Þjóðviljinn - 18.08.1961, Page 12

T
Þióðviljinn
Föstudagur 18. ágúst 1961
26. árgangur — 186. tölublað.
Portúgal á heljar-
jbröm vegna Angóla
Reykjavíkurhöín og lögðust að Ingólfsgarði.
milli kj. 2 og 4 síðdegis á morgun, laugardag og sunnu-
•dag verða þau sýnd almcnningi. — Sjá nánar 2. síðu (Ljósm. Þjóðv.).
Ardegis í gær sigldu fjórar kanadískar freigátur inn
Þar munu herskipin liggja til þriðjudags;
Það var í febrúar 1960 að á-
kveðiö var á fundi bæjarstjórnar
að efna til skipulagssamkeppni
á takmörkuðu svæði í Reykjavík
•og varð Fossvogsdalur fyrir val-
inu. Síðan hófst undirbúningur
fyrir samkeppnina og samkeppn-
in auglýst í byrjun þessa árs og
■skilafrestur ákveðinn til 24 júlí.
í gær tilkynnti Geir Hallgríms-
son, borgarstjóri, úrslitin í sam-
Reppninni og voru skipulagsupp-
drættirnir til sýnis í Ieikfimis-
húsi Melaskólans. I þessari sam-
heppni tóku þátt arkitektar frá
Eskif jörður er
líka 175 ára
Eskifirði, 17. ágúst. — Eski-
fjörður á 175 ára afmæli sem
löggiltur verzlunarstaður 18. á-
gúst. Hreppsnefndin kemur sam-
an til fundar í tilefni afmælisins
og mun síðar á árinu boða til
mannfagnaðar.
öllum Norðurlöndunum og alls
barst 31 tillaga.
1. verðlaun, 175 þúsund krónur,
hlaut tillaga frá norska arkitekt-
inum Lyder Braathen og Finnan-
um Marita Hagner. Lyder Braat-
hen útskrifaði-st úr háskólanum í
Þrándheimi 1958 og er um þrít-
ugt. Hann vann nýlega verðlaun
i samkeppni sem háð var í
Finnlandi.
2. verðlaun, 65 þúsund krónur,
skiptust í tvo staði og hrepptu
danskir arkitektar þau, IB And-
ersen og Edith Juul Möller og
Scherning Dybbro og Knud
Hástrup.
3. verðiaun, 45 þúsund krónur,
hlaut Svíinn Lars Bryde og að-
Stoðarfólk hans.
Að auki voru þrjár tillögur
keyptar, tillaga eftir Danina Poul
Knudsgaard og Ole Sörensen, 20
þúsund krónur, tillaga eftir
Gunnlaug Halldórs-son og Man-
fred Vilhjálmsson, 20 þús. krón-
ur og tillaga eftir Danann Per
Hansen, 10 þúsund krónur.
f dómnefnd áttu eftirtaldir
sæti: Ágúst Pálsson, fyrir hönd
Arkitektafélag íslands, Sigurður
Jóhannsson vegamálastjóri, fyr-
ir hönd ríkisins, prófessor C. F.
Ahlberg fyrir hönd arkitektafé-
laga á Norðurlöndum, og Peder
Bredborg, arkitekt, sem verið
hefur fulltrúi bæjarins í skipu-
lagsmálum og borgarstjóri Geir
Hallgrímsson.
Dómnefndin tók til starfa 9.
ágúst. Á 3. síðu er stuttur úr-
dráttur úr greinarg. dómnefndar
Luanda 17/8 — Öruggar heim-
ildir í Luanda, höfuðborg
Angóla, herma að Portúgal
standi nú frammi fyrir mjög
alvarlegri efnaliagslegri og
pó'itískri kreppu, sem hljóti að
liafa afdrifaríkar afleiðingar
nema bráðlega takist að bæla
niður uppreisnina í lar.dinu.
Síðan uppreisnin brauzt út
fyrir fimm mánuðum hafa upp-
reisnarmenn eyðilagt 200 af 500
kaffiekrum Portúgala í Angóla.
