Þjóðviljinn - 20.05.1958, Blaðsíða 10

10)
ÞJÓÐVILJINN — Þriöjudagur 20. maí 1958
p Ræða Einars
Framhald af 7. síðu.
ingu stjórnarinnar, og var því
alveg _ sérstaklega fagnað af
verklýðssamtökunum og síðasta
þingi A.S.Í. Slík heildarstjórn
tíðkast í öllum nálægum lönd-
um, þótt þau séu ekki sósíal-
istísk. Tökum ,t.d, Noreg, Síð-
an í stríðslok hefur atvinnu-
málum þar verið stjórnað á
þann hátt, að gerð hefur ver-
ið áætlun um þjóðarbúskapinn
fyrir hvert ár í senn og fyrir
fangan tíma. Á sama hátt og
fjárlög eru lögð fram fær
norska þingið til meðferðar á-
ætlun um heildarþróun í þjóð-
arbúskapnum, þar sem ákveðið
er hvernig atvinnulifið skuli
þróast, hversu mikið fjármagn
skuli sett í þessa og þessa at-
vinnugrein, hversu mikið
vinnuafl o.s.frv. Það er alveg
óhjákvæmilegt fyrir okkur Is-
iendipga að koma upp „íáíim.
heildarstjórn í þjóðarbúskapn-
um, þar sem ákveðíð er hvern-
ig atvinnulífið slkuli þróast,
hversu mikið fjármagn skuli
sett í þessa og þessa atvinnu-
grein, hversu mikið vinnuafl
o.s.frv. Það er alveg óhjá-
kvæmilegt fyrir okkur íslend-
inga að koma upp slíkri heild-
arstjórn í stað þess glundroða
sem nú ríkir. En tillögum yjn
það efni hefur ekki verið sinnt.
Þegar undirbúnar voru breyt-
ingar á bankalöggjöfinni í
fyrra flutti ég ýtarlegar tillög-
ur um það að Seðlabankinn
skyldi semja og framkvæma
heiidaráætiun um þjóðarbú-
skapinn, bæði fyrir eitt ár í
senn og 5—10 ára tímabil. En
það fór með þessar tillögur eins
og hliðstæðar tjllögur sem Al-
þýðufiokkurinn flutti fyrir
stríð; Framsókn fékkst ekki til
að taka neitt tiilit til þeirra.
Svikizt um
togarakaup
En einnig hin einstöku lof-
orð um markvissar aðgerðir í
efnahagsmálum hafa verið taf-
in og svikin. Því var t.d. heit-
ið að kaupa 15 togara erlend-
is; Alþýðubandalagið fékk það
ákvæði inn í samningana og
við vissum fullvel að þau
kaup hrykku rétt aðeins til
þess ,að bæta úr vanrækslunni
á tímabilinu 1949—’56. En það
er ekki-enn.farið að gera samn-
inga um þessa togara. Málið
hefur verið undirbúið til fulln-
ustu af núverandi sjávarút-
vegsmálaráðherra, lán hafa
verið fáanleg — það hefur
aðeins ekki fengizt að ganga
frá samningunum. Á þessu
tímabili er búið að taka er-
lend ián sem nema 3—400
millj. kr. Ekki 10% af þessum
lánum hafa farið til sjávarút-
vegsins, undirstöðunnar í at-
vinnulífi íslendinga. Mikið af
þessari upphæð hefur farið til
iandbúnaðar, mikið hefur far-
ið til raforkuframkvæmda —
en hver á að endurgreiða þessi
lán; þegar sjávarútvegurinn er
vanræktur brotnar efnahags-
bygging þjóðarirmar undan
þeim þunga sem raforkufram-
kvæmdir og landbúnaður og
annað slíkt verður. Þetta ástand
er algerlega óviðunandi. Það
er algerlega þýðingarlaust að
koma til verkaiýðshreyfingar-
innar og segja við hana: nú
er erfitt ástand í efnahagsmál-
um, það verður að skerða lífs-
kjörin, menn verða að fóma
— því verkalýðshreyfingin spyr
á móti: hvað hafið þið gert til
að treysta undirstöðu lífskjar-
anna, hvernig hefur Fxamsókn
tekið undir kröfur ráðherra Al-
þýðubandalagsins og verkalýðs-
hreyfingarinnar í þessum mál-
um?
Þarf að flytja
fjármagn úr
verzlun- í útgerð
Ég veit vel að það þarf að
grípa til allróttækra ráðstaf-
ana hér á íslandi til að stjórna
efnahagsmálum þjóðarinnar
rétt. Heildarstjórn á þjóðar-
búskapnum er ekki nægileg,
það þarf einnig að fram-
kvæma þá heildarstjórn, og
hún getur vel komið ilia við
ýmsa. Ég skal nefna nokkur
dæmi um það hvað ég áiít að
þyrfti að gera. Tökum t.d.
verzlunina, og þá fyrst og
fremst heildverzlunina hér í
Reykjavík. í þeirri einu út-
tekt sem fram hefur farið á
þjóðarbúinu, úttekt Rauðku
1934—’36, var komizt að þeirri
niðurstöðu, sem er sígild fyrir
allt þetta 25 ára tímabil, að
það væri of mikið fjármagn í
verzluninni og of lítið í sjávar-
útveginum, verzlunarfjármagn-
ið var ferfalt meira þá. Álykt-
un nefndarinnar var sú að
þetta hlutfall yrði að breytast,
það yrði að reka fjármagnið
úr heildverzluninni og knýja
það inn í sjávarútveginn, og
það er aðeins hægt með einu
móti í auðvaidsþjóðféiagi, með
því að þjóðnýta svo og svo
mikið af innflutningsverzlun-
inni, koma í veg fyrir að einka-
fjármagn geti hreiðrað þar um
sig og knýja það inn í skapandi
framleiðslu. Mín skoðun er sú
að það hefði þurft að taka svo
sem þriðjunginn af innfiutn-
ingsverziuninni og þjóðnýta
hana. Taka rikisrekstur t.d.
