Þjóðviljinn - 03.11.1957, Blaðsíða 12

Sýmngin: Líf sovétþjóðaima opnuð í gær:
HlS islenzko þióðin
samkvœmí éreiSanlegum frumheimildum
í gær var opnuð í Bogasal Þjcðminjasafnsins sýningin
Þetta eru staðreyndir í lífi
Líf sovétþjóðanna í tilefni af 40 ára afmæli verkalýðs- sovétþjóðanna, og þessar og
toyltingarinnar í Rússlandi. Eru þar myndir og lesmál
ffrá lífi og starfi og löndum sovétþjóðanna nú í dag eftir
40 ára sovétstjórn.
Við opnun sýningarinnar í
gær fórust Pavel Ermosjín,
sendiherra Sovétríkjanna m.a.
þannig orð:
Mér er það mikil ánægja að
mega bjóða yður að skoða
þessa sýningu um líf sovét-
þjóðanna.
I tilefni sýningarinnar og
omeð hliðsjón þeirra breytinga,
er hafa átt sér stað í þjóðlífi
lands vors, langar mig til að
geta hér atburðar, sem fróð-
legt er að minnast.
Árið 1920 fór hinn heims-
kunni enski rithöfundur Her-
ibert Ceorge Wells til Sovét-
Rússlands og átti tal við Lenín,
stofnanda Sovétsambandsins.
Eftir heimkomu sína ritaði
Wells bókina „Rússland í
myrkri“, þar sem hann ræðir
um rafvæðir.garáætlun Leníns,
kallar Lenín „draumóramann-
inn í Kreml“ og áætlunina
jsjálfa „rafmagnsfræðilegar
skýjaborgir“.
( Wells var gáfaður hæfileika-
maður og vel menntaður rit-
höfundur. Það er engin ástæða
til að efast um einlægni hans
né góðvild bans til rússnesku
þjóðarinnar. Hann var einn af
merkismönnum samtíðar sinnar.
En jafnvel þessi maður reynd-
ist þess ekki. um kominn að
skilja þá heimssögulegu at-
þurði, er fram voru að fara í
Rússlandi um þær mundir, né
gera sér grein fyrir nýsköpun-
armætti þeim, er duldist með
þjóðinni, er nú hafði verið leyst
úr fjötrum.
Hann reyndist vera undir á-
hrifum vestrænna smáborgara-
hleypidóma, er hann reit í bók
sinni, að rússnesku þjóðina
ekorti alla nýsköpunarhæfileika
og að rökdeiiur væru það eina,
sem rússnesltum menntamönn-
um léti vel.
Langt er nú um liðið, síð-
an þetta gerðist, og Sovét-
ríkin halda nú hátíðlegt 40
ára afmæli októberbyltingar-
innar mikhi. Á þessu tíma-
bili hafa sovétþjóðirnar sript
sér upp úr aldagömlum
frumstæðingshætti sínum og
konúð sér upp iðnaði, sem
er mestur í Evrópu og annar
mestur i lieiminum, ásarnt
vélvæddum tandbúnaði, sem
rekinn er vísindalega á sósí-
alískum grundvelii. Reistar
Isafa verið þúsundir orku-
stöðva, sem sumar hverjar
framieiða milíjónir kílóvatt-
stunda á ári hverju. I Sov-
étríkjumun liafa verið smíð-
aðir ísbrjóíar, er ganga fyr-
ir kjarnorku, flugvélar aí
gerðiimi „Tu-104“, flug-
skeyti, er senda má heims-
álfa á rnilli, og fyrstíi gervi-
tungl jarðar.
þvílíkar staðreyndir á þessi
sýning að fjalla um. Að visu
veitir sýningin engan veginn
neina fullkomna hugmynd um
líf sovétþjóðanna. Oss er það
fjaiTÍ skapi að vilja þröngva
upp á íslenzku þjóðina neinum
ákveðnum skoðunum um líf
sovétþjóðanna, þjóðskipulag
þeirra eða nýsköpunannátt. Þér
verðið sjálfir að mynda yður
skoðun um það, hvort H. G.