í lielztu kaffihéruðunum, Demb-
os og Carmoca fyrir norðaust-
an Luanda. hafa allar plant-
ekrur og öll mannvirki Portú-
gala gjörsamlega verið lögð í
auðn. Plantekrueigendur í Car-
mona hafa sent Salazar ein-
ræðisherra Portúgals mótmæli
vegna þess að þeir hafi nú tap-
að öllum þeim gróða sem þeir
væntu sér af ekrunum, auk þess
sem hús þeirra hafi verið eyði-
lögð. í Norður-Angóla er tal-
ið að 90 prósent af kaffiupp-
skerunni hafi verið eyðilögð.
Vegna birgða frá fyrri árum,
mun þetta tjón ekki koma fram
í minnkandi kaffiútflutningi
Portúgals í ár. en þegar á næsta
ári mun útflutningurinn dragast
verulega saman. 40 prósent af
útflutningi Porúgala frá Angóla
er kaffi, og þessi vörutegund
færir þeim Jangmestan gjald-
eyri.
Ofan á skaðann á plantekr-
unum bætist mikill skortur á
vinnuafli vegna ógparsljórnar
Portúgala. Um 128.000 ' Angóiá-
V. -w
búar hafa flúið yfir til Kongó
undan harðstjórn nýlenduherr-
anna og mikill fjöldi hefúr 'fatið
til afskekktra byggðarlaga til
að forðast mestu bardagasvæð-
in. Um 7000 Afrikumenn hafa
verið ’ sendir frá suðurhlúta
landsins til Norður-Angóia til
að reyna að bæta úr vinnuafis-
skortinum.
I hinum stóru koparnámúm
Maviao í Nqrður-Angóla hefur
framleiðslan gjörsamlega Stöðv-
ast. Allir verkamennirnir. 4000
að tölu, flúðu brott og höfðu
hinir hvítu atvinnurekendur sig
þá á brott líka.
Þýzkur maður drukknaði
í Hývafni í fyrradag
Toprinn Ápsf sendur í
fiskileit fil Grænlands
í fyrrakvöld fór togarinn Ág-
úst eign Bæjarútgerðar Hafnar-
fjarðar í fiskileit við Austur-
Grænland. Leiðangursstjóri er
Jakob Magnússon fiskiíræðing-
ur en skipstjóri Þorsteinn Eyj-
ólfsson.
Ágúst hefur að undanförnu leg-
ið við bryggju, eins og mestur
hluti togaraflotans, vegna lélegr-
ar afkomu útgerðarinnar, í Hafn-
arfirði hafa t.d. legið sex af
þeim átta togurum sem þar eru.
Það hefur vakið furðu manna
hve ríkisstjórnin hefur látið þessi
mál afskiptalaus, ekkert hefur
verið gert til að bæta resturs-
grundvöllinn og ekkert gert til
að leita að nýjum miðuin.
Mál þessi komu til umræðu
á fundi Útgerðarráðs Bæjarút-
gerðar Hafnaríjafðar, og var
framkvæmdastjórum falið að
óska eftir því 'við' sjávarútvegs-
Talsverðsíld át

Slglufirði, 17. ágúst. — Skipin.
sem voru á miðunum norður af
Siglufirði í gærkvöld fengu
nokkra síld í‘Ijósaskiptunum eins
Framhald á 10. síðu.
málaráðuneytið, að eitthvað yrði
gert til úrbóta, og benda á að
Ágúst væri til reiðu til fiski-
leitar. Á fundi bæjarstjórnar
Hafnarfjarðar flutti Kristján
Andrésson bæjarfulltrúi Alþýðu-
bandalagsins síðan eftirfarandi
tillögu: „Vegna aflatregðu hjá
togurunum og áhrifa hennar á
rekstur þeirra telur bæjarstjórn
Hafnarfjarðar mikla nauðsyn á
bví að sérstakt skip sé látið leita
fiskimiöa fyrir togarana og fylgj-
ast með því hvar helzt er veiði-
von. Sambvkkir bæjarstjórn að
skora á ríkisstjórnina að verða
við óskum útgerðarráðs Bæjar-
útgerðar Hafnarfiarðar um að
láta nú þegar hefja fiskileit fyr-
I ir togarana“.
1 framhaldi af þessu hefur
sinvarútvegsmálaráöherra loks
látið undan einróma kröfum um
að eitthvað sé gert raunhæft til
að reyna að bæta úr aflaleysinu.
