Þjóðviljinn - 20.10.1960, Qupperneq 6

B)
ÞJÓBVILJINN — Fimmtxidagnr 20. október 1960

tntmutTTUTTTi/r;t

•M4*
i
Sji
c:s
þiömnuiHN
Ötuelandl: SamelntnKsrflakkur slþýBn — SóBlsllstsflokkurtnn. -
RltatJOo-ar: Mairnúa Kiartansaon (Ab.). Maanúa Torfl Olafsaon. Bls-
2jt arSnr OuSmundsson. — PréttarltatJOrar: Ivar H. Jónason. Jðn
Biavnasor. - AuKlýslngastJórl: OuSgelr Magnúaaon. - Ritatjórn.
nrnntamlBJa' SkólavSrSuatlg 19. — Blaal
M 17-500 (5 llnur). - ÁakriftarvarB kr. 45 A mAn. - Lauaaaóluv. kr. 1.00.
r-r-* PrentsmlEJa t>JóSvU)un».
Lýðræði í hættu
CJjálfstæðisflokkurinn er hagsmunasamtök auð-
^ manna, mikils minnihluta þjóðarinnar sem
situr yfir hlut alls þorra almennings. Af því
leiðir að flokksforustan er mjög andvig lýðræði;
raunverulegt vald fólksins í landinu brýtur í bága
við sjálfan tilganginn með stofnun og starfi
Sjálfstæðisflokksins. Þvi þarf það ekki að koma
neitt á óvart þótt Morgunblaðið hafi að undan-
förnu hamazt gegn skoðanafrelsi, málfrelsi ög
fundafrelsi og nefnt fólikið í landinu „Samsafn
fífla einna“, „fáráðlinga“ og „skríl“.
Höfundur greinanna stendur við hlið franska brynvagnsins ,sem fylgdi honum á ferðiuni um.
.Aures-fjöII.
tr?
É Kjell Gjöstein Resi: Frönsk ógnarstjórn

»essi stefna íhaldsforkólíanna birtist ekki síður
* glöggt á sviði efnahagsmála. Nú um langt
skeið hafa íslendingar með ýmsúm ráðum reynt
mi
Pn Sjálfstæðisflokkurinn hefur auðvitað farið
þveröfuga leið. Hann hefur brotið niður og
«*« • :
£;Ji er að brjóta niður afskipti almennings af efna-
cjjj hagslífinu. í staðinn kemur hann á alræði pen-
fíyjj ingavaldsins í þágu þeirrar klíku sem á flokkinn
og starfrækir hann. Gróðinn einn á að stjórna
öllum þáttum efnahagskerfisins og drottna yfir
Síl hagsm-unum og vilja almennings. í stað gallaðs
lýðræðis er stefnt að því að koma á einræði. Og
Jíii kröfurnar .um alræði auðmannanna verða ósvífn-
íj|| ari með hverjum degi. Nú síðast hefur Verzlun-
íjji arráðið heimtað það að lögð verði niður öll fyr-
Ííj: irtæki ríkis og bæja, einkasölur á áfengi og
*J:j tóbaki, sementsverksmiðjan áburðarverksm 'ðj-
gítí an, rafveiturnar, skipaútgerðin, bæjarútgerðirn-
S-S ar o.s.frv. og þessar stóreignir afhentar peninga-
mönnunum sem eiga Sjálfstæðisflokkinn. I stað
‘*jjj sameignar á að koma séreign; í stað lýðræðis
Íj2 einræðið. ,
tj| I
zii'j ITatrið á lýðræði er aðaleinkennið á Sjálfstæðis-
flokknpm og lykillinn að afstöðu leiðtoga
hans til allra mála. En flokkurinn hefur ekki
um langt skeið framfylgt þessari stefnu sinni af
jafn miklu ofstæki og nú. Þess vegna er það
hin brýnasta nauðsyn að allir íslenzkir lýðræðis-
flT sinnar leggi saman krafta sína til varnar þeim
hugsjónum sem íslendingar hafa löngum talið
* veigamesta einkenni sitt og styrk sinn. — m.
