Þjóðviljinn - 22.01.1959, Blaðsíða 6

6) — ÞJÓÐVILJINN -— Fimmtudagur 22. janúar 1959
þlÖÐVILJINN
ÚtRefandi: SamelnlnKarflokkur alþýöu — öósíailataflokkurlmi KltstJóra?:
Magnús Kjartansson, Sigurður Guðmundsson (áb.). — Préttaritstjóri: Jón
BJarnason. — Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Guðmundur Vlgfússon.
ívar H Jónsson, Magnús Torfi Ólafsson. Sigurjón Jóhannsson. Sigurður V.
Friðbiófsson. Auglýsingastióri: Guðgeir Magnússon. - Ritstjórn. af-*
crelðsla. auglýsingar. prentsmHJa: Skólavörðustíg 10. — Sími: 17-500 <5
línur. — Askriftarverð kr. 30 á mánuði - Lausasöluverð kr. 2.00.
Prentsmiðja Þjóðviljans.
Kjaraskerðingarfrumvarpinu
hrundið áður en það birtist!
Ojómenn í Vestmannaeyjum,
stærstu og mikjlvægustu
verstöð lnadsins, hafa svarað
kjaraskerðingaráformum ríkis-
stjórnar Alþýðuflokksins á eft-
irminnilegan hátt. Eftir að þeir
höfðu fengið vitneskju um það
hversu mikið ætiunin væri að
skerða kjör bátasjómanna, neit-
uðu þeir einróma* að sætta sig
við kjarskerðinguna. Þeir boð-
uðu siðan verkfall og eftir
eins dags stöðvun höfðu þeir
tryggt sér nýja samninga um
kjarabætur, sem jafngilda
fullkomlsga kauplækkun þeirri
sem ríkisatjómin ætlaði að
binda með lögum. Sjómenn í
Vestmannaeyjum hafa þannig
sagt: Við sættum ckkur ekkx
við að kjör okkar verði skert
— á sama tíma og atvinnurek-
endur fá stóraukið fé í sinn
hlut — cg þeir liafa staðið við
yfirlýsingu sína í verki með
mætti samtaka sinna. Þeir hafa
tryggt sér óskert kjör áður
en ríkissjórnin kom því í verk
að bera fram niðurskurðar-
frumvarp sitt; þegar það birtist
hafa kjaraskerðingarákvæðin
verið ógilt fyrirfram að því er
sjómenn í Vestmarnaeyjum
varðar. Þetta er rösklega að
verki staðið, eins og vænta
mátti af sjómönnum í Vest-
mannaeyjum og forustu þeirra.
essi samningur sjómanna í
Vestmannaeyjum, þar sem
frumvarpi ríkisstjórnarinnar er
hrundið áður en bað kom fram,
mun vekja mik’a athygli meðal
verkafólks um land allt en nið-
urskurðarsveðja ríkisstjórnar-
innar er nú reidd að kjörum
þess. Ekki sízt mun samningur-
inn vekja athygli meðal sjó-
manna við Faxafióa, en þeir
hafa víða goldið svikullar og
óstéttvísrar forustu síðustu
vikumar. Þegar samningar hóf-
ust um áramótin hafði verið
tryggð full samstaða sjómanna,
og Alþýðubandalagsmenn og
Alþýðuflokksmenn sátu saman
í samninganefnd, höíðu sam-
eiginiegan skilning á samn-
ingum þeim sem undirritaðir
voru og höfðu heitið fullu sam-
ráði um framkvæmd þeirra.
En þegar ríkisstjórnin einsetti
sér að svíkja samningana,
brugðust Alþýðuflokksmennirn-
ir Jón Sigurðsson og samherjar
bans félögum sínum og sjó-
mönnum öllum á lítilmótleg-
asta hátt og gerðust málsvar-
ar; ríkisstjórnar og atvinnurek-
enda. Þeim tókst að svíkja
samningana inn á sjómenn 1
ýmsum verstöðvum, áður en
menn áttuðu sig á að ætlunin
^væri að rifta þeim fljótlega
aftur. Annarsstaðar beittu þeir
bo’abrögðum eftir að búið var1
að fellá samningana, eins og í
Hafnarfirði og hér í Reykjavík,
þar sem ætlun Jóns Sigurðsson-
ar virðist vera að undirritá
samningana upp á sitt ein-
dæmi, þvert ofan í fyrfi á-
kvörðun sjómanna. Sjómenn í
öllum þessum félögum hafa nú
fengið eftirminnilega reynslu
af því hversu alvarlegt það er
að trúa mönnum á borð við
Jón Sigurðsson fyrir hagsmun-
um sínum, og sú staðreynd
mun birtast þeim enn skýrar
þegar frumvarp ríkisstjórnar-
innar er orðið að veruleika og
fiskverðið hefur verið lækkað
til mikilla muna.
