Þjóðviljinn - 20.05.1961, Blaðsíða 6

ð) — ÞJÓÐVILJINN
- ■' -'in.r ■
Langardagur 20. maí 1961
ÞlÚÐVILimN
étgefandl: Sameiningarnokkur alþýðu - Sósialistaflokkurinn. - Rítstjórár:
Masnús Kjartansson (áb.), Magnús Torfi Ólafsson. Sigurður Guðmundsson. -
Fréttaritstjórar: Ivar H. Jónsson, Jón Bjarnason. - Auglýsingastjórl: Guðgelr
Magnússon. - Ritstjórn, afgreiðsla, auglýsingar. nrentsmiðja: Skólavörðust. 19.
Blmi 17-500 (5 lín-J ' Askriftarverð kr. 45 á mán. - Lausasöluverð kr. 3.00.
Prentsmiöja Þjóöviljans h.f.
Hingað og ekki lengra
^Jverjum eru ætluð æsingaskrif Morgunblaðsins, Vísis og
Alþýðublaðsins gegn verkalýðsféiögunum og kjarabaráttu
varkamanna og annarra launbega? Hverjum er ætlað að taka
mark á því, að það gangi glæpi næst ef verkalýðsfélag hyggst
beita verkfallsvopninu til að bæta kjör félaga sinna. eftir að
al!ar aðrar leiðir hafa verið þrautreyndar? Skyldu þeir sem
úthluta þessum blöðum sameiginlegum áróðri gegn verka-
iýðsfélögum og kjarabaráttu standa í þeirri trú, að þeir séu
ósýnilegir, að verkamenn sjói ekki að það eru sömu menn-
.irr.ir sem lokað hafa mánuðum saman öllum jeiðum til
„kjarabota án verkfal!a“ í afturhaldsklikunni sem ræður sam-
íökum vinnukaupenda, í ríkisstjórninni. Nei, íslenzka þjóð-
féiagið er svo fámennt, svo gegnsætt, að afturhaldsklíkan
þekkist hvar sem hún fer, alltaf sama sinnis, alltaf jafn for-
aert gegn sanngjörnum kjarabótum og auknum réttindum
alþýðunnar. Sömu dagana cg Morgunblaðið, Vísir og Alþýðu-
felaðið eru látin birta hræsnisgreinar um kjarabætur án
verkfalfa eru Morgunblaðsmenn og toppkratar að loka Jeið-
um til friðsamlegrar lausnar kjaradeilunnar, sem verið hef-
ur á samningastigi mánuðum saman, í samtökum vinnukaup-
enda, í ríkisstjórninni.
i
(
þar hefur verkalýðshreyfingin ekki mætt öðru en hroka-
fullri óskammfeilni, óskammfeilnum hroka. I>essir menn
neita nú verkamönnum um kjarabætur, neita jafnt hinum
sanngjörnustu og hóflegustu kauphækkunarkröfum verkalýðs-
félaganna og tilmælum þeirra um ráðstafanir gegn dýrtíð-
ínni, Og þú neyðast vinnukaupendur til að játa hinni ein-
földu staðreynd sem liggur til grundvallar kröfum verka-
manna: Það er ekki liægt að Iifa sómasamlegu lífi af núver-
andi verkamannakaupi. Hvað eftir annað hefur Þjóðviljinn
mælzt til þess að róðherrar afturhaldsins og hagspekingar
þess, sem vilja skammta verkamönnum þessi lífskjör ófram,
geri grein fyrir því hvernig fjölskylda á að lifa sæmilegu
lífi af launum Dagsbrúnarverkamanns. Hinir aðspurðu
hafa látið skömmustulega þögn skýla sér, en halda áfram
eftir sem áður að japla á því í blöðum sínum að það gangi
glæpi næst, ef verkamenn geri ráðstafanir til að knýja fram
kauphækkun.
^ rum saman hefur afturhald landsins tönnlast á því, að
kaup mætti ekki hækka nema þjóðarframleiðslan ykist,
verkamenn mættu ekki fá meira í sinn hlut nema meira
væri til skiptanna í heild. Að vísu er þetta falsröksemd,
þv: hún gengur út frá því að nú þegar sé þjóðartekjunum
réttlátlega skipt. En þeim sem veifað hafa röksemdinni um
að kauphækkanir eigi að vera í samræmi við framleiðslu-
aukningu hefur orðið svarafátt þegar bent hefur verið á að
undanfarinn óratug hefur þjóðarframleiðslan í heiid nær
tvöfaldazt, og að framleiðsluaukningin á hvern einstakling
í landinu nemur hvorki meir.a né minna en 70% ef tekið er
tillit til fólksfjölgunarinnar. Og þeim hefur líka verið sýnt
iæmi úr opinberum skýrslum, um að fjögra manna fjöl-
skylda væri nú talin þurfa hærri upphæð til lífsnauðsynja
árlega, án þess að nokkur húsnæðiskostnaður væri meðtal-
inn, en allt kaup Dagsbnínarverkamanns fyrir dagvinnu árið
um kring nemur. Og hvað þá um stærri fjölskyldur, fjöl-
skyldur sem hafa nær eingöngu kostnað af börnum sínum?
