Þjóðviljinn - 17.04.1962, Blaðsíða 4

ERLENDAR
FRÉTTIR
Litlu skuttogararnir
reynast Norðmönnum vel
Ég hef áður sagt frá hinni
mjög svo góðu afkomu hjá
smáskuttogaranum Hekktind
ó s.l. ári. Eftir fréttum sem
mér hafa borizt) hafa einnig
litlu skuttogararnir Möretrál
I og Möretrál II reynzt vel.
Afli þeirra er sagður vel
sambærilegur við afla miklu,
stærri skipa, en allur til-
kostnaður mikið lægri. Nú í
s.l. marzmánuði voru þessi
skip að veiðum á Halten-
grunninu vestur af norðan-
verðum Noregi og fengu þar
allt upp í 100 smálestir á
viku miðað við slægðan og
hausaðan fisk, og má það
kallast gott.
Kanadamenn hafa samið
við norsku skipasmíðastöðina
Aukra Bruk um að fá að
smíða 10 litla skuttogara eftir
teikningum stöðvarinnar af
smátogurunum Hessatrál og
Hessagutt sem smíðaðir vcru
fyrir rúmu ári og eru sagðir
hafa reynzt sérstaklega vel
við veiðar. Fyrsti togarinn af
þessum tíu mun hlaupa af
stokkunum kringum mánaða-
mótin maí-júní. Nú þegar
hefur verið byrjað á næsta
skipi. iþetta verða frambyggð-
ir skuttogarar, eins og norsku
' fyrirmyndirnar eru.
Vei&ireglur
og vi&urlög
Kringum 20. marz hafði
eftirlitsmaðurinn með fisk-
veiðum á grunnmiðum á Ló-
fótensvæðinu sektað fiskibáta
fyrir brot á settum reglum
frá því í vertíðarbyrjun um
upphæð sem var 50 þúsund
norskar krónur, eða rúmlega
300 þús. íslenzkar. Langflest
voru brotin í því fólgin að
bátar fóru inn á veiðisvæði
og notuðu þar veiðarfæri,
sem bönnuð voru á viðkom-
andi svæði. En við Lófót og
víðar við Noreg er veiði-
svæðunum á grunnmiðum
skipt á milli veiðiaðferða, og
eftirlitsbátar sjá um að sett-
um reglum sé fylgt. Þessar
reglur eru þó einungis í gildi
á meðan aðalvertíðar standa
yfir. Af .þessari veiðisvæða-
skiptingu getum við óefað
mikið lært.
Islendingar
ekki me&
Nú eru komnar nákvæmari
upplýsingar um alþjóða fisk-
iðnaðarsýninguna í Forum í
Kaupmannahöfn sem var
opnuð 14. apríl s.l. og stend-
ur til 24. þessa mánaðar.
Eins og áður hefur verið
skýrt frá sýna 14 þjóðir á
sýningunni. Hinsvegar eru fyr-
irtæki sem þátt taka í sýn-
ingunni 200 að töiu, og er
helmingur þeirra danskui’. Til
að gefa smá yíirlit yfir sýn-
ingar-þátttakendur má nefna,
að 36 brezk fyrirtæki hafa
þarna deildir, 18 fyrirtæki frá
Vestur-Þýzkalandi, 11 norsk,
8 sænsk og 7 japönsk. Þá eru
þarna sýningardeildir frá
Bandaríkjunum, Frakklandi,
Hollandi, Belgíu, Italíu, Aust-
bíðum, þeim mun betri verði
öll aðstaða gagnvart þeim
vandamálum sem fyrir liggja.
Og enn heldur Braaten á-
fram: Við eigum góð spil á
hendinni, þar sem er fossafl
okkar, skógur og fengsæl mið
undan langri strandlengju. Svo
bætir hann við. Það geta
varla verið margir í landinu
Hessagutt, norski skuttogarinn
eftir tíu skip handa sér
sem Kanadamenn láta smíða
urríki og Póllandi. En hvergi
hefúr þess verið getið svo ég
viti að íslendingar séu þarna
þátttakendur. I sambandi við
þessa sýningu, verða sýndar
ýmsar nýjar gerðir fiskibáta
í höfninni ásamt helztu ný-
ungum í veiðitækni og marg-
vísleg hjálpartæki sem gera
veiðarnar öruggari.
