Þjóðviljinn - 25.11.1962, Blaðsíða 10

Þ30ÐVIMNN
SuJHMiðaffur 25. nóvember 1962
CHARLOTTE
ARMSTRONG:
6EGGJUN
Hún setti að fara heim.
Hvað get ég gert? hugsaði hún.
Hvað get ég gert? Hvemig get
ég farið heim?
Farðu héðan burt. Jed Tow-
ers, farðu héðan í skyndi. Og
gleymdu þessu öllu. Jed hlust-
aði ekki á sína innri rödd. Hann
settist á rúmið. Ásamt öllum
hugsunum liðu annarlegar mynd-
ir gegnum heila hans. Ef barn-
ið héldi nú áfram að gráta og
hann heyrði það yfir í herbergi
sitt? Hann gæti ekki leikið hlut-
verk hins hneykslaða gests.
kvartað, gert eitt eða neitt?
Hann hafði hagað sér eins og
auli. Bamfóstran Nell var fyr-
ir löngu búin að láta Jed Tow-
ers gera sig að fífli. Hann horíði
niður í glasið sitt og velti mál-
inu fyrir sér.
Þegar Nell teymdi bamið inn,
skildi hann hvers vegna hún
gerði það. Hún treysti því ekki,
að hann myndi ekki nota tæki-
færið til að fara burt. Hann
sat rólegur. Hann var ekki ó-
ánægður með það. því að hann
vildi sjá hana fóa bamið.
— Það er asnalegt að vera
hræddur. Það er ekkert að ótt-
ast, sagði Nell óþolinmóðlega.
— Nei, þú mátt ekki byrja aft-
ur að gráta. Á ég að lesa fyrir
þig sögu?
— Nei, sagði Bunný. Hún var
ekki að gráta þessa stundina,
en hún var með ekka. Hún gat
ekki ráðið við það.
Nell setti hana á gólfið. Þrjár
einkennilega ólíkar mannverur
störðu ráðþrota hver á aðra.
— Veiztu það, að þú gerðir
mig dauðhræddan, sagði Jed við
bamið rneð vingjamlegri röddu.
"— Og Nell líka. Þess vegna varð
Nell svona reið.
— Hún var.... alltof reið, sagði
*Bunný éftir beztu getu.
— Það er alveg satt, sagði
hann hörkulega.
Nell virtist að þvi komin að
rjúka upp til að afsaka sig. en
hún gerði það ekki. — Nú er
ekkert að er það? Rödd henn-
ar var hvöss. — Nú ertu ekki
lengur að gráta. er það?
Bunný vissi ekki hvað hún
átti að segja. Hún leit á þau á
vixl.
— Ég er kunningi Nell og ég
kom hingað inn til að spjalla
við hana sem snöggvast, sagði
Jed og hann fann að hann roðn-
aði. Af hverju ætti hann að
vera að bera fram afsakanir við
þessa smátelpu sem hann þekkti
ekki. — Eiginlega ættirðu að
vera sofnuð núna, hélt hann
áfram vandræðalega. — Hvað
ertu gömul?
— Níu ára.
Niu ára. Hvernig var að vera
níu ára? Jed mundi það ekki.
Whiskýið var farið að svifa ör-
lítið á hann og hann var ekki
eins áhyggjufullur lengur. Hon-
um virtust atburðirnir ekki eins
uggvænlegir; það var eins og
hans eiginlega sjálf hefði lagzt
til svefns.
' — Mér er svo heitt, sagði
Bunný. — Ég er öll blaut.
— Komdu þá hingað. Nell
gekk að glugganum. — Þá get-
ur kalda loftið leikið svolítið
um þig. Þá verður þér kaldara
og þú getur sofnað aftur. Hún
kinkaði kolli eins og hún hefði
sagt eitthvað djúpviturt. Hún
dró rimlatjöldin upp og opnaði
gluggann.
Jed færði sig í skyndi, svo
að hann sæist ekki innum glugg-
ann. Hann hallaði bakinu upp
að höfðagaflinum og hellti í ann-
að glas handa sér. ísinn var
hinum megin i herberginu og
hann varð því að vera án hans.
