Þjóðviljinn - 01.09.1957, Blaðsíða 11

Hugleiingar um iunglnausinn
Framhald a£ 7. síðu.
kynnast lífinu og afla sér
mannlegs þroska. Ég álít nefni-
lega að þeir menn hafi rett fyr-
ir sér sem halda því fram að
enginn eet; skapað lifandi bók-
menntir án náins kunningskap-
ar við lífið, hversu fullkomin
sem vinnubrögð hans kunna
að vera um form og stíl. Verk
sem eru fullkomin að formi og
stil en skortir þann mannlega
þroska sem lífið eitt veitir,
þau geta aflað höfundi sínum
viðurkenningar vissra gagnrýn-
enda, en þau geta aldrei orð-
ið lifandi bókmenntir sem nái
hjarta ven.iulegs fólks, þau
verða í hæsta lagi fögur lik.
N
-» ' ú vill sjálfsagt einhver fa
nánari skýringu á því hvað
ég eigi við þegar ég tala um
lífið og maimlegan þroska. Að
vísu mun þegar ljóst orðið að
með lifinu á ég ekki við það
líf sem lifað er á Skálanum
eða i Listamannaklúbbhum, né
heldur er ég.. trúaður á. að ung
Skáld og r:Lhöfundar i>fli sér
mikils mannlegs þroska með
því að sitja þar vjð veitinga-
borð og vera gáfaðir hver
framan í annan. Og hitt mun
einnig ljóst crðið að ég tel
vægast sagt vafasamt að menn
afli sér n.annlegs þroska með
því að sitja lon og don við
skrifborð. Það er mjög senni-
legt að með þvi geti þeir afl-
að sér listræns þroska, en varla
mannlegs þroska.
Ég á við það að ungir rit-
höfundar og skáld eigi um-
fram allt að gera sér far um
að kynnast fólkinu, þessu prýði-
lega óbreytta alþýðufólki sem
til dæmis verkar hey og vinn-
Ur v;ð fisk. og mokar mold,
kynnast þeirri menningu sem
fólgin er í hugsunarhætti
þess og hjartalagi og birtist
í starfi þess og lífsháttum,
þeirri menningu sem er og
verður undirstaða allrar menn-
ingar og þessvegna traustust
og sönnust allrar menningar. í
stuttu máli; Þegar ég taia um
lífið á ég við líf þessa fólks og
þegar ég tala um mannlegan
þroska, á ég við þroska þessa
fólks.
Ég hef satt að segja oft furð-
að mig á þvi hvað ung skáld
og ritböfundar virðast gera sér
lítið far um að kynnast þessu
fólki. Kannski er það af þvi
að þeim finnst það vera svo
ómenntað og leiðinlegt. Menn
hafa auðvitað hver s.'nn smekk.
Lg hika hinsvegar ekki við að
lýsa því yfir að ef ég ætti að
velja mér félaga (il samvistar
* á eyðiey, þá myndi ég frekar
velja þá úr hópi þessa fólks
en meðlima Listamannaklúbbs-
ins.
Hitl er þó líklegra að ungir
höfundar hiki við að verja
dýrmætum tíma sínum í að
k.vnnast: þessu fólki af ótta við
að slikt myndi tefja svo fyrir
listrænum þroska þeirra. Og
sú ályktun virðist mjög eðlileg,
eins og allt er í pottinn búið
hjá þeim. Listrænn þroski þarf
nefnilega alls ekki að vera það
sama og mannlegur þroski,
allra sizt samkvæmt þeim skiln-
ingi sem margir talsmenn
ungra. skátda virðast leggja í
íyrrnefnda hugtakið. En ef sa
skdningur er réttur að sá
mannlegi þroski sem ég álít
að fáist ekki nema við náin
kynni af lífi óbrotins alþýðu-
fólks, ef sá þroski fæst ekki
nema á kostnað listræns
þroska, má ég þá heldur biðja
um minni list og meira líf,
minni listamenn og meiri menn.
Tómiæti ungra höfunda um
líf alþýðunnar getur líka staf-
að af því að þeim finnist það
svo ófrumlegur efniviður, það
sé orðið úrelt að skrifa um
þessa „hversdagslegu karla og
kerlingar". En við slíkum
hugsunarhætti mundi ég enn
vilja taka stórt upp í mig og
segja: Ef það er orðið úreit
að skrifa um þessa ,,karla og
kerlingar“, þá er líka orðið
úrelt að semja bókmenntir á
íslandi Það er hlutverk ís-
lenzkra höfunda að semja ís-
lenzkar bókmenntir. íslenzkar
bókmenntir verða ekki samdar
nema byggt sé á íslenzkri lífs-
reynslu, íslenzkri menningu.
