Þjóðviljinn - 10.02.1962, Blaðsíða 4

Sunnudagsmessan var flutt
af séra Emil Björnssyni,
kennimanni hinna óháöu.
Þetta var mjög góð messa og
prédikun næstum því eins
lýtalaus og prédikun getur
orðið. Fór þar allt saman,
fallegur flutningur, gott mál,
niðurskipan efnis næstum því
listræn og öll skoðanatúlkun
hófsamleg og einföld í sniðum.
Trúin og
visindin
Raunar var viðfangsefnið
hið gamla og að því er manni
stundum finnst hið útrædda
umræðuefni kirkjunnar
manna, trú og efnishyggja,
eða guðstrú og skynsemistrú
eins og séra Emil orðaði það
svo hófsamlega. Niðurstaða
prestsins virtist mér að lok-
um verða sú, að lögmálum
raunvísindanna og trúnni á
guð mætti ekki blanda saman.
Þetta tvennt, ætti að vera al-
gerlega aðskilið. En mörgum
finnst efiaust, að þetta sé
hægara sagf en gfð'rr. Trúin
hlýtur að taka tillit til raun-
vísindanna, 'og hefur þegar
gert það, eins og séra Emil
benti réttilega á. Og meðan
bilið á milli vísinda og trúar
hefur ekki enn verið brúað,
verður hver einstaklingur, sem
einhver kynni hefur af þess-
um tveim fyrirbærum, raun-
verulega klofinn í tvennt. Það
eitt út af fyrir sig er ekki
gott þegar til lengdar lætur,
enda getur slíkt ástand aldrei
varað til frambúðar, enda
engin ástæða til að efast um
að mannkynið komist úr þess-
ari andlegu kreppu áður en
Iengri tímar líða og finni upp
ráð til að brúa áðurnefnt bil.
Djáknar og
diakónissur
Áfram var guðsorðinu haldið,
strax eftir hádegið. Jóhann
Hannesson prófessor hélt á-
fram lestri sínum frá fyrra
sunnudegi um kirkju á tíma-
mótum. Fyrri hluti erindisins
fór í að endursegja ritgerð,
er Jón biskup Helgason hafði
birt í norsku trúmálariti fyr-
ir meir en þrjátíu árum, um
kirkjulíf á íslandi. Líklega er
hér um að ræða sömu rit-
gerðina, og skaut heittrúuðum
Norðmönnum slíkan skelk í
bringu að þeir kváðu upp
þann úrskurð, að íslending-
ar væru hundheiðnir og ó-
svikinn helvítismatur. Og ef
til vill hefur það verið til-
efni þess, að okkur var send-
ur Hállesby nokkrum árum
síðar, ef verða mætti til þess,
að fyrir hans tilstilli frelsuð-
ust einhverjir frá hinum ei-
lífa eldi.
Síðari hlutinn af erindi
prófessorsins var aðallega
tæknilegs eðlis, og fjallaði um
úivarpsannáll
YIKAN 28. JANtíAR TIL 3. FEBRÚAR
ýms ráð og leiðir kirkjunni
til afréttingar. Meðal annars
vildi hann búa til djákna og
díakónissur. Það er rétt svo
að ég get nefnt það, en mér
skildist á prófessornum að
díakónissur séu einhverskon-
ar kvenpersónur er hlotið hafi
einhverskonar vígslu og eigi
að starfa í þjónustu kirkjunn-
ar. __
Afmœlisof-
viSri ISÍ
Eftir að guðsorðinu slotaði
hófst minningarathöfn í til-
efni af fimmtíu ára afmæli
íþróttasambands íslands, og
hafði raunar verið búið að
gera hlustendum viðvart á
margvíslegan hátt næstu daga
á undan, með fréttum, frétta-
aukum og viðtölum.
En nú skall afmælisveðrið
á og stóð raunar allt til
kvölds, með ræðuhöldum, á-
vörpu.m, söngvum, frásögnum
af liðnum afrekum og guð
má vita hverju, því ekki ent-
ist ég til að hlusta á það allt.
