Þjóðviljinn - 04.11.1962, Page 9

^JÓÐVELJIMV
sIða g
Srannwlagur 4. ndvember 1902
Botvinnik: Fischer
Skákin sem hér fer á eftir og
tefld var á Olympíumótinu í
Búligariu er söguleg að því
leyti að það er í fyrsta sinn
sem þeir hittast á skákborðinu
Botvinnik og Fischer.
Trúlegt er að það verði ekki
þeirra síðasta skák jafnhliða,
því Fischer sækir sem kunnugt
er manna íastast að heimsmeist-
aratitlinum, en Botvinnik er
manna nfzkastur á titla. Gæti
þvi fyrr en varir komið aftur
til vopnaðra átaka með þeim.
Þótt segja megi, að heims-
meistarinn sleppi með „skrámu
á vanga“ og „bláan fót“ í skák
þessari, þá gefur hún ekki til
kym\a að Fischer þýddi að
tefla neitt forgjafareinvígi við
hann eins og hann er sagður
hafa boðið honum. Þama eig-
ast greinilega við menn af
avipaðri styrkleikagráðu, þótt
aldur sé farinn að mæða Bot-
vinnik nokkuð.
Hinsviegar finst mér skákin
gefa til kynna, að einvigi milli
þeirra Botvinniks og Fischers
mundi geta orðið mjög
ekemmtilegt og tvísýnt, þvi
báðir hafa sérstæðan stíl og
skapandi gáfur og hugmynda-
auðgi.
Enn verðum við þó að biða
8- m. k. í rösk þrjú ár eftir
elíku einvígi.
En hér kemur skákin,
Hvítt: Botvinnik.
Svart: Fischer.
GRÚNFELDSVÖRN.
L c4
(Þetta er uppáhaldsbyrjunar-
leikur Botvinniks. Sem kunn-
ugt er hlaut leikurinn í skím-
inni nafnið enski leikurinn, en
hann getur leitt til ýmissa
þekktra byrjanakerfa, eins og
i þessu tilfelU til Grunfelds-
varnar).
I. -----, g€ 2. d4, Rf6 3.
Rc3, d5
(Þetta er inngangsleikur
Griinfeldsvarnar. Griinfelds-
vöm var öllu meira tefld fyrir
heimsstyrjöld en nú. Meðal
annars tefldi Botvinnik hana
mikið á þeim árum.
Vömin krefst yfirleitt ná-
kvæmni og snerpu af svörtum,
þvi ella er haett við að hvítur
þrúgi hann með hinu öfluga
miðborði sínu).
4. Rf3, Bg7 5. Db3, dxc4
(Þetta er algengast nú orðið.
8. — — c6 gefur svörtum
helzti þrönga stöðu.
6. Dxc4, 0—0 7. e4
(Hvitur hefur náð sterku
miðborði og gnægð hreyfifrels-
is fyrir menn sína, en svartur
hefur ýmislegt því til mótvægis,
eins og við sjáum af framhald-
inu).
7--------, Bg4 8. Be3, Rf—d7
(Það var Rússinn Smislov,
sem fyrstur kom fram með
þennan byltingarkennda leik í
heimsmeistarakeppninni 1948,
og einmitt gegn Botvinnik.
Byltingarkenndan kalla ég hann,
því hann er brot á þeirri fornu
kennisetningu skákfræðinnar,
að ekki skuli að' nauðsynja-
lausu leika sama manni nema
einu sinni fyrr en liðskipan er
lokið. Telja verður þó, að
reynslan hafi sýnt, að þetta
sé bezti leikur svarts).
9 Be2,
(1 heimsmeistaraeinvíginu
1957 lék Smyslov hér 9.
0—0—0 gegn Botvinnik í sjöttu
skák þeirra og sigraði í 28
ieiKjum. En síðan hefur verið
fundin gnægð endurbóta fyrir
svartan á þeirri leið, og er
biskupsleikur Botvinniks ör-
uggari).
9.-------, Rc6 10. Hdl, Rb6
11. Dc5
(í fljótu bragði virðist hálft-
gert glæfraflakk á hvítu
drottningunni, en i rauninni
stendur hún vel á þessum reit
Reyni svartur t. d. að tefla
til jafnteflis með 11.----Rd6,
þá fer drottningin til a3, þar
sem hún stendur dável).
II. -----, Dd6
(Fischer býður drottningar
kaup, og né þau brátt fram að
ganga; með öðrum hætti þó
en beinast virðist liggja við).
