Þjóðviljinn - 07.12.1962, Blaðsíða 5

Föséudagur 7- desember 1962
ÞJÓÐVILJINN
SÍÐA 5
Talnablekkingar og staðleysur
viðskiptamálaráðherra hraktar
ÞINCSJÁ ÞJÓÐVILJANS
Lúðvík Jósepsson tók í gær til rækilegrar meðferð-
ar ósvífnar blekkingar og staðleysur, sem við-
skiptamálaráðherra, Gylfi Þ. Gíslason, hafði haft
í frammi, er hann ræddi um frumvarp þeirra
Lúðvíks og Karls Guðjónssonar um stuðning við
atvinnuvegina á Alþingi fyrir nokkru. Jafnframt
rökstuddi Lúðvík nánar þær tillögur til stuðnings
við framleiðsluatvinnuvegina, sem fram koma í
frumvarpinu og sýndi fram á, að þær tölur, sem
þar er miðað við eru fyllilega raunhæfar.
1 upphafi ræöu sinnar vék
Lúðvík að þeim hneykslunar-
tón, sem rádherrann hefði við-
haft í ræðu sinni og þeim um-
mælum, sem hann lét sér um
munn fara í þvi sambandi.
Hefði ráðherrann talið, að verið
væri að „hampa íraman í Al-
þingi röngum tölum, sem
næmu hundruðum milljóna" og
annað álíka. Tilefni siðaprédik-
únar ráðherrans hefði verið, að
flutningsmenn frumvarpsins
teldu, að lækka mætti útgjöld
útflutingsatvinnuveganna um
allt að 400 miUjónir króna og
á grundvelli þessa mætti
hækka laun þess verkafóiks,
sem að framleiðslunni ynni um
20% og fiskverð um 25—30%.
Ráðherrann hefði nefnt margar
tölur til þess að reyna að
sanna, að þetta gæti ekki stað-
izt, og kvaðst Lúðvík vilja at-
huga þessar tölur og málflutn-
ing ráðherrans út frá því
nokkru nánar. Þar kæmu fram
hinar ótrúlegustu fjarstæður og
væri ráðherrann þó hagfræð- .
ingur. Þannig héldi ráðherrann
því fram, að ekki væri unnt að
létta vaxtabyrgði útvegsins um
meira en samtals 51.6 milljónir
króna. Þetta væri fengið með
því að telja afurðalán úr Séðla-
bankánum um 610 m. kr., lán
viðskiptabankanna um 700 m.
kr. og lán Fiskveiðisjóðs, Stofn-
lánadeildar o.fl. aðila um 970 m.
kr. — En þessar tölur ráðherr-
ans gæfu alranga mynd miðað
við ákvæði frumvarpsins. Ráð-
herrann miðaði sínar tölur við
50—52% afurðalán, í stað þess
að gert væri ráð fyrir í frv.
að þau yrðu 67% eins og áður
var. Meðaltal afurðalána tvö
s.l. ár væri 794.1 m. kr.. — en
ekki 610 milljón eins og ráð-
herrann miðaði við — og þó
væru þau aðeins rúm 50% af-
urðaverðs. Ef afurðalánin þessi
tvö ár hefðu verið 67% eins og
frumvarpið gerir ráð fyrir jafn-
gilti það, 1.063 m. króna og
vaxtalækkun af þeirri upphæð
samkvæmt frumvarpinu myndi
nema 47.8 m. króna. Fullyrða
mætti, að lán í viðskiptabönk-
um væru ekki undir 1070—1100
milljónum króna og vaxtalækk-
un af þeirri upphæð samkvæmt
frumvarpinu myndi nema a.m.
k. 21,4 milljónum króna. Þá
gerði frumyarpið ráð fyrir, að
framiengingarvíxlar ......ýrðu
reiknaðir eftir 6 mánuði en
ekki eftir 3 mánuði eins og nú
tíðkaðist. Þessu hefði ráðherr-
an sleppt með öllu. Einnig
hefði hann sleppt með öllu
ýmsum öðrum lánum t.d. hiá
sparisjóðum, verzlunarfyrir-
tækjum, stuttum erlendum lán-
um o.fl. Tölur ráðherrans væru
því með öllu staðlausar og
fjarri öllum veruleika. Full-
yrða mætti, að þær ráðstafanir
sem frumvarpið gerir ráð íyr-
ir á þessu sviði, myndu lækka
vaxtabyrgði útvegsins um a.m.
k. 100 milljónir króna, eins og
þar væri gert ráð fyrir.
