Þjóðviljinn - 15.11.1962, Qupperneq 2

2 SÍÐA
ÞJÓÐVILJINN
Fimmtudagur 15. nóvember 1962
i
I
Litast um
Hdlsaskógi
1 kvöld er
Þjóðleikhúsinu
inu
ir
frumsýning i
á bamaleikrit-
„Dýrin í Hálsaskógi” eft-
Norðmanninn Thorbjöm
Egner, höfund hins vinsæla
leiks „Kardemommubæjarins”
sem leikhúsið sýndi við gífur-
lega aðsókn fyrir einu eða
tveimur árum Egner mun
sjálfur meta „Dýrin i Hálsa-
skógi” einna mest sinna verka.
svo að fullyrða má að leik-
ritið sé ekki síðra sviðsverk
en „Kardemommubærinn” og
þvi líklegt til langlífis á sviði
Þ j óðleikhússins.
Það hefur kostað mikla
vinnu að æfa þetta leikrit.
enda hópurinn stór sem fram
kemur á sviðinu og sundur-
leitur og mikill fjöldi leik-
endanna á bamsaldri. Klem-
enz Jónsson leikstjóri og aðr-
ir sem að sýningunni standa
hafa því haft ærið að starfa
um langt skeið að undanfömu
og nú síðast hafa æfingar
verið dag hvem og flest kvöld-
in. Við litum að tjaldabaki
a æfingu eitt kvöldið. Þá höfðu
311 leiktjöldin verið dregin
fram á sviðið. afar viðamikil
og skrautleg, heill skógur.
Hefur leikhúsið talið rétt að
fylgja nákvæmlega fyrirsögn
höfundar um gerð leiktjald-
anna og búninga, enda þótt
hægt væri að komast af með
eitthvað minna.
t skóginum gat að líta fjöld-
ann allan af „dýrum”. stómm
og smáum. Þau biðu þess að
röðin kæmi að þeirr á æfing-
unni Þama var stór og stæði-
legur bangsapabbi og reykti
volduga pípu. Þegar hann
heilsaði gátum við ekki bet-
ur heyrt en hann hefði djúpa
rcdd Jóns Sigurbjömssonar.
hins góðkunna leikara og
söngvara. Þama var líka
bangsamamma, í fasi og máli
líkust Emelíu Jónasdóttur sem
eitt sinn var sögð tannhvöss
tengdamamma, Lilli klifur-
mús söng og lék á gítar eins
og Ámi Tryggvason og Bald-
vin Halldórsson skaut upp
kollinum þegar Marteinn
skógarmús talaði. Svona mætti
lengi telja. flest stóm dýr-
anna komu okkur kunnug-
lega fyrir sjónir og hlustir
en þau minni þekktum við
ekki.
Á einum ganganna rákumst
við á þær stöllur sem myndin
er af: Margréti Hallgrímsson
(til vinstri) og Helgu Sveins-
dóttur. Margrét er 9 ára göm-
ul og sagðist leika íkoma,
Helga fáum árum eldri og
leikur uglu. — Vantar bara
á mig nefið, sagði hún.
— Finnst ykkur gaman að
leika?
— Já, voða gaman.
— Hafið kannski leikið áð-
ur í bamaleikritum?
— Nei, en við höfum verið
ballettskóla Þjóðleikhússins
síðan við vomm 4 og 5 ára.
— Ekki þreyttar að æfa
svona mikið?
— Jú, stundum. Og svo er
það líka frat að við fáum
ekkert borgað fyrir.
— Fáið ekkert kaup fyrir
sýningar og æfingar?
— Nei, bara gos og brauð
f hléi, og svo á að keyra okk-
heim á kvöldin.
— En það er kona sem
ætlar að tala um þetta, bætir
sú yngri við, og þá kannski
fáum við borgað.
Lengra varð samtalið ekki,
því að nú flýttu íkominn og
uglari sér inn í sal til að
fylgjast með framvindu æf-
ingarinnar á sviðinu — fund-
ur dýranna í skóginum myndi
brátt hefjast og þá væri betra
að vera á réttum stað. (Ljósm.
Þjóðv. A. K.) — í.