12. h3, Bxf3 13. gxf3
(Tvípeð eru ekki alltaf til
óhagræðis. T. d. styrkist nú
miðborð hvíts. Mun lakara
væri að drepa með biskupi).
13. — —, Hf—d8 14. d5,
Re5 15. Rb5
(Fischer virðist vera að
lenda í slæmri kreppu, því 14.
-----Dxc5, 15. xc5, væri greini-
lega miður gott fyrir hann. En
hann finnur hugvitsamlega
leið, sem viðheldur jafnvæg-
inu, en leiðir þó jafnframt til
snarpra átaka).
45.------Df6
(Hótar f3-peðinu).
16. f4, Re-d7, 17. e5
(Botvinnik sækir fast fram
og verða engin ellimörk greind
af leikjum hans. Nú væri 17.
— — Rxc5 miður gott fyrir
svartan vegna 18. exf6 og hvít-
ur vinnur mann).
Svart: Fischer
. g W
. m, k m,
m m w •
f
Kri,H* 1 i ■ i
*..*
m 4
lH Πiil ^
á % ^ • •
m t ® SS§ mb ■»
pp &
m
Hvitt: Botvinnik
17.------Dxf4
(Ef þátturinn legði í vana sinn
að nota ljótan munnsöfnuð, þá
mundi hann segja, að þar hitti
skrattinn ömmu sína, þar, sepi
þeir eigast við Botvinnik og
Fischer. Ef Botvinnik hyggst
nú vinna mann með 18. Dxb6
kemur 18. ------Db4t 19. Bd2,
Dxd2f 20. Hxd2, Rxb6 21.
Rxc7, Ha-c8, 22. d6, exd6, 23.
exd6, Be5 og svartur hefur
betur. Fischer vinnur því peð,
en Botvinnik fær nokkurt
mótspil fyrir það).
18. Bxf4, Rxc5, 19. Rxc7, Ha-c8,
20. d6, exd6 21. exd6, Bxb2
Nú hefst langvinnt ,,endatafl“)
22. 0—0, Rb—17 23. Hd5, b6
24. Bf3, Re6 25. Rxe6, fxe6
26. Hd3, Rc5 27. He3, e5
(Þannig losnar Fischer við
frípeðið á d6 og nær nú greini-
lega betra tafli).
28. Bxe5, Bxe5 29. Hxe5,
Hxd6 30. He7, Hd7 31. Hxd7,
Rxd7 32 Bg4, Hc7 33. Hel, Kf7
34. Kg2, Rc5 35. He3, He7 36.
Hf3t
(Eftir hrókakaup væri bar-
áttan vonlítil fyrir Botvinnik).
36.-----Kg7, 37. Hc3, He4,
38. Bdl, Hd4, 39. Bc2, Kf6, 40.
Kf3, Kg5 41. Kg3, Re4f
(Fremur hneigist maður til
að ætla, að það hefði gefið
svörtum betri vinningsfæri að
halda í riddarann).
42. Bxe4, Hxe4, 43. Ha3, He7
44. Hf3, Hc7 45. a4, Hc5 46.
Hf7, Ha5 47.Hxh7, Hxa4
(Þótt merkilegt sé, þá nægja
tvö fjarlæg frípeð Fischers
ekki til vinnings. En raunar er
við ramman reip að draga, því
svona endatöfl teflir Botvinnik
jafnan af vélrænni nákvæmni).
48. h4t, Kf5, 49. Hf7t, Kg5,
50. Hg7, Hal 51. Kf3, b5 52. h5
(Rétta augnablikið).
52.------ Ha3t 53. Kg2, gxh5
54. Hg5t, Kd6 55. Hxb5, h4
56. f4, Kc6 57. Hb8, h3t 58.
Kh2, a5, 59. Í5, Kc7, 60. Hb5,
Kd6 61. f6, Ke6 62. Hb6t,
Kf7, 63. Ha6, Kg6, 64. Hc6, a4,
65. Ha6, Kf7 66. Hc6, Hd3 67.
Ha6, a3 68. Kgl
Og hér sættust keppendur á
jafntefli. Fischer kemst ekki
lengra áleiðis, því hrókur hans
má ekki yfirgefa þriðju reita-
línuna og kóngur hans er
bundinn við f-peðið.
Góður varnarsigur hjá Bot-
vinnik, og í heild er skákin til-
þrifamikil og lærdómsrík.