iiij
zif
nr*
55
ojt
Utt
gy að tryggja aukið lýðræði í fjármálum. Allar þær gt
«v.» nefndir og ráð, sem til hefur verið stofnað og œ
sætt hafa margháttaðri gagnrýni réttri og rangri, jj;
aS: eru tákn um þessa viðleitni. Með þeim átti að g-
reyna að sjá til þess að fjöldasamtök almenn-
K| ings, stjórnmálaflokkar, verkalýðssamtök, ai
| bændasamtök og önnur slík hefðu áhrif á fjár-
~~~ festingarmál, skipan innflutnings og útflutnings,
bankamál, verðlagsmál, sjávarútvégsmál, land-
Sjg búnaðarmál o.s.frv. Þessi viðleitni hefur einatt
verið hikandi og fálmkennd, og víst hefur verið
I" auðvelt að benda á spillingu í ýmsum opinberum
fæ stofnunum. En tilgangurinn hefur verið að auka
j22 lýðræðið í landinu, og alvarlegasta meinsemdin
£3 var sú að skort hefur fasta og skynsamlega
heildarstjórn. Hinar ýmsu stofnanir hafa einatt
jg baukað hver í sínu horni en vantað hefur áætl-
unarráð eða aðra hliðstæða stofnun til þess að
|§ samræma og festa heildarstefnuna og leggja á
55 ráðin um stórframkvæmdir. Það hefur sannar-
lega ekki verið röng stefna að gefa fulltrúum
■jy almennings kost á að hafa áhrif á hina ýmsu
Jttfl þætti efnahagskerfisins, en það þurfti að láta
icj þá stefnu þróast og eflast til fullkomnari stjórn-
•££ arhátta.
:in
ÞVÍ ER EKKI LOKIÐ
Hvað eft'r annað kemst ég
að raun um, að frönsku hem-
aðaryfirvöldin ljúga. Þau
hafa vakið hættulegar tálvon-
ir hjá frönsku þjóðinni með
fullyrðingum sínum um að
endanleg „friðun ‘ landsins sé
á næsta leiti. Menn mega ekki
láta blekkjast af blöðunum,
sem geta næstum aldrei um
mannfaliið og tjónið hjá
Frökkum og stinga daglega
undir stól fréttum af hern-
aðaraðgerðum FLN til að
styðja fullyrðingar sínar um
enúanlegan sigur. Frönsku
blöðin b’.rta aðeins, hversu
margir „skógarmenn* hafi
verið felidir eða teknir hör.d-
um. En fyrir hvern uppreisn-
armann, sem drepinn er eða
handtekinn, falla kannski
fimm Frakkar. Uppreisnar-
maðurinn er öllúm staðhátt-
um kunnugur. Sé komið að
honum óvörum, tekur hann
sér stöðu og skýtur á and-
’ stæðing'nn, þar til hann er
ofurllði' borinn. Herfor'ngj-
arnir hafa ekki fyrr lýst yf-
ir, að eitthvert tiitekið svæði
sé ,,fr'.ðað“, en bardagar
blcssa þar upp að nýju. Ef
varnarnet setuliðsin.s reynist
of þéttrioið, gerast uppre'sn-
armennirnir friðsamir bændur
og hverfa mn sundarsak'r.
Handsprengjurnar gera loft
alít .lævi blandið. Ég er í
Konstantin þ. 14. júlí, þegar
handsprengja spr'ngur fyrir
framan gistihúsið: tuttugu og
eitthvað drepnir 70 særðir.
„Skcgarmaðurinn" var átta
ára. gama'l og fcr að gefnum
skipunum. í vikunni þar á
undan var ég vitni að
sprengjuvarpi á sama stað:
enginn drep'nn. Ég he'msæki
hið ,,íriðaða“ Aure3-hérað,
vöggu uppreisnarinnar, og
mir eru fengnir ti-1 fv’gdir
einn brynvagn og þrír her-
jeppar. Friðurinn er grein:-
lega vopnaður. Alis staðar
getur að líta hrunin hfis.
