Þjóðviljinn - 02.03.1958, Blaðsíða 4

'&) — ÞJÓÐVILJINN
Suunudagur 2. marz 1958
1. Stefán, 19 ára, landsliðsfl.
2. Ólafur, 19 ára, landsliðsfl.
3. Bragi, sigraði í 2. flokld.
4. Jón, 10 ára og kominn í
fyrsta flokk.
Einkennandi fyrir líðandi
stund í skákheiminum eru
þeir sigrar, sem kornungir
menn, oft unglingar, vinna.
Nærtækt er dæmið frá ný-
loknu Skákþingi Reykjavíkur.
Sjálfur Reýkjavíkurmeistar-
inn Ingi R. kembir ekki hær-
urnar með tuttugu'ár að baki
sér, og er þetta þó í fjórða
skiptið sem hann hlýtur þenn-
an virðulega titil.
1 öðru sæti á mótinu kemur
Stefán Briem, tæplega tvítug-
ur menntaskólapiltur, sem
vann þrjá nafntogaða meist-
ara í síðustu umferðum móts-
ins. Verðum við að leita aftur
til Friðriks Ólafssonar og
Guðmundar Pálmasonar til að
finna dæmi svo óvænts slcák-
afreks.
1 þriðja sæti kemur svo
Ólafur Magnússon, aðeins 18
ára að aldri, sem tryggði sér
þriðja sætið með því að vinna
Jón Þorsteinsson í síðustu
umferð. (Þeir eru jafnir að
vinningum, en Öalfur vann á
stigum). Var Ólafur að vísu
þekktari skákmaður en Stefán
en þó verðvy ekki annað sagt,
en hann kæmi einnig skemmti-
lega á óvart. Jónas Þorvalds-
son, sextán ára, lenti að vísu
neðar í mótinu, ea sýndi vax-
andi/skákþroska og vann sér
m eistaraf lokkgré ttindi.
Ekki hef ég gert aldurs-
rannsóknir á skákmönnum í
neðri flokkunum á mótinu, en
í öðrum flokki var áreiðan-
lega margt ungra efnilegra
skákmanna auk þess sem sér-
stakur unglingaflokkur tefldi
svo sem verið hefur upp á
síðkastið. Eg get ekki látið
ÞATTÖR — Ritstjóri: Sveinn Kristinsson
Ei æskan vill réttei
: T’i'' ' 1 >: S - * ~ 'r i - ; •
þér örvcindi hönd...
Tilviínun í Eyrbyggja sögu — Um Þórólf mostrar-
skegg — Botnar — Dálítið ljóðabréf.
5.
hjá líða að minnast á einn
keppandann í öðrum flokki,
sem er nú orðinn fyrsta flokks
maður þegar þetta er ritað,
Jón Hálfdánarson, en hann
er aðeins 10 ára að aldri. Ei’
áreiðanlega yngsti skákmað-
ur ,sem unnið hefur sig upp
í fyrsta flokk hérlendis.
Jón hefur, þrátt fyrir lág-
an aldur, furðulegri tækni yf-
ir að ráða og haldi svo fram
sem horfir er ekki vafi á, að
þar eignumst við mikinn skák-
meistara.
Þegar við höfum svo í huga
að við munum nú í þann veg-
inn að eignast fyrsta stór-
meistarann, rúmlega tvítugan
að aldri, þá þurfum við vissu-
lega ekki að kvarta yfir þvi
að æskan sé ekki með í leikn-
um hvað skákina snertir.
Sama verður upp á ten-
ingnum ef við gerum okkur
heimsborgaralega og skyggn-
umst vítt of veröld alla.
*.
Fjórtán ára unglingur,
iBobby Fischer, er nýorðinn
skákméistari Bandaríkjanna,
fyrir ofan Reslievsky, Bisguer,
Lómbardy og aðra viður-
kennda meistara.
Hlaut hann 101,/ vinning
af 13 mögulegum og tapaði
engri skák.
Það fylgir þessari kynja-
fregn, að þessi unglingur sé
þegar orðinn lærðasti skák-
maður Bandaríkjanna og ligg-
ur við að mann svimi við til-
liugsunina um það hvað verða
kynni, ef hann liugsaði sér
til langskólagöngu, á umgetnu
sviði!
