Þjóðviljinn - 22.11.1957, Síða 6

6) — ÞJÓÐVIUINN — Föstudagur 22. nóvember 1957

gMÓÐVlUINH
Útgefandl' Samelninsarflokkur alþýSu - Sósíalistafloikurlnn. - Ritstjórar
Magnús Kjartansson (áb.). Sigurður Ouómundsson. - Fréttaritstjóri: Jón
Bjarnason. - Blaóamenn: Ásmundur Sigurjónsson. Guðmundur Vigfússon,
ivar H. Jónsson. Magnús Torfi ólafsson, Slgurjón Jóhannsson. — Auglýs-
lngastjóri: Guögeír Magnússon. — Ritstjórn. afgreiðsla. auglýsingar, prent-
smiója: Skólavöróustig 19. - Simi: 17-500 (5 línur).,— Áskriftarverö kr. 25 á
mán. i Reykjavik og nágrenni; kr. 22 annarsst. — Lausasöluverð kr. 1.50.
Prentsmiðja 2>jóðviljans.
V.L

Það fyrirheit þarf að efna
Tf fýrradag birtist hér í b!að-
inu ágæt grein um her-
.uámsmálin á Æskuiýðssíðu.
J>ar var m.a. komizt svo að
orði: ,,En þeir háu herrar. sem
•eyna að stinga þjóð nni svefn-
þorn með jafnháskalegum lyg-
úm og þeim, að þjóðinni sé
íirihver vörn i herstöðvum hér,
'i
4f styrjöld skellur á, skulu vita
|>að og muna, að vinstri stjórn
i'tendur og íeiítir eftir því,
|ivórt ísland verður hersetið
ýða ekk; að yfirstandandi kjör-
límabili lókhu“.
Íhaldsblöðin hafa gert þessi
ummæli að umtalseíni á ein-
Íltllflega flónskulegan hátt og
Ijeynt að snúa út úr þeim. Seg-
:.iIÍlQrgunblaðið í gær að þau
ýði ,,að kommúnistar hafa á-
íveðið að lofa því að arnast
|kki við dvöl varnarl'ðsins
.iæstu þrjú ár. eða fram tii
‘Tsins 19ú0, þegar Alþingis-
kosningar eiga að fara fram“.
irlönnunum sem stóðu að land-
:áðasamningunum við Banda-
. ík'n ætti þó að vera ljóst hver
ipps3£jnarákvæði þeirra eru.
>að er ekki hægt að segja
iátastóðinu að hypja sig og
- iga síðan von á því að það
;ari næsta dag eða næstu vik-
ur. Það tekur lieil tvö ár að
losna við heruámsliðið, sam-
kvæmt þeim samningum sem
gerðir voru af Bjarna Bene-
diktssyni og félögum lians.
Núverandi ríklsstjóm hét því
í stefnuyfirlýsingu sinni að
losa þjóðina við hernámið, og
mik.ill meirihluti Alþingis-
manna hefur heitið því að
framkvæma það verkefni á
þessu kjörtímabili. Við þau
fyrirheit verður að standa.
Herinn verður að vera horfinn
af land.i brott áður en þessu
kjörtímabili er lokið. Brottför
hersins var frestað fyrir ári
áf ás'æðum sem reynslan hef-
ur afsannað með öllu, en sú
frestun breytir engu um þá
ákvörðun þjóðar, þings og
stjómar að . herinn verði að
vera far.'nn áður en lokið er
urnboði þeirra .þingmanna sem
nú stjóma landinu. Séu ein-
hverjir þeir aðilar til innan Al-
þýðuflokksjns og Framsóknar
sem ekki vilja standa við opin-
bera stefnu stjómarinnar í
þfissu máli eru þeir með því
að bregðast drengskaparheit-
um sínum og kasta rekunum
á núyerandi samslarf vínstri
flokkanna. .
Umfangsmikil starfsemi
í Alþýðublaðinu var frá því
-*• : skýrt að „Verkalýðsmála-
.'iefnd Alþýðuflokksins und'r-
':;ýr umfangsmikia starfsemi".