Og fram eftir allri viku var
svo verið að segja sögur af
því sem gerzt hafði í þessu
afmælisveðri og ekki hafði
verið hægt að innbyrða í
sjálfa dagskrána.
Annars er það næstum
furðulegt, hvað útvarpið er
fíkið í að gera mikið veður
út af. ef einhver stofnun eða
fyrirtæki á afmæli. Vitanlega
er sjálfsagt að minnast að ein-
hverju, þegar þjóðþrifastofn-
anir eins 'og Í.S.Í. eiga afmæli
á einfaldan og ekki allt of
langdreginn hátt. En hitt er
með öllu ástæðulaust, að gera
slíkan hávaða og umstang
eins og átti sér stað um síð-
ustu helgi og raunar oft áður,
og er þar skemmst að minn-
ast Reykjavíkurafmælisins, frá
í sumar.
SfaSsetfi
herstöðina
Á mánudagskvöldið ræddi
Bjarni Einarsson um daglegt
mál að vanda og minntist
meðal annars á, að sögnin að
staðsetja væri um of í tízku,
enda oftast óþörf. En strax
og hann hafði sleppt oðinu,
hóf klerkurinn í Keflavík upp
raust sína og ræddi um dag-
inn og veginn og staðsetti eitt
'og annað hér og þar, meðal
annars flugstöðina í Keflavík,
en auk hinnar staðsettu Kefla-
víkurflugstöðvar ræddi hann
um Bingópláguna, vegi á Vest-
fjörðum, kennaraskort og
kennaramenntun, og svo hið
endalausa viðfangsefni, vanda-
mál æskunnar.
4 báfar ré® frá Þingeyri í vet-
03 H B
# •
b janucsr
Undarlegt var það, að klerk-
ur þessi vildi ekki taka af-
stöðu til þess mikla deilumáls,
hvort herstöðin í Keflavík
væri þörf eða óþörf, nauðsyn-
leg eða ónauðsynleg, hættu-
leg eða hættulaus, og það sem
ef til vill var enn furðulegra,
hann lét liggja að því að orð-
ræður af þessu tægi væru ó-
þarfar og ótilhlýðilegar. Þá
mun hafa komið ýmsurn á ó-
vart, sú yfirlýsing klerksins,
að íbúar Keflavíkur, vissu lít-
ið um fyrrnefnda herstöð og
hefðu engin teljandi óþægindi
af henni.
Ádeila hans á Bingópláguna
hefur vafalaust verið orð í
tíma talað. Svo eru það þessi
vand.amál blessaðrar æskunn-
ar okkar. Er ekki. búið að tala
svo mikið um þessi efni, að
gera megi ráð fyrir að út-
varpshlustendu.r almennt séu
fyrir löngu orðnir algerlega ó-
næmir fyrir skrifi af þessu
tagi?
Svo kom ágætur Leikhús-
pistill hjá Sveini Einarssyni,
hvar í hann rakti nokkuð sögu
Leikfélags Reykjavíkur í til-
efni af 65 ára afmæli þess.
Þetta var sem sé saga, en ekki
skálaræða, en það er sitt hvað
og tvennt ólíkt.
VinahöfuS-
ból og
vinakot
Á þriðjudagskvöldið flutti
Sveinn Ásgeirsson erindi um
vinarbæjahreyfinguna, þetta
tízkufyrirbæri norrænnar sam-
vinnu. Væri ekki athugandi
fyrir forkólfa norrænnar sam-
vinnu að láta hreyfingu þessa
enn færa út kvíarnar og
vinna að því að hver sveita-
bær eignaðist sipn vinabæ,
hver eftir þeim verðleikum, er
hann hefur til brunns að bera?
Miðvikudagskvöldið var
einkar ánægjulegt. Á kvöld-
vökunni fornsögqr, -hrakninga-
sögur, draugasögur og stemm-
ur af . Ströndum, síðan þáttur
um íslenzkt mál og eftir frétt-
ir, síðari, Veraldarsaga Sveins
frá Mælifelli, að vísu nokkuð
langdregin og ekki vel lesin,
en eigi að síður gaman á að
hlýða.
