Þjóðviljinn - 23.07.1961, Page 3

Sunnudagur 23. júlí 1961
ÞJÖBVILJINN
(3
RFITT AÐ GRÆÐA
Karl Einarsson, eöa Karl
Einfer eins og Kiljan kallar
hann í frásögninni „Vöiuspá
á hebresku" cr hér á meöal
vor. Hann kom til Iamlsins
með Gullfossi og ætlar aö
halda út með honum aftur.
Hann sagðist mundu selja
farmiðarii og vinna fyrir fari
sínu með því að bursta skó
skipstjórans og áhafnarinnar.
Áður en liann fer ætlar Karl
að sýna málverk hjá Guð-
muncli Árnasyni Bcrgstaða-
stræti 19, en það merkilega
við þá sýningu er að engin
myndama er til sö'.u -— ef
einhver vill kaupa, þá eru
myndirnar falar í heilu lagi
á 50 — 40 eða jafnvel 30 þús-
und dollara. Á sýningunni
cru 140 myndir.
— Það er erfitt að græða
í þessum heimi, segir Karl,
en ég kann að græða í hug-
sjónaheiminum.
— Hvenær byrjaðirðu að
mála?
— Það eru 12 ár síðan. Ég
get jafnt galdrað með pensli
sem orðum. En það tekur
á taugarnar að mála, þar sem
ég set mig niður í drauma-
veröld. Hér er mvnd sem
heitir Draumur Goya. Ég var
einu sinni staddur hjá skó-
smið erlendis og fann hjá
honum gamlan klút, sem einu
sinni hafði veriði málverk.
Ég tók skósvertu og bar á
klútinn og eitthvað gerði ég
fleira. Það varð úr þessu
mynd og ég skrifaði á hana:
Draumur Goya 1818. en það
var árið sem hann dó. Mynd-
ina sá maður og hann falaði
hana af mér og ég lét hann
hafa hana. Hann gaf góðar
vörur fyrir og ég varð feg-
inn., Þetta var ekki svo lé-
leg mynd. Ég teiknaði hana
svo upp aftur og hér er hún
nú.
Guðmundur Árnason vill fá
að heyra söguna. Karl sagði
þá: Gott að geta sagt, gott
að kunna að þegja.
— Ég hirði alla hluti upp
af götunni, segir Karl og
sýnir mér kartöflu og gúmmí-
hring. hringinn get ég gefið
krökkum, en kartöfiuna
bovða ég.
Það stendur rauðvínsfiaska
■ á borðinu. •-
— . Ertu vínmaður?
— Ja-á en ég er svo dýr
í þ.eim efnum, ég þekki nefni-
lega hvaða vín hafa kvalitet.
. — Hefurðu aldrei haft fast
starf?
— Nei, aldrei haft fasta
stöðu, en éV hef hjálpað ýms-
um mönnum. Ég kann margt
fyrir mér, kann ,.shorthand“
á 8 tungumálum. Þeir urðu
i'urðu lostnir hjá Thomas
Cook þegar ég vann um tíma
fyrir þá og þeir buðu mér
fast starf, en ég segi alltaf
nei þegar mér er boðið fast
starf.
—- Myndirðu vilja segja að
þú værir bóheim?
— Bóheim? — það er allt-
of billegt orð. Ég veit ekk-
ert verra en bað að vera úni-
l'ormeraður. hvort sem það
er í list eða dónaskap.
— Ég er stundum kallaður
anarkisti. Mér er alveg sama.
Ég er á móti öllum þvingun-
um.
— Hvað er iangt s.ðan þú
komst heim?
— Æ, það er lang't síðan.
Ég kom með garnia Laggan-
um. Ég sá ekkert þá — það
var leiðindaveður.
— Hvernig lízt þér á þig
hér?
— Það er undursamleg't
hvað vel hefur tekizt að fást
við slíkt grettistak, þetta er
fínt, fínt. Þjóðin, sem er bú-
in .að vera svo kúeuð af nátt-
úrunni gegnum aldirnar. Það
voru ekki Danir sem voru
verstir, það voru held ég
eiga hús pína og p’.okka. Ann-
ars k'óra ég' svoieiðis. dóna
með gaidri. Það var t.d. einn
eftirlitsrriáður sem hafði það
..trix“ að hrekk.ja gamlar
konur og ná valdi yíir eign-
um þeivra. Hann keypti sér
svo brennivin fyrir. Það var
ensk kona sem var meinilla
við eftirlitsmanninn og við
ræddum um þeita. Ég sagðist
skv'di taka hann að mér. Ég
hitti hann svq skömmu síðar.
skelhi á hann hurðinni svo
hann var fastur með íótinn
i dvrastafnum. Hann hljóð-
aði og bað mig að sleppa sér,
en ég þuldi yfir honurn gald-
ur og sagði honum að jafn-
vel fjandinn myndi ekki vilja
hirða hann. Eftiriitsmaðurinn
l'ór svo úr þessum heimi hólf-
um mánuði síðar. Enska
skessan spurði síðar um eft-
ir'.itsmanninn og ég sagði
henni að hann væri farinn úr
þessum heimi. Ég fékk f:n-
ustu kampavínsveizlu hjá
henni.
— Hefurðu lesið Kiljan?
—- Nei, það er lítið. Ég
hef ekki tíma til að lesa róm-
ana. Þá þyrfti ég að lifa í
. þúsund ar.