Þeir Panno, nýkrýndur
skákmeistari Ameríku og Tal
sem vann skákmeistaratitil
Sovétríkjanna í annað sinn í
röð nú fyrir skemmstu mega
að vísu heita öldungar miðað
við áðurnefnt undrabarn, þar
sem þeir menn báðir losa
tuttugu árin, en verða þó báð-
ir að teljast lifandi og sígild
tákn hins þroskamikla ný-
græðings, sem skotið hefur
upp rótum á akri skákarinn-
ar upp á síðkastíð.
Þannig mætti lengi telja.
Það mætti virðast einkenni-
legt að eftir því sem skákin
sætir meiri rannsóknum og
byrjunartepríur hennar lengj-
ast og gildna, þá skuli þeir
skákmenn verða æ fleiri og
fleiri sem ná toppstyrkleika
um eða innan við tvítugs-
aldur. 1 fljótu bragði fynnd-
ist manni að þróunin ætti að
stefna í öfuga átt, að eldri
maðurinn með þykkari teoríu-
doðrantinn ætti að standa
stöðugt betur og betur að vigi
samanborið við unglinginn.
Skýringin mun vera sú að
teoríukunnátta í sjálfri sér
færir engan mann nær riyinu
lokamarki og eykur raunvecu,-
lega ekki skákstyrkleika
manns nema að því leyti sem
hún veitir honum rýmri sýn
innan liinnar endalausu víð-
lendu skákarinnar.
En til.þess að mönnum veit-
ist slík sýn þurfa þeir ekki að
stúdera skákteoríur í áratugi
heldur nægir þeim haldgóð
þekking á tiltölulega fáum
skákbyrjunum. Capablanca
sagði einhverntíma, að nægi-
legt væri að kunna eina til
tvær skákbyrjanir, ef menn
skildu eðli þeirra og undir-
stöðu, því þá mætti heimfæra
þá þekkingu á allar aðrar
byrjanir. Þótt orð þessi séu
mælt af steigurlæti ofurmenn-
isins, sem taldi sér flesta
vegi færa á skákborðinu, þá
er sjálfsagt mikill sannleikur
í þeim fólginn. Skákteoríu
þýðir ekki að læra sem þurran
utanbókarlærdóm, heldur
verða menn að komast í tákn-
rænt samband við anda við-
komandi byrjunar.
Hitt er annað mál, að fæstir
ungir menn leggja út á skák-
brautina fyrir alvöru nú til
dags nema hafa einhverja
nasasjón af sirka 10—20 byrj-
unum og kunna sumar þeirra
allvel. Vaxandi viðgangur
skákteoríunnar neyðir æ fleiri
unga menn til að sökkva sér
niður í skákbyrjanir, fjrrst
auðvitað í þeim tilgangi að
auka þekkingu sína, en um
leið færir það þeim innsýn
í skákina sem þeir eru á
Ingi R. Jóhannsson
skákineistari Reykjavíkur
1958
margan hátt næmari fyrir og
geta betur notfært sér en
menn sem hafa náð hærri
aldri, þótt langskólaðri séu
í teoríunni.
Þannig verður skákteorian
liinum ungu mönnum lykill-
inn að auknum þroska og
styður þá þróun sem ég gat
um áðan: Vaxandi séákstyrk-
leika yngri kynslóðarinnár
um allan heim.
Hér kemur svo stutt og
skemmtileg skák úr öðrum
flokki.
Sigurvegarinn, sem lét mér
skákina í té, gerði það með
því skilyrði að ég birti ekki
nöfn keppenda. Varð ég að
ganga að þeim hörðu kostum.
Spánskur leikur.