Sp.mkvæmt upDlýsingum .sem
Þ.ióðviljinn aflaði sér mun Ágúst
verða við Austur-Grænland og
kanna útbreiðslu karfans á mið-
unum þar. en ekki er ætlunin
að leita beinlínis nýrra miða
annars staðar. Þossi leiðangur
mun standa tvær til þrjár vikur,
en ekkert er ákveðið um frekari
leit að fiskimiðum.
I fyrradag varð það slys á
Mývatni, að sextugur Þjóðverji,
er var á skemmtiferð í Mývatns-
svcit drukknaði í Mývatni, er
bát, sem hann var í ásamt tveim
öðrum mönnum, hvolfdi undir
þeim.
Þjóðverjinn, sem hét Peter
Hellenthal. búsettur í Bad God-
esberg í Vestur-Þýzkalandi,
hafði farið út á vatnið með
syni sínum og manni frá
Reykjahlíð, er flutti þá í vél-
báti. Talsverð góla var og bára
og þegar báturinn kom í svo-
nefnt Teigasund, þar sem Mý-
vatn er mjóst reið alda undir
bakborðskinnung bátsins og
mennirnir eldri Þjóðverjanum á
sundinu, syntu ýmist með hann
hvolfdi honum. Mennirnir voru
aiíir syndir og reyndu þeir fyrst
að koma bátnum aftur á rétt-
an kjöl en það tókst ekki. Tóku
þeir þá þann kost að reyna að
synda til laijds. Hjálpuðu yngri
báðir eða annar í einu. Er
skammt var orðið til lands
misstu þeir hann og sökk hann
þegar og fundu þeir hann ekki
aftur. Hinir tveir komust í Eyju
skammt undan landi o? hróp-
uðu þaðan á hjálp. Heyrðist til
þeirra frá S.vðri Neslöndum og
var þeim bjagað þaðan í land.
Loftárás
rri r •
lunis
r
1
Túnis 17/8 — Sjö franskár
sprengjuflugvélar flugu gær
yfir iandsvæði Túnismanna,
vörpuðu sprengjum á mannvirki
og hernaðarbækistöðvar og
drápu einn óbreyttan borgara,
segir i frétt írá túnisku, lrétta-
stofunni TAP. ‘ts
Loftárásin stóð í hálfa klukku-
stund, en áður höfðu könnunar-
ííugvélar fiogið yfir svæðið.
Þá segir fréttastofan að
franskar hersveitir háfi gert
árás á þorpið Di Beni Antór i
grend við Bizerte áðfararioft
14. ágúst.. Tilgangurinn var''áð
ræna túnískum konum. :Áf tgttá
við frekari árásir hinna ofliéld-
issömu NATO-hermanna Frakka
flýðu allir íbúar þorpsins til
þéttbýlli staða. Þegar frönsku
hermennirnir gerðu aðra árás
daginn eftir var ekkert manhs-
barn í þorpinu.
ÞEKKIRÐU BÆINN ÞINN?
1 tilefni af 175 ára afmæli
Reykjavíkur hefui' Þjóðviljinn
ákveðið að efna til verðlauna-
getraunar. Blaðið mun daglega
■* Vý ’.*|s ý.
birta myndir úr Reykj avi k,
gamlar. og nýjar, á meðan
Reykjavikursýningin stendur
yfir og eiga menn að.þekkja
af hvaða stað í bænum þær:
eru, húsi, garði o. s. frv. Verð-
ur svarseðill á 10. síðu biaðs-
ins, sem menn eiga að útfylla
og senda til blaðsins, utaná-
skrift: Þjóðviljinn, Skólavörðu-
stíg 19, merkt myndagetraun.
Að lokinni getrauninni verða
veitt ein verðlaun fyrir rétt
svör við öllum spurningunum.
Verður dregið um verðlaunin,
ef mörg rétt svör berast. Verð-
launin eru Ferðaviðtæki.
Hér kemur svo fyrsta mynd-
in og spurningin er: Hvaða
hús ei' þetta? Myndin er göm-
ul og húsið hefur tekið nokkr-
um breytingum, en samt á
ekki að vera neinn vandi að
þekkja það. Takið öll þátt í
getrauninni og sýnið. hve vel
þið þekkiö bæinn ykkar.