Þjóðviljinn - 26.11.1961, Blaðsíða 3

ggjgggggg

FLOKKSSTJÓRNARFUNDURENN
Eins og skýrt var frá í
b'aðinu í gær hófst f’okks-
stjótnaxfundur Sósíalista-
f ókksins í fyrraáag með fram-
söguræðu Einars Oigeirsson-
ar um stjórnmáiaástandið. í
fyrrakvöld flutíi Eggert Þor-
bjarnarson, síðan ýtariega
framsöguræðu um iðr,ivæðingu
íslands og fylgdi úr hlaði
þeim kafla stjórnmálaálykt-
unarinnar sem fjaUaði um
það má'. Því næst flutti
Ragnar Ó'afsson framsögu um
samvinnuhreyfinguna og sam-
síarf verklýðslireyfingarinnar
við liana.
Eftir það hófust a'mernar
umræður um stjórnmáiaálykt-
unina og tóku tii máls Eúð-
vík Jósepsson, Sigurður Brynj-
óifsson, Jón Rafnsson, Gunn-
ar Benediktsson. Ásmundur
Sigurðsson, Guðmundur Jó-
hatnesson, Finnur Hjöi-leifs-
son og Ásgeir Blöndal Magu-
ússon. Var ályktuninni síðan
vísað tí! stjórnmáianefndar og
annarrar urnræðu.
Þegar fundur hófst síðdegis
í gær flutti Ingi R. Heigason
framsögu um starfsáætlun
fiokksins. Síðan tóku til máls
Einar Olgeirsson, Sigurður
Guðnason, Finnur Hjörleifs-
son, Eysteinn Þorvaldsson,
Björg\-in Salómonsson, Sig-
urður Brynjóifsson, Guðmund-
ur Hjartarson og Eggert Þor-
bjamarson. — Fundur stóð
enn þegar blaðið fór í prent-
un.
tartsemi m
Isléndingar þurfa að byggja á
tií upphitunar

Þmgsályklimastiliaga þriggja þingmanna Mþýðubandalagsins
Þrír þingmenn Alþýðubanda-
lagsins, Ingi R. Helgason, Lúð-
vík Jósepsson og Björn Jónsson,
hafa flutt þingsályktunartillögu
um rannsókn á aðferðum til upp-
hiíunar húsa. í greinargerð með
tillögunni segjast þeir véra þeirr-
ar skoðunar að í framtíðinni
nuipum við Islcndingar þurfa að
byggja á innlendri orku til upp-
hitunar, en að notkun hinnar er-
lendú orku, aðallega olíu, fari
dvínándi, bæði af því að fram-
lei.ðslu , hennar séu talunörk sett
og af beinum fjárhags- og hag-
kvæmnisástæðum.
Tillaga þeirra er svohljóðandi:
„Alþingi ályktar að kjósa 5
manna nefnd tií að rannsaka
<íl blitar stofn- og rckstrar-
hóstnað sem og framtíðar-
möguleika þeirra aðferða, scm
tíðkaðar eru hérlendis við upp-
hitun húsa, með sérstöku til-
liti til þess, hvort ekki sé
þjóðliagslega rétt og einnig
hagkvæmast fyrir_ viðkomandi
aðila — ekki sízt í dreifbýlinu
— að stefna að því í sam-
liandi við vatnsaflsvirkjanir
r.æstu áratugi að hi<a hús hér-
lendis með raforku."
Kínvsrskt leik-
rit á Sigíufirði
SIGLUFIRÐI 25/11 — Annað
kvöld, sunnudag, írumsýnir Leik-
féiag. Siglufjarðar kínverska
ieikritið „Lafði mæra Lind“. Leik-
stjóri er Gunnar Róbertssön
Hansen, en ’ aðalleikend,urnir
Magðaléría Jóhannesdóttir, Jónas
Tryggvdson ög Guðný .Hijmárs-
dóttir. • -
í greinargerð segir ennfremur
að upphitún húsa sé mjög þýð-
i.ngarmikið fjárhagsatriði hér
norður við heim-skautsbaug, bæði
fyrir einstaklinga og þjóðarheild-
ina. Mikils sé u.m vert að hitun-
araðferðir fullnægi kröfum tím-
ans um þægindi og byggist á
skynsamlegri og hagkvæmri nýt-
ingu þeirra orkulinda, sem fyrir
erú i landinu.
Upphitunaraðferðir hér eru að-
allega ferns koriar: 1) með kol-
um, 2) með olíu (svartolíu eða
diselolíu). 3) með jarðhita og 4)
með rafmagni (næturhitun, þil-
ofnar og rafgeislahitun). Algeng-
ust er upphitun með innfluttri
orku. kolum og olíu. Kolin eru
þó að hverfa af sjónarsviðinu en
notkun olíu hefur farið mjög
vaxandi og er hún nú notuð
rnest allra orkulinda í þessu
«kyni. Jarðhiti er talsvert notað-
ur og í vaxandi mæli, en raf-
rnagn tiltölulega lítið.