Það er óneitanlega dýrmæt
guðs gjöf að losna svona eitt
kvöld í viku við fræðarana,
prédikarana og áróðursmenn-
ina, og fá í þess stað lesn-
ingu, sem eingöngu er ætl-
uð til dægradvalar.
Á fimmtudagskvöldið flutti
Ólafur Sigurðsson læknir er-
indi um Svarta dauða, að
mörgu leyti fróðlegt en frem-
. ,,yr sticðiega samið og.JIytt.
Bindindis-
prédikanir
Síðan hófst hin árlega fyrsta
febrúarvaka Sambands bind-
indisfélaga í skólum, kynnt
af Ómari Ragnarssyni, mjög
röggsamlega. Þetta var í raun
og veru ágæt dagskrá, og að-
allega sökum þess hve hún
var blessunarlega laus við
nöldur og áróður.
Ég verð að segja þetta, eins
fyrir því þótt ég sé persónu-
lega mjög andvígur áfengis-
nautn. Ég get því miður ekki
leynt því, að ég hef oft hlust-
að á, mér til sárrar raunar,
þrautleiðinlegar bindindis-
prédikanir. En hámarki sínu
nær þó vitleysan, þegar ríkið
selur hverjum sem hafa vill
áfengi., síðastliðið ár fyrir 200
milljónir króna, en gerir síðan
út prédikara og sendiboða til
þess að vinna á móti því að
menn kaupi og drekki áfengi.
Eftir síðari fréttir las Mar-
grét Jónsdóttir upp tékkneska
sögu, Marmennið, þýdd.a af
Málfríði Einarsdóttur. Var
túlkun Margrétar á þessari
sérkennilegu sögu mjög góð
og eftirminnileg.
Ekki heyrði ég, hvað þeir
Björgvin og Tómas höfðu upp
á að bjóða á föstudagskvöldið.
En Ijóðaþáttinn heyrði ég. Var
hann að þessu sinni helgaðatir
Sigurði Breiðfjörð. Las Brfet
Héðinsdóttir Ijóð hans, af yf-
irlætisleysi og slíkri kvenlegri
hlýju, að Breiðfjörð hefur ef-
laust ylnað um h.iartarætur,
hafi hann á hlýtt lesturinn.
LeiSangur
til Venusar
Á laugardagskvöldið var
flutt leikritið Vega-leiðangur-
inn, eftir svissneska höfundinn
Dúrrenmatt.
Þrjú hundruð ár hafa liðið
frá því að kalda stríðið hófst
og þar til leikurinn gerist.
Allan þennan tíma hefur ver-
ið hægt að komast hjá heims-
styrjöld, þó að svæðisbundnar
styrjaldir hafi gosið upp ann-
að veifið. En nú verður því
ekki lengur skotið á frest að
láta til skarar skríða og gera
upp sakirnar við Rússa. Því
er það, að helztu forsjármenn
frá Bandaríkjum Hins Frjálsa
Heims leggja upp frá jörð-
unni til plánetunnar Venusar
á geimfarinu Vega. Erindi
þessara mektarmanna er sem
sé það að gera samning við
íbúa þessarar plánetu um
hernaðarbandalag við Hinn
Frjálsa Heim og fá plánetuna
til afnota fyrir hernaðarbæki-
stöð. Tung.lið, eða sú hlið þess
er að jörðu snýr er tapað fyr-
ir löngu í hendur Rússa, en
hin hliðin er frá jöðu veit hef-
ur enga hernaðarlega þýðingu.
Reyndar eru ábúendur Ven-
usar og væntanlegir samnings-
aðilar hálfgerður trantaralýð-
ur. Jarðarbúar hafa sem sé
um nokkurt skeið notað Ven-
us sem fangageymslu og flutt
þangað aðallega pólitíska af-
brotamenn. Bandaríki Hins
Frjálsa Heims hafa flutt þang-
að kommúnista. en þeir fyrir
austan tjald hafa sent þangað
auðvaldssinna. og veldur þessi
staðreynd þeim sendimönnum
sem eru innanborðs á Veaa
nokkrum áhyggjum á útleið-
inni.