Bág afkoma fyrirtækja
með reikningshaldi
Gylfa
1 síðari hluta ræðu sinnar
vék Lúðvík nokkuð að öðrum
útreikningum ráðherrans í sam-
bandi við hlut hráefnis og
vinnulauna í verðmæti útflutn-
ingsafurðanna. T.d. hefði ráð-
herrann tekið saltsíldarfram-
leiðsluna 1961 og talið útflutn-
ingsverðmæti hennar 341 millj-
jón króna. Þar af taldi ráðherr-
ann hráefni 205 millj. kr.,
viftnulaun 68 milljónir kr. En
ef bætt væri við þetta óhjá-
kvæmilegum tunnukostnaðí
undir þetta magn, — sá liður
myndi ekki vera undir 85 millj.
kr„ — yrði heildarútkoma þess-
ara þriggja liða 358 millj. kr.
eða nokkru hærri en útflutn-
ingsverðmætið. Mætti af þessu
sjá rökfimi ráðherrans og méð-
ferð á tölum. Það yrði að
minnsta kosti bág útkoma á
fyrirtæki, sem ráðherrann ætl-
aði að reka á þennan hátt.
Ekki væri útkoman betri,
þegar litið væri á sömu tölur
ráðherrans um útflutningsverð-
mæti síldarmjöls og lýsis. Ráð-
nerrann hefði talið hlut vinnu-
launa í framleiðslu ársins
1961 nema aðeins 10 milljónum
króna. En nýlega hefðu Síldar-
verksmiðjur ríkisins sent ’rá
sér reikninga fyrir árið 1961 og
þar væru vinnulaun ekki
minna en 14.5 millj. kr. — og
þó hefðu Síldarverksmiöjur
ríkisins einungis unnið þriðj-
ung þess aflamagns, sem fór i
bræðslu á því ári.
Einkennilegt fiskverð
Til þess að fá út þær tölur, j
sem ráðherrann hefði þurft á j
að halda í blekkingum sínum, i.
benti Lúövík á, að ráðherrann
hefði orðið að reikna með mun
hærra fiskverði á kg. en raun-
verulegt fiskverð hefði verið
innanlands undanfarið. Þannig
hefði verð á freðfiski samkv.
tölum ráðherrans orðið að vera
kr. 2.82 pr. kg., verð á saltfiski
cg skreið kr. 3.52 pr. kg. og
verð á saltsíld kr. 3.00 pr. kg.
Mætti öllum vera ljóst hvílíkar
firrur það væru, að reikna hrá-
efnisverð saltfisks og skreiðar
hærra en freðfisks og saltsíld-
arverðið á kr. 3.00 pr. kg.
■^iðapostulinn
^ttvægur fundinn
Viðskiptamálaráðherra, sem
hér hefði sett sig á þáan liestó
og talað um „furðulegt plagg“
og að „Alþingi væri óvirt með
röngum tölum" og annað slikt
í sambandi við þetta frumvarp.
skyldi því varast að bera á
Framhald á 8. siðu
MÁL OG MENNING * NÝ FÉLAGSBÓK
Hákarlinn ®® sardínurnar
Eftir Juan José Arévalo. Hannes Sigfússon þýddi.
Bók sú, sem hér kemur út í íslenzkri þýðingu, fjallar um sam-
skipti Bandarikja Norður-Ameríku við lýðveldi Mið- og Suður-
Ameríku, en í viðari skilningi er hún skilgreining og lýsing á að-
ferðum handariskra framkvæmdamanna og bandárískrar utanrikis-
stjórnar, eins og þær birtast lítilsmegandi ríkjum hvarvetna á
hnettinum.
Höfundurinn, Juan José Arévalo, varð forseti Guatemala eftir
að einræðisherranum Ubico var steypt af stóli í striðslok. í ýmsum
löndum Mið- og Suður-Ameríku hófust um þær mundir frjáls.
lyndar ríkisstjómir til valda, en flestum þessum stjórnum var
steypt af afturhaldsöflum í samvinnu við bandaríska auðhringa
eftir fáein ár. United Fruit Co., sem lítur á Guatemala sem eign
sina, reyndi líka að steypa Arévalo 31 sinni á k.iörtimabili hans.
Arévalo hefur því notið eigin reynslu við samningu þessarar bókar.
Hún f jallar þó ekki • sérstaklega um Guate-
mala, heldur er annað land Mið-Ameríku.