Hin eina sanna islenzka menn-
ing er fólgin í hjartalagi og
hugsunarhætti þessara ,,hvers-
'dagslegu . karla og kerlinga“,
lífsháttum þeirra og daglegu
starfi Þessvegna skapar eng-
inn sannar íslenzkar bókmennt-
ir án þess að þekkja þetta
folk.
(Meira).
j ódýrir kveikjarar 1
; Stormkveikjarar á að-
■ ;
eins 21 krónu.
■
:
■
BLAÐATURNINN
■ J
; Laugavegi 30 B.
I Ávaxtasafi í dósum i
■ ■
■ ■
■ ■
■ ■
■ ■
■ ■
■ . ■
Siuidlaugaturn
■ ■
• ■
■ •
við Sundlaugar.
Takið eftir
Félagslieimili ÆFR í Tjarnar-
götu 20 er opið á hvei'ju
kvöldi.
í félagshe.'milinu er gotl bóka-
safn til afnota fyrir gesti. Einn-
ig eru þar manntöfl, spil og,
ýmsar tómstundaþrautir.
Mælið ykkur mót i félags-
heimilinu og drekkið kvöldkaff-
ið þar.
ÚtbreiBiS
Þjóbviljann
Sunnudagur 1. september 1957 — ÞJÓÐVILJINN — (Tit
Vem Sneider:
ÍÉHV/S
'ACKfSmktiAHS
72.
En Fisby var ekki ánægður. Læknir-
inn hafði rétt fyrir sér — þeir rnyndu
eyöileggja veizluna fyrir hinum. Allt
kvöldið yröi fólkið að afsaka þetta, það
yrði vandræðalegt og miður sín. Allt í
einu leit hann upp. „Sakini, mér datt
nokkuð í hug. Ég á baðslopp. Hvernig
lízt þér á það?“
„Áttu hvaö?“ Sakini klóraði sér í höfð-
inu.
„Nokkurs konar kimónó. Bíddu, ég
skal sýna þér“.
Læknirinn mundi líka eftir því að
hann átti slopp og þeir fóru báðir að
róta í töskum sínum.
Sloppur Fisbys var úr bláu ullarefni,
ef til vill 1 minnsta lagi, með rauðu,
hnýttu belti og rauðum bryddingum á
kraga og uppslögum, en sloppur lækn/?-
ins var úr rauðu bómullarefni með gár-
óttu mynstri 1 sama lit.
Aðdáunin Ijómaði úr augum Sakinis.
„Ó, þetta er fallegt. Ég aldrei séð svona
tau“. Og Fisby og læknirinn brostu feg-
insamlega.
„En hvernig eigum við að nota þá?“
spurði Fisby. „Yfir einkennisbúning-
ana?“
„Nei, húsbóndi. Yfir nærfötin. Og þið
hafa kannski hvíta sokka?“ Þeir fóru
aftur að róta í farangri sínum.
„Nú ég hlaupa aftur niður í þorpið
þar sem náungarnir búa til geta“, sagði
Sakini, „og sækja handa ykkur tvenna.
Þá þið alveg tilbúnir“ .
Þegar Sakini kom aftur með ilskóna
fóru þeir í þá, og þegar myrkrið skall á,
lögðu þeir af stað niður í cha ya. En
Fisby var ekki vanur að ganga um utan
dyra í baðslopp, og hann hafði áhyggj-
ur af fótleggjunum á sér. „Hvernig er
þetta læknir?“ spurði hann. „Er hann
of stuttur?“
Læknirinn var öruggur með sjálfan
sig, enda var sloppur hans nokkrum
númerum of stór, og hann leit rannsak-
andi á hann. „Nei, nei, Fisby, það er of
mikið sagt. Hann hylur vel á þér hnén“.
Fisby var samt miður sín. En þegar
þeir slógust í förina meö hópi slopp-
klæddra manna og enginn veitti fót-
- leggjum hans sérstaka athygli, fór Fisby
að líða betur — hann naut jafnvel svalr-
ar hafgolunnar.
Það var verið að kveikja á pappírs-
ljóskerunum meðfram öllum svölunum
og um allan garðinn. Flöktandi biarm-
inn féll á lygnt vatnið í lótustjörninni;
og tehúsið sjálft var hlýlega unuliómað.