RÓSTUR i L0ND0N
Um allan heim hafa undanfarið verið haldnir fundir til að
mótmæla ofbeldisaðgerðum Bandaríkjanna gagnvart Kúbn og
hafa víða orðið róstur milli fundarmanna og lögreglu, eins og t. d. í London, þar sem myndin
er tekin. Þar voru það einkum stúdentar sem bcittu sér fyrir mótmælaaðgerðum fyrir framan
bandaríska sendiráðið.
Deila Indlands og Kína
Tíðindalítið af

Stjórnarlagabreyting de Gaulle
Monnerville kærir hana
fyrir stjómlagadómstól
PARÍS 3/1. — Gaston Monner-
ville, forseti öldungadeildar
franska þingsins, hefur kært
þjóðaratkvæðagreiðsluna um
Fyrsta
vetrarferð
Gullfoss
Kl. 9 á föstudagskvöldið hélt
Gullfoss úr höfn i sína fyrstu
ferð samkvæmt vetraráætlun
þessa árs. Eins og kunnugt er
býður Eimskipafélagið nú ein-
stök kjör í þessum ferðum, far-
ið kostar 5100 krónur til Kaup-
mar.nahafnar og heim aftur með
viðkomu í Hamborg í flestum
ferðunum. Fæði er lnnifalið í
verði farmiðans og gisting í
skipinu í erlendum höfnum.
Skipið var fullskipað farþeg-
um í þessari fyrstu ferð og mun
vera því sem næst uppselt í all-
ar ferðimar, þó eru nokkur
rúm enn laus í einstöku ferðum.
Á föstudaginn hélt Gullfoss
beina leið til Hamborgar, þangað
kemur hann væntanlega um há-
degi á þriðjudag, fer svo á mið-
vikudagsmorgun til Kaupmanna-
hafnar gegnum Kílarskurð. Alls
mun ferðin taka um 16 daga.
Ætlunin er að skipið fari í
12 ára klössun í vor og verður
þá notað tækifærið til að gera
á því ýmsar lagfæringar. T.d.
verður loftræsting bætt og r^yk-
salir endurbættir.
breytingru á stjórnarskránni, sem
fram fór síðasta sunnudag, fyrir
æðsta stjórnardómstóli Frakk-
lands, ríkisráðinu, Conseii
d’État.
í bréfi til formanns dómstólsins
segir Monnerville að de Gaulle
hafi gerzt sekur um brot á
stjórnarskránni með því að
leggja stjómlagabreytingu undir
þjóðaratkvæðagreiðslu því að
hann hafi með þeim hætti snið-
gengið þjóðþingið sem sam-
kvæmt stjórnarskránni eigi að
fjalla um breytingar á henni.
Monnerville hefur áður haldið
því fram að 89. ákvæði stjórn-
arskrárinnar taki skýrt fram að
þ.ióðaratkvæðagreiðálur um
stjórnarskrárbreytingar megi því
aðeins fara fram, að báðar deild-
ir þingsins hafi samþykkt þær.
Breytingin á stjórnarskránni
sem samþykkt var í þjóðarat-
kvæðagreiðslunni mun ekki
verða að lögum fyrr en ríkisráð-
ið hefur kveðið upp úrskurð um
kæru Monnerville.
Gæftaleysi á Ólafs-
ÓLAFSFIRÐI 1/11. — Hér
hefur ekki gefið á sjó síðast-
iiðna hálfa aðra viku, þangað
til í gærkvöld er þrír stærri
bátar réru. Hefur því verið
frekar lítil atvinna undanfar-
ið. ;
Frekar hægt gengur Norð-
urlandsbornum að bora seinni
holuna. Hún er nú orðinn 200
metra djúp, en ekkert vatn er
laomið í hana enn. SJ >
NÝJÚ DEHLI 3/11. — Tiðinda-
lítið hefur verið af vígstöðvun-
um á landamæmm Indfands og
Kína undanfarna daga og síð-
asta sólarhring hafa heldur ekki
orðið þar veruleg átök.
Tilkynning indverska land-
varnaráðuneytisins í dag var sú
stytzta sem það hefur gefið út
síðan bardagamir hófust á
landamærunum 20. október, og
var hún að þessu sinni aðeins
eir, setning: Að undanteknum
nokkrum minniháttar á-
tökum nálægt Valong í Lohit-
fylki við norðausturlandamærin,
hafa engir bardagar orðið.
En þótt lítið gerist á vígstöðv-
unum, er loft enn lævi blandið
í höfuðborg Indlands og búast
menn þar við því að bardagar
blossi brátt upp aftur, segir
fréttaritari Reuters, annaðhvort
að Kínverjar haldi áfram fram-
sókn sinni eða þá að Indverjar
hefji gagnsókn.
