Þjóðviljinn - 28.10.1961, Blaðsíða 4

Þjóðviljinn - 28.10.1961, Blaðsíða 4
Það var einu sinni endur fyrir löngu, eða nánar tiltekið á þeim árum þegar menn gátu skemmt sér án þess að hafa áfengi um hönd, að ungmenna- félag úti á landi efndi til skemmtisamkomu. Þetta var ' fvrirmyndarsamkoma með fjöl- breyttri dagskrá: leiksýningu, ræðuhöldum, upplestrum, bögglaupnhoði og dansi. Að samkomunni lokinni var 1 einn úr hópi samkomugesta spurður um það. hvað honum hefði nú þótt bezt í þessu fjöl- breytta prógrammi. Hinn að- snurði svaraði að bragði: Bögglaunpboðið, og þótti svarið ekki neitt sérstaklega gáfulegt og var lengi til þess vitnað. Þar er hlut- leysl Mér fer nú eitthvað Mkt og þessum áðurnefnda manni. Ef ég vrði spurður um það, hvað mér þætti bezt f útvarpinu, myndi ég hiklaust svara: Veð- urfréttirnar. Og nú þykir mér rétt að rökstyðja þessa skoðun mína litið eitt, áður en ég bvrja rabb mitt við lesendur Þióðvi.iians um það sem ég kann að muna af því er ég ' heyri f útvarpinu riæstu viku- urnar. Veðurfréttir eru hlutlaus upp- talning staðreynda um veðurlag á landi.nu og umhverfis það. Af þessum staðreyndum eru svo dreenar álvktanir um veðurlag ' næstu daga. Stundu.m reynast þessar ályktanir réttar, stund- um minna réttar. Veðurstofan gerir aidrei tilraun til þess að breiða yfi.r þótt spádómar henn- ar um veðrið hafi ekki að öllu leyti rætzt. Við getum alveg treyst því að okkur er sagt satt um það hvernig veðrið er í dag, þóu það sé ekki alveg eins og spáð var í gær. Og innan sviga, eins og Kristmann segir: Getum við treyst því á sama hátt, að okkur sé sagt satt um það hvort hagfræðilegir spá- dómar ríkisstjcrnarinnar, ræt- ast eða ekki? Hv'ld frá i # *t • aroon Gagnstætt veðurfréttum er svo meginhtuti þess er útvarp-1 ið flytur. Það er áróður f ein- hverri mvnd. Margt að vfsu góður og heilsusamlegur áróð- 1 ur, en áróður eigi að síður, aug- lýsingar, fréttir og meginið af þeim erindum sem í útvarpið eru flutt fela í sér áróður í ein- hverri mynd. Það er verið að pota og pranga inn á hiustand- ann einhverium skoðunum eða á.kveðnum boðskap. Sama má segia um alla trúarlega boðun, og bað bætti víst ekki björgu- ’ legar bókmenntir, sem engan bnðskap hefðu að flvtja. Þá skilst mér einnig að öll tónlist Skúli Guðjónsson, bóndi á Ljótunnarstöðum, er lesendum Þjóðviljans fyrir löngu að góðu kunnur fyrir fjörlega hugsun og hnyttið tungu- tak á bréfunum sem hann hefur sent blaðinu öðru hvoru. Nú getur blaðið fært lesendum þau tíðindi að Skúli hefur látið tilleiðast að skrifa íyrir blaðið um efni útvarpsins. Ætl- unin er að þættirnir komi vikulega um óákveoinn tíma. TVARPSANNÁLL eigi að fela í sér einhver ákveð- in sjónarmið, og koma þeim er hennar njóta í ákveðið sálar- ástand, þótt ég sé hinsvegar svo hamingjusamur að skilja ekki þennan tilgang. Nú er hægt að bregðast við áróðri með þrennu móti. 1 fyrsta iagi að láta hann yfir- þyrma si.g og renna honnm nið- ur með áfergju og veJsældar- tilfinningu. f öðru lagi að verða ónæmur gagnvart honnm og láta eins og hann sé ekki til. Þetta er ákaftega algenat fyrir- bæri og miklu almennara en margan grunar, enda tiltæki- le.gasta siálfsvörn hins óbreytta og óspillta manns gegn áróðurs- flóði nútímans. Og svo í þriðja lagi að rísa gegn áróðrinum og revna a.