Flök af einkabílum og herbíl-
um liggja við vegabrúnina:
þeir hafa orðið jarðsprengjun-
um að bráð. Fylgdarlið mitt
hefur fengið skipun um að
aka utan vegarins. Samt er
mér ekki alls kostar rótt, alt-
ént geta þeir ekki ekið utan
v:ð brýrnar. Við heimsækjum
fjölda herbækistöðva í þessu
héraði við landamæri Túnis,
sem hermenn frelsishreyfing-
arinnar brjótast í gegnum á
hverri nóttu. Á einum staðn-
um stumra varðmennirnir yf-
ir fé’ögum sínum, sem óku á
sprengju nokkrum dögnm áð-
ur. Þeir eru þátttakendur I
töpuðu stríði. Stríði, sem
þeir hafa ekki minnsta áhuga
á og þeir skilja hvorki upp
né rnður í. Og þetta hrjóstr-
uga land með hræðilegu lofts-
lagi bætir ekki úr skák. Sels-
íusmælirinn sýnir 50 gráður
í skugganum. Liðsforingjamir
standa nær því að hafa póli-
tíska sannfæringu. Þeir skýra
út fyrir mér, hversu mikið
Frakkland geri fyr'r hirðingj-
ana hérna. Fyrir þá. leggi það
vegi fyr'r marga milljarða
franka. Vegi sem l'ggja inn í
eyðimörkina og upp í fjö’.lin,
þar scm frelsisherinn P'ggur í
leyni. líernaðarbragurinn á
þeisum framkvæmdum er cf
aug’jcs. SAS-liðsforingi í hin-
um „borgaralegu“ löggæáu-
sveitum innanrík’sráðuneytis-
irs sýnir mér nýreist hús í
nokkrum þe’rra smá-vinja,
sem við förum um. „Þetta
gerir Frakkland fyr'r fátæk-
lingana hérna“, segir hann
hreykinn. Ég kannast við
þessa „fátækUnga". Það eru
hinir svonefudu „goumiers“,
é'nkenn’sktæddir menn, sem
pen'Tið hafa á mála hjá
Frökkunum. Þeir fyila skarð
hinna innfæddu, .sem hafa
kosið að flýja. Margir þeirra
eru líka flóttamenn, sem eftir
að hafa setið í fangelsi um
hríð ve’ja sér hlutskipti
kvislingsins til þess að tær-
ast ekki upp af hungri eða
vera pínidir á degi hvei'jum,
Margir „gtumi'ers" samein-
ast frelsishernum aftur, þegar
þeim hefur tekizt að krækja
sér í franskan riffil. Og marg-
ir taka þátt í hinni leynilegu
fjársöfnun handá FLN.
Ég er á bæjarráðsfundi í
lítilli vin, þe'rri fátækustu
sem ég hef séð. Hún er langt
út í auðninni. Ekki stingandi
strá, ekki svo mikið sem eitt
tré í augsýn. Nokkrir hrör-
legir moldarkofar, sendinn
jarðvegur, fáeinir filfa’dar:
það er allt og sumt. Frönsk
útvarðstöð, þar sem her-
mennirnir búa í tjaldi. Þeir
e;ga ekki sjö . dagana •sælá,
veslingarnir. Ibúarnir eru
hirðingjar, flakka til og frá.
Öðru hverju koma þeir he;m.
Sá, sem hefur orð fyrir þeim,
er „embætt;smaðúr“ á laun;
um hjá Frökkum. Hann er
reyndar aðkomumaður, hefur
skrifstofu í frönsku virki í
nckkurra mílna fjarlægð. Hið
sama er að segja um „bæj-
arráðið“. Við tökum það upp
í brynvagninn hjá okkur.
SAS-liðsforinginn leggur fram
áætlun urrt að rækta pálma-
lund, svo íbúarnir geti tekið
sér bólfestu og lifað af döðl-
um. „Bæjarráðið" segir nei.
Ibúarnir séu hirðingjar, þeir
lifi ekki af döðlum, heldur
kvikfjárrækt. Bæjarráðið er
leyst upp og því ekið heim
til sín. SAS-liðsforinginn hef-
ur þegar tek’ð ákvörðun.
„Viljið þér ekki, þá verðið
þér.“ Á þessum tímum stafar
„örygginu'1 hætta af hirð-
ingjum.
JárnbrautaUestimar í Alsír
ganga aðeins að degi til. Eng-
in umferð er heMur á þjóð-
vegunum á næturnar. Þrír
flatir flutningavagnar auk
■HMHeaQagaaHiaaHKeMiaaBBBBHaBaHHaBagiHa bbqqbe
IBHBl