1
I
Stöndum fast á grundvelli stjórnar-
skrárinnar, þrátt fyrir þennan
. . ... , , lýðsfélag vegna þess vinnufor- Alþýðusambandslögum rétt til
etn smaatnði. algert aukaatriði. Það gangs sem þeim er heimilað að að mynda með sér samstarfssam-
sem allir þingfulltrúar verða að tryggja meðlimum sínum með bönd. Þetta gerðu vörubílstjóra-
> Þjóðviljinn sneri sér i gær til takanna — 1 46 ár — afgreitt svipta verkalýðssamtökin
Hannibals Valdimarssonar, for- allar inntökubeiðnir á þann lýð- félagafrelsinu.
seta Alþýðusambands íslands oa ræðislega hátt að skera ur um l^Jér er spurn eftir þennan gera upp við sig er þetta: Á- samningum við atvinnurekend- félögin sem öll voru í ASl. Þetta
bað hann að segja álit sitt um það mef atkvæðagreiðslu hvort iU dom: Hvemig á þetta Al- lítið þið að Alþýðusambandsþing ur Hér var ekki um þag að gerðu nokkur sjómannafélög og
niðurstöðu bremenninganna 1 umsókn skuli tekin gild eða þýðusambandsþing og _þau næstu sé með dómnum svipt úrslita- ræga ag tryggja LÍV nein hlið- sjómannadeildir sem voru í ASl
Félagsdómi. henni hafnað. Hefur engum dott- að áfgreiða inntökubeiðnir? valdi um það hverjir skuli vera stæð réttindi LÍV hafði óum- °8 mynduðu samstarfssambönd.
ið annað i hug en að þetta væri Eigum við að hætta að afgreiða meðlimir samtakanna? Og ég er deilanlegan samningsrétt fyrir 011 ákvæði Alþýðusambandslag-
Eins og ég sagði við Morg- siálfsögð og eðlileg framkvæmd umsóknir með umræðum og at- sannfærður um það, að þeir hönd verzlunarfólks og alla að- arma eru bundin við einstök fé-
unblaðið daginn sem dóm- á félagafrelsinu. og enginn hef- kvæðagreiðslum vegna þess að verða margir. jafnvel cngu sið- stöðu að jggum til að vernda löB> ekki sambönd. Við töldum
urinn var kveðinn upp, svar- ur orðið til að véfengja að_ hann- við höfum ekki vald til þess; og ur úr hópi þeirra sem vildu hagsmuni verzlunarmannastétt- Það sjálfsagðan rétt verkamanna,
að Hannibal tel ég að með h n- 'e beri lýðræðislegum félögum láta dómstólana héðan í fra taka LÍV í Alþýðusambandið. arinnar og þurfti ekkert að sjómanna og iðnaðarmanna. sem
um sé um misbeitingu dómsvalds að starfa. enda hafa öll lýð- skera úr um hverja einstaka um- sem segja: Þetta vald getur A1- sækja tii Alþýðusambandsins í haía borið hita og ÞunSa dagsins
að ræða og að i honum felist ræðissamtök i landinu afgreitt sókn — eða eigum við að fara býðusambandið aldrei látið úr þeim efnum og ASj hefur auk 1 allri sögu Alþýðusambandsins,
svo mikil skerðing á félagafrelsi slik mál á þennan hátt. En sam- að eins og tíðkazt hefur allt hendi sér. þess bogið fram alia aðstog sina að félög þeirra fengju frið til
að hann gangi j berhögg við kværnt þessum dómi er hægt að fram að þessu og láta lýðræðis- Auk þegg er , gg staðreynd að þess að ráða skipulagsmálum
réttindaákvæði stjórnarskrárinn- áfrýja öllum ákvörðunum félaga legan meirihluta skera úr? Ég *■ á hygg ég að fleirum en mér þegar vinnulöggjöfin var til af- ?ínum 111 lykta án bess ad aUt
ar um fullt félagafrelsi Lög- oR samtaka til dómstólanna. held að sxðyri hattinn verði að jp hyki fUrðulegt að hægt sé greiðslu á Alþingi 1938 var bor- 1 emu bættlst Vlð heilt \ands-
fylgjur af þessum dómi verða á- Samkvæmt honum ættu engin taka a máli Landssambands ,s- ^ dæm ein hagsmunasamtök in íram tillaga um að bæta við fT.T Sem gæb raðlð tnðsUtT