Álit ívars
Braeten á
EBE
.ívar Braaten í Álasundi
skrifar grein í Fiskaren 14.
marz. s.l. um væntanlega inn-
göngu. Noregs í Efnahags-
bandalag Evrópu. I grein
þessari er ekki töluð nein
tæpitunga um hlutina. Braat-
en segir, að eftir þeirri með-
ferð sem innganga Noregs í
Efnahagsbandalagið hafi
fengið hjá norskum stjórnar-
völdum, gætu menn haldið
að norska þjóðin væri í lífs-
hættu á verzlunarsviðinu, og
að hver d.agur sem liði, án
skuld'bindingar frá Noregs
hendi, mundi veikja aðstöðu
til allra samriinga.
En svo heldur hann áfram
á þessa leið: Það eru margir
sem ekki geta skilið þetta
tímahrak stjórnarvaldanna,.
og halda þvf beinlínis fram
að allu.r dráttur í málinu sé
nauðsynlegu.r og þjóðinni í
hag. Fjárhagshlið þessa máls
er nefnilega sú, að Noregur
kaupir meira frá löndum
Vestur-Evrópu heldur en þau
af honum. Og þegar þannig
er háttað, þá er rökrétt að á-
lykta, að því lengur sem við
sem í alvöru óska þess, að
verzlunarflota Noregs sem nú
siglir ó öllum heimshöfum,
verði framvegis stjórnað af
Þjóðverjum og Frökkum.
Síðan útmálar Braaten
hvernig það sé nú túlkað|.
sem einhver fögur hugsjón,
að afhenda öðrum frelsið í
hendur, svo hægt verði að
innlima Noreg inn í hina
vesturevrópsku fjölskyldu. Og
hann heldur áfram: Sumir
okkar muna þó máske, að
þetta hefu.r verið reynt áður,
að þvinga okku.r með góðu og
illu inn í stórþýzkt efnahags-
bandalag, en þá fórnaði
nofckur hluti af æsku Noregs
lífi sínu, svo þetta tækist
ekki. Og konungur, sem þá
var undir margfaldri þving-
u.n, miðað við hvað ríkis-
stjórn okkar er í dag. Hann
vísaði á bug bæði hótunum
og gylliboðum, þrátt fyrir
eigin lífshættu og sagði sitt
hreina sögulega Nei. Og síð-
an þetta gerðist hefur nei
Hákonar konu.ngs verið þjóð-
inni lifandi tákn um sjálft
frelsið. Þessvegna hlýtur það
líka að vera óhugsandi að
núverandi konungur vor í
beinni mótsögn við föður
sinn, samlþykki lög sem heim-
iii ríkisstjórninni og Stórþingi
að afsala hluta af frelsi
landsins í hendu.r erlendra
þjóða, án þess að spyrja áður
þjóðina um hennar vilja. Síð-
an 'minnir Braaten konung-
inn á þafj að ekki séu liðin
nema kringum fjögur ár síð-
an hann hafði hátíðlega lof-
að að virða þjóðarviljann. Og
Braaten heldur áfram, og
dregur upp mynd af því þeg-
ar Hákon vi'ldi ekki taka við
konungdómi í Noregi á sín-
um tíma, fyrr en sjálf þjóðin
hefði kosið hann fyrir kon-
ung. Þessi framkoma Hákon-
ar varð sú undirstaða ástar
og virðingar sem konungsfjöl-
skyldan naut meðal allra
stétta landsins. ívar Braaten
endar svo grein sína með
þessum orðúm.
Það voru menn hér í landi,
sem óskuðu þess árið 1945j. að
ríkisstjórn Nygaardsvold væri
dregin fyrir þjóðardóm. Ef
stjórnarskránni yrði breytt
nú er ■ Noregur með þeirri
breytingu þvingaður inn í
Efnahagsbandalagið, gegn
þjóðarviljinum, þá munu
máske fleiri heldur en 1945
krefjast þess að ríkisstjórn
Gerhardsen verði dregin fyrir
þjóðardóm.
