Þjóðviljinn - 07.04.1962, Blaðsíða 3

vegna umferðaröngþveitis og skipulagsleysis er
bæjarstjórnarmeirihlutmn ber alla ábyrgð á
„Stór atvinnurekandi við höfn-
ina hefur lýst yfir að ódMrara sé
að láta vinna þar á sunnudögum
— þótt kaup sé þá nær helm-
ing5 hærra. Annar atvinnurek-
andi segist græða 30% á því að
láta vinna á sunnudögum því þá
lyrst sé- hægt að snúa sér við
á hafnarbakkanum.
■ í ... - :■'•. • ■
Þetta sannar í fyrsta lagi hve
kaup verkamanna er lágt. I öðru
lagi sannár það aumingjaskap at-
vinnurekenda, sem æpa stöðugt
um að 20 króna tímakaup sé að
drepa atvinnuvegina — en stein-
þegja um að skápnlagsleysiö og
umferðaröngþveitið við höfnina
er slíkt að það kemur í veg fyrir
VerSa beif gerðu bækur
hérlendls verðlaunaðar?
Félag íslenzkra prentsmiðjueigenda opn-
ar sýningu á brezkum fyrimnyndarbókum
Baldur Eyþórsson, formaður
Félags íslenzkra prentemiðjueig-
enda, hréyfði, þeirri hugmynd
við j opnun brezkrar bókasýning-
ar í Bogasal Þjóðminjasafnsins
í gær, að í . framtiðinni yrðu
valðar hér á landi árlega þær
bækur, sem bezt þættu úr garði
gerðar að öliu leyti, og þeim
veitt sérstök viðurkenning.
Baldur sagði, að í Englandi
hefði starfað í hokkur ár nfefnd
Nýtt hefti af
Degfera komið út
tJt er komið 2. tbl. annars
árgangs af Dagfara, blaði Sam-
tak hernámsandstæðinga og flyt-
ur. það eins og áður fjölbreytt
efni. Sverrir Kristjánsso.n ritar
Hugleiðingar eftir heyrð orð og
lesin, Rannveig Tómasdóttir
skrifar greinina Pariar. Pistilinn
skrifa að þessu sinni þau Árni
Bened:kisson; Þorlákshöfm.Stein--
grímur Baldvinsson í Nesi, Hall-
dóra B. Björnsson og Hlöðver
Sigurðsson,. Siglufirði,' sagt er
ýtarlega ,frá Mennirigarviku her-
námsandstæðinga og birt ávarp
Gils Guðmundssonar, er hann
fluitti við opnun Hstsýningarinn-
ar, Páll Bergþórssori ritar grein-
ina Hafísinn •— hitamælir ís-
lands óg ennfremur ei-Jí heftinu
gréinin Verður íramtíð íslands
ráðin í Noregi? Þá eru í Dag-
far,a ljóð eftir Guðmuod Böðv-
arsson . og Þórodd Guðrpundsson
og Þorsteinn i: frá Hamri, ritar
um bókmenntir,
eða ráð, sem kallað er National
Book League og hefur að mark-
miði að velja og gangast íyrir
opinberri sýningu á þeim bók-
um, sem -beztar hafa verið
dæmdar að öllu samanlögðu,
bæði frá Bretlandi sjálfu og frá
öðrum löndum. í ráði þessu eru
sum;r af fremstu andans mönn-
um Bretlands á ýmsum sviðum,
skáld, rithöíundar, listmálanar
og fleíri.
Áttunda sýning þessarar teg-
undar var haldin í London 6.
til 30. sept sl. og náði yfir á
sjötta hundrað bóka frá 18 lönd-
um, sem gefnar voru út á árinu
1960. Eins og gefur að skilja var
brezka sýningin fyrirferðarmest
og þótti að ýmsu leyti forvitni-
legust.