rPiAanlPfrn miklu víðtækari °n lenzkra verzlunarmanna og oll- . . •• „„ « . l l dSd U1W rfu “f1*1 VAU um um malefm j>eirra laga sem
dómararnir brír hafa gert sér ^agasamtök i landinu lengur slíkum rn4Ium þráU fyrir d nJ; ° f! tar J- 1 ^ grein samskonar akvæðum um fyrir voru Brcytingar 4 skipu-
ÍeTn fyrir Alþýðusambands- rétt til að ákveða skipulag sitt. dóminn. _ f þessu sambandi er elagasamtok ,og áður voru iagi alþýðusamtakanna eru erf-
SSTAifU-. — M ss LÍV e.n. »g ^SZJSLSrTTJZ a&TTk’SíSÆ
YÆtrJÆtrJBÆrJÆÆJ^^ÆBrJKÆrJB band bankamanna. Eftir dóm-
Dóm-
arnir falla
Dómur þremenninganna í
Félagsdómi hefur að vonum
vakið mikla athygli og hafa
nú opnast leiðir til fjölbreyti-
legra athafna i þjóðfélaginu
Það er til að mynda einsæti
að Farmanna- og fiskimanna-
sambandið gseti fengið sig
dæmt inn í Alþýðusamband
Islands á svipstundu ef bað
kærði sig um, eigi niðurstaða
þremenninganna að teljast
siðasta orðið í þessu máli. Og
nú mega fleiri samtök en
verklýðssamtökin £ara að gá
að sér Hér á landi eru til að
mynda ýmsir menn sem lengi
hafa gert árangurslausar til-
raunir tú að komast inn (
samtök frímúrara. Þessir von-
biðlar frímúrarareglunnar geta
nú stofnað félag í snatri og
látið dæma sig inn í samneyt-
ið við Vilhjálm Þór.
Á sama hátt ættu einstakl-
ingar að geta gengið á lagið.
Einn þremenninganna hefur
til að mynda árangurslaust
sótt um það að verða dómari
i Hæstarétti. Er ekki einsætt
að hann láti nú dæma sig inn
i starfið? Og kannski var
það einmitt þetta sem gerðist
með Félagsdómnum. Að
minnsta kosti leggur Morgun-
blaðið áherzlu á það í gær að
bremenningamir hafi unnið
sig mjög í álit á réttum stöð-
um með dómi sínum: „Nú
er það svo að sérhver maður
vex af árásum kommúnista.
Hann öðlast aukið traust.”
Bragð-
vís ritstjóri
Alþýðublaðið hefur hlerað
það í gær að tveir nafngreind-
ir menn hafi fallið fyrir öðr-
um tveimur f Sósíalistafélagi
Reykjavíkur þegar kjömir
voru fulltrúar á flokksþing.
Á fundinum í Sósíalistafélagi
Reykjavíkur var auðvitað ekki
um neinar listakosningar að
ræða, og uppástungur voru
miklu flelri en tala fulltrúa
þeirra sem kjósa átti, þannig
að samjöfnuður Alþýðublaðs-
ins er algerlega út í hött.
En Alþýðublaðinu hefur af
skiljanlegum ástæðum láðst að
birta fréttir af því að ný-
lega er búið að kjósa flokks-
ningsfulltrúa í ýmsum félög-
im Alþýðuflokksins. Hér (
Reykjavík gerðust þau tíðindi
að sumir kunnustu forustu-
menn flokksins féllu hrein-
lega, eins og Sigurður Ingi-
mundarson og Pétur Péturs-
son, en margir flokksmenn
reyndust njóta mun meira
trausts en Gylfi • Þ. Gíslason.
Og í Hafnarfirði urðu þau
stórtíðindi að Guðmundur t.
Guðmundsson, utanríkisráð-
herra og varaformaður Al-
býðuflokksins, féll svo ger-
samlega að nú er haft á orði
að eina ráðið til að koma
honum á flokksþing sé að láta
Félagsdóm dæma hann inn.
Það eru auðvitað þessar
kosningar sem ritstjóri Al-
þýðublaðsins hefur raunveru-
lega í huga þegar hann talar
um „hleranir” sínar um Sós-
(alistafélag Reykjavíkur. Hann
getur ekki sjólfur birt frétt-
imar um viðkvæm vandamál
innan síns eigin flokks, en
honum er mikið ( mun að
koma þeim á framfæri engu
að síður. Og framasjúkir
I
inn skyldi maður ætla að þau
hefðu nú gagnkvæman rétt. það
væri hævt pð dæma hvert beirra
inn i hln. Og það væri raunar
ekki ótrúlegt að á sama hátt
væri nú hægt að dæma frimúr-
ara inn i oddfello-wregluna eða
öfugt!