á olíu, véium, bifreiðum, raf-
magnstækjum og fleiru sliku.
Oiían er gott dæmi. A undan-
förnum áratug hefur of fjár
verið sóað í hringavitiausa fjár-
fesfingu í sambandi við olíuna
og dreyfingu hennar, Með endi-
ieysu svokallaðrar samkeppni
milli þeirra olíufélaga sem hér
starfa og þannig hefur geysi-
iegum fjármunum verið sólund-
að.
Framsókn
verndar verzl-
unarauðmagnið
Einmitt um þetta atriði hafa
orðið átök innan ríkisstjórnar-
innar. Þar hefur verið lagt
fyrir frumvarp af hálfu ráð-
herra Alþýðubandaiagsins um
olíueinkasölu ríkisins, en ekki
fengizt fram vegna andstöðu
.Framsóknar. Einnig á þingi
hefur Framsókn staðið gegn
hliðstæðum tillögum sem Al-
þýðubandalagið og Alþýðu-
flokkurinn hafa sameinazt um.
Ég held að afstaða Framsókn-
ar til olíueinkasölu sé gott
dæmi um tillitsleysi þessa
flokks til verkalýðshreyfingar-
innar og verkalýðsflokkanna,
og það eru ekki hagsmunl*!
samvinnuhreyfingarinnar semj
þarna eru að verki, heldur en
það þannig, að ■ þegar á aS
höggva i ejtthvað af amðvald-i
inu hér í Reykjavík er ein's o@
vissir aðilar í námunda við •
Samband íslenzkra samvinnu*
félaga kippist við, og það á-<
stand er óþolandi. Það verðuii •
að vera hægt að gera þær ráð«
stafanir sem þarf til þjóðnýt-
ingar á vissum sviðum með ■
Framsóknarflokknum, ef hann
ætlar til frambúðar að halda.
uppi vinstri stjórn með verka^-
iýðsflokkunum, þannig að hægt
sé ,að skipuleggja í þjóðaí
þágu, þótt ýmsum finnist nærri
sér höggvið. Það er engum efa
bundið, að meðan ekki er hægt
að skakka leikinn á milli verzÞ
unarauðmagnsins á Islandi
annars vegar og framleiðslui
auðmagnsins hins vegar, er
ekki hægt að reka íslenzkan
þjóðarbúskap af viti.
(Framhaldið af ræðu Einar®
verður siðá'r raícið her V blað-
inu).
V erzlunarmannafélag
Reykjavíkur
heldur aJmennan félagsfund í kvöld kl. 8,30 í
Vonarstrætj 4,
Fundarefni: Kjaramálin.
Verzlunarmannafélag Reykjayikur.
NÝ verzlun
Höfum opnað nýja verzlun að La.ugavegi 76.
Höfum úrval af fegrunar- og snyrtivörum.
Gjörið svo vel að reyna viðskiptin. 1
SNYRTIVÖRUBÚÐIN. •
Laugaveg 76. —: Sími 1-22-75. j
Málverka- 09 lisfmunauppboð
►
Þeir, sem vilja selja málverk á næsta uppboði (síðasta uppboði á
þessu vori) þyrítu að láta vita um það sem fyrst.
Listmunauppboð Sigurðar Benediktssonar, Austurstræti 12 — Sími 13715.
ÚtbreiðiÖ
Þjóðviljann
b
N Ý K 0 M I Ð
uppreimaðir tékkneskir
BARNASKÓR
með og án innleggs. — Hvítir og brúnir.
*...
Aðalstræti 8, sími 13775 — Laugaveg 38, sími 18516 —
Garðastræti 6, sími 18515 — Snorrabraut 38, sími 18517
— Laugaveg 20, sími 18515.
hafa gert þetta? Ekki hafa það verið aparnir." „Ætli
þetta standi ökki í einhverju sambandi við skipið,
sem hefur verið að flækjast hér í námunda við
eyna“, sagði foringinn. „Annars segir hann okkur
væntanlega frá því, þegar hann raknar við aftur“
bástti hann við.
I stuttu máli
Það fréttist í gær að Antoine
Pinay, leiðtogi íhaldsmanna,
hefði lagt fast að Pflimlin for-
sætisráðherra í gær að víkja
fyrir de Gaulle.
Ritskoðun hefur verið sett í
Frakklandi á fréttir um Alsír,
einkum fréttir sem koma.frá Al.
sír sjálfu.
Franska stjórnin hefuT boðið
út nokkrum áming'um vara!iðs>
ríkislögreglunnar.
F.ranska stjórnin veitti í fyrra-
dag undanþágu fyrir þrjú skip
til að sjgla með matvæli og
1 iyfjavörur til ALsír. Bann er ann-
■ ars við siglingum milli Frakk-
lands og Alsír.
Þórður
sjóari

Leiðangur var sendur af stað til þess að rannsaka
hvað væri um að vera. Og undrun leiðangursmanna var
lítil, er þeir fundu Þórð bundinn undir tré. Hann
tneðvitundarlaus og þeir báru hann til búðanna,
sem læknir rannsakaði hann vandlega. „Hann nær
álveg“, sagðj hann við foringjann. „En hverjír
T-i ■> tHHTiT—f^fTÍ"