Þjóðviljinn - 02.12.1960, Blaðsíða 6

Í6) — ÞJÓÐVTLJINN — Föstudagur 2. desember 1960

þlOÐVILJSNN
Otíeíanúl: BaHelnlDKttrílotkur felþýð* - Böci&iistatloKKurinn. -
EitstJiirar: Maenús KJartansson (Ab.), Macnús Torti Ólafsson. Slc-
arður OuOmundsson. — PróttaritstJórar: tvar H. Józutson. Jón
ðJavnasor. - AufflýsinsastJórl: c3u0geir Magr.ússon. - RitafcJórn.
ftfsielOsla ftuglýslngar. prentsmíðJa: SkóiavöiSustic 10. — BíwJ
7-íuu ot lix&ftr/. AjutnftarverB kr. 4ð t mtsx. - Lx.a&as01«v. kr. 3JMI
PrentsmlBJa WÓBvtUans
Viðreisnin er að takast
titt-
/\freskja atvinnuleysisins hefur á nýjan feik
■ tekið sér bólfestu á íslandi. Á Akureyri hafa
nú verið skráðir formlega um 60 atvinnuleys-
ingjar; á fjölmörgum öðrum stöðum .úti um land
er sömu sögu að segja, og sumstaðar eru horf-
urnar enn alvarlegri. Hér í Reyjavík er þegar
orðinn alvarlegur atvinnuskortur, ekki sízt í
byggingariðnaðinum, en þar er nú svo komið
að allar framkvæmdir eru stöðvaðar við meiri-
hluta þess íbúðarhúsnæðis sem er í byggingu í
bænum. Ástandið hefur versnað mjög snögglega
að undanförnu, og haldi svo áfram enn um sinn
er alvarlegasti háski framundan.
cu
17art ætti að þurfa að lýsa því að atvinnuleysi
s , er óafsakanlegasta meinsemd sem hrjáð getur
nokkurt þjóðfélag, og höfum við íslendingar
raunar minnisstæða reynslu af því. Að undan-
förnu hefur þó meira verið rætt um önnur efna-
faagsleg vandamál, verðbólgu, dýrtíð, gjaldeyris-
skort o.s.frv. En svo erfið og hættuleg sem slík
viðfangsefni 'geta verið, eru þau þó barnaleik-
3 ur einn og vart umtalsverð í samanburði við at-
xa vinnuleysi. Atvinnuleysi er þjóðfélagslegur glaep-
3j ur, og þeir sem þykjast vera að leysa einhver
25 önnur vandamál með því að neita fólki um
jn vinnu, eru að leiða þjóð sína úr öskunni í eldinn.
fjað er alvarlegasta einkennið á atvinnuleysi
því sem nú er hafið að það stafar ekki af
25 mistökum núverandi ríkisstjórnar, heldur er það
B**" afleiðing af vísvitandi stefnu hennar. Ráðherr-
arnir og sérfræðingar þeirra töluðu mikið um
gn nauðsyn þess að draga úr „þenslunni11 í þjóð-
félaginu, en þar áttu þeir fyrst og fremst við
að of mikil eftirspurn væri eftir vinnuafli.
Jjtfl Þeir töluðu um nauðsyn þess að takmarka gjald-
eyriseyðsluna, en þá vakti það fyrst og fremst
fyrir þeim að skerða neyzlu almennings, og at-
vinnuleysingjar geta ekki keypt mikinn varning.
53Í Þeir sögðu að kaupgjald mætti ekki hækka, en
elr sérfræðingar atvinnurekenda segja að atvinnu-
£;ji leysi sé öruggasta ráðið til að koma x veg fyrir
g[Jj kjarabætur allra vinnandi stétta. Af þessum
i
iUÍ
r.:!
JUl
p
Í!
m
í.s
ilS
ástæðum hefur ríkisstjórnin af ráðnum hug
stefnt að takmörkun framkvæmda á öllum svið-
um. Frystihúsin hafa ekki verið starfrækt jafn
slælega og í ár úm langt skeið; nú er verið að
leggja togurunum einum af öðrum; framkvæmd-
ir hins opinbera, rlkis- og bæjarfélaga, dragast
saman; húsbyggingar eru lamaðar; og stórminnk-
uð kaupgeta almenningfe skerðir til rnuna mark-
aðinn fyrir innlenda iðnaðarframleiðslu og dreg-
ur úr atvinnu við hana. Allt er þetta þaulhugsuð
stefna, og sérfræðingar ríkisstjórnarinnar sáu af-
leiðingarnar fyrirfram. Atvinnuleysið sem nú er
hafið er ekki merki þess að viðreisn ríkisstjórn-
arinnar hafi mistekizt; það er sönnun þess að
hún hefur þegar tekizt allt of vel.