En þegar til Venusar kemur
lízt beim heldur báglega á
blikuna.
Engi.nn má eiginlega vera að
því að tala við hina háttsettu
jarðarbúa, því allir eru önn-
u.m kafnir að beriast fvrir líf-
inu. Hitt er þó enn verra: Þeir
þarna á Venus höfðu enga
stiórn, sem hefði vald og
myndualeik til þess að gera
bindandi samning.
Þeir jarðarbúar gera einar
brjár tilraunir til að ná samn-
ineum. AU.taf er nvtt os nýtt
fólk sent til viðræðnanna,
svona eftir bví hver er við-
látinn í það og það skiptið.
En allir hafa samt sömu skoð-
un á málinu. Þeir vil.ia ekki
semja, beir vilia vera hlut-
lausir. A.nnað er beim einnig
sameiginlegt: Þótt þeir lifi
þarna við hin hörmulegustu
kiör, vilja engir snúa aftur
til jarðarinnar.
Síðast ræðir svo formaður
sendinefndarinnar, utanríkis-
ráðherrann í Bandaríkium
Hins Frjálsa Heims, v’ð gamlan
kunning.ia sinn, lækni, er
hafði verið sendur í útlegð til
Venu.sar.
Hánn gefur bessum forn-
vini sínum í skvn, að þeir
hafi sprengju. meðferðis, sem
muni verða varpað á Venus,
ef ekki náist samningar. En
bað breyti engu. Venusbúar
hræðast ekki dauðann. Þeir
hafa vanizt honum og st.anda
augliti til au.elitis við hann í
sinni hörðu lífsbaráttu.
Að endingu lofar þó utan-
ríkisráðherrann og leggur við
drengskap sinn, að sprengj-
unum skuli ekki yerða varp-
að, og síðan er haldið af stað
til jarðarinnar, án þess að
samningar hafi tekizt.
En forseti Bandaríkja Hins
Frjálsa Heims hefur gefið skip-
un um að vfirpa sprengjunum,
og þeirri skipun er vitanlega
hlýtt. Vesalingarnir á Venus
urðu að deyja, því ef þeir
lifðu vofði sú hætta yfir, að
Rússar kæmu, næðu samning-
um og legðu undir sig plán-
etuna, og það gat- orðið af-
drifaríkt fyrir Hinn Frjálsa
Heim.
Ég læt svo ritstjórum Morg-
unblaðsins eftir, að draga á-
lyktanir og lærdóma af þessu
leikriti.
| íJá-J-* 1 j.íj Þiiv. uiui
eftir SKÚLA GUÐJÓNSSON frá Liótunnarstöðum
ÞINGEYRI 2/2 — I vetur róa
héðan frá Þingeyri fjórir bátar,
þrír leggja afla sinn í Hrað-
frystihúsi Dýrfirðinga og einn í
Fiskiðjuver Dýrafjarðar,,
í desemberriiánuði voru gæftir
%7g afli góður. Mestur afli á bát
í mánuðinum var 155 lestir í 20
róðrum.
1 janúar hefur verið látlaus
ótíð að heita má og sjaldan gef-
ið á sjó. Bezti afladagurinn var
23. janúar, en þá bárust á land
rúmar 42 lestir. Mestur afli í
róðri í mánuðinum hefur verið
14,2 lestir. Aflahæsti báturinn í
janúar er með 65 lestir í 9 róðr-
um.
Atvinna í landi var ágæt í des-
ember, en í janúar hefur verið
lítil atvinna vegna gæftaleysisiris.
Slysavarnadeildin „Vörn“ hélt
þorrablót 20. janúar sl. Samkoip-
an hófst með borðhaldi, en síðan
var dansað fram eftir nóttu.
Samkomuna sóttu rúmlega 100
, manng og fór hún hið bezta
fram.
Undirrit .......... óskar aS gerast áskrifandi
að Tímaritinu RÉTTI
Nafn ...................................
Heimili ................................
£) — ÞJÖDVILJINN — Laugardagur 10. febrúar 1962