Hann vildi ekki ganga fyrir
gluggann Herbergið var eins og
gullfiskaker, það vissi hann. Og
bar gerðir bú þína verstu skyssu,
Jed Towers,
— Sérðu konuna, Bunný?
Hiksti og ekkasog var eina
svarið.
— Ég sé mann þarna niðri.
Hann er að spila á spil.
Jed varð hálfóglatt af volgu
whiskýinu.
— Mér sýnist, hélt Nell áfram,
vera kettlingur undir borðinu.
•— Hvaða borði? Hún hikstaði
aftur.
— Borðinu þama niðri. Spfla-
borðinu.
— Ég sé hann ekki....
— Kannski er það ekki kett-
lingur. En það er eins og kett-
lingur.
— Ég á kött heima. sagði
Bunný. Er kettlingurinn brönd-
óttur?
— Nei.
—■ Er hann grár?
— Það getur vel verið.
Fröken Eva Ballew var að
skrifa á hótelpappírinn með
hallfleyttri rithönd.... „Það er
bam að gráta einhvers staðar
hér á hótelinu. og það truflar
mig svo mikið. Ég vona að þú
skiljir hvað ég er að skrifa, því
að ég er dálítið ringluð! Þessi
ferð hefur vissulega....“
Penninn stanzaði. Bamið var
hætt að gráta. Guði sé lof. hugs-
aði fröken Ballew. En nú virt-
ist nóttin svo hol og tóm. Hún
beygði höfuðið og leit sem
snöggvast undir rimlatjaldið.
Penninn hélt áfram. ,,....verið
fræðandi fyrir okkur kennslu-
ko.numar og við höfum komið
á marga sögufræga staði í aust-
urfylkjunum...,“ Þetta v.ar eng-
in setning.
Hún lagði pennann allt í einu
frá sér og laut fram til að horfa
yfir koldimmt portið.
— Ég sé ekki þennan kett-
ling, sagði Bunný. Flétturnar
dingluðu á brjósti hennar.
— Þú gáir hel.dur ekkert að
honum, sagði Neli lágróma. En
Af/éttara tagi
4;-
nú ertu hætt að gráta, er það
ekki?
Jed horfði á skálina með ís-
molunum. Hann reis á fætur.
Af hverju hafði hún líka verið
að draga þessi fjandans rimla-
tjöld upp? Ætti hann að voga
sér yfir herbergið? Var nokk-
ur að horfa á þau? Hann hefði
helzt viljað komast burt, áfjpr
en nokkur af hótelgestunum
sæi hann....
Þegar hann sneri til höfðinu,
hvarf þetta samstundis úr huga
hans. Hann stóð grafkyrr og
velti fyrir sér, hvað væri at-
athugavert. Hann hafði það
skýrt á tflfinninguni að eitthvað
'væri öðm vísi an það átti að
vera. Bunný lá á hnjánum á
ofnhlífinni og þama sat Nell við
hliðina á henni. Höndin á Nefl
hvíldi flöt á litla bakinu íbleiku,
rósóttu músselins......
Höndin var flöt. i
Og það var eins og herberg-,
ið kvæði við af qfsalegum!
dynkjum
Ungfrú Eva Ballew leit út og
æpti upp yfir sig. Enginn heyrði
til hennar, því að hún var al-
ein. — Nei! hrópaði hún. Svo
vældi hún; — Nei, æ, nei!
Hárin risu á höfði Jeds. Það
hlaut ,að vera hjartað í honum
sjálfum sem barðist svona. Þetta
var óþolandi. Hann reis á fæt-1
ur, hljóðiaust, snöggt og kvik-
lega.
—• Þama undir borðinu?
spurði Bunný.
— Þarna niðri.... raulaði Nell.
— Langt, langt niðri. Ætlarðu
nú að vera stillt, ha?
Bunný æpti.
Jed hélt föstu taki um annan ,
brúna öklann og greip hana með
hinum handleggnum um leið og
hún missti jafnvægið. Hann 1
sagði með öndina í hálsinum:
— Fyrirgefðu, en það má aldrei
halla sér svona langt út. Ég
varð að grípa í þig.
Nell sneri til höfðinu og leit
upp. Hún var syfjuleg.... ekki
vitund óttaslegin að sjá. — Hvað
er? umlaði hún. — Er nokkuð
að?