Nicaragua, einkum notað sem dæmi til að
sýna megindrættina i heimsvaldapólitík
Bandaríkjanna í meira en hálfa öld.
Arevaio heíur pvi noti
m
Félagsbækur Máls og menníngar
í ár eru:
Hermann Pálsson:
Sagnaskemmtun íslendinga
Juan José Arévalo:
Hákarlinn og sardínurnar
Myndlist/Manet
Tímarit Máls og menningar
Síðasta hefti tímaritsins er í prentun.
Árgjald Máls og menningar er
kr. 250,00.
Félagsmenn vitji bókarinnar
í Bókabúð Máls og menningar,
Laugavegi 18.
M Á L O
I N G
Ctgetandi:
Ritstjórar:
Samelnlngai-f lokkur alþýðu — Sóslalistaflokk-
urinn. —
Magnús Kjartansson. Magnús Torfi ölafsson.
Sigurður Guðmundsson (áb.i
Fréttarítstjórar: tvar H Jónsson. Jón Bjarnason.
Ritstjóm. afgrefðsla. auglýsingar. prentsmiðja: Skólavörðustig 19.
Sími 17-500 (5 linurl Askriftarverð kr 65.00 á mánuði.
KJör og
framleiösla
^lþýðublaðið gerði það að umtalsefni fyrir
nokkrum dögum að þjóðarframleiðsla íslend-
inga hefði aukizt mjög verulega síðan stríði lauk.
Samkvæmt tímariti Framkvæmdabankans „Úr
þjóðarbúskapnum“ hefur þjóðarframleiðslan
aukizt um 64% á árabilinu 1945—1960 eða um
3,4% á ári til jafnaðar. Sé tekið tillit til mann-
fjölgunar á þessu tímabili verður árleg aukning
4,2% á hvert mannsbarn.
þjóðviljinn hefur margsinnis vakið athygli á
slíkum útreikningum sem sanna að síendur-
teknar árásir stjórnarvaldanna á lífskjör al-
mennings eru í engu samræmi við afkomu þjóð-
arbúsins í heild. Á sama tíma og þjóðarfram-
leiðslan hefur sífellt farið vaxandi hefur kaup-
máttur tímakaups Dagsbrúnarmanna í almennri
vinnu farið minnkandi — þrátt fyrir ýmsar
fímabiiSSríar'svéiflur í sambandi við kjarabar-
áttu verkalýðssamtakanna — og er nú minni en
bann hefur nokkru sinni fyrr verið síðan stríði
lauk. Stjórnarblöðin hafa einatt gert þá athuga-
semd við þessar frásagnir að kaupmáttur tíma-
kaupsins sé ekki einhlítur mælikvarði; það þurfi
að bera saman árstekjur manna til þess að kom-
ast að raun um hvort þeir hafi fengið í sinn hlut
það sem þeim bar af vexti þjóðarframleiðslunn-
ar. En kaupmáttur tímakaupsins er einmitt hinn
eini rétti mælikvarði. Fari hann lækkandi merk-
ir það að menn verða að leggja á sig aukinn
brældóm til þess að halda raunverulegu árs-
kaupi óskertu; lækki hann á sama tíma og þjóð-
arframleiðslan vex er það sönnun um stóraukið
ranglæti í þjóðfélaginu. Auknar tekjur heildar-
innar, sem ættu að geta orðið til þess að tryggja
mönnum betra og fjölbreyttara líf. birtast þá
í staðinn í skertum lífskjörum. auknum þræl-
dómi og fábreytilegra lífi. Ástæðan set.nr ekki
verið önnur en sú að aukning hióðarframleiðsl-
unnar rennur til fámennrar yfirstéttar sem
gróði og sóun.
Jjjóðfélag sem ekki getur tryggt það að aukin
þjóðarframleiðsla komi þegnunum í heild að
gagni, heldur lætur afkomu þeirra versna með
aukinni auðlegð, er á alvarlegum villigöt-um.
Slíku ranglæti verður ekki unað til lengdar
hversu mjög sem reynt er að villa um fyrir laun-
þegum. Og stjórnarblöðin mættu minnast þess
að þótt það geti brifið um sinn að kalla kröfur
um kjarabætur ..kommúnisma“. kann fliót.lega
svo að fara að sá áróður verði ekki til bess að
tefja kiarabæturnar heldur efla „kommúnism-
ann
m.
i
i
i
k