Þetta eru umrnæli ívars
Braatens þýdd og endursögð.
Úfger&
Rússa á
lslandsmi&
Samkvæmt fregnum frá
Múrmansk við Hvítahaf legg-
ur út þaðan stærri síldveiði-
floti 10. júní í sumar, heldur
en nokkru sinni áður. Síld-
veiðiflota þessum mun ætlað
að veiða aðallega á hafsvæð-
unum kringum ísland og
Færeyjar. Það fylgir þessari
frétt að rússneski síldveiði-
flotinn verði í sumar búinn
ýmsum nýjum veiðarfærum
gerðum úr grennri og léttari
efnu.m heldur en áður hafa
verið notuð við véiðar. Þá
er sagt í fréttinni, að meðal
þessara veiðarfæra sé alveg
ný áður óþekkt gerð af
snurpunót. Á s.l. ári veiddu
Rússarnir ekki jafn mikið
magn af síld og þeir höfðu
ætlað sér en hinsvegar er
síldin frá s.l. sumri sögð sér-
staklega góð og vel verkuð.
Bylting i tog-
arasmi&i
I Leningrad er nú verið að
smíða sjálfvirkan risatogara.
Skipið er byggt sem verk-
smiðjuskuttogari og verður
5000 lestir. Talið er að hér
sé á ferðinni slík undra smíði
að um slíkt hafi menn ekki
einu sinni dreymt fyrir fáum
árum. Gert er ráð fyrir að
skipshöfn þessa togara verði
nær eingöngu tæknifræðingar
og annað sérmenntað fólk. 1
skipinu verður rafeindaheili
sem stjórnar veiðum og
vinnslu um borð gegnum
sjónvarp. og eins því sem
gerist niðri í hafdjúpinu þeg-
ar verið er að toga. I áætl-
un Rússanna er reiknað með
að slíkur togari hafi skilyrði
til að veiða fimm sinnum
rneira magn, heldur en togar-
ar af sörnu stærð geta veitt
nú. Hinsvegar er talið að út-
gerðarkostnaöur muni geta
lækkað um allt að 70% mið-
að við afiamagn.
Ég geri ráð fyrir að hér sé
um sama skip að ræða, og
fiskimálastjóri Sovétríkjanna
sagði frá að unnið væri að
í Leningrad, í grein sem
hann ritaði fyrir ,.Fiskaren“
málgagn norsku fiskveiðanna
á s.l. hausti, rg ég endursagði
í þessum þætti 5. des. s.l.,
þar sem birt var mynd af
líkani þessa togara.
Þróun fisk-
vei&a Svia
Afli sænska fiskveiðiflotans
á s.l. ári varð ca 265 þús.
smálestir, móti 259 þús. smá-
lestu.m árið 1960. Hinsvegar
var fiskaflinn 1959, 268 þús.
smálestir. Verðmæti þessa
afla á s.l. ári upp úr sjó var
nálægt 1080 milljónum ís-
lenzkra króna. Þeim fækkar
stöðngt í Svíb.ióð sem fisk-
veiðarnar stunda, þó afla-
magn taki ekki miklum
breytingu.m frá ári til árs.
Þannig er talið að fiski-
mönnum hafi fækkað um
30% frá árinu 1948.
Ellefta
landsþi
fítboð
mg
Slysavarnafélags Islands verður sett með guðsþjónustu í
Neskirkju, föstudaginn 4. maí 1962 og hefst kl. 14.
STJÓRNIN.
Tilboð óskast um smíði á skólahúsgögnum (borð og stólar)
bæði úr stáli og beyki
Útboösgagna má vitja í skrifstofu vora, Tjarnargötu 12,
III. hæð, gegn 300 króna skiiatryggingu.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR.
^ — ÞJÓÐVILJINN — Þiiðjudagur 17. apríl 1962