Stjórn Félags íslenzkra prent-
smiðjueigenda snéri sér til for-
ráðamanna sýningarinnar og
spurðist fyrir um það, hvort
mögulegt myndj að fá iánaðar
brezku bækumar á sýn'ngunni
til að sýna í Reykjavík. Þessari
málaleitun var mjög vel tekið
og eru bækumar nú hingað
komnar og hefur verið komið
fyrir í Bogasal þjóðminja-
safnsins. Bækurnar eru 91 að
tölu um hin morgvíslegustu efni.
Sýningin verðúr op:n íyrir
almenning í tíag, laugardag, á
morgun og á mánudag frá kl. 2
til 10 síðdegis alla dagna.
skynsamleg og hagkvæm vinnu-
brögð og gerir það að verkum að
það er 30% ódýrara að vinna þar
á sunnudögum fýrir nær helm-
ingi hærra kaup — vegna þess
áð þá er umferð frá allskonar
starfsemi óviðkomandi höfninni
ekki að flækjast þar fyrir.“
Á þessa leiö fórust Guðmundi
J. Guðmundssyni orð á fundi
borgarstjómar Reykjavíkur sl.
tfimmtudag. Ennfremur sagði
hann: Það er meirihluti borgar-
Btjomarinnar, Sjálfstæðisflokkur-
inn, sem ber alla ábyrgð á þeirri
•happa og glappa stefnu, úrræða-
leysi, sofandahætti og skipulags-
'leysi sem. ríkt hefur við Reykja-
Víkiurhöfn. Skipulagsleysið elr
klíkt að það kemur i veg fyrir
'öll hagkvæm vinnubrögð. Skort-
ttr umferðaræða og það, að váð
höfnina hefur verið sett allskon-
ar starfsemi óviðkomandi höfn-
inni kemur í veg fyrir að hægí
sé að koma við þar nýtízku
vinnultrögðum. Við höfnina hafa
vérið stór skrifstofuhús, raf-
fcnagnsverkstæði, og verzlanir með
raftæki .málingu og h jólbarða,
svo nokkuð sé nefnt, — en stór-
ar vöruskemmur eru settax nið-
ur lengst úti í.bæ! Hjá Skipaút-
gerð rfkisins og SlS stöðvast oft
afgreiðsla vegna umferðaröng-
þveitís, len öðrumegán við þessi
fyrirtæki eru tollbúð cn hinu-
tnegin stór skrifstofubygging.
Það vantar stærra bryggjupláss
og vöruskemmur. í öllum stærri
ihafnarborgum er lögð óherzla á
að byggja vöruskemmur við
höínina helzt svo hægt sé að
skipa beint úr skipi upp í hús og
úr húsi út í ski-p.
Við Reykjavíikurhöfn eru tvö
stór frystihús. Hvorugt þeirra er
þannig að hægt sé að skipa
beint uppúr skipi á færibandi.
Þama hefði auðveldlega mátt
tryggja hagkvæmari og ódýrari
vinnubrögð. — Svo eru þessir
menn að jamla um að það séu
verkamenn sem standi gegn hag-
nýtum vinnubrögðum!
Ég hef ekki trú á því, sagði
Guðmundur J. að nýtt hafnar-
stæði verði tilbúið hér til notk-
unar fyrr en eftir 10 ár. Hvað
segir reynslan? Fyrir kosning-
amar 1958 samþykkti íhaldið hér
toirit í Bláu bókinni!), en nú hefur
komið í Ijós að þessi haínar-
samþykfct íhaldsins var tóm. vit-
ileysa. Það skal viðurkennt að
margt í rekstri hafnarinnar er
gott, og höfnin sjálf myndi langt
til næg næstu ár ef skipulags-
’leysið og nýting hafnarinnar,
einkum austurhafn.arinnar, væri
ekki með þeim eindæmum sem
raun ber vitni.