Eins og öllu Alþýðuflokks-
:ó!ki er kunnugt, ,er það ætlun
‘/eikalýðsmál:<nefndar flokks-
:ns að hafa mjög umfangsmikla
tarfsemi til að byrja með í
■ etur og næsta sumar.“ í þessa
umfangsmiklu starfsemi“
' antar fé, seg'r Alþýðublaðið,
1 >rátt fyrir happdrættiságóða á
:.l. sumri, og heitir nefndin á
al!t flokksfólk“ að bregðast
■ el við, þegar til þess verði
eitað eftir f járf ramlögum í
essu skyni.
/~|g hver mundi hún þá vera,
” þessi hin umfangsmiklá
‘tarfsemi Verkalýðsmálanefnd-
í r; Alþýðufiokksins? Ókunnug-
skýldu ætla að þar ætti að
' ínna; stórt átak i hagsmuna-
:nállim verkalýðsins. Hinsvegar
uin h.'tt réttara, að hin „um-
fangsmikla starfsemi til að
yrja með í vetur og næsta
.yjrriar," ' sé viðleitnin kð br.jót-
:sl ti'l valtlá ásamt íhaldinu í
íöm flestum verkálýðsfélögum
g loks á nqpsta hátláti í Ai-
ýðusámbáncR ís'ands. Tjl
eifrar þokkaiðju á ekki að
'spara fé né fyrirhöfn, enda
er ekki eínungis teflt um
YÖldin í verkalýðshreyfingunnj,
þeidur er hér af hálfu hægri-
:-:líku i Alþýðuflokknum stefnt
að slitum núverandi stjórnar-
samvinnu og samvinnu við í-
haldið um ríkisstjóm.
jTforgum hefði þótt það ótrú-
•‘■'“• ’eg saga að Alþýðuflokkur-
inn "sýkki svo djúpt að draga
lokur frá hurðum verkalýðsfé-
laganna til að hleypa útsendur-
um íhaldsburgeisa og haturs-
manna alþýðusamtakanna til
mestu trúnaðarstarfa. Það hef-
ur ekki farið dult,- að með
samfylkingu og samvinnu Al-
þýðuflokksins og íhaldsins í
verkalýðsfélagakosningum hef-
Ur Sjálfstæð.'sflokkurinn aflað
sér allrar þeirrar vitneskju um
st j ó rúmá'aaf stöðu manna í
hlutaðeigandi verkalýðsfélög-
um sem Alþýðuflokkurinn
hafði tiltæka, enda reitunum
ruglað innilega. Hefur afstaða
íhaldsburge'sanna til atvinnu-
kúgunar þannig stórum vænk-
azt, og spjaldskrárnar í Hol-
steini orðið mun nákvæmari.
Og árangur samvinnunnar sást
glöggt í fyrravetur, er Sjálf-
stæðísflokknum yoru beinlín.is
afheþt tvö méðál fjölmennustu
stétteirfélaga landsins.: Nú er
„ætlviu'* Vérkálýðsmálánefndar
að sams konar starfsemi' verði
enn umfangsmeiri. Eftir er að
sjá, hvort íuenn Alþýðusam-
tákanna láta hafa sjg til slíkrá
fjörraðá við verkalýðshféyfihg-
uná.
Ágúst Guðjónsson
Minningarorð
Þegar vinir okkar hverfa
skyndilega af sjónarsviðinu
setur okkur hljóð og við nem-
um staðar um stund í önn
dagsins og rennum huga a,ð
hinni torráðnu gátu lífs dg
dauða. Óvænt barst sú fregn
að morgni þess 12. nóv. að
Ágúst Guðjónsson, Gústi eins
og hann var alltaf kallaður
af kunningjum, hefði dáið af
hjartaslagi snemma um morg-
uninn, er hann ætlaði að klæð-
ast, en hann var jafnan ár-
risull.