Flutningsmenn tillögunnar vilja
lé.ta ransaka á hvern hátt bezt
megi nýta innlendu orkutegund-
irnar tvær. jarðhita og rafmagn.
Nýting jarðhitans til upphitunar
er mjög staðbundin en.i órann-
sakað hve mikill þáttur jarðhiti
gæti orðið í framtíðarlausn þessa
vandamáls, m.a. hvort ekki sé
hagkvæmt að framleiða rafmagn
með • jarðhitanum. Um raforku
eru mérin ekki á eitt sóttir. Viljá
súmir halda því fram að hún sé
of dýr til upphitunar en aðrir að
siík notkun eigi fyllilega rétt á
'sér og jafrifranrt að hún sé fylli-
lega samkeppnisfær við olíu i
þessari notkun, sé rniðað við
rvipað vei'ð á roforfcunni og til
iðnaðár. Þetta þarf að rannsaka
ýtarlega með tilraunum og
glöggri skýrslugerð og saman-
burði á stofn- ©g-rekstrarkostn-
Nú um máns'öamótin veröur starfsemi mæðradeildar
Heilsuverndarstöðvar Reykjavíkur aukin. cg nýr háttur
upp tekinn, að því er snertir fyrirkomulag á læknisskoð*-
un barnsliafandi kvenna.
aði þessara hitunaraðferða. Að
því stefnir þingsályktunartillag-
an.
Þá nefna flutningsmenn nokkuv
atriði sem þeim þykja benda til
þess að raforka verði í framtíð-
inni notuð til upphitunar húsa
hérlendis. Þeir benda á að eng-
in þjóð önnur hafi jafnmikið
virkjanlegt vatnsafl miðað við í-
búa. og Ííilendingar hafi því meiri
möguleika til notkunar á raf-
orku til upphitunar. Þeir nefna
dæmi um hvernig raforka er
notuð til upphitunar í Noregi
Danmörku og Englandi. Þá sýna
þeir fram á hve nýting raforku-
vera og dreifikerfa er )éleg hév
á landi og benda á að rétt sé
að bæta nýtinguna með sölu af-
gangsraforku til upphitunar sem
tryggja má að hækki ekki há-
marksálagið.
Hitt sé annað mál, hvort til-
tækilegt sé og svari kostnaði
fjárhagslega að stofna til vatns-
aflsvirkjana hévlendis fil fram-
leiðslu á rafovku til upphitunar.
bað mál vilja flutningsmenn láta
athuga af nefnd þeirri er þings-
ályktunartiliagan gerir ráð fyrir.
Sá þáttur er einkum snýr að
nQtendpn) er rekstpgr- og stofn-
kostnaður hitunarkerfisins. Stofn-
kostnað þyrfti nefndin að athuga
og gera samanburð á.- Upplýsing-
ar sem fiutningsme.nn hafa
fengið aim rekstrarkostnað sýná
að miðað við núverandi kostnað
verður saman.burðurinn þessi:
Upphitun hvers rúmméti-a íbúð-
ar kostar áriega: með oliukynd-
ingu kr. 15,50, með jarðhita kr.
10,07 og með rafmagni kr. 8,30.
Það er því augljóst að þetta
'mál er þess virði að það sé
numsakað til hlítar og það er
verkefnið sem flutningsmenn
aetia JMfad þeirri er þeir leggja
til «ð kt»nn verði.
Upp’-ýsingár um betta, syo og
þróún bessara mála hér, hefur
Þjóðviljiin fensið hiá Heilsu-
verndars'.öðhmi, og fara þær hér
á eftiv.
Aðsókn hefur aukizt ár
fvá ári
Á vegum Hjúkrunaríéíagsihs
Líknar hófst árið 1928 skoðun
barnshafandi kvenna og ,fór sú
skoðun fram í húsakynnum ung-
barnaverndarinnar. Var ráðinn
fæðingarlæknir og ljósmóðir
til starfa þar. Sú stöð
flutti í fæðingardeild Landspítal-
ans árið 1949. eða þegar sú deild
tók til starfa, og var þar þang-
að til hún fékk núverandi hús-
næði í Heilsuverndarstöð Reykja-
víkur. sem ein af deildum henn-
ar, hinn 29. desember 1954.
F,vrstav''árið komu alls
2.492 konur. enúala skoðana var
ells 7.610. Síðan hefur aðsókn að
deildinni aukizt nokkuð frá ári
til árs, og var þannig árið 1960
skoðaðar um 3000 konur tæplega
10.000 sin^ium. Skoðanadagar
hafa verið 3 í viku, en aðsókn
aíar misjöfn. Suma daga hafa
komið um eða yfir 100 konur.
aðra daga 30—-40 konur í skoð-
un.
Oft löng og erfið bið
Eins og gefur að skilja. hefur
oft orðið löng bið og erfið fyr-
ir hinar barnshafandi konur, sem
þá daga. sem aðsókn hefur ver-
ið mest; hafa mátt bíða .í 3—4
klukkustundir eftir skoðun.