Wells muni hafa haft á réttu
að standa eða ekki.
Oss er aðeins áhugamál,
að íslenzka þjóðin fái að vita
Sunnudagur 3. nóvemher 1957 — 22. árgangur -— 248. tölublað.
V-;-

stpm Bæjamalema
11-»--?
í gær kom lit á forlag'i Isa-
foldarprentsmiðju h.f. Dönsk-
íslenzk orðabók eftir Freysíein
Gunnarsson skólastjóra. Er hér
um endurskoðaða og breytta út-
gáfu að ræða, en um hana hafa
séð höfimdurinn, Ágúst Sigurðs-
son og Ole Widding.
I formála bókarinnar segja
fyrrgreindir þremenningar að
helztu breytingar frá fyrrj út-
gáfu séu þær, að hvert uppslátt-
arorð er nú prentað fullum stöf-
um, mikið hefur verið fellt burt
af úreltum orðum og miklu við
bætt a£ nýjum, ýmsum skýring-
urn hefur verið bætt við, svo
sem sjaldgæf orð, skáldleg orð,
óvandað mál, úrelt orð o.fl.
Dönsk-íslenzk orðabók er mik-
ið rit, um 1050 blaðsíður að
stærð í Skirnisbroti.
saiinleikann um sovétþjóð-
irnar og líf þeirra samkvæmt áliti til bæjarstjórnar.
áreiðanlegum frumheimild-
um, og að vitne.skjan imi
þann sannleíka megi verða
til þess að eí'la góð og vin-
samleg samskipti íslands og
Sövétríkjanna.
Að lokum vildi ég láta í Ijós
hjartanlegt þakklæti vort til
allra þeirra, sem hjálpað hafa
til við skip'.úagningu þessarar
sýningar.“
Sýningin verður opin daglega
frá kl. 2—10 e.li. til 14 þ.m.
Ihaldið heiag hlndrað það Sil þessa en
lolai &ð máSið sknli verða á dagskrá
næsia bæjarstfómazfandar
Á síðasta bæjarstjórnarfundi bar Guðmundur Vigfús-
son fram tillögu um að kosin yröi 5 manna nefnd úr
hópi bæjarfultrúa til að endurskoða fundarsköp bæjar-
stjórnar og reglur um stjórn bæjarmálefna í Reykjavík
sem verið hafa í gildi síðan 1932. í tillögunni var
lagt fyrir nefndina aö hraða störfum og skila hið fyrsta
Molotoff og fé-
ar í Moskva á
byílingarafmæli?
Ekki er talið ósennilegt í
Moskva að Molotoff, Malén-
koff, Kaganovitsj og Sépiloff,
sem vikið var úr miðstjórn
kommúnistaflokksins í sumar
fyrir flokksfjandsamlega starf-
semi, muni taka þátt i hátíða-
höldunum á byltingarafmælinu
sem hefjast á fimmtudaginn. Á
það er bent að allir eiga þeir
enn sæti í æðstaráðinu.
Tilefni þess að tillagan kom
fram að þessu sinni var ræða
sem einn af fúlitrúum íhaldsins,
dr. Signrður Sigurðsson, hélt á
fundinum. Hóf Sigurður nrál sitt
á að biðja bæjarstjórnina afsök-
unar á þvi að hann kvæði sér
hljóðs, en óstæðan væri sú að
framkvæmd fundarskapa gengi
svo fram af sér að hann gæti
ekki orða bundizt.
Bep.ti ræðumaður á, að á þess-
um bæjarstjómarfundi ejns og
oft áður hefðu hin óskildustu
mál verið rædd undir sama
dagskrárlið árt bess að vera sjálf
á dagskránni. Væri þetta fyrir-
komulag óhafandi oe; þyrfti að
verða á því gagngerð breyting.