Hvernig á fólk með svo lág laun að lifa sómasamlegu lífi?
jfc.essi bágu kjör eru bein .afleiðing „viðreisnar“ Sjálfstæðis-
r flokksins og Alþýðuflokksins. Þannig hafa þeir flokkar
efnt áróðurssönginn um „leið til bættra lífskjara“. Og sá
maður sem ætlast til að verkalýðsféiögin horfi lengur á það
aðgerðarlaus að kjörum verkamanna sé þrýst neðar og neð-
ar, samtímis því að þeir framleiða síaukin verðmæti handa
þjóðfélaginu, hlýtur að vera úr skrítnum steini og skilning-
ur hans á íslenzkri verkalýðshreyfingu á slðari hluta tuttug-
ustu aldar æði bágborinn. — s.
QALDRABÓK Lofts
Sigurðs-
sonar
Þetta er galdrabók Lofts Sigurðssonar, Lbs. 977, 4to. Eins
og myndin sýn.ir er bókin jí skinnbandi og með spennum,
hin álitlegasta að ytra úíliti. — (Ljósm. Þjóðv. A. K.).
Fyrír nokkru, er frétta-
maður og ljósmyndari frá
Þjóðviljanum komu í Lands-
bókasafnið, sýndi einn bóka-
varðanna þeim 140 ára gam-
alt. handrít er á voru dregin
kostuleg teikn og stafir á-
samt meðfylgjandi skýringum
um notkun þeirra og tilgang.
Er þeir félagar fóru að
glugga í skræðuna komust
þeir að raun um, að þetta
voru galdrastafir, bæði til
góðra og illra h’ufa nytsam-
legir, og hefði sá áreiðanlega
verið brenndur í eina tíð, sem
slíkt samsafn galdrastafa
hefði fundizt hjá. En nú ©r
öldin önnur sem betur fer.
Galdrar og kukl teljast til
biátrúar og hindurvitna en
þóttu áður ægileg vopn í
höndum þeirra, sem með
kunnu að fara. Nú trúir eng-
inn lengur á galdra og þar
með er máttur þeirra þirotinn.
Með vaxandi þekkingu og
raunsæi samfara dvínandi trú
á djöfulinn, — og þá um Ie;ð
mótaðilann, guð. — hafa hjá-
trú og hégi’jur orðið að
víkja. galdrar og giörningar
g’atað áhrifamætti sínum. En
allt um það þótti blaðamann-
inum og liósmyndaranum
bókin forvitnUeg og fengu að
blaða svolítið í henni og
taka myndir af nokkrum
stöfum, og mvkium til þess
að birta í Þjóðviljanum les-
endum b’aðsins ti' skemmtun-
ar en ekki nytsemdar.
'Handrit þet'a. sem ber
númeríð Lbs. 977, 4to, er
bundið í skinn og læst með
speunum og nefnist bókin
Galdrabók Lofts Sigurðsson-
ar. Er hún kennd við þann,
sem hefur ritað bókina, Loft
Sigurð-son úr Dö'um. Bókin
er skrifuð á árunum 1818—-
1820. Eigi vissi bókavörður-
inn deili á Lefti þeim Sig-
urðssyni, er bók þessa hefur
ritað, en vafa'aust mætti
grafast fyrir um það, hver
það hefur verið, úr því bók-
in er ekki eldri. Efni bókar-
iimar er býsna margvíslegt
og segir Páll Eggert svo um
það í handritaskrá Lands-
bókasafnsins: „Ga’drar,
grasafræði, steinafræði, lækn-
ingar, handlínulist o.fl. hjá-
trúarkennt.“ Blaðamaðurinn
gaf aðeins gaum galdraþætt-
inum en margt fleira er
þarna að finna af vafasöm-
um fróðleik að nútíðar mati,
sem gaman er þó að lesa.
Nefna má, að í bókinni er
rúnaletur, sem höfundur
eignar Ara presti fróða, en
hætt er við, að þar hafi hon-
um skeikað í ættfærslunni.
Bókin ber það með sér, að
hún er skrifuð . eftir eldri
handritum, enda segir ritar-
inn sjálfur, að efnið sé út-
dregið úr ritum lærðra
manna. Páll Eggert nefnir
sem dæmi í handritaskránni,
að sumt í bókinni sé tekið
úr ritum Jóns lærða, en yíðar
hefur ritarinn leitað fanga
og er sjálfsagt hægt. að ætt-
færa margt fleira af efni
hennar en það, sem frá Jóni
lærða er tekið, ef rannsókn
væri á því gerð. Til Lands-
bókasafnsins var bókin keypt
23. desember 1902 af Þor-
láki Vigfússyni Reykdal og
er stimpill hans á bókinni.
Að sjálfsögðu vannst
b’aðamanninum ekki tími til
á stuttri stund að lesa
margt í bókinni. Með því að
blaða í gegnum ga'drakafl-
ann þóttist hann þó fljótt
komast að raun um, að í
henni er meira af hvítagaldri
að finna en svartagaldri, sem
var mildu rammari og djöf-
Þessir tveir gitdrastafir eru harla nytsamlegir. Efri stafn-
um fylgir þessi skýring: „Þessi stafur er til að koma að
sér kvenfólki hversu (hvörsum) sem maður vill og látist
í koðda hennar.“ Með neðri stafnum er þessi skýring:
„Þessi stafur (á surtarbrand ristur) gjörir ólán á Ianda-
merkjum og brenn ( og lát reykinn liggja yfir landið) um
hámessutíma“. Neðst er skýring með staf á næstu ,síðu
bókarinnar. — (Ljósm. Þjóðv. A. K.).