Sovézki sendiherrann í Nýju
Dehli, Bendediktoff, gekk í gær-
kvþjfl. „á,„í,uncj Nehrus forsætis-
ráðherra og afhenti honum nýtt
bréf frá Krústjoff. Sovétstjómin
er talin leggja sig alla fram við
að fá deiluaðila til að setjast að
samningaborðinu og sagt er í
Nýju Dehli að hún muni hafa
lagt að Kínverjum að fara að
öllu með gát á landamærunum.
Vopnasendingar frá
Bandarikjunum
Bandaríkjastjórn hefur orðið
við beiðni Indverja um að senda
þeim vopn og komu fyrstu léttu
bandarísku vopnin til Indlands
i gær. Voru þau flutt flugleiðis
frá herstöðvum Bandaríkjanna f
Vestur-Þýzklandi. Önnur og
þyngri vopn eru á leiðinni frá
bækistöðvum Bandaríkjanna í
Evrópu með skipum.
„Yantar þig
peninga?"
„Vantar þig peningaf‘ nefnist
ritgerð eftir Einar Kristjánsson
Frey sem út er komin á vegum
„Epísku söguútgáfunnar". Þetta
er fyrrihlutinn af ritgerð sem i
heild á að fjalla um „framtíðar-
möguleika íslenzku stjómmála-
flokkanna séða 1 ljósl þróunar
heimsstjómmálanna.“ Ritgerðin
„Vantar þig peninga" er sjöttn
heftið í flokki þeim sem höf-
undur nefnir „epíska ritið“j
það er 52 síður, prentað í prent-
smiðju Jóns Helgasonar.
Fjórir Grafar-
nesbátar bíða
samninga
Grafamesi 1/11 — Frekar dauft
er yfir atvinnulífinu um þessar
mundir. Fjórir bátar voru gerð-
ir út héðan á sumarsíldveiði,
Grundfirðingur II, Runólfur,
Gnýfarl og Blíðfari. Þeir liggja
nú allir og bíða eftir að komast
á vetrarsíldveiðar. Sjómenn eru
orðnir langeygir eftir samning-
um, en ekki eru þeir ginnkeypt-
ir fyrir því að fara út upp á
einhvers konar gerðardómskjör.
Nýhók um Sovét
frá Heimskrínglu
★ Áttræð er í dag frú Ingi-
björg Gísladóttir, Leifsgötu
21, Reykjavík. Vinir Ingi-
bjargar og fjölmargir afkom-
endur munu liugsa hlýtt til
hennar á þessum merkisdegi.
Út er komin á forlagi Heims-
kringlu ný bók um Sovétríkin
eftlr Nlkolaj Míkhailof. Bók
þessi kom fyrst út í Moskvu
1959 undir hcitinu „Novaja Geo-
grafía Rossií“ (Ný landafræði
Rússlands), on íslenzka þýðingin,
sem Gísli Ólafsson hefur ann-
azt, cr gerö eftir sænskri út-
gáfu á bókinni.
Ámi Böðvarsson segir í for-
mála bókarinnar: „Það er ekki
vonum fyrr að út kemur á ís-
lenzku handhæg bók með grein-
argóðum upplýsingum um landa-
fræði Sovétrikjanna, rituð af
n)anni með góða yfirsýn yfir
landshagi og atvinnuþróun rikja-
sambandsins og samúð meö
þjóðum og samfélagsháttum
þess. Þeir sem heldur vilja hafa
það er sannara reynist, fagna
þessari bók“.
í upphafi bókarinnar segir frá
náttúru landsins og náttúruauð-
lindum, en síðan snýr höfundur
sér að þvi að gera grein fyrir
öllum helztu atvinnuvegum lands-
ins, landafræði efnahagslífsins
og breytingum á henni. I þriðja
hluta bókarinnar greinir frá ein-
stökum lýðveldum Sovétríkj-
anna.
Höfundur hefur ekki sett sér
það mark, að krydda efnið með
stílbrögðum eða lífshistoríum,
hsnn heldur sig rækilega að
fræðistíl: þetta er upplýsingarit,
uppsláttarrit. 1 bókinni eru
margar myndir, ágætlega
prentaðar og nokkuð vel
voldar; þó má segja um
sumar að þær séu einum of
„algengar". Allur frágangur 4
þessari bók er góður.
t