Sú saga sem gerzt hefur á
þessu sviði sannar verka-
fólki að það er vissulega -meg-
inatriði hvemig trúnaðarmenn i
veljast til starfá í verkalýðs-‘
félögunum, forusta félaganna
getur einatt ráðið úrslitum um
kaup og kjör, þegar um er að
ræða flókna samninga og bak-
tjaldamakk sem ekki er á allra
vitorði. Þess vegna er stjórnar-
kjör í verkiýðsfélögunum einn-
ig ákvörðun um afkomu og lífs-
kjör félagsmanna, en ekki nein
pólitísk listakosning eins og
sumir vilja vera láta. Sjaldan
hafa stjómarkosningar í verk-
lýðsfélögunum verið mikilvæg-
ari en einmitt nú, þegar aftur-
haldsöflin eru að herða sig
upp í mjög alvar’egar og af-
drifaríkar ársir á verklýðssam-
tökin. Hvort sú árás bar árang-
ur eða henni verður hrundið
er komið undir verkafólki
sjálfu í kosningum þeim sem
nú eru framundan. í hverju
einasta félagi verður kosið milli
þeirra sem vilja halda fast á
rétti óg hagsmunum verkafólks
og hinna sem reiðubúnir eru
til að beygja sig fyrir valdboði
ríkisstjórnar og atvinnurek-
enda. Nú þegar hefur kjara-
skerðingarmönnum verið sópað
til hiiðar í fyrstu stjórnarkosn-
ingunum í Reykjavík, í vöru-
bílstjórafélaginu Þrótti sem
verið hafði eitt öflugasta vígi
íhaldsins um iangt árabil. Þau
úrslit spá góðu um áíramhald-
ið, og vissulega þyrfti að
tryggja það að kjaraskerðingar-
agentar komist ekki til forustu
í einu einasta verklýðsfélagi í
landinu.
Ttflj’álalokin í Vestmannaeyjum
sanna svo hvers efnhuga
verklýðsfélög með traustri for-
ustu eru megnug. Á slíkum
samtökum brotna árásir ríkis-
valds og atvinnurekenda.
veiour vfmcgum i
í einni viku hafa fjórir ís-
lenzkir togarar se't afla
sinn í Grimsby. Þetta eru
fyrstu sölur íslenzkra fiski-
skipa í Bretlandi síðan fisk-
veiðilandhelgin við ísland var
færð út í 12 mílur og brezka
stjórnin hóf sjóhernað sinn
gegn okkur fyrir áeggjan tog-
araeigenda og yfjrmanna á
brezka togaraflotanum. Land-
anirnar íara fram samkvæmt
samningi sem brezkir og ís-
lenzkir togaraeigendur gerðu
með sér í París 1956. Með hon-
um var endir bundinn á fjög-
urra ára löndunarbann, sem
togaraeigendur höfðu sett til að
reyna að svelta íslendinga til
að hverfa frá útfærslu land-
helginnar í fjórar mí’.ur, og
kveðið svo á að íslénzk fiski-
Það fór ekki fiiamhja ensku blöðunum að þríj- slíipsmenn á
Fylki liöfðu konur sínar með sér í ferðinni til Grimsby.
Sum sögðu að íslenzkar konur fylgdu mönnuin sínum á
sjóinn að staðaldri, og þótti mikið til harðfengis þeirra
koma. Þessi mynd af sjóinannakonunum við borðstokkinn
á Fylki birtist í Yorkshire Evening Post.
,.eins og stendur“ myndi staðið
við samninginn frá 1956 um
landanir íslenzkra fiskiskipa í
Bretlandi, en að öðru leyti
vildi það ekkert segja um
verkfallsboðun yfirmanna fyrr
en rætt hefði verið við þá. Pet-
er Henderson, framkvæmda-
stjóri fiskimannadeildar flutn-
ingaverkamannasambandsns,
verkalýðsfélags togaraháseta,
var hinsvegar ómyrkur í máli.