Sc En ríkÍSStjÓrn S6m ”^e^s^r<< vandaroál þjóðfé-
^ lagsins á þennan hátt starfar ekki í samræmi
íxjj við hagsmuni og vilja meginþorra þjóðarinnar.
ub Markmið hennar er ekki þjóðarheill, heldur hag-
*j5 ur fárra forréttindamanna og harðstjórn sam-
Kj kvæmt hagfræðiformúlum- Ríkisstjórn af slíku
tagi á að vera óalandi og óferjandi hér á landi;
ráðherrar hennar og sérfræðingar eru þeir einu
íslendingar sem verðskulda atvinnuleysi. — m.
gjl isi
fS

Maður er nefndur Bjarni
Benediktsson, og er venju-
legast titlaður sem dióms-
málaráðherra. Hann er ekki
sérlega hár í lofti, en reynir
iðulega að vinna það upp
með háum hugmyndum um
sjálfan sig. Einnig hefur
honum tekizt að vekja tals-
verða athygli á sár með skaoi
sínu, en það skap mun þó
eiga fáa aðdáendur. Vitalis
hefur séð Bjarna á örlaga-
stund og var það bæði tákn-
ræn og ömurleg sjón. Bjarni
var þá á fjórum fótum. Þann-
ig var honum. ekið í bifreið,
svo að liann kæmist til vina
sinna. Vitalis hefur aldrei séð
IBjama Benediktsson á hia-
Á Gimli í Manitoba toýr átt-
ræður Vestur-lslendingur,
Tryggvi Kristjánsson, sem al-
ið hefur mestalian aldur sinn
vestan hafs. Á yngri árum
stundaði hann kennslu, gerð-
ist síðan málari og nú ver
hann ævikvöldinu til starfa
i þágu friðarhreyfingarinnar
í Kanada.
Tryggvi átti áttræðisaf-
mæli í vor, er fæúdur 22. ap-
ríl 1880. Þjóðviljaxium hafa
borizt úrklippur úr kaxxadisk-
um blöðum, þar sem sagt er
frá Tryggva og afmælis-
veizlix er honum var haldin
í sumar, þegar frændur hans
og vinir höfðu ástæður til að
sækja hann heim á Gimli.
Blaðið Tlie Canadian Tri-
btuie skýrir rækilega frá af-
mælishófinu. Það fór fram
hjá Elínu Kristjánsson,
mágkonu Tryggva, og þar
tóku til máls margir ættingj-
ar og vinir afmælisbarnsins.
Rakin voru fjölþætt störf
Ti-yggva. Árið 1904 gerðist
liann barnakennari í Camp
Morton og hlaut að kenna þar
tíu börnum af íslenzkum,
þýzkum og úraniskum ættum.
Þetta voru allt börn nýkom-
inna innflytjenda, ekkert
þeirra var mælandi á ensku
þegar skólavistin hófst. Verlc-
efni kennarans var fyrst og
fremst að kenna þieim
tungu landsmanna, og þegar
þriggja mánaða skólavist lauk
hafði það tekizt.
Brátt hætti Tryggvi
kennslu og lagði fyrir sig
húsamálun. Ekki einskorðaði
hann s’g þó við iðnina. I ís-
lendingabyggðinni Gimli var
stofnuð lúðrasveit, og þar
gerðist Tryggvi ötull liðsmað-
ur. Eftir að Albert bróðir
hans fór frá Gimli í presta-
skóla tók Tryggvi við stjórn
lúðrasveitarinnar og veitti
henni forstöðu þangað til í
upphafi heimsstyrjaldarinnar
fyrri. Þá voru ungir menn
kallaðir í herinn og lúðra-
sveitin leystist upp.
um stærri augnablikum þjóð-
arinnar öðruvísi en hræddan.
Vitalis hefur margsinnis séð
það og kynnzt því, að óstudd-
ur stendur Bjarni ekki réttur
á slíkum augnablikum. Þann-
ig er ásigkomulag þessa
sjálfskipaða „sérfræðings" ls-
lands í utanríkismálum. Og
furðulegt má það teljast, að
margir einkavinir og skjól-
stæðingar þéssa manns, eru
greinilega haldnir þessu sama
einkenni: Hræðslunni. Svo
segja þeir að minnsta kosti
sumir um þessar mundir.