ð veita viðnám. jafnvel þótt viðnámið sé vonlaust, og mun sfíkt einna fátíðast. Ég er ekki að amast við á- róðri útvarpsins og viðurkenni fúslega réttmæti hans. og ég myndi sakna hans, ef hann dytti niður á milli stóla einn eóðan veðurdag. En það er skemmtileg og hressandi tilbreytn-' nokk- urskonar andlegt brifafcað. að ferðast með Veðurstofimni um landið og umhverfis bað tvisvar á dag og fá.hlutlausar fregnir af veðurfarinu, og m'<7ndi ég sakna vinar í stað, ef niður félli. jr Avarp séra Sveins Skal nú vikið nokrum orðum að því er enn er í minm' mínu, af efni vikunnar er ieið eða nánar tiltekið frá 15. til 21. október. og vil ég bá fvrst nefna það. sem mér fannst mest til um af töluðu orði útvarps- ins þessa viku, en það er ávarp það sem séra Sveinn Vfkingur flutti í hádegisútvarp á laugar- dag í tilefni af merkiasölu Sjálf-sbjargar. Það er meiri vandi að segja mikið í stuttu móli en lítið í löngu máli Ekk- ert er sjálfsb.iargandðleitni fatlaðra manna meiri styrkur en að fceir sem heilir eru •virðid þá viðleitni að nokkru rig sýni í verkí. þóft ékki sé með öðru en að kaupa merki slíkri við- leitni t.U styrktar, þegar fram er boðin. Annars er séra Sveinn mjög vinsæll meðal útvarpshlvstenda, allsstaðar þar sem ég þekki til. Hinsvegar grunar mig að •hann sé ekki allskostar vinsæll meðal sumra stéttarbræðra sinna. Að minnsta kosti h.evrði ég einn klerk vera að hnióða í erindi. er séra Sveinn flutti í útvarpið á kvöldvöku Bræðra- lags síðastliðinn vetur. Var þetta í útvarpsmessu ekki alls fyrir löngu. , Orð, orð, orð ... Tveir kennarar fluttu erindi í vikunni, Þorsteinn Matthías- son talaði um daginn og veg- inn og Stefán Júlíusson flutti erindi á vegum Bamavemdar- nefndar og fjölluðu bæði um sama efni. þetta eilífðarspurs- mál um vandamál æskunnar. Um erindi Þorsteins má það segja, að það var að vfsu ágætt þar sem það passaði í kramið. en sem Dagur og vegur var það alveg út í hött. í rabbi um dag og veg eiga menn að vera léttir í spori og fljótir að skipta um gang. En því miður hættir allmörgum, er þennan þátt flytja. við að rígbinda sig við eitt viðfangsefni eins og ekkert annað sé til í veröldinni og verða þar af leiðandi strem.bnir og leiðinlegir. En svo maður víki aftur að eil.ífðarsrmrsmálmu um þetta blessað vandræðafólk, sem við. nútímakynslóðin, erum að senda út í Kfið. bá. langar mig f ein- fpldni minni til að varpa fram eftirfarandi spurningu: Er ekki búi'ð að tala allt of mikið um þet.ta? Erum við ekki. og það fvrir löngu. orðin aiaerle.ga ónæm fyrir þessu skrafi og látum bað eins og vind um eyrun þióta? Oa ef við erum sammála um. að fcað burfi. að gera eitthvað. þá sku.l.um við gera það begi- andi og b.Iióðalau.st, og ef við gelum ekk.i. komið okkur sam- an u.m að aera neitt, bá geru.m við ekki neitt, og þá ei.gum við að þegja. Kvennafars- saga Þá var útvarpssaga Krist- manns lesin á mánudegi og föstudegi. Ég hef að vísu alloft ilátið það undir-höfúð leggjast að hlusta á þessa sögu, en í hvert skipti sem ég -hef á hana hlýtt hefur aðalpersónan alltaf verið að eltast við kvenfólk og ná því á sitt vald, og má segia um þennan ni.lt það sem Grön- dal segir í Heljarslóðarorustum Hjörsa, að hann var óeirðar- maður mikill um kvennafar. og er furðulegt. hvað höfundur sýnir mikla natni og kostgæfni f þvf að fitla við þessháttar kúnstir, og freistast maður næstum til að draga þá ályktun, að hann hljóti tin vera kvenna- maður af guðs náð. Ég hætti mér ekki út í að ræða fjárlagaumræðurnar á þriðjudagskvöldið. Ég var í fjós- inu meðan Gunnar flutti sína fjárlagaræðu. Svo heyrði ég þá Karl, Eystein og Benedikt þann með amerísku röddina. En svo sofnaði ég, þegar Gunnar tók að flytja sína svarræðu, og vaknaði ekki fyrr en hann til- forseta, að hann væri búinn að svara öllu og hefði ekki meira að segja, og skulum við vona að það hafi verið rétt. Þögn þegar ibeir falla frá Á laugardagskvöldið glytti að- eins í vetrardagskrána, gegnurn Vilhjálm Þ., og má segja um þetta fyrirbrigði, líkt og þeir Vesturveldamenn segja þegar þeir fá orðsendingu frá Krúst- joff, að í henni var