— Þú sagðir áðan að þú
teldir aldrei ár og þú værir
800 ára gamall fram í tím-
ann og aftur í t:'mann. Hvað
geturðu sagt mér um fram-
tíðina. Hvernig verður um-
horfs árið 2000?
— Það vil ég * ékki segja
neitt um.
— Áttu von á gjöreyðingu
mannkynsins?
— Það verður alltaf eitt-
hvað sem geymist.
Karl Einarsson Dunganon. Dunganon er gamált keltnesbt
nafn og það er til bær á Norður-írlandi, sem ber þetta
heiti. Karl fór frá íslandi íjögurra ára gamall, hefur dval-
ið í Færeyjum, Danmörku og víða uni Evrópu og þykir
einstakur xnpður á margan hátt, Halldór Kiljan Laxness
hefur m.a. skrifað imi hann bráðskemimtilega frásögu:
„Völuspá á liebresku“, (Ljósm.: Þjóðviljans A. K.)
Eitt mályerkanna
plattþýzku verzlunarmennirn'-
ir. Annars snuðuðu Danir
konung' sinn rétt eins og ís-
lendinga. Ég held að það sé
bara gott að vera hér núna.
íslendingar borga samt alit
of mikið fyrir það sem er
einskis virði. það rná fá svo
margt ódýrt hér, t.d. mjólk
og skvr. íslendingar borða
allt oí mikivm sykur og þeir
eyðileggja næstu kynslóð —
hún verður með beinkröm,
því sykurinn étur upp kalk-
‘01010. Ef-.íþið borðuðuð brún-
. sykur, . ávexti ,og hunang
þyrftú'ekki að vera hér nein
veikindi. Hv'tlaukur er bezta
hreinsiefni heims. Það er sagt
að það 'sé af honum ó]vkt!
Laukur lyktar ekki út . úr
öðrum en þeim sem haía ó-
hreint b’.óð.
— Já. ég barf að eiga pen-
inga þegar ég kem út aftur,
segir Karl lit'.u síðar, ég þarf
að borga hita og svoleiðis —
þennan svindilhita! Þeir sem
Hér vorum við truflaðir í
samtalinu. Við höfðum áður
rabbað um málakunnáttu
Karls og kveðskap hans. Karl
hefur ort ljóð á ýmsum tung-
um og hann á þau í handrit-
um, en það er mikið vafa-
mál hvqrt hann gefur þau
nokkurn tíma út. Hann óttast
að skattakarlarnir muni koma
á vettvang. Einnig er honum
á móti skapi að selja hluti,
Draumur Goya.
öðru máli gegnir með borgun
í vörum.
Karl vill ekki láta birta
Átverja — rímu, en Dani
kallar hann Átverja. Aftur á
móti fengum við leyfi til að
birta Vikivaka:
Dauðlegir menn, úr moldar
dusti!
farið liægt á meðan hlustið.
Látið langstef í vikivöku
liða með stuðla liófi og vægð.
Að hlátri varð í hálfri stöku
öll lieimsins frægð.
Um er að gera í lífsins erjum:
yfir vað sig láta ferja
áður en ástar stundar yndi
slitni, og gamanið fari um
koil.
En varla liægt með vonzku-
lyndi
að vinna trö'.l.
Dagveru brígzl, ef ferð að
byrja,
bezt er gloríu söng að kyrja.
Dýrð sé mildis-himna-frumi
sem drýpur á fo'.du niey.ia
náð.
Ef henni treystum ve1, í
trúnui.
er trýggðin Ijáð.
Hafiráii rausnarleiðir ratað
í rúnaleíri — Spakra geta —
aldrci máttu vamm þiít vita
né vitna í svartagaldur.
Tryggur ef viltu í trúnni
vera,
vertu, sem tröíl, einfaldur.
Það var um jóíin 1931. að
Karl sat að súmbli í krá i
Amsterdam ósamt nokkrum
Svíum Hann átti engan pen-
ing og til að bjarga sínum
málum orti hann ijóðið ,.RoIl-
ing over the ocean“ i is-
lenzkri þýðingu „Beizla ég
knör. . og las það upp fyr-
ir nokkra Skota sem sátu í
kránni og bjó síðan til lag
við ljóðið. Skotarnir urðu,
mjög hrifnir og borguðu
skuldina. Ljóðið er á þessa
leið:
Úti í Atlants ólgandi ál
einn er við Jeik að ljúka.
Beizla ég knör að kljúfa
kólgu djúpið svart, —
þvi ónumið veit ég eyland
með öldu brima skart.
Ka.lt mun hamast, —
ka'.t mun hamast hrörtn
á kletti.
Á drurgaleguni dranga
undan drafnarkló ég klif,
mína hinstu rún að raula
við rökkrið: — stutt er líf.
Ka't mun hamast, —
kalt mun hamast hrönn
á kletti.
En dáinn hcyri ég hafið
og harma öldufjör
er stynur enn við stuðlaberg
um stríðu lieimsins kjijr.
Kalt munj hamast, —
ka'.t mun hamast hrönn
á kletti.
Úti í Atlants ólgandi ál
einn er við leik að ljúka.
Þeir sem ætla að sjá mynd-
ir Karls ættu að gera það
sem fyrst, þar sem sýning-
unni lýkur líklega á þriðju- ^
dag. — sj.