Ágúst var fæddur i Reykja-
vík 21. ágúst 1898. Foreldr-
ar hans voru Guðjón Ámi
Þórðarson sjómaður og kona
hans Sigríður Jónsdóttir, sem
bjuggu í Hlíðarhúsum. Þau
áttu fjögur böm, þar af eina
tvíbura og var Ágúst annar
þeirra. Faðir Ágústs var
Reykvíkingur, en móðir hans
ættuð frá Breiðafirði. Hugur
Ágústs beindist snemma að
sjómennsku og varð liún aðal-
starf hans upp frá því til síð-
ustu stundar. Hann var þrótt-
mikill og dugandi sjómaður,
ósérhlífinn og hjálpsamur.
21 árs að aldri kvæntist
Ágúst Sigríði Jónsdóttur, ætt-
aðri úr Árnessýslu. Þau eign-
uðust tvær dætur, Kristrúnu,
gift Magnúsi Kjartanssyni
ritstjóra og Sigríði, gift Jean
Brunés verkfræðingi. Þau
hjónin slitu síðar samvistir.
Ágúst Guðjónsson
Eftiriifandi kona Ágústs er
Sigriður Finnbogadóttir, ætt-
uð írá ísafjarðardjúpi. Þau
áttu eina dóttur, Fjólu, sem
er gift Steindóri Steindórssvni
verkstjóra Sáuðárkróki.
Ágúst var stór maður,
glæsilegur á velli og sam-
svaraði sér vel, með Ijóst nor-
rænt j'firbragð og hið mesta
snyrtimenni. Hann var frjáls-
-í"|
lyndur í skoðunum og las
mikið. Jafnan vildi hann í
þjóðmálum kjmnast sjónar-
miðum sem flestra, til þess
að geta myndað sér skoðun
um þau.
Greiðvikni Ágústs og nær-
gáetni við þá sem hjálpar
þurftu var alþekkt. Fagurt
dæmi um hugarhlýju hans og
nærgætni var það hve góður
hann var við móður sína, seni
lifir hann háöldruð. Hantt
heimsótti hana oft og iðulega
og sýndi henni svo mikla ást-
úð og umhyggju, að fágætt
mun vera.
Fyrir fáum árum kenndi
Ágúst hjartasjúkdóms þess^
er nú leiddi til dauða. Hantt
gerði sér fyllilega ljóst að
hverju stefndi, er hann fékk
æ tíðari köst vanlíðunar, sem
alltaf fylgir þessum sjúkdómi,
en aldrei heyrðist hann segja
æðruorð. Hánn Var trúr þeirrt
skoðun sinni að „glaður og
reifur skyli gumna hver, uns
sinn biður bana“.
Gústi er nú horfinn frá
okkur og útför hans fer fram
i dag frá Fossvogskapellu, ert
ekki mun þáð honum að skapi
að við hryggjumst vegiía
burtfarar lians héðan, svo
eðlilega taldi hann slíka-at-
burði, en við söknum ha.ns,
því hann var drengur góður
og sannur Islendingur,
Jóhannes Ölafssora >
rtnstinn uiaxsson er iædaut
21. nóv. 1897 í Reykjavík, tók
lögfræðipróf 1923 og gerðist
síðan fulltrúi bæjarfógetans í
Reykjavík 1923—1924, var bæj-
arstjóri í Vestmannaeyjum
1924—1928, bæjarfógeti í Nes-
kaupstað 1929—1937, fluttist
síðan á ný til Vestmannaeyja
og starfaði þar sem fulltrúi
bæjarfógeta, en árið 1943 flutt-
ist hann til Hafnarfjarðar og
hefur verið fulltrúi bæjarfó-
Kristinn Ólafsson
geta þar síðan.