Á leiöinni mættu þeir hlæjandi fólki sem
hneigði sig diúpt og brosti glaölega, því
að'allir voru í hátíðaskapi.
Yfirþjónninn sjáifur hafði tekið aö sér
yfirumsjón með dreifingu inniskóa. Þeg-
ar þeir komu innfyrir var hann viöbúinn
og tók samstundis við tréskóm þeirra.
f anddyrinu var fjöldi manna saman-
kominn. Þeir stóðu í smáhópum og töl-
uðu saman. Og eftir hlátrinum að dæma
virtust þeir vera að segja gamansög-
ur. Margir urðu til að heilsa þeim þeg-
ar þeir komu inn. Þótt borgarstjórinn
*;
virtist gegna hlutverk gestgjafa þarnáj;
þá var það samt hinn bústni Hokkaidí?*
— brosandi og blcmlegur — sem kom t%
þeirra fyrstur og þrýsti hendur þeirra.
„Húsbónoi", sagði Sakini. „Sem for~
seti lýðræðissinnaöra karla, heilsa Hokk-
aido þér og herra lækninum. Hann er
glaður yfir að þiö geta komiö“.
Bæði Fisbý óg læknirinn fullvissuðu
Hokkaido um að þeirra væri ánægjan,
og I-Iokkaido ljömaði af gleði.
„Jæja, húibóndi“, hélt Sakini áfram.
„Hann vilja þú koma meö honum. Hann
kynna þig fýrir borgarstjóranum í litla
Kowa og Maebaru“.
Fisby varð undrandi. „Eru þeir hérna
í kvöld?“
„Já, já, húsbóndi. Við bjóða öllum.
mektarmönnum. Þeir eiga líka dálítið
sake i felum cg þeir koma með það“.
Meðan þeir eltu Hokkaido, forsetann,
gegnum mannfjöldann, hvíslaði læknir-
inn: „Heyrðu, Fisby, hcldurðu að við
gætum skotizt inn á barinn og fengið
okkur einn lítinn?“
„Ég skal komast að því, læknir“. Fisbý
sneri sér við. „Sakini, er bar hérna?“
Sakini klóraði sér í liöfðinu. „Hvað
þá, húsbóndi?“
„Ég skal útskýra það seinna“. Fisby"
leit á lækninn. „Það er víst enginn bar“(,-
En koma þeirra virtist vera upphaf
að einhverju, því að nú birtust fjölmarg- '
ir þjónar með rjúkandi tebolla á blóð-
rauðurn bökkum. Eftir fyrsta sopann
rak læknirinn upp stór augu: „Heyrðu,
þetta er ljúffengt. Hvers konar te er
þetta?“
Fisby var svo forframaöur að harrn
haföi bragðað þetta áður og hann h!6
við. „Þetta er Ginseng te, það er að
segja te með ginseng víni út í“.
Jafnvel borgarstjórarnir í litla Koza og
Maelbaru voru stórhrifnir af þessu, en
þeir höfðu ekki bragðað það fyrr. Og um
stund stóðu þeir í hóp meö bollana í
hendinni og ræddu um kosti ginseng
vínsins. Síðan óskaði borgarstjórinn í
litla Koza þeim til hamingju með tehús-
ið. Og læknirinn spurði um •jarðræktina
í litla Koza. Og allt lék í lyndi þegar
yfirþjónninn opnaði rennihurð sem lá
að einni álmunni.
Þetta var sýnilega merki iim að ná sér
í hressingu. Mannfjöldinn vék til hliðar
svo að heiðursgestirnir gætu gengiö inn
i salinn. Og Hokkaido réð ferðinni þar
sem nann gekk með þanið brjóstið á
mil’i Fisbys og læknisins.
Þegar Fisby sá matsalinn, blístraðí
hann lágt. „Heyrðu læknir“, sagði hann.
„Þetta er býsna snjallt. Veiztu hvað þau
hafa gert?“
I.æknirinn hafði ekki hugmynd um
það.
„Jú, þú kannast við rennihurðirnar
þeirra. Og þær skipta þessum sal í lítil
einkaherbergi. En þegar haldin er veizla
eru hurðirnar fjarlægðar og öll álman
verður einn salur.
Fisby varð stórhrifinn af veizlusaln-
um. Hann var langur og lágur undir
loft og gegnum opnar dyrnar báðum