Jed þrýsti litlu stúlkunni að
sér. — Komdu hingað inn, sagði
hann við hana. — Þú færð bara
kvef á því að vera við glugg-
ann. Hann fann snögga krampa-
kennda kippi við handlegginn
sem hélt um Bunný. Hann hélt
um hana eins blíðlega og hann
gat. — Þú verður að fyrirgefa,
ef ég hef gert þig hrædda. telpa
min. En svoleiðis er, að nú gerð-
irðu mig aftur hræddan. Það
gerðirðu. Það er svo skelfilega
hátt niður — qg það er ekkert
notalegt að koma niður.
Bunný hafði rekið upp eitt
skelfingaróp, en hún byrjaði
ekki að gráta. Hún var föl. Það
var eins og svipurinn í augum
hennar breyttist og hún lokaði
inni sérstaka vitneskju.
Jed sagði: •— Nú er þér kalt.
Þú skelfur. Ertu ekki orðin syfj-
uð núna?
Bunný kinkaðl kolli. Hún los-
aði sig úr fangi hans. Hún steig
niður á teppið. Hún horfði al-
varleg upp til hans. — Ég get
sjálf farið í rúmið, sagði Bunný
O. Jones.
Ungfrú Ballew rétti úr aum-
um kroppnum. Hin gamla, hvim-
leiða meinsemd henar olli enn
áköfum og óreglulegum hjart-
slætti. Hún greip um hálsinn.
En hvað var á seyði — þama
fyrir handan? Hún beit saman
fölum vörunum. Hún hafði heyrt
manninn segja: „Dragðu niður
uimlatjaldið."
Það átti eitthvað að gerast
með leynd, það var karlmaður
þar inni og kannski var verið
að fremja eitthvað voðalegt. Hún I
Skapferli skákmanna
Mjög er það misjafnt, hvern-
ig skákmenn bregðast við töp-
um. Flestir reyna að láta ekki
sjá á sér, að þeir taki tapið
nærri sér, þótt þeir séu beizk-
ir undir niðri. Þetta vill þó oft
mistakast Litaskipti í andliti,
vot augu, gremjulegur svipur
eru einkenni, sem oft er erfitt
fyrir hinn fallna stríðsmann
að hafa hemij á. Þó eru þeir
til, sem erfitt er að sjá á,
hvort tapað hafa eða unnið.
Sumir gera enga tilraun til
að hafa hemil á skapsmunum
sínum. Ég man eftir skák-
mönnum í fæðingarsveit minni
í gamla daga, sem höfðu það
fyrir reglu, ef þeir töpuðu
skák, að þeyta taflmönnunum
út um allt gólf, líkt og þegar
bóndi stráir útlendum áburði
á tún sitt til að auka gras-
sprettuna. Þessir menn fengu
Aljechin
strax útrás fyrir gremju sína,
þó óneitanlega hefði verið
æskilegra að finna þeirri að-
gerð hagfelldara form, því oft
fór mikfll tími í að safna hin-
um sundruðu hersveitum sam-
an.
Á opinberum skákmótum nú
til dags mun sjaldgæft að
menn gefi gremju sinni láusan
tauminn á þennan hátt.
Flestir munu a.m.k. reyna að
yfirgefa skákstað, áður en þeir
gera slíkar útrásartilraunir.
Kunn er sagan um Aljeckin
fyrrverandi heimsmeistara, þeg-
ar hann tapaði í síðustu um-
ferð á skákþingi nokkru og
missti efsta sæti fyrir bragð-
ið. Aljekin hélt þegar til hótel-
herbergis síns, að því er sag-
an hermir, og braut þar flest
húsgögnin, en þeytti síðan mol-
unum út um gluggarúðurnar.
Slíkar aðferðir eru kostnaðar-
samar en sjálfsagt á margan
hátt góðar júl afslöppunar.
Tij eru dæmi þess, að menn
móðgast svo við andstæðing
sinn, ef þeir tapa fyrir honum,
að þeir tala ekki við hann dög-
um — mánuðum og jafnvel ár-
um saman. Vafasamt er ,að slík-
ir menn ættu að leggja fyrir
sig skák eða aðrar æsandi
keppnisgreinar til langframa.