ekkert nýtt. Þó vakti það athygli mína, að þegar upp voru talin nokk- ur nöfn þeirra manna, er er- indi eiga að flytja á þessum komandi vetri, þá kannaðist ég, að því’ er mig minnir, við flest eða öll nöfnin. Svo það hlýtur því að hafa við nokkuð að styðjast. sem Vilhjálmur sagði, að erfitt væri að finna nýja menn fvrir útvarpið, og ber þetta menningarmálum okkar ekki sérlega gott vitni og hlýt- ur að enda með skelfingu, því einhverntfma eldast nú þessir blessaðir útvarpsmenn okkar og ganga úr skaftinu. Þá var á laugardagskvöldið fiu.tt kvöldvaka, helguð Jónasi Hallgrímssyni. Það er gott að eisa Jónas. Til hans má alltaf grípa beaar þröngt er í búi. En gæta skvldu menn þess, að einn- ig Jónas getur gengið sér til húðar. og einnig honum er hægt að mlsbvrma með ofmikilli notkun. En erindi Sigrúnar Ingólfs- dóttur um Þóru Gunnarsdóttur, var einkar fróðlegt og samið af miklum skilningi og samúð á örlögum þessarar konu, og raun- ar mjög forvitnilegt öllum þeim sem á henni höfðu engin deili vitað, önnur en þau að það var hún, sem Jónas greiddi lokka við Galtará. Ottinn og guð Svo er það guðsorð vikunnar. Jón á Laxamýri flutti sköru- legt erindi eitt kvöldið og vildi láta gera gangskör að því að kristna þjóðina, og var því lík- ast sem hann væri að gefa fyrirskipanir um að bjarga heyi í hlöðu undan rigningu. Það er alltaf virðingarvert, þeg- ar menn ganga svona hreint og vangaveltulaust að verki og ó- líkt skemmtilegra en þegar ver- ið er að læðast aftan að manni eftir ýmsum krókaleiðum. Meðal annars sagði Jón, a3 allir yrðu að trúa öllum orðum Krists. En hræddur er ég um að þetta muni nú bögglast fyr- ir ýmsum, og ekki síður prest- lærðum mönnum en okkur hin- um, að minnsta kosti yrði þá margur, 'er telur sig sanntrú- aðan og vel kristinn, að end- urskoða afstöðu sfna til auð- söfnunar og skiptingar hinna tímanlegu gæða. Presturinn á Mosfelli flutti míssiraskiptahugleiðingu á laug- ardaeskvöldið og gerði saman- burð á óttanum og trúnni á euð. Óttinn fvlgir þeim sem ekki trúa puði, en hinir sem trúa eru óttalausir. Það er nú svo. Ée hef verið að velta bví fyr- ir mér. hvernie eiei að koma 'boccQ-ri 'Og SaiTl- an við kennineu nrestsins. sem trdaði uro það í s'imar í út- varnsmessu, að óttinn vaeri manninum na’iðsynlegur til bedí; að firmn euð. Og hvað eig- um við eiginleea að halda um svona kenninear oe hverju eig- um við vesælir leikmenn að trúa? Ée fvrir mitt levti held að fcaö fpri alvea eftir bví hvei'nig guð er í laginu. hvort við höf- um hans nokkur not, eða ekkí til be-ss a.ð firra oVkur ótta og vanmáttarkennd í lífsbarátt- unni. PrestTirinn á Mosfelli sacrAi eínmitt frá einum slíkum guði. Hs"n gat bess að roaður pirin befði eignazt bessháttar eiið albýðleean oe svo mann- leean. að maðurinn gat talað við hann rétt eins og jaCningja s!nn. En gnð feðra okkar, simngur oe refsandi. m.eð and- skotann á bakvið sig, reiðubú- inn að sr'na hvern þann er ekk! frelsaðist fvr.i.r lambsins blóð. var sannarlecja ekki ti! þess fallinn að firra mannskepn- u.na óanum éitans. 0° ifcó að víð nútímamenn sé- nm kannske slégnir ótta vegna kiarnorkuvenna ng annarra tor- tímineartækia. bar á mpðal hin- ar stóru sprengiur Krústioffs, bveria guð forði h/'.num -frá að snrénpia. er sá óltí Hréint hnrnagaman hiá fceim ótta sem foðuri okkar hriáði frá vnggu ti.I arafar. óttanum við eilífar pfslir helvítis. Piálfur man ég bá tíð, að sem smástrákur, var ég skft- hræddur við bann hinn eih'fa eldinn. og ég fcakkaði guði fyrir bað að kynsióðin sem nú er að vava úr grasi er firrt þeirri skelfingu. Skúli Guðjónsson T ÞJÓÐVILJINN — Laugardagur 28. október 1961

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.