Þetta hefur valdið nokkrum ieið-
indum. Bæði er bað að margar
konur hafa nauman tíma aflögu
frá heimilum sínum, svo og þola
barnshafandi konur oft illa lang-
ar setur. Því hefur nú verið á-
kveðið að reyna að ráða bót á
þessu ástandi og að forða kon-
um frá óþarfa bið.
Frá 1. des. n.k. mun sá hátt-
ur verða upptekinn. að konur
geti pantað ákveðinn tíma fyr-
ir hveria skoðun og með því
reynt að dreifa konum jafnara
niður á skoðunardaga. Þeir
verða sem áður á mánudögum,
miðvikudögum og föstudögum
kl. 13—15. Ætlazt verður til, ,að
konur mæti til skoðunar þessa
daga a.rn.k. 4 sinnum á með-
göngutímanum. í fyrsta sinn á
2.—3. mánuði meðgöngutímans, í
annað sinn á hálfnuðum tíma. í
þriðja og fjórða sinn um 6 vik-
um og um 3 vikum fyrir vænt-
anlega fæðingu.
Auk þess verður sú nýbre.vtni
tekin unp. að aukaskoðun ljós-
mæðra hefst nú og fer hún fram
• Jutiranto-bræður
ras9.a slldarsölu
Hingað komu í síðustu viku
Kurf P. E. Juuarnot, aðalræð-
ismaður íslands í Helsinki', og
bróðir hans Kai Juuranto,
framkvæmdastjóri firmans E.
Juuranto, sem pr umboðsiriað-
ur Sildarútvegsneíndar í
Finnlandi.
Erindi beirra var að ræða
við Síldarútvegsnefnd mál
sem snerta síldarsölu til Firin.
lands og afhendingu síldar
samkvæmt áður gerðum
samningum. Komu Finnarnir
á tvo fundi með Sildarútvegs-
nefnd, og voru málin rædd
þar með sæmilegum árangri.
tvisvar í viku. á þriðjudögujfn
cg fimmtudögum kl. 13—15. ög
mun bar: verða fyrst og fréirist
fylgst með bvnsd konunnar, blóð-
þrýstingi. og þvag athugað fyr-
ir esgjahvítu. Sú skoðun hefst á
rniðjum meðgöngutíma os er æt-I-
azt 't-ij, að konur mæti bar hálfs-
máriaðarleg'á fram að síðssta
mánuði meðgöngutímans, en ’éftir
það vikulega fram að fæðingu,
neipa annað sé ákveðið í sam-
ráði. við lækni. Mun einn af
þrem læknum deildarinnar œtíð
verða við í seinni skoðunartím-
anum, bæði til eftirlits og til
viðtals við þær konur, sem þess
óska.
Loks hefur verið ákveðið áð
koriur. sem fætt hafa eigi kost
á læknisskoðun á deildinni, 6—8
vikum efíir fæðingu. og muri sú
skoðun fara fram á þriðjudög-
um og fimmtudögum eftir fyrir-
framákveðriurri tíma. Að lokum
skal þéss getið. að Öli þessi þjón-
usta, sem veitt er .á,. deildinni,
er að kostnaðarlausu fyrir kojn-
ur úr Reykjavík.
Yfirlæknir deiidarinnar ér
Guðjón Guðnason, en auk hans
starfa þar læknarnir Andrés Ás-
mundsson og Jón Hannessori,
frcstaS sim viku
Spilakvcldi Sósíalistafélags
Rcykjavíkur verður frestað um
viku vegna flokksstjórnarfundar-
ins.
1 umræðunum á Aiþingi í ■
fyrradag komst Guðmundur i. •
Guðmundsson m.a. svo að orði :
um þá kröfu Alþýðubanda- •
lagsmanna að ríkisstjórnin ;
lýsti yfir því að Vesturþjóð- :
verjum yrðu ekki heimilaðar j
neinar heræfingastöðvar hér :
á landi:
„Það myndi þess vegna :
að mínu viti tvímælalaust :
hafa hin ólicppilegustu á- •
hrif fyrir Islendinga, ef :
kommúnistum ætti eftir að •
takast það, hvort það cr j
hér á Alþingi eða annar- |
staðar, að fá Islendinga til j
að gefa einhverjar þær yf- i
irlýsingar, sem þýddu það, j
að þeir væru að yíkja frá j
þeirri stefnu, sein þcir j
lilngað tii hafa fylgt í ut- j
anríkismálum.“
Ráðherrann viðurkennií j
' i
þannig berum orðum að vest- j
rirþýzkar heræfingastöðvar i
væru í samræmi við stefnu j
ríkisstjórnarinnar í utanríkis-j j
málum, en afneitun á siíkúrn j
stöðvum bryti í bága við j
stefnuna.
Sunnudagur 26. nóvember 1961
ÞJÓÐVILJINN
(3