Þjóðviljinn - 30.06.1959, Qupperneq 6

6) — Þjóðviljirm — Þriðjudagur 30. júní 1959
ÞlÓÐVILJINN
Ótgefandl: Samelnlngarflokkur alþýðu — Sósiallstaflokkurlnn. — Ritstjórar
Magnús KJartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson. — Fréttarltstjóri: Jón
BJarnason. — Blaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Eysteinn Þorvalasson.
Guðmundur Vigfússon,. ívar H. Jónsson, Magnús Torfl Ólafsson, Sigurður
V. FriðbJófsson. — Auglýsingastjóri: Guðgeir Magnússon. — Ritstjórn, af-
•relðsla, auglýslngar, prentsmiðja: Skólavörðustíg 19. - Bíml 17-500 (i
linur). — Áskrlftarverð kr. 30 á mánuðl. — Lausasöluverð kr. 2.
Kosniiigaúrslitin
17" osningaúrslitjn verða stund-
4Vargaman og ánaegjuefni
afturhaldinu á Islandi. Þau
vcrða, stundargaman og tilefni
hlakkandi ánægju óvinum is-
lenzku þjóðarinnar, brezku of-
beldismönnunum sem stjóma
lierskipaárásinni á landhelgina.
Og kosningaúrslitin verða
stundargaman bandarísku her-
stjórnarklíkunum og leppum
þeirra hér á landi. Og það eru
■ekki tilfærslurnar miþi þing-
flokkanna, sem óvinir ís-
lenzku: þjóðarinnar líta einkum
á, heldur sú staðreynd, að
stjórnmálasamtök hinnar röt-
tæku verkalýðshreyfingar, Al-
þvðubandalagið, koma nokkru
veikari út úr kosningunum.
/
Segja má að það setji mark
sitt á kosningaúrslitin, að
tveimur stærstu þingflokkun-
um, Sjá’fstæðisflokknum og
F-amsóknarflokknum, tókst að
verulegu leyti að gera kosn-
ingarnar að einvígi sín á milli,
um kjördæmabreytinguna og
i'm ..vinstri stjórnina“. Þeim
tókst betta fyrst og fremst
vegna bess óhemju fjármagns
eem bpir gátu veitt í blaðakost
fbn og áróður allan, og rneð
því pð nota og misnota eins
og frekast var unnt aðstöðu
Siá'fstmðisflokksins í Reykja-
vik 07 Framsóknarflokksins
úJi rm landið. Sviðsetnjngin á
Tcosninsunum sem einvígi þess-
a”a tvp.r"ria flokka tókst að
því mpr’íj að Alþýðubandalag-
ið náði ekkj nægilega til kjós-
errfq með kynningu á málstað
albý'^imnpr- og aðvaranir uvn
hvo mj’-ið væri í húfi að láta
,ev.-j s+: 'rnarflokkana og Fram-
sókn r1'mr>a án verulegrar á-
r.--nr,Voar fvrjr „fyrsta skref-
i*“ í áætlun afturhaldsins,
nú fyrir fáum mán.
uón. Sjálfstæðisflokknum
v«rulegu leyti heppn-
sct sú áróðursbrella að stjórna
gegnum leppstjórn Alþýðu-
fVVkoV'- 0g þannig frestað um
ró++mætum dómi fyrir ó-
þ”-tfa’-v'»rk sín j garð laun.
þ<-<ra Alþýðuf’okkurinn,
F"m s::lfur var með lífið í
lú’-”””m af ótta við kosnjnga-
ú'~’:x:n hefur einnig sloppið
t’.’töIuÞga vel (þó forsætisráð-
hrrra hans fé’Ii og hann missti
t’vo hi”gmenn) einnig vegna
á*umefndra aðstæðna, að
Fram<-ókn og Sjálfstæðisflokkn-
um tókst að þessu sinnj að
snúa bingkosningum að lang-
mestu leytj upp í einvíyi sin á
n í’li og sefja athygli kjósenda
að því einvígi með fjármögn-
uðum áróðurstækjurn, svo,, aðr-.
ir flqkkar lentu með nqkkrum
hætti í skugga. Þetta má þyKja
þeim rnun einkennilegra. sém
einvígið var á yfirbprðinu háð
um mál sem raunverulega var
ráðið til lykta áður en kosning-
ar hófust, kjördæmabreytingin.