Er Kristinn hóf störf hjá
bæjarfógetanum í Hafnarfirði,
var ég einn af lögregluþjónum
við embadttið. Við lögreglu-
þjónamir, sem með Kristni
unnum urðum fljótlega ná-
kunnugir honum, urðum næst-
um daglega að leita til hans
með ýmis mál. Smákimínn • en
þó látlaus, leiðbeindi hann okk-
ur í starfi, síkvikur með smit-
>andi lífsorku jók hann okkur
bjartsýni er erfiðleikar steðj-
uðu að. Allt virtist hægt að
yfirstíga eftir stutt viðtal við
Kristin. Éitt var þáð éinkum
í fari Kristíns, sem var okkur
hagstætt, hve hann var mikill
félagi og laus við allan yfir-
marinsbrag. Við komumst helzt
áð þeirfi niðurstöðu að slíkur
Sextugur
Kristinn Ölafsson
lögfræðingur
eiginleiki væri ekki einungis frekar átt hug hans. •
meðfæddur, héidur og styrktur Kristni er ekkí • nóg að lesa
af langdvöl í afskekktu héraði bækur heldur valdá þær. hon-
— Vestmannaeyjum. úm þörf á að -fá aðra- til . að ,
Strax eftir .að Kristinn kom njóta þe'rra og * hugfanginn
tii Hafnarfjarðar gerðist hann ræðir hann hið nýjasta í bók- ;
virkur félagið i Sósíalistafl. hér' menntum • og listum.' Ekkj hef- ■,
og urðu gáfur. menntun og ur Kristni þótt nóg að kynnast
fjölþætt reynsla hans mikill löndum og lýðúm af bókun-
styrkur félagi okkar. um einum saman'.
Á hann hlóðust ýrnis störf Hann hefur férðazt fótgang-
sem útheimtu míkla vinnu og . andi um víðáttumikil héruð
þó einkum fórnfýsi þar sem landsins og mikið- ferðazt er-
unnið er fyrir hina minni lendis. Hann er nú ásam't konu .
sinní Jónu Jónsdóttúr á férða-
lagi um Evrópu og óska ég ;f. h.
félaganna í Hafnarf.'rði, þeim .
hjónum til hamingju . með :dag- .
inn.
K. A.
máttar^ andstöðu við vald-
hiafena. Bein afleiðing póli-
tískrar barájtu hans er að
hann hefur ekki fengið að
njóta þess réttar er hann átti,
til frekari embættisframa.
Fyrir vini Kristins er þessi^
misnotkun valdsins þeim mun |
sárari sem þeim er öðrum
kitnnugra að slíkur hugsunar-
háttur, sem valdbeiting' lýsír,
ei- fáum fjær skapi en Kristni
sjálfum. Og ætti hann að velja
á milli Hærra. embættis og
hreinnar samvizku, myndi
hann aldrei í það embætti
setjast. Kristinn er einstaklega
‘lífsglaður og hamingjusamur
maður einmitt vegna þess að
hann hefur aldrei hikað við
iað fóma stundarþægindunum
fyrir það sem hann telur rétt
í hverju máli.
Ekki er mér grunlaust um
að það hafi helzt valdið Kristni
erfiðleikum i dómarastörfum
sínum, þegar honurn hefur
fundízt að lagabókstafurinn og
marinúðin færu ekki að
öllu léyti saman. Þótt hann
hafi unnið dómarástörf sín
með ágætíim og hann hand-
Ijalli löngum lagabækur hafa langari'tímá',‘ að vinna úr :gögn-
þó aðrar bækur jafnvel enn unum.
Geimstöðvar
undirbímar
Á vegumi bandaríska ílughers-
ins fara fram rannsóknir, sem
miða að því að komið verði upp
allstórum geimstöðvum,' sagði
yfirmaður ' birgðadeildar ' flug-
hersiris í væðu í Wáshington í :
gær. Hann kvað ■ einnig unnið .
að því að undirbúa • geimsigling- :
ar mann’a. •
Sovézkir vísindamenn ;hafa •
skýrt frá; þvi að upþlýsingar ■
frá spútnikúnum ; h.afi • sýnt að
geimurinn ,utan gufuhvolf-sins sé ^
ekkí tóm, 'heldur-sé ..þar tiltölu- ;
legá þétt' gás. Vísindámennimir
segjast munivbjrta allar upplýs- -
ingar, semf fáizt frá sSpútnikUn- -
um, en það' hljóti að taka all
■f