1, e4 e5
2. Rf3 Re6
3. Bbf> a6
4. Ba4 Rf6
5. 0—0 b5
6. Bb3 Be7
7. I)e2 d6
8. a4 Hb8
9. axb5 axb5
10. h3 0—0
11. Rc3 Bb7
Skeipmtileg peðsfórn, sem
hvítur átti að hafna og leika
t.d. 12. Rd5
Framhald á 11. síðu
HÉR-ER FYRST lítil tilvitn-
un í Eyrbyggja sögu; segir
fyrst frá því, er Björn austræni,
Ketilsson flatnefs, flýði sendi-
menn Haralds konungs hár-
fagra, er sendir voru honum
til höfuðs, og leitaði á náðir
Þórólfs Mostraskeggs. „Björn
fór, þar til er hann kom í
ey þá, er Mostr heitir ok
liggr fyrir Sunnhörðalandi,
ok þar tók við honum sá
rnaðr, er Hrólfr hét, Örnólfs
sonr fiskreka. Þar var Björn
um vetrinn á laun“. Og á-
fram: „Ilrólfr var höfðingi
mikill ok inn mesti rausnar-
maðr. Hann varðveitti þar í
eyjunni Þórshof ok var mik-
ili vinr Þórs, ok af því var
hann Þórólfr kallaðr. Hann
var niikill maðr ok sterkr,
fríðr sýnum ok hafði skegg
mikit. Því var hann kallaðr
Mostraskegg. Hann var göfg-
astr maðr í eyjunni". Þá höf-
um við fengið að vita nokkur
deili á Þóróifi Mostraskegg,
og er þá bezt að tíunda botn-
ana, sem komnir eru við
fyrripartinn, sem hljóðaði um
Þórólf þennan:
Fyriipartur:
„Það var nosturþrifinn karl
Þórólfur Mostraskeggur".
Botnar:
1.
„Gráðaost né annað snarl
át sá lostaseggur“.
2.
Andans þorsta ónýtt snarl
engra kosti leggur.
3.
Girndarþorsta ferlegt fall
fær oft lostaseggur.
(Hér er sem sé gengið út frá
framburðinum kall').
4.
Kviðsvið, ost og annað snarl
át sá lostaseggur.
(Þennan botn kallar höf-
undurinn hraðbakaðan og
segir að hann sé ortur á
konudaginn).
Þá var kostur þeigi snarl:
þorskur, ostur, steggur.
6.
Nú af ostru, hranna hjarl
heimtar kosti seggur.
Eg held, að botnarnir við
þennan fyrripart séu ekki
orðnir fleiri, en einn lesenda
sendi póstinum þetta ágæta
bréf í stað botns:
BÆJARPÓSTUR sæll. Það var
svo kátlegur vísuparturimi
sem einhver sendi þér um
daginn um Þórólf Mostra-
skegg, það er einsog hann
vilji ekki týnast. Og stund-
,ym þegar ég hef verið að
rauia lítinn krákícá í svefri,
hefur liann slæðzt með. Ég
gat þó ckki botnað hann, því
þetta er einsog síðasta orð
eða niðurstaða, og ekki þætti
mér ólíklegt að höf. ætti heila
rímu um karlinn. En þetta
raulaðist framanvið hjá mér
og máttu gera við það hvað
þú villt:
Vestur í Þórsnesþingi hvar
þegnar fóru að gleði
veizlur stórar voru — og þar
virðugur mórall réði.
Bóndinn ítur innir þrátt:
Ef að þrýtur kviður,
út að skíta í skerið lágt
skuluð flýta yður.
Mörgum rosta móður svall,
margur brosti seggur.
— Það var nosturþrifinn kali
Þórólfur Mostraskeggur.
H.B.B.
(MIÐVÍSAN trúi ég að eigi
við það, að Þórólfur bóndi
vildi ekki láta saurga völl-
inn „hvárki í heiftarblóði, ok
eigi skyldi þar álfrek gauga,
ok var haft til þess sker eitt,
er Dritsker var kallat“. Að
ganga álfreka þýðir lield ég
að ganga örna sinna).
Botnarnir við vísuhelmingiim
um Helga Sæm og ljóðkökuna
verða að bíða næsta pósts, og
vonandi dreymir Helga eitt-
hvað fallegt þangað til.
Hús í smíðum
sem er innau lögsaguarumdæmis Reykjavíkur, brtma-
tryggjum við með hiuum liagkvæmustu skilyrðum.
MKnmrrEYds csnMCMJE
Sambandshúsinu — Simi 17080.