Það vissi Framsóknarflokkur-
inn þegar i veíur er samning-
ar tókust um málið milli Al-
þýðubandalagsins, Alþýðu-
flokksins og Sjálfstæðisflokks-
ins. Hitt var talið þjóna bezt
flokkshagsmunum Framsóknar-
flokks að láta Sem kosningarn-
ar réðu úrslitum um kjördæma-
breytinguna. Það gæfi flokkn-
um færi á áð víkja til hljðar
þungúm áfellisdómi alþýðu
kjósenda í landinu fyrir að
rifta stjórnarsamstarfinu við
Alþýðubandalagjð og Alþýðu-
flokkinn, án þess að efnd væru
ýmis mjkilvægustu loforð
stjómarsamnings þeirra. í reyk
skýjum tilfjnningavaðals Fram-
sóknarmanna um kjördæma-
ihálið hefur flokknum tekizt að
halda utan að kjósendum
Framsóknar og bæta við, þó
að vísu sé óvarlegt að telja það
flokksfylgi, svo oft og ræki-
lega báðu áróðursstjórarnir
menn að kjósa „i þetta sinn“
um kjördæmamálið eitt, alveg
án tillits til þess hvort menn
fylgdu Framsóknarflokknum að
nokkru öðru máli. Það áróð-
ursbragð heppnaðist Framsókn
furðanlega vel, þó ekki sé víst
hvemig nýju kjósendurnir
bregðast við, þegar í ljós
kemur að Framsókn geti hugs-
að sér að nota árangurinn af
atkvæðaveiðum sínum nú sem
fyrr í venjulegum Framsókn-
artilgangi, og að framgangur
kjördæmamálsins var ráðinn
áður en sefasýkisherferð Fram-
sóknar hófst.
IT" osningaúrslitin boða alþýðu
landsjns alvarlega hættu.
Framundan getur verið nýtt
afturhaldstimabil, hætt er við
að afturhaldið telji andvara-
leysi fólksins bendingu um að
því sé óhætt að halda áfram á
þeirri braut sem kauþránið
markaði fyrsta sporið á, braut
gengislækkunar, atvinnuleysis
og kaupbindingar. Þó skyldi
afturhaldið varast að hrósa
sigri. Því hefur tekizt með of-
.urmagnj þlekkingaáróðurs að
draga nokkuð úr fytgi Alþýðu-
bandalagsins í þessum kosning-
um. Það fylgistap vérður hinni
róttæku verkalýðshreyfingu
aðvörun og brýning, aldrei hef-
ur legið meira við að hafizt
yrði handa þegar í dag að
grafast fyrir rætur tapsins,
vinna það upp og hefja nýja
sókn. Minnumst þess félagar,
þegar okkur þykir ferðin ganga
„grátlega seint“ og hörmum
stundarskiiningsleysi fólksins
á málstað sinn, að hin róttæka
verkalýðshreyfing er ekkert
stundarfyrirbæri, heldur kjarni
þess sem koma skal og koma
nlýtur, alþýðuvalda á íslahdi.
Enn óeirðir í
Durban í gær
Nokkur hundruð blökkumenn
fóru um götur Durban í Suður-
Afríku í gær til að mótmæla
handtöku 51 kynsystra þeirra
sem settar hafa verið í varð-
hald fyrir þátttöku í uppþot-
inu sem varð í borginni í síð-
ustu viku. Lögreglan, vopnuð
kylfum og táragasi, réðst á
hópinn og dreifði honum.
Innrás í Dóminik
anska lýðveldið
títvarpið 'i Trujilloborg x
Dóminikanska lýðveldinu skýrði
frá því í fyrrad. að lið. hefði
verið sett á land á eynni og
feefði komið til bardaga milli
þess og stjórnarhersins. Hefðu
flestir innrásarmennirnir veríð
felldir, eðaw^úr hondum.
379 nemendur í Gagn-
fræðaskéla Vesturbæjar
Gagnfræðaskóla Vesturbæjar var slitið 2. júní sl. Ósk-
ar Magnússson skólastjóri flutti skólaslitaræðuna og
skýrSí frá skólastarfi og nátnsárangri.
Innritaðir nemendur voru í
vetur 379 í 15 bekkjardeildum.
Kennarar voru 26 auk skóla-
stjóra. Landsprófsdeild tók aft-
ur til starfa í skólanum á síð-
astliðnu hausti, og 2 verknáms-
bekkir störfuðu nú þar í fyrsta
sinni.
Á unglingaprófi hlutu 3 nem-
endur ágætiseinkunn: Sigurður
Pétursson 9,49, en það var hæsta
einkunn í skólanum að þessu
sinni, Þóra Ásgeirsdóttir, 9,27
og Þorsteinn Þorsteinsson 9,13.
Undir gagnfræðapróf gengu
35 nemendur, 33 stóðust, en 2
nr
luku ekki prófi vegna veikinda.
Hæstu einkunn á gagnfræðaprófi
hlutu: Guðni Jónsson 8,59, Guð-
ný Gunnarsdóttir 8,08 og Guð-
björg Ása Norðdahl 8,05.
Við landspróf hlaut að þessu
sinni hæstu einkunn Sigurður
Ragnarsson I. ágætiseinkunn
9,20.
Skó:astjóri afhenti því næst
bókaverðlaun þeim nemendum,
sem skarað höfðu framúr í námi
og prúðmennsku.
Síðan ávarpaði hann hina nýju
gagnfræðinga nokkrum orðum og
árnaði þeim allra heilla.