Geir Hallgrímsson borgarstjóri
reyndi að verja slóðaskap. ílokks
síns en viðurkenndi jafnframt
ílest í, ræðu Guðmundar J. Geir
minnti á að brýggjupláss væru
3ja km langt hér, og mætti e.t.v.
auka Um 1000 m. Hér væri 41,5
m bryggjupláss á 1000 íbúa, en 15
í Ösló, . 16 í Stokkhólmi og 32
í Kaupmannahöfn. (En hér er
ekki aðeins verzlunarhöfn heldur
stór fiskihöfri!) Hann kvað hafa
vérið skipzt ó bréfum við Eim-
skip um bryggjuhús! Geir kvað
hægt að nýta austurhöfnina mun
betur — og væri það nú „r und-
irbúningi“!! Loks sagði hann þær
fróttir að „ráðgert" væri að nial-
bika Mýrargötu í stÉriár'-óg flytja
Varðarhúsið og Vexkámanna-
skýlið burt.
Loks flutti hann tillögu um að
•vísa tillögu Guðmundar J. frá —
þar sem allt sem hún nefndi
væri „í undirbúningi“!!
Þórður Björnsscn minnti á að
hann hesfði flutt tiillögu um að
malbika Mýrargötu 6 sinrnun eða
öll árin 1950, 1951, 1953, 1954,
1955, 1956, og í öll skiptin var
þeirri tillögu vísað til nefnda eða
bæjarráðs. Þórður minnti enn-
fremur ó að í miklu prógrammi
1957 hefði. breikkun Mýrargötu
o.fi. verið lofað á kjörtímabiilinu.
Einatr Tboroddsen varði sleifar-
lagið . eiiis dy-ggilega og hahh
-hafði getu til (það má vist ekki
telja hahs sök þött -getan væri
ekki meiri en raun bar vitni).
Einar kvað „ráðgert“ að byggja
bryggjuhús á Grandagarði.
„Hvénær var það ráðgért?11
spurði Guðmundur J. „það er
opinn möguleiki að setja þar
slíkt hús“, svaraði Einar, og át
ofan í sig allar „ráðagerðir". Ein-
ar neitaði að skip fengju ekki
bryggjupláss og sagði: „Hitt tef-
ur afgreiðslu að skip liggja dög-
um samán vegna þess að menn
fást ekki tíl að afgreiða þau“.
Guðmundur J. talaði aftur óg
kvað afgreiðslu tefjast vegna
umferðai-öngþveitis væru fleiri en
3—4 skip í höfninni. Frá 1. júli
og fram í móv. í fyrra lét Eim-
skip vinna alla sunnudaga nema
2 við höfnina.
Svo eru þessir atvinnurekend-
ur að æpa um að kaup verka-
manna sé alltof hátt —. en sjá
akkert annað. Þessir sömu at-
vinnurekendur hafa heldur enn
ekki skilið grundvallaratriðið til
að tryggja sér menn til afgreiðslu
skipana. Þeir vilja enga fastráðn-
ingu, þeir viilja hafa 300 manns
á hlaupum í kringum sig og taka
kannski ekki nema 50, þeir vilja

Þetta
mátti
ekkll
Þannig var tillaga Guð-
niundar J. í hafnarmálum
sem íhaildið og Magnús
XI. töldu með engu móti
mega samþykkja og vísuðu
. frá:
„Þar eð aðstaða til skipa-
afgreiðslu við Reykjavíkur-
höfn er á margan hátt mjög
erfið, m.a. vegna of lítils
bryggjupiáss, úreltra og illa
staðsettra vörugeymsluhúsa
Og algjörs umferðaröng-
þveitis, er þar ríkir flesta
daga, og þar sem þetta á-
stand veildur m.a. því, að
útilokað er að taka upp
hagkvæmari og nýtízkulegri
vinnubrögð við skipaaf-
greiðslu, þá telur borgar-
stjórnin á því brýna þörf,
að hafnarstjórn og hafnar-
stjóri , taki þessi mál til
ýtarlegrar rannsóknar og
skiii tii borgarstjórnar til-
lögum tiil úrbóta hið allra
fyrsta og eigi síðar en 20.
maí. n.k.