Hann sendi öllum félögum í
deildinni bréf, þar sem lagt er
tími þegar að öliu eðlilegu er
lítið um fisk, og fiskurinn sem
íslenzku skipin leggja á land
er kærkomin búbót fyrir þjóð-
ina. Starf húsmæðranna er
nógu erfitt, og það situr sízt
á okkur að torvelda það“.-.
A uðvitað vakir það ekki fyr-
* ir yfirmönnunum á ' brezk'u
togurunum að fara í verkfail,
þá dauðlangar í nýtt löndunar-
bann og telja sig hafa aðstöðu
til að knýja það fram. Skýrt
hefur verið frá því í Bret-
landi að fulltrúar yfirmanna
muni ganga á fund John Hare,
landbúnaðar- og fiskveiðaráð-
herra, 29. janúar, og þann dag
og hinn næsta verður haldinn
fundur í Þjóðarráði togaráút-
gerðarinnar, þar sem sæti eiga
fulltrúar félaga háseta, yfir-
manna og togaraeigenda. Á
þeim fundi verður ákveðið
hvort hafið verður nýtt lönd-
unarbann, sem af hálfu togara-
eigenda væri skýlaust brot á
gerðum samningi. Sem stendur
er skortur á fiski í Bretlandi,
og fiskkaupmenn gleypa við
afla íslenzku skipanna. „Ég fæ
ekki skiiið, hvaða gagn neinn
getur haft af því að ég hafni
fiski sem íslendingar hafa
veitt, þegar grátbeðið er um
hann í fiskbúðunum“, .sagði
einn fisksalinn í Grimsby við
fréttaritara Sunday Times.
Yfirmenn gera sér vafalá.ust
vonir um að framboðið verði
orðið meira um miðjan febrú-
ar, svo að þá reynist auðveld-
ara að koma á löndunarbanni.
skip mættu landa ákveðnu
magni af íslenzkum fiski í
Bretlandi á hverjum ársfjórð-
ungi.
Y andanir íslenzku togaranna í
Grimsby hafa nú orðið til
þess að þeir aðilar í Bretlandi
sem fjandsamlegastir eru ís-
lendingum hafa lent í innbyrð-
is deilum. Þegar Ingólfur Arn-
arson lagðist að bryggju í
Grimsby fyrstur íslenzkra tog-
ara . síðan landhelgisdeilan síð-
ari hófst, tilkynnti D. Welch,
framkvæmdastjóri félags tog-
arayfirmanna þar í borg, að fé-
lag hans myndi stilla sig að
sinni um að grlpa til gagnráð-
stafana og sjá hverju fram
yndi. Næstu daga sigidu Fylkir
og Karlsefni í kjölfarið, og þá
var stillingin úti. Á ráðstefnu
fulltrúa yfirmanna í Grimsby,
Hull og Fleetwood var sam-
þykkt að þeir skyidu hefja
verkfail 12. febrúar, ef landan-
ir á afla íslenzkra skipa í
Bretlandi hefðu ekki verið
stöðvaðar áður eða íslendingar
sýnt að þeir væru fúsir til að
„fallast á málamiðlun varðandi
tólf mílna landhelgina". Sam-
tökin sem að þessari samþykkt
standa hafa innan sinna vé-
banda um 700 yfirmenn á tog-
urum, og skipin sem þeir stýra
afla 70 til 80% af þeim fiski
sem berst á land í Bretlandi.
Samband brezkra togaraeig-
enda lét frá sér heyra
næsta dag. Það lýsti yfir, að
fyrir háseta að taka engan
þátt í flasfengnu, og ábyrgðar-
láusu“ verkfalli yfirmanna.
Henderson segir: „Hvað sem
öðru líður stendur nú yfir sá
V/’fÍrmenn á brezkum togurum.
og eigendur þeirra vilja
ekki einungis fá að stunda rán-
yrkju upp í landsteina við ís-
land, fyrir þeim vakir einnig
Framhala á 11. siðu.
Sam Bee uppboðshaldnri býður upp fyrstu kassana af þorski
sem landað var úr Fylki 1 Grimsby. Fiskurinn var „rifinu
út“, segja ensku blöðin.