Að lokum þakkaði hann kenn-
urum og nemendum gott og á-
nægjulegt samstarf á þessuu
þrítugasta og fyrsta starfsári
skólans og sagði því næst sköl-
anum slitið.
geimferðafólk
Útvarpið' í Moskvu skýrði frá því nýlega, að sovézkir
vísindamenn hefðu í hyggju að byggja „geimstöð“ í
mörg hundruð kílómetra fjarlægð frá jöröunni, og yrði
hún notuð sem viðkomustaður fyrir geimferöafólk.
Líkan af stöð þessari er um
þessar mundir til sýnis á sýn-
ingu í Moskvu/ Stöðin verður
jafnframt notuð til þess að
skjóta þaðan upp eldflaugum
enn lengra út í geiminn.
Geimstöðin verður hringlaga
og snýst um öxul. Þar verður
komið fyrir mörgum rannsókn-
arstofum og allskonar athug-
anastöðvum, og verða slíkar
stofnanir í kúlulaga klefum á
endum öxulsins. Margar fleiri
upplýsingar gaf Moskvuútvarp-
ið um fyrirbrigði þetta og lýsti
fyrirkomulagi þessu í smáatrið-
um, m.a. eftirfarandi:
Orka frá sólarrafhlöðum get-
ur fullnægt orkuþörfinni til
fehðalaga um háloftin. Geim-
stöðvar þessar, sem komið er
fyrir í nokkurra kílómetra f jar-
lægð frá jörðunni, er einnig
Billie Holiday
liggur fárveik
Billie Holiday, hin; heims-
fræga bljússöngkona, liggur
fárveik á sjúkrahúsi vegna mis-
notkunar eiturlyfja. Hún var
handtekin af lögreglunni fyrir
þær sakir og er undir lögreglu
eftirliti. Lögfræðingur hennar
hefur sagt að líf hennar sé í
bráðri hættu ef lögreglan
sleppi henni ekki.
Fjórðungur
Hiroshimabúa
hefur lifað af
Aðeins 24% þeirra sem
hjuggu í Hiroshima þegar
Bandaríkjamenn vörpuðu
kjarnorkusprengju sinni á
borgina 1945 eru enn á lífi.
Frá þessu hefur verið skýrt
í Tokíó. 6. ágúst 1945 bjuggu
385.000 menn í Hiroshima og
af þeim eru aðeins 92.900
enn á lífi. ^ -
hægt að nota sem endurvarps-
stöðvar fyrir sjónvarp frá
hvaða hluta jarðarinnar sem
er.
Geimstöðin, sem nú að að
byggja verður flutt út í geim-
inn í smástykkjum og sett sam-
an þar, sagði útvarpið að lok-
Hinn 6. júní s.l. varð María
Jónsson hjúkrunarkona 60
ára og langar mig að minnast
þess lítillega, þó seint sé en
sökum verkfalls prentara gat
það ekki orðið þann dag. En
ég get trúað að hún kæri sig
ekki um að góðverkum henn-
ar eé á lofti haldið því hún
er eins og sagt er £ bíblíunni,
hún lætur ekki vinstri hendi
vita hvað sú hægri gjörir og
hún spyr aldrei: hvað fæ ég
fyrir það sem ég gjöri, helíd-
ur hvernig' get ég gjört það
sem bezt og samvizkusamleg-
Samningur
um síldarsölu
Þann 24. þ.m. var undirritaður
í Reykjavík samnjngur við Sov-
étríkin um sölu á 40 ’þúsund
tunnum af Norðurlandssíld.
Síldarútvegsnefnd vinnur nú
að því að fá þetta magn hækk-
að. Á síðastljðnu ári voru gerðir
samningar við Sovétríkin um
150 þús. tunnur samtals af Norð-
urlands- og Suðurlandssíld.
um og sjúkum þann tíma sem
hún sjálf átti að hvílast og
stundum kannski ekki síður
veik en sá sem hún var að
hjálpa.
Hún er fædd í Noregi, en
kom til íslands árið 1929, þá
til stuttrar dvalar, en for-
lögin höguðu því svo til að
hún ílentist hér, hún gift-
ist Sigvalda Jónssyni húsr
gagnabólstrara og var honum
eins og öllum í sínu starfi.
heil og óskipt hjálparhella til
dauðadags, en hann missti,
hún árið 1950 og fósturson
sinn 2 árum síðar, .en Öllu
hefur hún tekið með hetju-
skap og trúartrausti.
Islendingar mega vera for-
sjóninni og henni sjálfri þakk-
látir fyrir að hafa fengið að
njóta starfs hennar, og
við værum vissulega góðum
starfskrafti fátækari hefðum
við ekki notið hennar við.
Ég á ekki betri ósk þér
til handa, kæra vinkona, en
að þér enidist heilsa og kraft-.
ar til að starfa sem lengst að
þínum líknarstörfum. r
Að endingu vil ég þakka
þér af alhug alla okkar sam-
veru og hjálp mér til handa,
ist svo jieim sem þiggur komi me^ VOIl um að eiga .eftir aq.i.
tð sem beztum notum. ^ samvistar- þinnar leugi'
Það er ómældur sá tími ennþá.
iarvi licrfnr liiálnoA' f- • V'rnlmnHi. '
um.
María Jónsson hjúkrimar-
kona sextug