Þórður Björasson tók í sama
streng og dr. Sigurður en mjnnti
á að hann og ýmsir aðrir bæjar-
fulltrúar minnihlutaflokkanna
hefðu oft gagnrýnt þeíta fyrir-
komulag og flutt tillögur um
endurbætur. Meira að segja
lægí fyrir tillaga frá sér um að
fela forseta bæjarstjámar og
bæjarráði endurskoðun fundar-
skapanna en langur dráttur
liefði orðið á því að hún kæmi
til annarrar umræðu, sem þó
hefði verið lofað.
Guðniundur Vigfússon kvaddi
sér næst hljóðs og minnti á að
í umræðum um íundársköpm og
framkvæmd þeirra hefði enginn
Framh. á 10. síðu
1 dag verða kvikmyndasýn-
ingar í MÍR-salnum, Þingholts-
stræti 27. Klukkan 2 e.h. verð-
ur barnasýning, og verða þar
sýndar eftirtaldar myndir: Fíll-
inn og maurinn; Sjakalinn og
kameldýrið; Eins og rautt
blóm; Píóner. Allt eru þetta
■litmyndir.
Klukkan 4 verður svo kvik-
myndasýr ng fyrir fullorðna.
Verður þá sýnd litmyndin Brot-
ið. og eru þar sömu aðalleik-
endur og i Drekaflugunni sem
sýnd var fyrir nokkrum dögum.
Einnig verða sýndar frétta-
myndif £m Sovétrikjunum.
Við byggjum leikhus
Það liggm* fyrir Leikféla.gi Reykjavíkur að hverfa úr gamla
Iðnó með starfsemi sína. Margir munu sakna þess, en ekki
tjáir um að salíast, og fáir munu þeir Reykvíkingar, s:m ekki gleðjast yfir því að Leikfélagið
komist í húsakynni er betur liæfa kröfurn tímans. Leikfélagið liefur nú fengið lóð í Skóiavörðu-
holtinu, og á s.I. sumri efndi það til happdrættis fyrir nýja leikliúshyggingu. Sex vinning&r eru
í liappdrættinu. Fíatbíll, far með Eimskip til Hafnar og heiiu; vlkudvöl á Mallorka; flugfar til
Hafnar og heim; gufustranjárn og tveir miðar á hverja frumsýiuugu á uæsta leikári. — Það
verður dregið á miðnætti í kvöld. Miðar í bílnum í Baukastradi. Vilt þú ekki líka leggja
steln í leikhúsbygginguna? Þú ert þá ekki aðeins að þakka fyrir góðar stundir í gamla Iðnó,
heldur og að stuðla að eflingu uieiiningarlífs í bænum.
Þegar Gunnar Gunnarsson aug-
lýsti hina pólitísku sainúð sína
síðast
— . „Vottum CJngverjum samúð
— Aðgangur ókeypis"; þannig
lauk auglýsingu um fund sem
, Frjáls menning" boðar til í
dag'. Aðalræðumenn þeirrar
samúðar sem elcki kostar neitt
ei'u Gunnar Guunarsson, sem
fyrir 17 árum vottaði Hitler
samúð sína — gegn greiðslu,
og Kristján Albertsson, sem
lengi var sendikennari, Hitlers
og talaði í áróðuraútvarp hans
til Islands, einnig gegn greiðslu.
Auðvitað eru þeir Uiigverjar
til sem gjarnan þiggja samúð
þeirra mann sem bezt undu
sér í skjóli Hitlers, en hinir
eru þó langtum fleiri, einnig
meðal flóttamannanna, sem frá-
biðja sér öll afskipti marina
með slika fortíð af málefmim
sínum. Væri fróðlegt að vita
hvort ungverksi ritstjórimi m
hér er staddur veit um hina
samúðarríku fortíð gestgjafa
sinna.
„Vottum Ungverjum samúð.
— Aðgangur ókeypis“. Meðal
annarra orða: Hver borgar?