Þjóðviljinn - 22.09.1957, Blaðsíða 1

Suimudagur 22. septembor 1957 — 22. árg. — 213. tölublað
H,
® e&
&
'I
andaoist í gærmorgun, 85 ára gama
Tveir Ungverjar!
Tur
<*>
Tveir af Ungverjum þeim,
sem hér hafa dvalizt að und-
anfömu eru nú farnir heim
til sín. Eru það tvær af stúlk>
um þeim sem Gunnlaugur Þórð.
arson „valdi“ í hinni frægis
ferð sinni til Vínar í fyrravet->
ur. Hafa þær af einhverjum á-
stæðum ekki unað hér á land*
og ákváðu því að hvertfa tií
Ungverjalands á nýjan leik.
Hákon sjöundi, konungnr Norðmanna, andaðist í
gærmorgun í Osló á 86. aldursári. Hann haíði
verið konungur í rúmlega hálía öid.
Hákon konungur. var fæddur
3. ágúst 1872, sonur Friðriks,
sem síðar varð konungur Dan-
merkur og Islands og bar nafn-
ið Friðrik 8. og Lovísu,, prins-
essu af Svíbjóð og Noregi.
Hann bar nafnið Karl prins.
Hann var settur til náms í fiota
Dana og kom á námsárum sín-
um m.a. til Is’ands. 1896
kvæntist hann frænku sinni. j
Maud prinsessu, dóttur Játvarð-
ar sjöunda Bretakonungs og
Alexöndru drottningar, sem var
systir Friðriks 8.
Ilákov teVnr v<ð konungdómi
Árið 1905 sögðu Norðmenn
skiiið v;ð Svía, sem þe;r höfðu
verið í kommgssambandi v:ð
síðan 1814. Mj:‘g skiptar skoð-
anir vom um bað í Nore'ri
hvort endnrre’sa skvldi hið
forna konuugdæmi eða stofna.
lýðveldi. TTvlcri^menn konung-
dærois imflu ofan á í þeim á-
tökum ov -fnru forinp'iar beirra
þess á leit. V’ð Kristián 9.,
konnnn Dnnmerkur og ís;ands.
að Knui nrins. sonarsonur hans.
tæk; v;ð konungdómi í Noregí..
Konuno'iir féllst á bo.ð, en
sjn.lfnr sntti Kori prius hað
Skiivrði rð múHð væri log+,
unríir j
ini pr
fór í 1905 np-
|)P,r V'ir komm rr
d‘mic3i^p ‘ r-pri 500. !
000 nt.Wnaðnm srepn 70 000.
Karl nrins kom til Noregs1
skömmu siðrr. -rór eið nð;
stjóri’nrskránt'ii 29. nóvember
og tók sér nnfnio TTálton siö-
undi. Hnvn var krýndur í hinni
fomn kirkju í Niðnrósi 22. júní
1906.
Hákon sjöundi var fyrsti
konungurinn sem sat í Noregi
eftir að Hákon Magnússon
andaðist árið 1374, en með syni
hans og Margrétar Valdemai"-
dóttur Danadrottnihgar, Ólafi,
var ætt Haralds hárfagra al-
dauða.
Hinn þjóð’t.iörni konungur
Fáir bicðhöfðmmpr mtmu
lifSÉenss ms'-iðl
hernámsliðsins á
Keflavíkurvelli
Inflúensa hefur breiðst all-
mikið út meðal hernámsliðsins
á Keflavíkurflugvelli síðustu
daga.na og er talið að um Asíu-
inflúensuna svonefndu sé að
ræða.
Öllum samkomustöðum her-
manna á vellinum hefur nú ver-
ið lokað og að sögn Tímans og
Morgunblaðsins í gær hefur
hermönnum verið bannaður að-
gangur að veitingastofunni í
flugvallarhótelinu. Eins er sagt
að sjúkrahús hersins suðurfrá
sé nú orðið yfirfullt.
hafa verið jafn ástsælir með
þjóð sinni og Hákon konungur
og var þó hlutverk hans ekki
auðvelt. Ilann kom útlendingur
til ríkis síns, Iærði aldrei norsku
til neinnar hlítar og mikill hluti
þjóðarinnar var tort.rygginn —
svo að ekki sé sagt fjandsam-
legur —- í hans garð, þegar
hann tók við konungdómi.
En hann kom og sigraði.