Viðtal við Hannibal Valdi-
marsson um dóm bremenn-
inganna í Félagsdómi
Eg tel að Félagsdómur hafi er hað skjailega sannað að iög. slitum um. Þess vegna var inn-
farið langt út fyrir hlut- gjalinn var andvígur Því að á- tökubeiðni LlV hafnað „um
verk sitt með þessum dómi. Lit- .,®ð “ «m e»nstaklinga skyldu sinn«. Þetta eru hin gildandi rök,
um á vinnulöggjöfina. Hún er m da. 1*rjf_ feIagasamtok. Og Al- en meirihluti Félagsdóms tekur
4.«i ±----•_ í jí-----P íclldi þessa tillogru með ekkert tillit til þeirra. Augljóst
þeim rökum að með henni væri er af forsendunum að þremenn-
gengið of nærri félagafrelsinu. ingarnir hafa hvorki skilið upp
Afgreiðsla síðasta Alþýðusam- né niður í skipulagsmálunum
bandsþings á inntökubeiðni og ræða þau mál af algerri van-
LlV byggðist fyrst og fremst á Þekkingu Það er fjarstæða að
því, að viö töldum mjög erfitt, kÍV falli inn í það nýjá skipu-
að maður segi ekki ógerlegt, að lag sem um er rætt. skipulag
taka inn stórt landssamband Landssambands verðlunarmanna
sett til þess að trvvgja á ýmsan
hátt margvísleg réttindi verk-
lýðsfélöeum til handa. þar á
meðal verkfallsréttinn. og á-
kvæði þessara laga um Félags-
dóm ætla honum greinilega það
hlutverk að skera úr ágrein-
ingi os deilum milli atvinnu-
rekenda og verkamanna og sam- . .... _ „ , . . . . ...
taka atvinnurekenda og verklýðs. emnar stettar að, obreyttu bv' Irenerur elnmitt ‘ bveröfuga átt
samtakanna. En hvað gerir Fé- aem er á. ok;.fr
lagsdómur með þessari niður- rSrrf hm einstoky p |enn spyrja nú mjög um það
stöðu? Hann fer að skipta sér af . . „is eo^ .er^ f..einir a 1 a 'ig afgreiðslu mál LÍV
að ASl. Þannig hefð: mal verzl , næsta Alþýðtlsambands:
h ngr Komi inntökubeiðni frá
LlV, eins og vafalaúst má gera
b,sel Sie upp. M. j"-0 bvrir er óhætt aí! fuHyrðaað
" »*”■ M »*» brotið i bága við skiputag okkar: 25SÍ*í
er mjog vafasamt að verkiýðs- en slíkt hefur ekki iegið fyrir. Þeg- * ^æWsIegrar afgreSðslu á
hrevfingin geti borið nokkurt ar vitnað er «i . ...k Þingmu, enda hlyt cg að gera
skipulagsmálum innri málum,
annars aðilans. skipta sér af því
hvernig annar aðilinn, yerklýðs
unarmanna blasað allt öðru vísi
við, ef sótt hefði verið um inn-
göngu fyrir hvert einstakt verzl-

hreyfingin
traust til
geti borið
dómsins
ráð fyrir því að öll frjáls fé-
máli eftir bvílíka framkomT ÖTb^ ek^Tþá "nnigTað Iriöfi hætTum"afgíetslu étaSE
DTgTgrein^^isTTumTg vaUaf ^^samTaní TS
. um. slík lagaákvæði eru en^gin tfl. Tgð' TT ^ TKT
stjórnmálamenn kunna alltaf k Hann byggir á lögjöfnun. frá verklýðsfélög sem komin voru i á dogunum að fuIltruar
ákvæði um rétt verkamanna til Alþýðusambandfð hafa sam- V
ráð til að klekkja á keppi-
nautum sínum. — Austri.
Alþýðusambandfð
að láta dæma sig iim j verk- kvæmt sérstökven
sam-
ákvæðum í
mvndu mæt.a tí1 Wm>s þegar
Framhald á 5 síðu.