupar-
anna, einn mesti afreksmaður,
sem um getur í sögu frjálsí-
þróttanna. í mörgum fleiri í-
þróttagreinum hafa Finnar
skarað fram úr, svo sem í
spjótkasti, glímum, fimleikum,
skíðaíþróttinni o. s. frv.
Finnar em hámenntuð þjóð,
sem í vísindum og verklegri
menningu stendur á háu Stigi.
Fyrr á öldum lifði þjóðin mest
á landbúnaði, en á síðari tím-
um hefur iðnaðinum fleygt
fram og er hann nú orðinn
annar aðalatvinnuvegur lands-
ins. Þjóðin hefur átt við
margs konar erfiðleika að
striða, en dugnaður hennar og
atorka hefur verið frábær.
Þótt styrjaldir hafi ge;sað í
landi hennar, og hún orðið fyr-
■ir þungum búsifjum af þeiin
sökum og orðið að taka á sig
miklar efnahagslegar byrðar,
hefur hún alltaf sigrazt á erf-
iðle'kunum og haldið skuld-
bindingar sínar gagnvart öðr-
um og staðið stj-rkari eftir en
áður. Fyrir það hafa Finnar
aflað sér mikjls traust og virð-
ingar annarra þjóða.
Finnar og fslensjingar eiga
um margt svipaða sögu. Báðar
hafa þjóðirnar búið við erlenda
óþján um margra alda skeið,
en á þessari öld hafa þær end-
urheimt frelsi sitt að nýju
eftir langvinna og ósleitilega
baráttu. Báðar hafa þær tek-
ið upp vinsamleg samskiptj við
þær þjóðir, er fyrrum sátu yf-
ir hlut þeirra. I-Iefur sú stefna
gefizt vel. En framtíðarheill
þeirra, eins og alira annarra
smáþjóða, byggist fyrst. og
fremst á því, að friður haldist
í heiminum. Og hann er bezt
tryggður með því, að smáþjóð-
irnar sýni sjálfstæða stefnu
og láti ekki ánetjast stórveld-
unum ó einn eða annan hátt
eða draga sig inn í hernaðar-
bandalög, heldur Iéitist við að
bera klæði á vopnin. Þetta
hafa Finnar skiiið og mættu
í.sleridingar og aðrar smáþjóðir
talra sér dæmj þeirra til fyrir-
myndar.
Vern Sneider:

56,
„Einmitt það? Já, það er nú þaö“,
sagði Fisby. „Jæja, hvernig gengur það,
læknir?“
Læknirinn hristi höfuðið og hrukkaði
enniö. „Ég er önnum kafinn, Fisby. Mjög
önnum kafinn. Sakini útvegaði mér
verkafólk eins og þú ságöir honum, og
nú er veriö að smíöa girðingar. En veiztu
hvernig þeir piægja hérna?“
Fisby vissi lítið um þaö.
„Jú, þeir róta moldinni upp með þess-
um hlújárnum“, sagði læknirinn. „Þaö
er álíka og að plægja garðinn sinn heima
með tannstöngli. Að hugsa sér að plægja
heilan búgarð á þann hátt“.
„Það væri seinlegt“, viöurkenndi Fisby.
„Alitof seinleg’t. Fjandinn hafi það, Fis-
by, ég verð að ná mér í plóga“.
„En hvar ætlarðu aö ná í plóga? spurði
Fisby.
„Jú, ég ætla bara að búa þá til. Mér
er sagt aö það sé góður járnsmiður í
Maebaru. Hann smíðar meira að segja
sjálfur steðja handa sér. Og mér var aö
detta í hug að hann hlyti að geta smíð-
aö stykki í plóga handa okkur“.
Fisby var hikandi. „Læknir, ertu aö
ráðgera að hami flytji hingað til okk-
ar?“
„Já, auövitað“.
„Tja, læknir, ég býst vlö að þorps-
stjórinn í Maebaru verði dálítið gram-
ur ef þú tekur frá honum duglegan iön-
aðarmann. Ég myndi fara varlega".
„Þetta er allt í lagi, Fisby, sagði lækn-
irinn. „Ég kynnti mér .málið og einmitt
nú í morgun er þorpsstjórinn í Maebaru
í leiöangri til Takaesu að leita að smið-
um. Ég býst viö að við getum komiö
þessu í kring í flýtL Okkur vantar góð-
an járnsmið til að búa til þessa plóga“.