Frímerkjasöfnun, laxveiðar eða
annað léttara „hobby“ hentar
beim sennilega betur.
En þótt það sé ekki skemmti-
legt, að menn láti gremju sína
í ljós á mjög áberandi hátt
við tap skákar, þá má telja
víst, að enginn nái góðum
árangri í skák nema hann taki
nærri sér að tapa. Metnaður og
sigurvilji hans verður að vera
svo mikill, að hann knýi alla
hæfileika hans til átaka. Metn-
aður og jafnvel hégómaglrnd
eiga þarna eins og á mörgum
öðrum sviðum, drjúgan þátt í
að skapa meistara.
Okkur finnst Fischer stund-
um taka mikið upp í sig, vera
steigurlátur, montinn, metnað-
argjam og hégómagjam.
Segjum, að hann sé allt þetta.
En hann ér líka einhver glæsi-
legasti skáksnillingur sem fram
hefur komið á þessari öld.
Hvaða aflvakar voru það. sem
gáfu honum þann mikla styrk-
leika, sem hann býr yfir í dag?
Ætli það hafi ekki verið bölv-
uð metnaðargimdin og steigur-
lætið, sem gáfu honum kraft
til að ná stórmeistaratitli 15
Sveinn
Kristinsson
skárra fyrir hvítan að gefa peð-
ið til baka með 18. Bcl, Rd7;
19. 0—0 o.s.frv., þótt svartur
fengi einnig þannig betra tafl.J
18.-------Bg4!; 19. f3, eS;
(í slikri manndrápsstöðu sem
þessari var ekki á margra 'færi
að etja kapp; við Aljechin).
20. Rf-d2:
ára gömlum og einnig til á-
framhaldandi sigurvinninga.
Ég tek Fischer aðeins sem
dæmi vegna þess hve lítt hann
reynir að leyna þeim eigin-
leikum, sem oft eiga drjúgan
þátt í að skapa mikla meist-
ara. Metnaðurinn getur að vísu
gengið úr hófi fram, ef hann
hefur ekki aðhald af fastri
skapgerð og sterkum vilja, eins
og dæmi voru sýnd um áðan.
Ef menn nota þá hefndarorku,
sem ósigur leysir oftast úr
læðingi, fremur til að bæta
taflmennsku sina en að brjóta
húsgögn eða bera á gólf. þá
er líklegt, að menn auki
styTkleika sinn því meira, sem
þeir tapa oftar. En þá verð-
ur metnaður, óbilgimi og hæfi-
legur skapþungi að vera fyrir
hendi.
Sem kunnugt er var Aljeekin
fleira til lista lagt en að brjóta
húsgögn. Ef til vill væri líka
varlegra að taka ofannefndri
sögu um hann með nokkrum
fyrirvara, þvi þótt hann væri
skapmaður mikill, þá-mun hann
hafa lært í hörðum skóla lífs
og listar að taka töpum og
sigrum án áberandi geðbrigða.
f öllu falli ætlar þátturinn að
gera tilráun til að veita hin-
um látna heimsmeistara smá-
vægilegar miskabætur fyrir
slúðrið með því að birta eitt af
listaverkum hans.
Sú skák er tefld í einvígi
hans við dr. Euwe árið 1935,
og er fjórðá gkákin í því ein-'
vígi.
Euwe
Hvítt: Euwe.
Svart: Aljechin
Grunfeldsvöm
1. d4, Rf6; 2. c4, g6; 3. RcS^
d5; 4. Db3 — (Ýmsir aðrir leik-.
ir komu hér til greina svo'
sem 4 Rf3, 4. cxd5 o.s.frv.) i
4. — — dxc4; 5. Dxc4, Bg7;
6. Bf4, c6; 7. Hdl, Da5; 8. Bd2
(Þetta er hálf vandræðalegur •
leikur, og sennilega er hann
frumorsök erfiðleika hvíts í
framtíðinni. 8. b4 væri mun j
snarpara og sigurstranglegra
framhald. — 8. —• — Da3
strandar þá á 9. Rb5!, og hvít- ’
ur vinnur.)
8. -----b5! (Aljechin gríp-1
ur tækifærið til að ná frum-
kvæðinu í sínar hendur.)