Haínarstjórn skal sérstak-
iega athuga eftinfarandi atr-
iði:
a. Að hraða framkvæmd-
um við aukningu bryggju-
plássins.
b. Að byggð verði um-
skipunarhús fram á bryggj-
ur eða við brj’ggjur.
c. Betri hagnýtingu hafn-
arsvæðisins — margar lóð-
ir eru þar ilia eða lítið
nýttar —.
d. Hverjar ráðstafanir
gera skuli til úr.bóta á um-
ferðaröngþveitinu, í sam-
ráði við umferðamefnd og
skipulagsdeild."
úr vinnu, þó ekki sé nema hálfá
an dag, og þeir vilja ráða memf
pérsónulega. Það ef þetta úr*
eíta brjálæðislega ráðnihgarfyM
irkomulag við höfnina sem memf
eru að flýja og veldur því a<8
stundum vantar menn til skipa^
afgreiðslu.
Guðmundur kvaðst ekki takfli
bókstaflega þótt íhaldið lofaði úra
bótum. Hanin kvaðst vilja látaÉ
sérfræðinga fjalla um skipula.'J
og nýtingu hafnarinnar og gefal
þeim nokkurn frest til að kom;$
með tillögur til úrbóta.
Ihaldið og Magnús XI. samjjfc
síðan með sínum 11 atkv. gegn #
kð vísa tillögu Guðmundar fráa
Tillagan er bint á„öðrum stað S
tillögu að höfn (framtiðarhöfnin geta rekið menn fyrirvaralaust blaðinu.
kaupa þær vörur sem hann
óskar og bezt henta?
Ferða-
frelsi
Við-
skiptafrelsi
Morgunblaðið skriíar í gær
íorustugrein um stÓTaukið
v'ðskiptafrelsi. Fleiri og íleiri
vörur hafi verið settar á frí-
Hsta „þannig að hver sem
er 'getur keypt þær, þar. sém
hann óskar“. Þannig hafi
framboð og vöruúrva) stór-
aukizt „Menn geta nú keypt
þá vöru sem bezt hentar og
fengið hana þegar þeir óska,
en þurfa ekki að sæta óhag-
kvæmum innkaupum*',
jFrelsið er þvi m;ður ekki
fólgíð í orðum einum. Vili.
ekkj Mor.gunblaðið skýra það
út hvemig Dagsbrúnarverka-
maður, sem fær 4.400 kr, á
mánuði fyrir eðUlegan váinu-
tíma, á að iara að Því að
■•■■■■■•■■•■•■■■■■■■■■■■■■■■■■•■••■■■■■■•■■•■•■•■■■■•■■■■•••■■■•■■■■•‘■■■■■•■■■■■■••■•i
var það ekki óalgengt a$
verkafólk gæti 'leyft sér þamf
munað að skreppa til útlanda
einusinni á æv:nni, og þ:I
varð stundum fulllítið a3
gjaldeyri til skiptanna. Núi
hefur almenningur veriiS
sviptur ferðafrelsi, en hiniiS
fáu geta skipt gjaldeyrinurYS
á milli sín.
Enþaðer auðvitað ánægju*
legt til þess að hugsa fyrii?
Jón Jónsson við höfnina aS
hann hefur bæði „frelsi“ ti2
þess að kaupa sér flugferJ
til útlanda og nægan gj aldeyrf
4 farareyri, fyr'r þaö sem efU.
ir verður af kaupinu þegaíj
hann er búinn að borga húiífs
næði, fæði og klæði#
— Austri.
Mo'rgunblaðið tekur það
einnig t:l marks um stórauk-
ið frelsi, að nú geti þeir
sem ferðast til útlanda fengið
mun meiri gjaldeyri en
nokkru. sinni fyrr, eða sem
svarar ársfjórðungskaúpi
Dagsþrúnarv'erkamapns. Það
sé e'tthvað annað en spill-
ingin í tíð vinstristjómarinn-
ar, begar menn urðu að slást
um smáskammta.
í tíð vinstristjórnarinnar
Laugardagur 7. apríl 1962 — ÞJÓÐVILJINN — ($