Jafnvel ósveigjanlegustu lýð-
veldissinnar hlutu að viður-
kenna mannkosti lians. Hann
gleymdi því aldrei að hann var
þjóðkjörinn, konungur allrar
þjóðarinnar. Til dæmis um það
má nefna að eitt sinn að lok-
inni síðari heimsstyrjöldinni, í
kalda stríðinu miðju, var þes?
farið á leit við hann að hann
gerðist verndari samtaka sem
beint var gegn kommúnistum.
Konungur neitaði og sagði: —
Ég er líka konungur kommún-
istanna.
„Derfor er han folkekongen“
Aldrei komu mannkostir Há-
konar konungs, stilling, skap-
festa og kjarkur, betur í ljós
en á stríðsárunum síðari. Hanr
fylgdist með hersveitum sínup-
á hinu erfiða undanhaldi fyrir
ofnref'inu og kaus heldur út-
iegð en þá smán að verða af
lúta fvrr hiniim erlendu of
beldismönnum, Hann varð þr
sameiningartákn allrar norskr
þlQðarinnar. Ást norsku þjóðar-
imar á konungi sínum verður
ekki betur lýst. en með þessr
erindi úr kvæði Nordahls
Griegs. Kommgurinn:
Han er rnere er.n en förer.
for ban trcdde pá de andre,
sinnets eget kongerike
Mot en fresntid skal ban gá,
for hau setv har mere fribet
i sit hjerte en de fleste.
Dr-for er han fo’kekonsen
i et íand hvor hver skal være
förer fer sin e?en skjebne.
hövding i sitt egeí sinn.
Ölafur konungnr
Ólafur, einkasonur Hákonar
konungs, sem nú tekur við kon-
ungdómi í Noregi, er sjötti
konungur Noregs, sem ber
bað nafn. Fyrst kom Ólafur
Tryggvason, síðan Ólafur helgi
Haraldsson, þá Ölafur kyrri
Haraldsson, síðan Ólafur Magn-
ússon berfætts, sem dó 15 ára
gamall og loks Ólafur Hákon-
arson, síðasti konungurinn af
ætt Ólafs Haraldssonar.
Ólafur konungur var aðeins
tveggja ára gamall þegar fað-
ir hans tók við völdum í Nor-
egi: Hann var kvæntur Mörtu,
prinsessu af Svíþjóð, en hún
lézt fyrir nokkrum árum. Ólaf-
ur konungur hefur þegar svar-
ið eið að stjórnarskránni, en
verður ekki krýndur.
Hákon konungur verður bor-
inn til grafar þriðjudaginn 1.
október.
Slik vil Kongen leve for oss:
Ved en sölvblek björkestamme,
mot en naken várskogsmörke,
stár han ensom med sin sönn.
Tvske bombefly er over.
Marmens rene, váre smerte,
stammens hvite. stille lys,
ser en dag det ikke kjente.
Noc fint og skjult skal krenkes.
Noe grovt og ondt skal komme.
Slttets tunge, trette furer
i hans ansikt er hans egne.
Smerten i det gjelder andre.
Slik má fredens ansikt være,
grátt «g dradd av nattevák,
jaget, pint, forhánt av váldsmakt,
men allikevel med styrken
til á lide med alt liv.
Over smerten, sár og Iiudlös, ;
lukker der seg strengt en vilje.
Slik má fredens ansikt være,
dirrende av spente sener,
i en hárd forakt for mordet,
i et vern for alt den elsker.
Ra<c og höy stár han ved björken,
stirrende mot det som kommer,
örne-ensom, örne-stolt.
Han og björken hörer sammen.
Som de döde er med mulden
er hans sjel blitt ett med landet.
(Úr kvœði Nordahls Griegs,
KONUNGURINN)
Umniæli forseta Islands
við andlát Noregskonungs
Þjóðviljinn hefur snúið sér'
til foi-seta Islands og beðið
hann að segja nokkur orð í til-
efni af andláti Hákonar VII.
Noregskonungs.
Forseta íslands fórust orð á
þessa leið:
„Mér hefur í dag borizt sú
fregn, að Hákon sjöundi, kon-
ungur Noregs, sé látinn. I því
tilefni sendi ég hjartanlegar
samúðarkveðjur frá oss íslend-
ingum til Norðmanna.
Við hittum Hákon konung
síðast fyrir tvsim árum. Hann
var aldurhniginn, hljóp þó upp
stiga, og vildi eiiga hjálp þeg-
ar hann gekk niður. Hann var
af okkar dansk-íslenzku kon-
ungsætt, og hafði verið sjóliði
á varðskipum hér við land urn
Framhald á 10. síðu.