9. Db3, b4; 10. Ra4, Ra6; 11.
ol, Be6; 12. Dc2, 0—0. (Segja
má að Aljeehin hafi nú lokið
liðsskipan sinni, en kóngsarm-
ur hvíts er hinsvegar því sem
næst óhreyfður. Ljóst er, að
Euwe hefur engan tíma til að
taka peðið á c6. Svartur léki
þá sennilega — Ra-c7 og síðan
Hc8 og drægi þá fljótlega til
úrslita.)
13. b3, Ha-b8; 14. Bd3, Hf-c8:
15. Re2, c5!; (Þessi leikflétta
Aljechins hefur það markmið
að hindra hrókun hjá hvítum.)
16. Bxa6, Dxa6. 17. Rxc5,
Db5; 18. Rf4 — (Ef til vill var
Hvítt: Euwe.
Svart: Aljechln
20. — — exd4! (Þessi fóm,
þótt glannaleg kunni að virð-
ast, stendur á traustum stöðu-
legum grunni. Hún grundvall-
ast meðal annars á því, hve
hvíti kóngurinn er berskj ald-
aður fyrir miðju borðsinis.)
21. fxg4, dxe3; 2. Bxe3, Rxg4;
2i3. Bf4, Bc3t; (Nú er úr vöndu
að ráða fyrir hvítan. 24. Bd2
er ekki gott vegna 24. •— —
Hxc5; 25. Rxc5, He8f; 26. Re4,
Df5 og svartur vinnur létti-
lega. Einnig strandar 24. Ke2
á 24. — — Hxc5. 25. Bxb8,
De8t o.s.frv. Hvítur á því varla
betri leik en þann, sem hann
velur).
24. Hd2, Hxc5; 25. Rxc5,
Dxc5; 26. Bxb8. (Hvitur lætur
drottninguna af hendi, og er
það vist skársta leiðin úr því
sem komið er). ^
26.-----De7t; 27. Kdl, Re3t;“
28. Kcl, Rxc2; 29. Hxc2 '('Hing-;
að fram hlýtur Alíechin að t
hafa séð, er hann lék 18. leik
sínum. Liðsafli er nokkuð jafn,
en hvítur er samt dauðadæmd-
ur vegna hinnar veiku kóngs-
stöðu sinnar).
29.-------h5; 30. Hdl, Bg7;
31. h3, a5; 32. Bf4, De4; 33.
Bc7, De3t; 34. Kbl, a4 35.
bxa4, b3. (Nú tapar hvxtur
óhjákvæmilega skiptamun)'.
36. axb3, Dxb3t, 37. Kel,
Bh6t; 38. Hl-d2, Dxa4; 39. Be5,
Kh7; 40. Bc3, Db5; 41. Bd4,
De2; 42. g4, Delt; 43. Kb2,
Bxd2; 44. Hc8 — (Loks komst
hvítur í sókn. þótt hún vœri
skammvinn),
44. — — Bclt — og Euwe i
gafst up>p. Eftir 4t>. Hxcl, kæmi
— — Db4f o.s.frv.
Euwe vann einvígi þetta með
eins vinnings mun, en Aljechin
endurheimti titilinn tveirrrnr
árum síðar.
Iþróttir
Framhald af 4. síðu
SPURNING:
Kennarair og nemendur eru
beðnir að athuga, vegna hins
síðara sundmóts skölajma,
hvort unnt sé að efna til þess
móts í lok febrúar. í þessu
sambandi þarf að athuga um
miðsvetrairpróf, árshátíðir og
keppni skóla, t.d. J handknatt-
leik og körfuknattleik.
Erfitt hefur verið að Joama
þessu móti á í marz eða aþríl
vegna skíðaferða skóla og
keppni skóla í knattieikjum.
Tilkynningar umj þátttöku
sendist sundkennurtun skól-
anna í Sundhöll Reykjavíkur
fyrir kl. 16. þarm 5. desember.
(Fréttatilkynning frá
und i rbtún ingsnefhd ).
v^AFÞÓR. ÓUÐMOmm
jJ&sii-itujcdd, t7'vm, Sítni
i iNNtíPiMTA a»f54
kmmmi-oöFJiÆ.t>/'STor}r?í