Fisbv varö aö viöurkenna aö þá vant-
aði góöan járnsmið. „En hvar ætlarðu
að fá efnið í plógana, læknir?“
Læknirinn var ekki í vandræðum með
það. „Ef ég má fá jeppann þinn lánaðan
dálitla stund á eftir, þá ætla ég aö aka
upp að brotaj árnshaugnum. Þar hlýtur
að vera eitthvað af efni sem hægt er að
nota“.
„Þú ættir að hafa meö þér fáeina tré-
ilskó til að láta í skiptum“, sagði Fisby.
Læknirinn kinkaöi koiii. „Jæja, Fisby,
mér datt í hug að við gætum þjálfað
vagnhestana upp í að draga plógana. Og
auðvitað getum við alltaf notað jeppann
ef á þarf að halda. Já, ég held nú þaö
Fisby, ég vildi helzt ljúka við liaustplæg-
inguna í þessum mánuði. Ég get enn
komið miklu í jörðina fyrir veturinn:‘.
Hann horfði með ákefðarsvip á Fisby.
„Heyi'Ö'u, get ég fengiö dálítið af fiskin-
um sem við veiðum? Skömmtunarstj 6r-
inn segir mér að það sé afgangur af
honum“.
„Já, já. En hvað ætlaröu að gera vi’ð
hann?“
„Ég ætla að skipta á honum og vatns-
ka,staníum“.
„Já, einmitt. Við Sakini í’æddum við
frú Kamakura, matreiðslukonuna, £
rnor-g'un. Vissir þú aö móðir hennar var
kínversk stúlka frá Amoy?“
Fisby hafði ekki hugmynd um það.
„En það var hún. Og móðirin lét henni
eftir margar ágætar kínverskar matar-
uppskriftir. Þú veizt .... eggjarúllur,
sætar og súrar endur og þess háttar. Og
ég ætla að kenna henni að búa til chop
suey. Já, Fisby, ég hef alltaf veriö hrif-
inn af kínverskum mat. Ef við bætum
honum á matseöilinn í cha ya, þá væií
það skemmtileg tilbreyting“.
„Jahá, svo að þú þarft vatnskastaní-
ur í kínversku réttina?"
„AXv.eg rétt, Fisby. Ég hef í hyggju að
rækta þær sjálfur, en það tekur siim
tíma. Og' fyrst í steð verðum við að
skipta viö þorpin fyrir norðan. En fru.
Kamakura heldur aö við ættum að geta
ræktað megnið af því sem við þurfum
í þessu þorpi. Þú veizt — bambusbrum,.
ætisveppi, kínverskt blómkál og baunir.
Og meðan ég man, Fisby, sagðirðu mér
ekki að þú ættir lyfjabúö heima í Banda-
ríkjunum?“
„Það er rétt, læknir. Því spyrðu?“
„Heldurðu að þú gætir látið senda
hingað dálítið af monosodium gluta-
mate?“
„Ég býst við því“.
„Olt veltir lttil þúla þungu
hla<ssi“. Þetta tuá nieð sauni
segja hér, því ei' Tarzan hefði
ckki hlerað þessi orð: „Vera
Lee, er hún ekki frá Neðri-
dal!,“ þá hefðu ekki skeð þ*4r
nrtagnríko atburðir, er -í*
liönd fam. En Tarzan hafði
heyrt þessi orð, og þau vöktu
óskipta athygli Iians, þsu-
hann var einmitt iaHklur í
Neðri-dal og uppalinn. Þegar
tjahlið var drt'gið frá á ný,
beindist' öll athygii haus að
Veru Ijee. Til að fá betur séð
hana, bað hann sessunaut
sinn um leikkúskíki að táni
og þreif haun af honum, áð-
ur eu hanu var húinn að átta
sig á bóuinui. *> Tarzan har
kíkinn að augnnum, færðlsfc
glott yfir varir hans.“ Nei,
nú triii ég ekki mínum eigiu
augum .... |vetta er engltt
önnur en lýtsluerði teiptt-
hnokkinn hún María iitia.“