Þjóðviljinn - 11.11.1961, Blaðsíða 7

Laugardagur 11. nóvember 1961 — ÞJÓÐVILJINN — ^
Nýlega heimsóttum við ullarverksmiðjuna að Ála-
fossi og kynntumst þá því hvernig ullin er verkuð og
unnar úr henni vörur sem nema að verðmæti margföldu
því verði sem fengist fyrir að flytja hana óunna úr
landi. í dag lítum við á aðra grein íslenzks iðnaðar,
fiskvinnslu. Verkun á fiski hérlendis er fernskonar,
herzla, frysting, söltun og niöursuða, og við heimsækj-
um Fiskiðjuveriö þar sem verið er að verka og frysta
karfa.
hreistrun
snyrting cg pökkun
Karfinn rennur í hreistrarann á færiböndum.
fiökyn
Ljósmyndsr:
Ars Kárason
Hansína eg Knstm troða karfanum 1 tlokunarv elina.
Ragnhciði Snorradóttur finnst
skemmtilegt að fiaka.
eftirlit
Við snyrtiborðið. Frá vinstri: Hulda Arnadóttir, Guðrún Georgsdóttir Guðrún Þorvaldsdottir, Hulda
Guðmundsdóttir, Halldóra Guðmundsdóttir og María Jónsdóttir.
FISKUR OG FÓLK Á GRANDA
Fiskiðjuverið í Reykjavík var
stofnað kringum 1950 og þá
rekið af ríkinu. Árið 1959 tók
Bæjarútgerð Rvíkur við rekstri
þess og hefur rekið það síðan.
Hjá Bæjarútgerðinni er fiskur
verkaður á þrennan hátt, þar er
skreiðarframleiðsla, söltun og
frysting. Áður var þar einnig
niðursuða en hún hefur nú ver-
ið lögð niður. Núverandi for-
stjóri Bæjarútgerðarinnar er
Þorsteinn Arnalds en verk-
stjórar í frystihúsinu eru Mar-
teinn Jónasson og Ingólfur Sig-
urðsson.
Frystihús Fiskiðjuversins
stendur á Grandagarði, stór og
myndarleg bygging og liggur
vel við. Á neðri hæð hússins
er tekið á móti fiskinum og
þangað komum við fyrst því
við höfum hugsað okkur að
fylgja karfanum eftir. Verkun
á karfa virðist í fljótu bragði
ekki vera flókið viðfangsefni
en við hana eru þó fleiri hand-
tök en margir ætla þótt vélar
séu einnig notaðar svo sem
kostur er.
í móttökunni hittum við fyrir
Guðmund Júlíus Guðmundsson
sem sýnir okkur hvernig karf-
inn pr fluttur á færibandi í
hreistrarann sem er stór sívaln-
ingur sem fiskurinn flyzt í fram
og aftur og hreistrið skrapast
af honum. Síðan fer hann f
þvottavél og þaðán á færibandi
upp á loft.
Flökunarsalurinn er stór og
bjartur og þar er flakað 'bæði
með vél og handflakað upp á
gamla mátann. Bæði konur og
karlar vinna við flökunina, en
eins og kunnugt er fá þær kon-
ur sem geta flakað karlmanns-
kaup. Við snúum okkur að
einni konunni og spyrjum hana
að heiti og -hvernig henni líki
þessi vinna.
— Ragnheiður Snorradóttir
heiti ég. Það er sérstaklega
gaman að flaka karfa því það
er svo fljótlegt, annars finnst
mér flest skemmtilegt sem ég
geri.
— Ertu búin að vinna lengi
við þetta?
— Ég hef unnið sex ár við
hraðfrystingu. Var fyrst hjá
Júpiter og Marz.
Tvær stúlkur vinna við flök-
unarvélina og okkur er sagt
að hún skili afköstum á við 15
manns, flaki um 40 stykki á
mínútu. Flökunarvélin er stórt
tæki os stendur á upphækkuð-
um palli á miðju gólfi. Fiskur-
inn er fluttur að henni og frá
á færiböndum. Úrgangurinn er
eevmdur og síðan fluttur inn á
Klett til fiskimjölsvinnslu.
Næsta stig er svo snyrting.
Við hana vinna eingöngu kon-
ur. Þær sitja við borð með hvít-
um glerplötum sem lýstar eru-
unp neðanfrá svo ékk'ert ein-
asta bein né hringormur ef
einhverjir eru fari fram hjá
þeim. Þau eru ekki síður falleg
þessi snyrtiborð en hin sem
notuð eru af tízkudrósum.
— Er þetta ekki dálítið
vandasamt verk?
— O, nei, segir ein kvenn-
anna. Þetta er þægileg vinna.
— Hvað er vinnutíminn
langur?
— Við vinnum frá 8 til 5,
en oft er eftiryinna þegar mik-
ið foerst á land og eins þegar
síldin kemur.
Við hliðina á hverju snyrti-
toorði er annað borð þar sem
karfinn er veginn og pakkað-
ur. Hér er pakkað bæði í 7
, lbs. pakka fyrir Evrópumarkað
og 5 lbs. fyrir Ameríku. Sjö
lbs. er pökkuð í einu lagi, allt
í einn pakka, en fimm lbs.
pakkningin er vandaðri, sex
smápakkar í kassa, með 2—4
flökum hver.
Og nú er verkuninni lokið
ög karfinn fer í frystiklefann?
— Nei, ekki alveg strax, fyrst
fer foann gcgnum eftirlitið.
Laufey Svanbergsdóttir vinnur
við það, skoðar fimmtánda
fovern pakka, vigtar hann, gegn-
umlýsir og skoðar hvert flak.
— Hvað gerirðu ef eitthvað er
að fiskinum Laufey?
— Ef ég finn galla, fer ég
með paþkann til þeirra sem
hafa gengið frá honum og bið
þær að athuga þá.
— Finnurðu marga galla?
— Nei, það er orðið mjög
lítið urn þá. Á þessari biað-
siðu eru t.d. skráðir 16 -pakkar
sem ég hef skoðað og af þeim
voru tveir gallaðir, einn ormur
í hvorum pakka.
— Eru það helzt ormar sem
þú finnur?
— Nei, stundum eru bein í
flökunum og einstaka sinnum
er vigtin ekki rétt. En þetta
fer líka eftir því hvort um
fimm eða sjö Ibs. pakka er að
ræða. I fimm Ibs. pökkunum
verða flökin að vera algerlega
beinlaus en í sjö lbs. pökkun-
um mega vera smábein, en ekki
uggabein né kviðbein og ekki
blóð.
Við lítum aðein-s inn í frysti-
klefa bar sem verið er að taka
síld af pönnum. Þarna vinna
nokkrir menn í kuklanum en
því miður er svo mikil gufa
þarna inni að ekki er nokkur
leið að ná af þeim mynd. Við
snvrjum verkstjórann, Ingólf
Sigurðsson að lokum hvað
margir vinni að staðaldri hjá
honum þarna í frystihúsinu. ,
— Það er nú svo misjafnt. Á
veturna vinna hér venjulega
kringum 50 manns en á sumrin
. hátt á annað hundrað.
Það er komið hádegi og áður
en við kveðium og förum skoð-
um yið kaffistofuna þar sem
það af fólkinu matast sem á of
langt heim til sín. Þar hefur
orðið mikil breyting, hún hef-
ur verið stækkuð og máluð og
sérstök kona fengin til að sjá
um hana. Okkur er sagt að
kaffistofunni hafi verið breytt
svnna þegar Bæiarútgerðin tók
við og verðum að segja að bessi
treyting er útgerðinni til sóma.
vh