Bjarni Benediktsson leggur
það nú orðið mjög 'í vana
sinn, þeigar hann tekur til
máls, að hvetja til viðsýnis,
Þakkari’æða afmælisbarns-
ins til veiziugesta fjallaði að
mestu um friðarhreyfinguna,
en siðustu árunum hefur
Tryggvi varið til starfa fyrir
málstað hennar. Hann hefur
breytt út boðskap friðarhreyf-
ingarinnar um að almenning-
xxr eigi að láta til sín taka
svo að ríkisstjórnir geri sér
far um að leysa ágreinings-
mál sín á friðsamlegan hátt.
Hann hefur gengið milli ná-
Tryggvi Itristjánsson á yngri
áruxii (23 ára gamall).
grannanna á Gimli með und-
irskriftalista friðarhreyfingar-
innar til þess að fá þá til að
styðja með nafni sínu kröf-
xina um bann við kjarnorku-
vopnum cg allsherjar afvopn-
xi n.
'Þvi sem eftir er af ævi
minni mun ég verja í þágu
friðarhreyfingarnnar, sagði
þessi aldraði Vestur-íslending-
ur. •
Dóttir Tryggva Kristjáns-
sonar, er búsett hér í Reykja-
vík.
réttsýnis, dómgreindar, góð-
vilja og skilnings. En hvers
vegna ber þá þessi maður
ekki við, að temja sér eitt-
hvað af þessum góðu eigin-
leikum sjálfur? Bjarni Bene-
diktsson auglýsti hræðslu
sína, dómgreindarleysi og
hæfilegan illvilja í útvarps-
umræðunum um landhelgis-
málið hérná um daginn (25.
11.). Þá kom Bjarni með
þann ósannindavaðal, . að
Þjóðviljinn hefði í sumar
heimtað vélbyssuskothríð með
meiru úr gæzlufíugvélinni
Rán og þar með leyat land-
helgisdeiluna. Þarna mun
Bjarni hafa átt við grein,
sem Vitalis skrifaði einu
sinni 11 Þjóðviljann. Þar
lagði Vitalis til að gæzlu-
flugvélin Rán yrði útfoúin að
vopnum á sambærilegan hátt
og varðskipin okkar. Hvers
vegna gat nú ekki Bj. Ben.
sngt satt frá þessu, úr því
að hann ræddi þetta atriði?
Maðurinn með þetta hræsnis-
fulla dómgreindar- og rétt'
iætishjal; lxvers vegna varð
hann að skrckva? Það skyldi
þó ekki hafa verið hræðslan,
sem þessu olli?
.Vitalis sagði ekki, að gæslu-
flugvélin Rán myndi leysa
landhelgisdeiluha, heldui- hitt,
að flugvél ámóta vopnuð og
varðskipin, kæmist langt með
að verja landhelgina, en það
á Bjarni auðsjáanlega mjög
erfitt með að sætta sig við,
að verði gert. Vitalis hefur
aldrei hvatt til vélbyssuskot-
hríðar á einn eða neinn. Sl'ík
skothríð fyrirfinnst sem bet-
xii’ fer hvergi í landhelgismál-
inu, nema í hinu ctrúlega
lirædda liöfði Bjarna ÍBen.
Hún virðist drynja þar enn-
þá síðan þýzku nazistarnir
buðu Bjarna á aftökuna forð-
um daga, eins og spekingur
þessi blaðraði í Mogganum.
---------En á hitt er rétt að
líta, að varðskipin okkar eru
öll vopnuð byssum og . þau
hafa viðhaft skothríð án þess
að Vitalis hafi pantað hana.
Fyrst þau mega þetta, hvers
vegna mega Bretar þá ekki
eiga- von á þv'í, að gæzluflug-
vélin Rán geti gert slíkt hið
sama ? Þeir hafa sjálfir látið
það í ljós, . að þeir inyndu
imjög óttast slíkan möguleika.
Vitalis benti á þetta kjána-
lega misræmj í útbúnaði flug-
vélarinnar og varðskipanna,
Ef varðskipin mega vera
vopnuð og ekkert þykir at-
hugavert við það, þá getur
ekkert vsrið við það að at-
huga, að gæzluflugvélin Rán
geti stöðvað togara eins og
varðskipin gsta, en það get-
ur flugvélin ekki með Ijósakúl-
um og flugéldum einum sajir
an. Flugvélinni yrði ekkqrt
frekar mætt með vopnavaldi pn
varðskipunum. Og sú var tjð-
in að yfirmaður landhelgis-
gæzlunnar var ekki talinn
amast við þessu sjónarmiði
og stendur svo væntanlega
enn.
Framhald á 10. síðu.